Συνάντηση Αλίγιεφ-Πασινιάν στις 5/10 - Ενώπιον ανθρωπιστικού δράματος το Ναγκόρνο Καραμπάχ

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Οι ηγέτες της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν θα συναντηθούν σε 10 ημέρες στην Ισπανία και θέμα της συνάντησης είναι να διερευνήσουν το ενδεχόμενο υπογραφής συνθήκης ειρήνευσης μεταξύ των χωρών τους.

Ο Αρμένιος πρωθυπουργός Νικόλ Πασινιάν και ο Αζέρος πρόεδρος Ιλχάμ Αλίγιεφ, όπως ανακοίνωσε το Συμβούλιο Ασφαλείας της Αρμενίας, θα συναντηθούν στις 5 Οκτωβρίου στην Γρανάδα. Το παρών στην συνάντηση θα δώσουν η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμμανουέλ Μακρόν και ο καγκελάριος της Γερμανίας Όλαφ Σολτς, σύμφωνα με το ισπανικό ειδησεογραφικό πρακτορείο EFE.

Την Δευτέρα, εξάλλου, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα συναντηθεί με τον Αζέρο ομόλογό του στον αζέρικο θύλακα του Ναχιτσεβάν, μια περιοχή που βρίσκεται μεταξύ της Αρμενίας και του Ιράν και συνορεύει με την Τουρκία, όπως αναφέρουν πολλά τουρκικά μέσα ενημέρωσης.

Οι δύο πρόεδροι είχαν δηλώσει από τον Ιούνιο ότι θέλουν να εντείνουν τις προσπάθειές τους για να ανοίξουν έναν χερσαίο διάδρομο, τον αποκαλούμενο διάδρομο του Ζανγκεζούρ, που θα συνδέει την Τουρκία με το Αζερμπαϊτζάν, μέσω του θύλακα του Ναχιτσεβάν και της Αρμενίας, ωστόσο το σχέδιο αυτό, αν και συζητιέται εδώ και πολύ καιρό, είναι ιδιαίτερα περίπλοκο στην υλοποίησή του.

Φόβοι για ανθρωπιστικό δράμα

Από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ το Σάββατο ο υπουργός Εξωτερικών του Αζερμπαϊτζάν δήλωσε πως η χώρα του και η Αρμενία έχουν την ευκαιρία να γεφυρώσουν τις διαφορές τους και να συνυπάρξουν ειρηνικά ως όμορες χώρες στα διεθνώς αναγνωρισμένα σύνορά τους. Ωστόσο, ο ομόλογός του της Αρμενίας από το ίδιο βήμα υπογράμμισε ότι το Ναγκόρνο Καραμπάχ απειλείται με ένα ανθρωπιστικό δράμα.

Και τα στοιχεία συνηγορούν προς αυτό. Οι 120.000 Αρμένιοι του Ναγκόρνο Καραμπάχ, σύμφωνα με τα όσα δήλωσε στο Reuters η ηγεσία της περιοχής, σκοπεύουν να φύγουν για την Αρμενία, διότι δεν θέλουν να ζουν ως τμήμα του Αζερμπαϊτζάν και φοβούνται εθνοκάθαρση. Οι Αρμένιοι του Ναγκόρνο Καραμπάχ, περιοχή που αναγνωρίζεται διεθνώς ως τμήμα της αζερικής επικράτειας, αλλά κατοικείται κυρίως από Αρμένιους, αναγκάστηκαν να κηρύξουν κατάπαυση του πυρός στις 20 Σεπτεμβρίου έπειτα από μια 24ωρη επιχείρηση-αστραπή του αζερικού στρατού.

Το Αζερμπαϊτζάν δηλώνει ότι θα εγγυηθεί τα δικαιώματά τους και θα ενσωματώσει την περιοχή, αλλά η ηγεσία των Αρμενίων στο Ναγκόρνο Καραμπάχ δήλωσε στο Reuters ότι αυτοί θα φύγουν. Το Αζερμπαϊτζάν έχει επανειλημμένως αρνηθεί οποιαδήποτε πρόθεση να τους βλάψει.

«Ο λαός μας δεν θέλει να ζει ως μέρος του Αζερμπαϊτζάν. Το 99,9% προτιμά να εγκαταλείψει τα ιστορικά μας εδάφη», δήλωσε στο Reuters ο Νταβίντ Μπαμπαγιάν, σύμβουλος του Σαμβέλ Σαχραμανιάν, προέδρου της «Δημοκρατίας του Αρτσάχ», όπως ονομάζουν οι Αρμένιοι το Ναγκόρνο Καραμπάχ.

Σύμφωνα με τον ίδιο, δεν είναι σαφές πότε οι Αρμένιοι του θύλακα θα ακολουθήσουν τον διάδρομο του Λατσίν, που συνδέει το Ναγκόρνο Καραμπάχ με την Αρμενία, όπου ο Αρμένιος πρωθυπουργός Νικόλ Πασινιάν βρίσκεται αντιμέτωπος με αιτήματα να παραιτηθεί από αυτούς που του προσάπτουν ότι απέτυχε να σώσει το Ναγκόρνο Καραμπάχ. «Η μοίρα του φτωχού λαού μας θα μείνει στην ιστορία ως ντροπή και όνειδος για τον αρμενικό λαό και για ολόκληρο τον πολιτισμένο κόσμο», σημείωσε ο Μπαμπαγιάν. «Αυτοί που ευθύνονται για τη μοίρα μας θα λογοδοτήσουν μια μέρα ενώπιον του Θεού για τις αμαρτίες τους», πρόσθεσε.

Συνολικά 377 πρόσφυγες από το Ναγκόρνο Καραμπάχ έχουν περάσει στην Αρμενία μέχρι τις 18:00 τοπική ώρα (17:00 Ελλάδας/Κύπρου) της Κυριακής, σύμφωνα με το μέσο ενημέρωσης CivilNet, που επικαλείται την κυβέρνηση της Αρμενίας. Σύμφωνα με δημοσιογράφους του Reuters, εκατοντάδες Αρμένιοι πρόσφυγες που έφθασαν πρόσφατα, εθεάθησαν στην αρμενική πόλη Γκορίς, κοντά στα σύνορα με το Αζερμπαϊτζάν.

Την ίδια ώρα, το ρωσικό υπουργείο Άμυνας ανακοίνωσε ότι Ρώσοι κυανόκρανοι συνόδευσαν 311 πρόσφυγες από το Ναγκόρνο Καραμπάχ στην Αρμενία.

Πασινιάν: «Θα υποδεχθούμε τα αδέλφια μας» - Βολές προς την Μόσχα

Από την πλευρά του, ο Πασινιάν δήλωσε σε τηλεοπτικό του μήνυμα προς το έθνος ότι η Αρμενία είναι έτοιμη να δεχθεί όλους τους Αρμένιους συμπατριώτες από το Ναγκόρνο Καραμπάχ, προσθέτοντας ότι αυξάνονται οι πιθανότητες αυτοί να εγκαταλείψουν τον θύλακα. «Οι Αρμένιοι του Ναγκόρνο Καραμπάχ εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο εθνοκάθαρσης», σημείωσε ο Πασινιάν, σύμφωνα με τις δηλώσεις του που επικαλέστηκε το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων TASS. «Ανθρωπιστικές προμήθειες έφτασαν στο Ναγκόρνο Καραμπάχ τις τελευταίες μέρες, αλλά αυτό δεν αλλάζει την κατάσταση», πρόσθεσε.

«Αν δεν δημιουργηθούν πραγματικές συνθήκες διαβίωσης για τους Αρμένιους του Ναγκόρνο Καραμπάχ στα σπίτια τους και αποτελεσματικοί μηχανισμοί προστασίας από την εθνοκάθαρση, τότε αυξάνονται οι πιθανότητες οι Αρμένιοι του Ναγκόρνο Καραμπάχ να δουν τη φυγή από την πατρίδα τους ως τη μόνη διέξοδο», υπογράμμισε. «Η κυβέρνησή μας θα υποδεχθεί με αγάπη τους αδελφούς και τις αδελφές μας από το Ναγκόρνο Καραμπάχ», πρόσθεσε ο Πασινιάν.

Ο Αρμένιος πρωθυπουργός χαρακτήρισε παράλληλα «αναποτελεσματικές» τις τρέχουσες συμμαχίες της χώρας του, υπαινισσόμενος τις μακροχρόνιες σχέσεις με τη Μόσχα, κληροδότημα των ημερών που η Αρμενία ανήκε στην Σοβιετική Ένωση. «Η Αρμενία δεν απαρνήθηκε ποτέ τις υποχρεώσεις της ούτε πρόδοσε τους συμμάχους της. Ωστόσο η ανάλυση της κατάστασης δείχνει ότι τα συστήματα ασφαλείας και οι σύμμαχοι στους οποίους βασιζόμαστε εδώ και καιρό έθεσαν στόχο να δείξουν την τρωτότητά μας και την αδυναμία του αρμενικού λαού να έχει ανεξάρτητο κράτος», πρόσθεσε.

Η Αρμενία ανήκει ακόμη στον Οργανισμό της Συνθήκης Συλλογικής Ασφάλειας, στρατιωτική συμμαχία υπό την αιγίδα της Ρωσίας, αλλά έχει ήδη δείξει σημάδια απομάκρυνσης, πριν ακόμη από την επιχείρηση αυτήν την εβδομάδα του στρατού του Αζερμπαϊτζάν στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, η οποία επιτάχυνε μετατόπισή της από τη σφαίρα επιρροής της Μόσχας.

Στο Γερεβάν υπάρχει απογοήτευση για μήνες για την αδυναμία της Ρωσίας να υποστηρίξει την Αρμενία έναντι του Αζερμπαϊτζάν και την έλλειψη δέσμευσης από τις ρωσικές δυνάμεις διατήρησης της ειρήνης στην σύγκρουση ανάμεσα στα δύο γειτονικά κράτη.

Η Αρμενία, η οποία αρνήθηκε τον Ιανουάριο να φιλοξενήσει ασκήσεις του Οργανισμού της Συνθήκης Συλλογικής Ασφάλειας, μόλις διεξήγαγε στρατιωτικές ασκήσεις αυτόν τον μήνα με τις ΗΠΑ, προς μεγάλη απογοήτευση της Μόσχας.

Τον Μάιο ο Πασινιάν είχε ήδη αναφέρει την πιθανότητα η Αρμενία να αποσυρθεί από τον Οργανισμό αυτόν, πάντα σε σχέση με το ζήτημα του Ναγκόρνο Καραμπάχ.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Η Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν, πρώην σοβιετικές δημοκρατίες, έχουν ήδη εμπλακεί σε δύο πολέμους για το Ναγκόρνο Καραμπάχ, τον έναν τη δεκαετία του 1990 και τον άλλον το 2020. Υπό την αιγίδα της Ρωσίας συνήφθη συμφωνία για κατάπαυση του πυρός, με την οποία τερματίστηκαν οι εχθροπραξίες το 2020 και η Μόσχα ανέπτυξε εκεί ειρηνευτική δύναμη, η οποία δεν εμπόδισε την στρατιωτική επιχείρηση-αστραπή στο Ναγκόρνο Καραμπάχ των δυνάμεων του Μπακού αυτήν την εβδομάδα.

Η έξοδος τόσο πολλών ανθρώπων από το Ναγκόρνο Καραμπάχ αποτελεί άλλη μια ανατροπή στην ταραχώδη ιστορία της ορεινής περιοχής, η οποία έχει βρεθεί ανά τους αιώνες υπό την εξουσία Περσών, Τούρκων, Ρώσων, Οθωμανών και Σοβιετικών. Επίσης μπορεί να αλλάξει την ευαίσθητη ισορροπία δυνάμεων στην περιοχή του Νοτίου Καυκάσου, ένα μωσαϊκό εθνοτικών ομάδων, όπου διασταυρώνονται αγωγοί πετρελαίου και φυσικού αερίου και όπου η Ρωσία, οι ΗΠΑ, η Τουρκία και το Ιράν αγωνίζονται για επιρροή.

Το Αζερμπαϊτζάν δεσμεύτηκε ότι θα προστατεύσει τα δικαιώματα των Αρμενίων, αλλά δηλώνει ότι αυτοί είναι ελεύθεροι να φύγουν αν θέλουν, ενώ ο Νικόλ Πασινιάν είπε ότι θα πρέπει να παραμείνουν εκτός αν δεν είναι ασφαλές γι' αυτούς να το κάνουν.

Απομακρύνσεις πολιτών για ιατρικούς λόγους επρόκειτο να γίνουν το Σάββατο στο Ναγκόρνο Καραμπάχ. Ήδη το ρωσικό πρακτορείο Interfax μετέδωσε πως ασθενοφόρα μετέφεραν κάποιους από τους τραυματίες στην Αρμενία, επικαλούμενο το υπουργείο Υγείας της χώρας. «Ασθενοφόρα με ιατρικό προσωπικό μεταφέρουν 23 τραυματίες από το Ναγκόρνο Καραμπάχ, οι οποίοι είναι σε σοβαρή και εξαιρετικά σοβαρή κατάσταση», σύμφωνα με το υπουργείο.

Την ώρα που χιλιάδες Αρμένιοι του Ναγκόρνο Καραμπάχ έχουν μείνει χωρίς τρόφιμα, οι αρμενικές αρχές του θύλακα δήλωσαν αργά το Σάββατο ότι κονβόι με περίπου 150 τόνους ανθρωπιστικής βοήθειας από τη Ρωσία και άλλοι 65 τόνοι αλευριού που δρομολογήθηκαν από την Διεθνή Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού έφτασαν στην περιοχή.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ