Πρακτικές συμβουλές για την πρόληψη και αντιμετώπιση της νόσου
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΩς Παγκόσμια Ημέρα για τον Σακχαρώδη Διαβήτη (ΣΔ) έχει καθιερωθεί από τη Διεθνή Ομοσπονδία Διαβήτη (IDF) και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO) η 14η Νοεμβρίου.
Η εκστρατεία στοχεύει στην πρόληψη και την καλύτερη διαχείριση του διαβήτη αλλά και των επιπλοκών που προκαλεί, όπως τα καρδιαγγειακά συμβάντα, μέσω της ενημέρωσης του κοινού όσον αφορά τα αίτια, τα συμπτώματα και τη θεραπεία. Ειδικότερα φέτος ο στόχος της εκστρατείας είναι η ισοδύναμη και επαρκής πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας των ασθενών με Σακχαρώδη Διαβήτη.
Η μη ικανοποιητική ρύθμιση του ΣΔ οδηγεί σε μακροχρόνιες επιπλοκές, με σοβαρότερες αυτές από το καρδιαγγειακό, οι οποίες είναι:
- Καρδιαγγειακά συμβάματα όπως οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου, καρδιακή ανεπάρκεια και ισχαιμικά αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια.
- Η διαβητική νεφροπάθεια που δύναται να οδηγήσει σε νεφρική ανεπάρκεια και αιμοκάθαρση.
- Η περιφερική αγγειοπάθεια και νευροπάθεια που δύναται να οδηγήσουν σε έλκη-λοιμώξεις στα κάτω άκρα (διαβητικό πόδι) και σε ακρωτηριασμό.
- Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια που δύναται να οδηγήσει σε τύφλωση.
Με απλούς αριθμούς, 537 εκατομμύρια ασθενείς σε όλον τον κόσμο πάσχουν από Σακχαρώδη Διαβήτη και ένας στους 11 διαγιγνώσκεται με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2.
- Στη χώρα μας νοσούν περισσότεροι από 1.000.000 άτομα.
- Το 50% των ασθενών δεν γνωρίζουν ότι πάσχουν από διαβήτη
- Τα άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη έχουν 2-3 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου.
- Το 84% των ατόμων ηλικίας 65 ετών και άνω με ΣΔ πεθαίνουν από καρδιαγγειακά αίτια (οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου, καρδιακή ανεπάρκεια, ισχαιμικό αγγειακό επεισόδιο).
- Όσοι ζουν με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 έχουν διπλάσιες πιθανότητες να πεθάνουν από καρδιακή νόσο ή ισχαιμικό αγγειακό εγκεφαλικό σε σύγκριση με ασθενείς χωρίς διαβήτη.
- Περίπου 212.400.000 συνάνθρωποί μας ή το ½ από το σύνολο των ατόμων ηλικίας 20-79 ετών με διαβήτη δεν γνωρίζουν την ασθένειά τους και όλοι αυτοί οι άνθρωποι διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου.
Ειδικά Ιατρεία από την Ελληνική Καρδιολογική Εταρεία
Η Ομάδα Εργασίας για την Καρδιά και τον Διαβήτη της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας έχει οργανώσει ειδικά ιατρεία, με τη στενή συνεργασία καρδιολόγων, ενδοκρινολόγων και παθολόγων με εξειδίκευση στον διαβήτη ανά την ελληνική επικράτεια για την πρωτογενή και δευτερογενή πρόληψη της καρδιαγγειακής νόσου σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη ή προ-διαβήτη. Επίσης, μέσα από διάφορες δράσεις και σε συνεργασία με δημοτικούς και κρατικούς φορείς, προσπαθεί να ενημερώσει το κοινό για την πρόληψη του διαβήτη αλλά και της καρδιαγγειακής νόσου σε ασθενείς που ήδη νοσούν από σακχαρώδη διαβήτη ή εμφανίζουν προδιάθεση για την εμφάνιση σακχαρώδη διαβήτη. Τα Ιατρεία Καρδιάς και Διαβήτη, εκτός από τη βέλτιστη ρύθμιση της γλυκαιμίας και των μεταβολικών διαταραχών, έχουν ως στόχο τη διάγνωση και αντιμετώπιση των συνοσηροτήτων που προδιαθέτουν σε εμφάνιση καρδιαγγειακής νόσου αλλά και την καλύτερη διαχείριση μετά την εκδήλωσή της. Επίσης, συμβάλλουν ουσιαστικά στον έλεγχο των ατόμων για την ύπαρξη σακχαρώδη διαβήτη και παρέχουν τη δυνατότητα εύκολης πρόσβασης σε διεπιστημονικές ομάδες ιατρών παρέχοντας την ευκολία της αντιμετώπισης συνολικά των επιπλοκών του σακχαρώδη διαβήτη.
«Οι μισοί ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη έχουν ήδη εγκαταστήσει υποκλινική καρδιαγγειακή νόσο. Είναι ιδιαίτερα κρίσιμη η έγκαιρη διάγνωση του διαβήτη και η πρόληψη εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου, καθώς το 75% των ατόμων με διαβήτη πεθαίνουν από καρδιαγγειακή νόσο», αναφέρει ο πρύτανης του ΕΚΠΑ και πρόεδρος της Ομάδας Εργασίας για την Καρδιά και τον Διαβήτη της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας, Γεράσιμος Σιάσος.
Ποιοι πρέπει να ελεγχθούν
1. Είναι άτομο υπέρβαρο ή παχύσαρκο (ΔΜΣ ≥25 kg/m2) και αν επιπρόσθετα έχει τουλάχιστον έναν από τους παρακάτω παράγοντες:
- Οικογενειακό ιστορικό ΣΔ σε συγγενείς α' βαθμού (γονείς, αδέλφια, παιδιά).
- Ιστορικό υπέρτασης ή καρδιαγγειακής νόσου.
- Ιστορικό δυσλιπιδαιμίας (υψηλά τριγλυκερίδια [>250 mg/dL], χαμηλή HDL <35 mg/dL]).
- Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών.
- Καταστάσεις που σχετίζονται με αντίσταση στην ινσουλίνη (π.χ. μελανίζουσα ακάνθωση).
2. Έχει ιστορικό προδιαβήτη
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ3. Εμφάνισε Σακχαρώδη Διαβήτη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης
4. Είναι άνω των 45 ετών
5. Έχει λοίμωξη από HIV
Εάν τα αποτελέσματα του προσυμπτωματικού ελέγχου είναι φυσιολογικά, θα πρέπει να επαναλαμβάνονται τουλάχιστον ανά τριετία, με πιθανό πιο συχνό έλεγχο ανάλογα με τα αρχικά ευρήματα και τους παράγοντες κινδύνου.
Η θεραπεία του Σακχαρώδους Διαβήτη
Η θεραπεία του Σακχαρώδους Διαβήτη στηρίζεται αφενός σε αλλαγή του τρόπου ζωής αφετέρου σε κατάλληλα φάρμακα. Έχει ως στόχο τη ρύθμιση του μεταβολισμού και του σακχάρου αίματος ώστε να αποφευχθούν οι επιπλοκές και κυρίως οι καρδιαγγειακές εκδηλώσεις. Η σωστή ρύθμιση του σακχάρου αίματος μειώνει σημαντικά τις επιπλοκές. Η υγεία της καρδιάς και ο σωστός έλεγχος για την πρώιμη ανίχνευση καρδιαγγειακών επιπλοκών είναι απαραίτητος.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΣύμφωνα με την Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία, για να ζήσεις καλά με τον Σακχαρώδη Διαβήτη και να αποφύγεις τις επιπλοκές πρέπει να επισκεφθείς τον θεράποντα ιατρό και τον καρδιολόγο με στόχο να:
- Ρυθμίσεις το σάκχαρό σου.
- Μειώσεις το σωματικό βάρος σου εάν είσαι υπέρβαρος ή παχύσαρκος.
- Διακόψεις το κάπνισμα.
- Ακολουθήσεις μία υγιεινή και θρεπτική δίαιτα.
- Ασκηθείς και περπατάς καθημερινά για τουλάχιστον 30 λεπτά.
- Ελέγχεις την αρτηριακή πίεσή σου και να τη ρυθμίσεις φαρμακευτικά εάν χρειάζεται.
- Ελέγχεις τα λιπίδια αίματος και τη χοληστερόλη σου.
- Λαμβάνεις τα συνταγογραφούμενα φάρμακα σύμφωνα με τις ιατρικές οδηγίες.
Με διαβήτη ένας στους οκτώ Κυπρίους
Ο διαβήτης στην εποχή μας είναι πλέον είναι μια νόσος με ραγδαία ανάπτυξη και έχει καταστεί παγκόσμια επιδημία και μείζον θέμα Δημόσιας Υγείας. Στοιχεία από το International Diabetes Federation αναφέρουν ότι παγκοσμίως, ένας στους 10 ενήλικες, ζουν με διαβήτη ενώ στην Κύπρο το 12.7% του πληθυσμού μας έχει διαγνωστεί με διαβήτη, είπε η Υπουργός Υγείας της Κύπρου Πόπη Κανάρη.
Χαιρετίζοντας τη διάσκεψη Τύπου που πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας Διαβήτη, η Υπουργός ανέφερε ότι υπάρχει ένας αυξανόμενος κατάλογος χωρών όπου ένας στους πέντε ή και περισσότεροι από τον ενήλικο πληθυσμό ζουν με Διαβήτη.
«Από το 2000 ο διαβήτης έχει υπερδιπλασιαστεί, καθώς από το 4.6% επί του συνόλου του παγκόσμιου πληθυσμού έφθασε σήμερα στο 10.5%. Χωρίς επαρκή δράση για την αντιμετώπιση της κατάστασης, προβλέπεται ότι μέχρι το 2030 θα αυξηθεί στο 11.3%. Επομένως, η ευαισθητοποίηση του κοινού για υιοθέτηση υγιεινής διατροφής, σωματικής άσκησης και γενικότερα συμπεριφορών που ενισχύουν την πρόληψη του σακχαρώδη διαβήτη, κρίνεται αναγκαία και απαραίτητη», πρόσθεσε.
Μέσω του μηνύματος «Κατανοήστε τον Διαβήτη, μάθετε τα προειδοποιητικά σημάδια, Μειώστε τον κίνδυνο», η προσπάθεια όλων μας, συνέχισε η Υπουργός, είναι να λάβουμε σοβαρά υπόψη τα σημάδια για να προστατέψουμε τους ανθρώπους που είναι δίπλα μας και τον εαυτό μας. Ο διαβήτης δεν αφορά μόνο τους ασθενείς και το σύστημα υγείας, αφορά όλη την κοινωνία και η ευθύνη για την αντιμετώπισή του επιβάλλεται να είναι συλλογική.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΓια το λόγο αυτό, είπε, το Υπουργείο Υγείας λαμβάνοντας υπόψη και την αυξητική τάση των περιστατικών διαβήτη αλλά και τα νέα δεδομένα στον τομέα της Υγείας, προωθεί μέσω της Εθνικής Επιτροπής Διαβήτη, την επικαιροποίηση της Εθνικής Στρατηγικής.
«Αναγνωρίζοντας το πρόβλημα και προωθώντας λύσεις που αφορούν στην πρόληψη, στην έγκαιρη διάγνωση, στην ορθή διαχείριση και στην εύκολη πρόσβαση σε φάρμακα μπορούμε να επιτύχουμε πολλά κυρίως με συλλογικότητα αφού οι ίδιοι οι πολίτες μπορούν να έχουν ρόλο σ’ αυτό. Ο κίνδυνος παραδείγματος χάριν και η επιβάρυνση του διαβήτη Τύπου δύο (2) μπορούν να μειωθούν με υγιέστερες επιλογές όπως η υγιεινή διατροφή, η σωματική άσκηση και η αποφυγή του καπνίσματος», επεσήμανε.
Μέσω του πολιτικού αυτού εγγράφου, συνέχισε, θα τεθούν οι στρατηγικοί στόχοι της πρόληψης, της έγκαιρης διάγνωσης και θεραπείας, της φροντίδας, της καταγραφής των περιστατικών και της έρευνας οι οποίοι θα καθορίσουν τα επόμενα ουσιαστικά βήματα του Υπουργείου Υγείας.
Υπενθύμισε ότι η ΕΕ επενδύει στην έρευνα με πάνω από 216 εκατομμύρια ευρώ από το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» για τη στήριξη σχεδόν 120 έργων που σχετίζονται με τον Διαβήτη.
Παράλληλα, τόνισε ότι το Υπουργείο Υγείας έχει ως στόχο την συνεχή βελτίωση των διαβητολογικών κλινικών στα νοσηλευτήρια του ΟΚΥπΥ όσο και την ενθάρρυνση για την δημιουργία τέτοιων ολιστικών κέντρων και στον ιδιωτικό τομέα.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΤαυτόχρονα, σημείωσε, δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στον πυλώνα της εκπαίδευσης, ενθαρρύνοντας τη συνεχή εκπαίδευση των ιατρών, των νοσηλευτών και των διαιτολόγων, έτσι ώστε να είναι σε θέση να προσφέρουν στους ασθενείς σύγχρονες μεθόδους θεραπείας.
Με την εφαρμογή του ΓεΣΥ, είπε η κ. Κανάρη, έχουν αναβαθμιστεί οι υπηρεσίες προς τα άτομα με διαβήτη και η καθημερινή λειτουργία των Κλινικών Διαβήτη στα δημόσια νοσηλευτήρια του ΟΚΥπΥ, αποσκοπεί στη σωστή ενημέρωση και ρύθμιση των ασθενών.
«Ανάμεσα στις σημαντικές δράσεις που έχουν υλοποιηθεί είναι και η λειτουργία της εξειδικευμένης Παιδο-Διαβητολογικής Κλινικής στο Μακάρειο Νοσοκομείο, στην οποία είναι τοποθετημένες συσκευές συνεχούς παρακολούθησης σακχάρου, συμβάλλοντας καθοριστικά στην αξιολόγηση κάθε παιδιού και στην εφαρμογή εξατομικευμένης θεραπευτικής αγωγής. Συγχαίρω το ιατρικό και παραϊατρικό προσωπικό σ’ αυτή την Κλινική και υποκλίνομαι στο υποστηρικτικό έργο των γονέων που έχουν μικρά παιδιά με διαβήτη και προσπαθούν με κάθε τρόπο να διαχειριστούν το πρόβλημα του παιδιού τους», πρόσθεσε.
Η Υπουργός χαιρέτισε την απόφαση του ΟΑΥ για άρση του ηλικιακού περιορισμού για παραχώρηση ανέπαφων αισθητήρων και είπε ότι αυτός με τη συνεργασία του Υπουργείου Υγείας, προωθεί τις προσφορές για αντλίες νέας τεχνολογίας και την ένταξη στο Μητρώο Ασθενών των ατόμων με διαβήτη.
Πρωτοστατεί ο ΟΚΥπΥ στην πρόληψη και αντιμετώπιση
Εξειδικευμένο Διαβητολογικό Κέντρο που λειτουργεί στο Γενικό Νοσοκομείο Λάρνακας, και Ιατρεία Διαβήτη στα υπόλοιπα νοσοκομεία και με συμβουλευτικές υπηρεσίες στα Κέντρα Υγείας του, ο Οργανισμός Κρατικών Υπηρεσιών Υγείας (ΟΚΥπΥ) λέει ότι πρωτοστατεί στην πρόληψη και αντιμετώπιση του διαβήτη.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΣε ανακοίνωση του ΟΚΥπΥ αναφέρεται ότι η φετινή Παγκόσμια Ημέρα, εστιάζει στην σημαντικότητα της αναγνώρισης του κινδύνου για διαβήτη τύπου 2 με σκοπό την καθυστέρηση ή την πρόληψη της εμφάνισης των διαβητικών επιπλοκών, έχοντας ως κεντρικό μήνυμα «Ενημερώσου για τους κινδύνους του Σακχαρώδους Διαβήτη, δράσε έγκαιρα».
Επίσης με στόχο την ευαισθητοποίηση του κοινού το κτήριο του ΓΝ Λάρνακας θα φωταγωγηθεί από τις 17:30 μέχρι τις 21:00 με μπλε χρώμα, που είναι το παγκόσμιο σύμβολο ευαισθητοποίησης για το διαβήτη.
Επιπρόσθετα, στο Κέντρο Υγείας του Παλιού Νοσοκομείου Λάρνακας, πραγματοποιείται την Τρίτη ενημερωτική εκδήλωση για τον διαβήτη και προσφέρονται δωρεάν μετρήσεις αρτηριακής πίεση και σακχάρου καθώς και εξέταση για περιφερική αγγειοπάθεια.
Σύμφωνα με τον Οργανισμό σε πολλές περιπτώσεις ο διαβήτης τύπου 2 και οι επιπλοκές του μπορούν να καθυστερήσουν ή να προληφθούν, υιοθετώντας και ακολουθώντας έναν υγιεινό τρόπο ζωής.
Αναφέρεται ότι ότι στο Γενικό Νοσοκομείο Λάρνακας, λειτουργεί Εξειδικευμένο Διαβητολογικό Κέντρο στο οποίο παρέχονται υπηρεσίες που αφορούν την πρόληψη και την αντιμετώπιση του Διαβήτη και των επιπλοκών του σε συνεργασία με άλλες ειδικότητες όπως η Πλαστική Χειρουργική, Διατροφολόγοι , Αγγειοχειρουργοί, Ορθοπεδικοί, Οφθαλμίατροι και άλλες συναφείς ειδικότητες.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΣτο Διαβητολογικό Kέντρο παρακολουθούνται ασθενείς με Διαβήτη τύπου 1 και Διαβήτη τύπου 2. Επιπλέον, αντιμετωπίζονται ασθενείς με πρωτοεμφανιζόμενο Διαβήτη και εβδομαδιαία υπάρχει ιατρείο Διαβήτη Κύησης, ιατρείο Διαβητικού Ποδιού και ιατρείο Προ διαβήτη και λιπιδίων, ενώ γίνεται παρακολούθηση ατόμων με αντλία ινσουλίνης. Επιπρόσθετα, σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο γίνεται εκπαίδευση για έναρξη ινσουλίνης και οδηγίες για χρήση του μετρητή σακχάρου για αυτοέλεγχο.
Παράλληλα, στο Κέντρο παρέχονται χρήσιμες πληροφορίες για όλο το φάσμα του διαβήτη όπως υπογλυκαιμίες και διατροφικές συνήθειες και γενικά ότι έχει σχέση με τον διαβήτη και σε όλους τους ασθενείς διενεργείται ο απαραίτητος έλεγχος για πρόληψη των επιπλοκών.
Επιπρόσθετα, όπως σημειώνεται, στα Κέντρα Υγείας του Οργανισμού παρέχεται εκπαίδευση και συμβουλευτική για αυτοδιαχείριση του διαβήτη από έμπειρους νοσηλευτικούς λειτουργούς και συγκεκριμένα αντιμετωπίζονται εξατομικευμένες ανάγκες του κάθε ασθενή, με στόχο την ενδυνάμωση του ιδίου και της οικογένειας του.