Ο βουλευτής του ΔΗΚΟ και μέλος των κοινοβουλευτικών Επιτροπών Ενέργειας και Οικονομικών εξηγεί στο euronews τι ζητούν οι κυπριακές αρχές για να προχωρήσει το έργο
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΌσο φιλόδοξο είναι το έργο ηλεκτρικής διασύνδεσης Ισραήλ- Κύπρου – Ελλάδας, άλλες τόσες προκλήσεις αντιμετωπίζει.
Η ιδέα για το έργο γεννήθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 2010, με στόχο να συμβάλει στην ενεργειακή ανεξαρτησία της Κύπρου και την επίτευξη των στόχων για πράσινη ενέργεια.
Κατάφερε να εξασφαλίσει τον χαρακτηρισμό Έργο Κοινού Ενδιαφέροντος (PCIs) και μία γενναιόδωρη επιχορήγηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση (657 εκατ. ευρώ), ωστόσο οι εργασίες δεν προχωράνε.
Ο ελληνικός ΑΔΜΗΕ, θυγατρική του οποίου είναι η εταιρεία Great Sea Interconnector, που υλοποιεί το έργο, προειδοποιεί ότι αν δεν δοθεί σύντομα «πράσινο φως» από την κυπριακή πλευρά, το έργο κινδυνεύει με ακύρωση.
Κύριο σημείο τριβής είναι πόσο θα πληρώσουν οι καταναλωτές στην Κύπρο για το έργο αυτό και τι θα γίνει αν -λόγω γεωπολιτικών κινδύνων- τελικά το έργο δεν πραγματοποιηθεί.
Σε αντίθεση με την ελληνική Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας που συμφώνησε οι Έλληνες καταναλωτές να πληρώνουν για το έργο από την έναρξη των εργασιών, η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κύπρου (ΡΑΕΚ) ζητά οι Κύπριοι καταναλωτές να πληρώσουν εφόσον ολοκληρωθεί το έργο και διασφαλιστεί ότι το καλώδιο θα λειτουργήσει.
Το euronews μίλησε με τον βουλευτής του ΔΗΚΟ, Χρύση Παντελίδη, που είναι μέλος τόσο της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ενέργειας όσο και της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών της Κύπρου για μας εξηγήσει γιατί η Κύπρος «βάζει φρένο» σε ένα έργο που θα οφελήσει καταρχάς και κυρίως τους Κύπριους πολίτες.
Η αίσθηση που υπάρχει στην Ελλάδα είναι ότι αυτό το έργο από το οποίο καταρχάς και κυρίως θα επωφεληθεί ο πολίτης της Κύπρου, κινδυνεύει να μην προχωρήσει και να ακυρωθεί λόγω ενεργειών της κυπριακής πλευράς. Ισχύει αυτό; Και αν ναι, ποια είναι τα προβλήματα; Ποια είναι τα θέματα που θέτει η Κύπρος;
Χρ. Παντελίδης: «Δεν θα έλεγα ότι ισχύει κάτι τέτοιο. Αντίθετα η Κύπρος θα ήθελε πάρα πολύ- και θέλει πάρα πολύ- να προχωρήσει το έργο, ακριβώς γιατί αντιλαμβανόμαστε την μεγάλη σημασία του.
Όπως ξέρετε, η Κύπρος είναι η μόνη χώρα μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αυτή τη στιγμή δεν είναι συνδεδεμένη σε ένα ενιαίο ηλεκτρικό δίκτυο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κάτι που θα επιτευχθεί αν -με το καλό- υλοποιηθεί αυτό το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης.
Από κει και πέρα όμως, υπάρχουν συγκεκριμένα στοιχεία τα οποία αφορούν την οικονομική βιωσιμότητα του έργου, αλλά δυστυχώς υπάρχει και το γεωπολιτικό ρίσκο, λόγω της επεκτατικής, επιθετικής, προβληματικής συμπεριφοράς και δράσης της Τουρκίας, τόσο στην ξηρά όσο και στη θάλασσα. Επομένως, ενώ δεν υπάρχει κανείς που να μη θέλει το έργο, είναι προφανές ότι υπάρχει μια ανησυχία και ένας προβληματισμός για το πώς θα διασφαλίσουμε την υλοποίηση. Ουδείς θα ήθελε να πληρώσει ένα τέτοιο έργο και τελικά να μην ολοκληρωθεί ποτέ, λόγω γεωπολιτικών εξελίξεων και πολύ συγκεκριμένα λόγω της στάσης που ενδεχομένως να κρατήσει στο μέλλον η Τουρκία.»
Είναι όμως ρεαλιστικό να διασφαλίσετε ότι το έργο θα ολοκληρωθεί;
«Οποιοδήποτε τέτοιου είδους έργο έχει ένα συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, ένα συγκεκριμένο πλάνο και μια συγκεκριμένη ανάλυση κόστους -οφέλους.
Χωρίς την ύπαρξη γεωπολιτικού ρίσκου δεν αμφισβητεί κανείς ότι η κατασκευάστρια εταιρεία θα κατασκευάσει το καλώδιο, ούτε ότι η εταιρεία που θα το πόντισει στη θάλασσα θα το πράξει.
Αυτό που μας ανησυχεί - και επαναλαμβάνω, θέλουμε να γίνει το έργο, πρέπει να γίνει το έργο, -αλλά δεν μπορεί να αφεθεί το γεωπολιτικό ρίσκο στις στα χέρια των πολιτών.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΗ διαμάχη η οποία έχει προκύψει είναι για το αν θα αρχίσουν οι καταναλωτές να πληρώνουν από τώρα αυτό το έργο. Εάν λοιπόν αρχίσουν οι καταναλωτές να πληρώνουν για αυτό το έργο και δεν ολοκληρωθεί ποτέ, αντιλαμβάνεστε ότι υπάρχει μια ανησυχία. Για αυτό και λέω, χωρίς να έχω κανένα απολύτως δισταγμό, ότι θα πρέπει οι διεθνείς οργανισμοί και τα κράτη που εμπλέκονται να διασφαλίσουν ότι αυτό το λεγόμενο γεωπολιτικό ρίσκο δεν θα αποδειχθεί γεγονός.
Και ποιοι είναι οι διεθνείς θεσμοί; Πρώτα και κύρια η Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία θέλει τα κράτη μέλη της να συνδέονται σε ένα κοινό ηλεκτρικό δίκτυο.»
Πώς μπορεί ρεαλιστικά και πρακτικά να υπάρξει αυτή η διασφάλιση;
«Δεν είναι ζήτημα διασφάλισης αυτή την ώρα. Είναι ζήτημα διασφάλισης την ώρα που το καλώδιο θα αρχίσει να τοποθετείται στο βυθό.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΔηλαδή θέλετε να υπάρξει κάποια περιφρούρηση των έργων;
«Υπάρχουν ασφαλιστικές δικλείδες οι οποίες μπορούν να τεθούν και σε σχέση με τα συμβόλαια τα οποία γίνονται και σε σχέση με τη χρηματοδότηση.
Για να το θέσω διαφορετικά, πιστεύει κανείς ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση διαθέτει 657 εκατομμύρια, γιατί αυτή είναι η χορηγία που δίνει η Ευρωπαϊκή Ένωση στο έργο, και θα ήθελε να δώσει αυτά τα χρήματα, αλλά το έργο να μην ολοκληρωθεί; Προφανώς όχι. Για αυτό μίλησα για την ανάγκη η Ευρωπαϊκή Ένωση, ως ένας ισχυρός διεθνής οργανισμός, αλλά και τα κράτη που εμπλέκονται, δηλαδή η Ελλάδα και η Κύπρος, να βεβαιωθούν ότι αυτό το έργο θα υλοποιηθεί.»
Πώς θα γίνει αυτό αυτό; Αυτό σας ρωτάω...
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ«Αναλαμβάνοντας το γεωπολιτικό δίσκο, δηλαδή αναλαμβάνοντας την εξέλιξη των εργασιών του έργου, μέχρις ότου ολοκληρωθεί.
Να το θέσω διαφορετικά: δεν είναι το πιο δόκιμο και το πιο λογικό -και αυτό μπορεί να το καταλάβει ο καθένας- να πληρώνουν οι καταναλωτές ένα έργο που δεν θα τελειώσει. Επομένως, αναμένεται από τους καταναλωτές, από τους πολίτες, από αυτούς τους οποίους αντιπροσωπεύουμε εμείς ως βουλευτές, ότι οι χώρες και η Ευρωπαϊκή Ένωση θα διασφαλίσουν ότι το έργο θα υλοποιηθεί. Και δεν είναι κάτι ιδιαίτερα πολύπλοκο ή σύνθετο που ζητούμε.
Ξέρετε πολύ καλά ότι υπάρχουν πολλά τηλεπικοινωνιακά καλώδια για παράδειγμα, που συνδέουν την Κύπρο με την υπόλοιπη Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο. Δεν υπήρξε πρόβλημα στην πόντιση αυτών των καλωδίων. Δδεν θέλουμε να υπάρξει πρόβλημα ούτε στη συγκεκριμένη περίπτωση.
Γιατί αν υπάρξει πρόβλημα, δεν θα ολοκληρωθεί το έργο. Επομένως, δεν πρέπει αυτό το ρίσκο να το επωμισθούν μόνο οι καταναλωτές και αυτό είναι απολύτως λογικό. Υπάρχουν ασφαλιστικές δικλείδες, θέλω να πιστεύω ότι αυτές τις ώρες συζητούνται αυτές οι ασφαλιστικές δικλείδες -και σε επίπεδο συμβολαίων και σε σχέση με τον ρόλο που έχουν και οι χώρες και η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι κατασκευάστριες εταιρείες-, έτσι ώστε να βεβαιωθούμε πως αυτό το έργο θα ολοκληρωθεί.»
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΟι καταναλωτές και στην Ελλάδα και στην Κύπρο καλούνται να πληρώσουν μέρος αυτού του έργο. Γιατί θα το πληρώσουν αυτό το έργο; Θα διασφαλίσει για τους ίδιους χαμηλότερες τιμές;
«Ναι, θα διασφαλίσει χαμηλότερες τιμές στην ενέργεια, ειδικά για τους Κύπριους καταναλωτές, οι οποίοι πληρώνουν αρκετά ψηλά την κάθε κιλοβατώρα που καταναλώνουν, περίπου στα 34 σεντ αυτή τη στιγμή που μιλούμε.
Θα διασφαλίσει χαμηλότερη τιμή και επαναλαμβάνω: Οι Κύπριοι και η Κύπρος ως χώρα και οι καταναλωτές της θέλουμε να γίνει αυτή η ηλεκτρική διασύνδεση.
Πέρα όμως από τιμή, που ευελπιστούμε και οι αναλύσεις δείχνουν ότι θα είναι χαμηλότερη από τη σημερινή, είναι προφανές ότι με τη σύνδεση ενός νησιού σε ένα ενιαίο δίκτυο διασφαλίζεται μεγαλύτερη ενεργειακή ασφάλεια και σταθερότητα, παύει να είναι απομονωμένη η Κύπρος από την υπόλοιπη Ευρώπη ή από τον υπόλοιπο κόσμο σε ότι αφορά τα ενεργειακά.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΕπίσης εάν αυτή η σύνδεση υλοποιηθεί και συνεχίσει και προς το Ισραήλ, μια χώρα δηλαδή εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αντιλαμβάνεστε ότι η Κύπρος μετατρέπεται και σε ένα ενεργειακό κόμβο, ενώ παράλληλα θα έχει τη δυνατότητα να αξιοποιήσει σε μεγαλύτερο βαθμό και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας που διαθέτει και γενικώς θα μπορέσει να διασφαλίσει μια καλύτερη ενεργειακή σταθερότητα.»
Ποιο θα είναι το όφελος για τους Έλληνες καταναλωτές, που καλούνται μάλιστα να πληρώσουν από την αρχή της έναρξης των εργασιών ;
«Καταρχάς να διευκρινίσω ότι οι καταναλωτές της Ελλάδας όντως έχουν αποδεχτεί μέσω της αρμόδιας ρυθμιστικής αρχής κάτι τέτοιο. Αλλά είναι πολύ μικρότερο το ποσοστό που καλούνται να πληρώσουν, η αναλογία είναι περίπου 30 - 70 και είναι λογικό, εφόσον η διασύνδεση θα καταλήξει στην Κύπρο.
Οι Κύπριοι καταναλωτές -για να μην υπάρχει οποιαδήποτε παρεξήγηση- δεν αρνούνται να πληρώσουν το μερίδιο που τους αναλογεί για ένα τέτοιο σημαντικό έργο. Αυτό που θέλουμε όμως είναι να διασφαλιστεί ότι το έργο θα γίνει και όχι να πληρώνουμε για ένα έργο που ενδεχομένως να μην γίνει. Δεν λέω ότι δεν θα γίνει, δεν θέλω να είμαι μάντης κακών. Αντίθετα ο ίδιος σας έχω πει ότι υπάρχουν για παράδειγμα τηλεπικοινωνιακά καλώδια. Ο ίδιος σας λέω ότι υπάρχουν ασφαλιστικές δικλείδες στα συμβόλαια των κολοσσών του εμπλέκονται που να διασφαλίζουν κάτι τέτοιο.»
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΤο όφελος για τους Έλληνες καταναλωτές, ποιο θα είναι;
«Αυτό δεν μπορώ να το απαντήσω. Είμαι βέβαιος ότι το γνωρίζει πολύ καλύτερα και η ελληνική κυβέρνηση και όλοι και ο ελλαδικός ανάδοχος του έργου, αλλά και η ρυθμιστική αρχή της χώρας που έχει εγκρίνει όσα έχει εγκρίνει μέχρι στιγμής. Δεν μπορώ να μιλήσω με αριθμούς, ούτε μπορώ να μιλήσω για το όφελος που έχουν οι Ελλαδίτες συμπολίτες μας.»
Η Κύπρος α φιλοδοξεί να αναδειχθεί σε έναν ενεργειακό κόμβο για την Νοτιοανατολική Ευρώπη. Θεωρείτε ότι είναι εφικτός αυτός ο στόχος;
«Μέσα από αυτό το κωλάδιο ναι, είναι εφικτός. Και ειδικά αν αυτό το καλώδιο προεκταθεί και προς το Ισραήλ, το οποίο είναι και ένας σημαντικός παραγωγός ενέργειας, αλλά είναι και μια χώρα εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μια χώρα που πρωταγωνιστεί στο χώρο της Μέσης Ανατολής. Μπορεί ο καθένας να αντιληφθεί αν από τη σύνθεση αυτή θα ωφεληθεί και η ευρύτερη περιοχή, αλλά και η Ευρωπαϊκή Ένωση στην οποία ανήκουμε. Γι αυτό και εγώ προσωπικά και το κόμμα μου, αλλά θα έλεγα και το σύνολο της κυπριακής κοινωνίας θέλει την υλοποίηση αυτού του γεωστρατηγικής σημασίας ενεργειακού έργου.»
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ