Βασική αρχή που διέπει τον κώδικα είναι αυτή της διαφάνειας, δηλαδή όταν ο δημοσιογράφος κάνει χρήση εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης θα πρέπει να υπάρχει σχετική σήμανση.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Πλαίσιο και κανόνες στη χρήση της Παραγωγικής Τεχνητής Νοημοσύνης θέτει ο νέος κώδικας δεοντολογίας που παρουσίασε σχετικά η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ενώσεων Συντακτών. Η ΠΟΕΣΥ έγινε ο πρώτος επαγγελματικός κλάδος στην Ελλάδα αλλά και η πρώτη δημοσιογραφική ομοσπονδία στην Ευρώπη που παρουσίασε Κώδικα Δεοντολογίας για την Χρήση Τεχνητής Νοημοσύνης, ο οποίος δεσμεύει όλα τα μέλη της κατά την χρήση τέτοιου είδους τεχνολογιών.
«Αυτό το οποίο να πούμε απλά για να καταλάβει ο κόσμος είναι ότι πρώτον και κυριότερον πρέπει να υπάρχει διαφάνεια. Δηλαδή, όταν ένα άρθρο είναι αποκλειστικά προϊόν τεχνητής νοημοσύνης ή ένα μέρος της επεξεργασίας του οφείλεται στην τεχνητή νοημοσύνη, αυτό πρέπει να δηλώνεται. Να γνωρίζει δηλαδή ο αναγνώστης αυτό το οποίο διαβάζει είναι αποτέλεσμα τεχνητής νοημοσύνης. Πρέπει να υπάρχει ο έλεγχος, ο ανθρώπινος έλεγχος, γιατί όσο εξελιγμένες και να είναι οι μηχανές, η παρουσία του ανθρώπινου παράγοντα δεν πρέπει ούτε πρόκειται να υποκατασταθεί ποτέ. Από κει και πέρα μπήκαν και κάποιες άλλες πολύ σοβαρές και πρωτοπόρες προβλέψεις από την Ένωση, που δείχνει ότι οι δημοσιογράφοι στη χώρας μας, οι Ενώσεις μας, είναι πολλά βήματα μπροστά και σε ευρωπαϊκό και σε παγκόσμιο επίπεδο», τονίζει στο euronews o Κυβερνητικός Εκπρόσωπος και Υφυπουργός Παρά Τω Πρωθυπουργώ, Παύλος Μαρινάκης.
Σχετικά με το ενδεχόμενο η κυβέρνηση να νομοθετήσει για το συγκεκριμένο ζήτημα, ο κ. Μαρινάκης αναφέρει ότι βρίσκονται σε εξέλιξη συζητήσεις με την ΠΟΕΣΥ και τις υπόλοιπες Ενώσεις των δημοσιογράφων «την επικαιροποίηση της υπάρχουσας νομοθεσίας με βάση και το νέο δεδομένο που είναι ο κώδικας δεοντολογίας. Δηλαδή, θεωρώ ότι κώδικας δεοντολογίας είναι μια αναγκαία βάση πάνω στην οποία μπορούμε να επικαιροποιήσουμε τη νομοθεσία, η οποία θα πρέπει να προβλέπει τι θα συμβαίνει σε περίπτωση που δεν τηρούνται οι κανόνες που οι ίδιοι οι δημοσιογράφοι έθεσαν».
«Είμαστε στην αρχή μιας πολύ μεγάλης πορείας, μιας τεχνολογίας την οποία θα χαρακτήριζα ανατρεπτική. Ανατρεπτική όχι μόνο για την δημοσιογραφία και τις εργασιακές σχέσεις, αλλά για την κοινωνία ολόκληρη. Όπως συνέβη και με άλλες τεχνολογικές εξελίξεις και μεγάλες τεχνολογικές αλλαγές, έτσι και τώρα με τεχνητή νοημοσύνη, θα υπάρξουν αρκετά ζητήματα στην αρχή. Γι αυτό πάμε λοιπόν να ρυθμίσουμε το τοπίο για να τα βάλουμε σε τάξη, να τα βάλουμε σε σειρά και ενδεχομένως να έχουμε και τα όπλα να αντιμετωπίσουμε τα όποια προβλήματα υπάρξουν, γιατί θα υπάρξουν προβλήματα. Θέσεις εργασίας θα χαθούν, παραπληροφόρηση θα υπάρξει, υπάρχει ήδη», τονίζει μιλώντας στο euronews o πρόεδρος της ΠΟΕΣΥ, Σωτήρης Τριανταφύλλου.
Ως ιδιαίτερα θετικό βήμα κρίνεται η υιοθέτηση του κώδικα από την Ένωση Ιδιοκτητών Διαδικτύου. Στην περίπτωση που εντοπιστεί από τον δημοσιογράφο εφαρμογή πρακτικής από πλευράς κάποιου μέσου που είναι αντίθετη με τον Κώδικα τότε αυτός θα πρέπει να απευθύνεται στα συνδικαλιστικά όργανα. Για τη σύνταξη αυτού του Κώδικα, συστάθηκε Επιτροπή Τεχνητής Νοημοσύνης με τη συμμετοχή ειδικών του αντικειμένου, η οποία ολοκλήρωσε αφιλοκερδώς το έργο της μέσα σε ένα χρόνο περίπου. Η βασική ιδέα που διατρέχει αυτόν τον κώδικα, σύμφωνα με τον πρόεδρο της Επιτροπής αυτής και καθηγητή της Νομικής, Σπύρο Βλαχόπουλο, είναι ότι η τεχνητή νοημοσύνη ήρθε για να μείνει αλλά όχι για να υποκαταστήσει το δημοσιογράφο.
«Δεσμεύει τους δημοσιογράφους και θέτει τους βασικούς κανόνες όσον αφορά τις εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης, δηλαδή πώς θα χρησιμοποιούνται, με ποιους τρόπους και κυρίως ποιοι είναι οι πιθανοί κίνδυνοι οι οποίοι θα πρέπει να αντιμετωπιστούν. Ταυτόχρονα όμως, θα πρέπει να τονίσουμε ότι αποτελεί και μια ασπίδα προστασίας του δημοσιογράφου, δηλαδή όταν του ζητηθεί να χρησιμοποιήσει την τεχνητή νοημοσύνη με τρόπο που αντίκειται στις βασικές αρχές δεοντολογίας, τότε μπορεί να αρνηθεί νομίμως και να προστατευτεί, παραδείγματος χάρη, από μια παράνομη ή καταχρηστική απόλυση. Η τεχνητή νοημοσύνη ήρθε για να μείνει. Ήρθε για να βοηθήσει. Δεν ήρθε όμως σε καμία περίπτωση για να υποκαταστήσει τον δημοσιογράφο στην λειτουργία του. Άρα λοιπόν ο δημοσιογράφος θα πρέπει να έχει την επίβλεψη, τον έλεγχο, Θα πρέπει να ελέγχει το προϊόν της εφαρμογής τεχνητής νοημοσύνης, ιδίως της λεγόμενης παραγωγικής τεχνητής νοημοσύνης, δηλαδή αυτής που παράγει κείμενο, και να ελέγχει επίσης και την αξιοπιστία του μέσου το οποίο χρησιμοποιεί», επισημαίνει ο κ. Βλαχόπουλος.
Βασική αρχή που διέπει τον κώδικα είναι αυτή της διαφάνειας, δηλαδή όταν ο δημοσιογράφος κάνει χρήση εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης θα πρέπει να υπάρχει σχετική σήμανση. Αν και ο κώδικας δεοντολογίας ανήκει στην κατηγορία του soft law δηλαδή του ηπίου δικαίου έχει νομικές συνέπειες, δηλαδή μπορεί να παράξει πειθαρχικές ή άλλες ευθύνες σε περίπτωση που δεν τηρηθεί.
Π. Μαρινάκης: Ατεκμηρίωτες οι εκθέσεις που δημοσιοποιήθηκαν από ΜΚΟ για την ελευθερία του Τύπου στην Ελλάδα
«Η ετήσια έκδοση έκθεση της Κομισιόν για το κράτος δικαίου για κάθε χώρα, για κάθε κράτος μέλος, είναι ο καθρέφτης της κάθε χώρας ως προς τα ζητήματα αυτά. Και εκεί αποτυπώνεται η αλήθεια. Γιατί σε αντίθεση με διάφορες εκθέσεις, εκεί υπάρχει τεκμηρίωση. Εκεί υπάρχει αντικειμενικότητα και εκεί δεν υπάρχουν άλλα κίνητρα. Διαβάσαμε την έκθεση μιας Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης, η οποία κατηγορούσε την Ελλάδα για πράγματα τα οποία ισχύουν τα ανάποδα στην Ελλάδα. Για παράδειγμα, μας κατηγορούσαν ότι επιβαρύνθηκε η θέση των δημοσιογράφων ως προς την απλή δυσφήμιση, ενώ την έχουμε καταργήσει εδώ και παραπάνω από ένα χρόνο ως αδίκημα. Πράγματα τα οποία είναι καταφανώς αντίθετα με την πραγματικότητα, ενώ η Κομισιόν αυτά τα οποία ισχύουν τα αποτυπώνει», δηλώνει ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος στο euronews αναφερόμενος σε εκθέσεις που έχουν δημοσιοποιηθεί σχετικά με την ελευθερία του Τύπου στην Ελλάδα, συμπληρώνοντας ότι στις τελευταίες εκθέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, «αναγνωρίστηκε η πρόοδος της χώρας μας».
Ο Παύλος Μαρινάκης αναφέρει ακόμα ότι η Ελλάδα «έχει πλέον τέσσερις συστάσεις για όλα αυτά τα ζητήματα, από έξι που είχε. Και να πούμε ότι 18 χώρες της Ευρώπης έχουν περισσότερες συστάσεις απ' ότι η Ελλάδα. Άρα, η εικόνα που προσπάθησαν κάποιοι να δημιουργήσουν χρησιμοποιώντας κάποιες ατεκμηρίωτες εκθέσεις και αναφέρομαι σε ευρωβουλευτές της αντιπολίτευσης, μια πολύ μικρή μερίδα των Μέσων κατά της ίδιας μας της χώρας, δεν είναι η αλήθεια. Και εγώ να πω και κάτι πολιτικό: Υπάρχουν δύο δρόμοι που μπορεί να ακολουθήσει ένας πολιτικός όταν εκπροσωπεί τη χώρα του στο εξωτερικό. Ένας δρόμος είναι για μικροπολιτικά οφέλη να συκοφαντεί. Το έχουμε δει αυτό με συκοφαντικά ψηφίσματα, με διαδόσεις περί δήθεν νεκρών κοριτσιών στον Έβρο, με διάφορα τέλος πάντων, τα οποία έχουν διαψευστεί από την πραγματικότητα. Υπάρχει ένας άλλος δρόμος: να αντιλαμβάνεσαι εκπροσωπήσει τη χώρα σου και όχι ένα κόμμα ή μόνο μια κυβέρνηση. Και τα θετικά τα οποία έχει κάνει να τα προβάλεις αναγνωρίζοντας ακόμα τι πρέπει να κάνεις και άλλα περισσότερα».
Αναφερόμενος στα βήματα που έχει κάνει η χώρα για την βελτίωση της κατάστασης της ελευθερίας του Τύπου, ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος τονίζει ότι «έχει καταργηθεί η απλή δυσφήμιση, μία από τις μεγαλύτερες διεκδικήσεις του δημοσιογραφικού κόσμου, γιατί πάνω στο αδίκημα της απλής δυσφήμισης βασίζονταν αγωγές οι οποίες ήταν βαθιά προβληματικές για τους δημοσιογράφους. Έχουμε εκσυγχρονίσει πάρα πολύ το νομοθετικό μας πλαίσιο. Πρέπει να υπάρχει εξώδικη όχληση για να προχωρήσει μια αγωγή και κατά δημοσιογράφου. Αν υπάρξει ανάκληση ακόμα και στο ακροατήριο, αποσύρεται μια αγωγή. Έχουμε πλέον δημόσια τηλεόραση, την ΕΡΤ που διοικείται από πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο που προέκυψαν από διαδικασία ΑΣΕΠ και όχι μία αποκλειστικά και μόνο επιλογή ενός υπουργού ή υφυπουργού, εν προκειμένω με το νέο νόμο για την επιλογή των διοικήσεων στο Δημόσιο. Έχουμε προχωρήσει στην εφαρμογή μια σειράς από ασφαλιστικών δικλείδων μέτρων υπέρ της ασφάλειας των δημοσιογράφων. Αυστηροποιήσαμε τις ποινές για όλα τα αδικήματα που στρέφονται και κατά δημοσιογράφων, θεσπίσαμε ιδιώνυμο αδίκημα για απειλές κατά αθλητικογράφων και εφαρμόζουμε όλες τις ευρωπαϊκές πρακτικές για την ενημέρωση, την επιμόρφωση δημοσιογράφων. Για παράδειγμα, όποιος πήγαινε σε εμπόλεμη ζώνη, όποιος πηγαίνει να καλύψει φυσικές καταστροφές όπως μια πυρκαγιά, να υπάρχει η κατάλληλη εκπαίδευση και η θωράκιση των δημοσιογράφων. Η Ελλάδα λοιπόν είναι ένα κράτος το οποίο προχωράει και όπως και καταφέρνει και επιστρέφει οικονομικά, γίνεται ένα σοβαρό κράτος με επενδυτική βαθμίδα που μπορεί έτσι να δώσει τα χρήματα αυτά πίσω στον κόσμο που τα στερήθηκε, είναι και ένα κράτος δικαίου και όχι όπως παρουσιάζεται σε κάποιες ατεκμηρίωτες εκθέσεις».