Ο πρώτος Επικεφαλής Πληροφοριακών Συστημάτων (Chief Information Officer) του ΝΑΤΟ απαντά στο euronews για τις ενέργειες που κάνει η Ευρωατλαντική Συμμαχία για να απαντήσει στις πολλαπλές προκλήσεις των νέων υβριδικών επιθέσεων
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Τα μέλη του ΝΑΤΟ, κυρίως στην Ευρώπη, αντιμετωπίζουν υβριδικές επιθέσεις: κυβερνοεπιθέσεις, εκστρατείες παραπληροφόρησης, παρενοχλήσεις με ντρόουν.
Ο σύγχρονος ανταρτοπόλεμος διεξάγεται στο διαδίκτυο και στον αέρα, με μέσα χαμηλού κόστους, που είναι εύκολο να βρεθούν στα χέρια των επιτιθέμενων.
Στόχος είναι να προκαλέσουν διαταραχές σε καθημερινές λειτουργίες και να πλήξουν το ηθικό των Ευρωπαίων πολιτών.
Ο Manfred Boudreaux-Dehmer, ο πρώτος Επικεφαλής Πληροφοριακών Συστημάτων (Chief Information Officer, CIO) του ΝΑΤΟ, εκτιμά ότι αυτές οι επιθέσεις είναι πιθανό να γίνουν πιο συχνές στο μέλλον.
Στη συνέντευξη που παραχώρησε στο euronews με την ευκαιρία της συμμετοχή του στο IT Directors Forum 2025, όπου μίλησε για το ρόλο των CIO στην κυβερνο- ανθεκτικότητα (The CIOs role on Cyber Resilience) διαβεβαίωσε ότι η Ευρωατλαντική Συμμαχία προετοιμάζεται ώστε να προστατεύσει το ένα δισεκατομμύριο πολίτες που ανήκουν στα 32 κράτη μέλη της.
euronews: Οι χώρες του ΝΑΤΟ αντιμετωπίζουν αυξανόμενες υβριδικές επιθέσεις που συνδυάζουν κυβερνοεπιθέσεις, παραπληροφόρηση και παρεμβολές από μη επανδρωμένα αεροσκάφη. Πόσο καλά προετοιμασμένη είναι η Συμμαχία για την αντιμετώπιση αυτού του είδους του νέου υβριδικού πολέμου;
«Νομίζω ότι είμαστε πολύ καλά προετοιμασμένοι και πάντα κάνουμε περισσότερα. Έχετε απόλυτο δίκιο, ο πόλεμος του μέλλοντος δεν είναι πλέον ένας κινητικός πόλεμος στο πεδίο της μάχης, όπως το γνωρίζουμε ιστορικά. Θα υπάρχει πάντα μια κυβερνο-πτυχή. Υπάρχει μια υβριδική πτυχή. Ξοδεύουμε πολύ χρόνο, πολλή ενέργεια και πολλή προσπάθεια για να προετοιμαστούμε όσο καλύτερα μπορούμε για αυτόν τον υβριδικό πόλεμο του μέλλοντος.»
Τα πρόσφατα περιστατικά με μη επανδρωμένα αεροσκάφη που διατάραξαν τα ευρωπαϊκά αεροδρόμια και τον εναέριο χώρο αναδεικνύουν κενά στους μηχανισμούς συλλογικής άμυνας του ΝΑΤΟ;
«Δεν νομίζω ότι είναι κενά. Νομίζω ότι αυτό που συμβαίνει είναι ότι η τεχνολογία εξελίσσεται και το έχουμε δει αυτό, και τώρα υπάρχουν αυτές οι αυξημένες επιθέσεις με drones που μας έχουν ανησυχήσει σε όλη τη συμμαχία. Και έχουν προκαλέσει τεράστια αναστάτωση. Έτσι, το αεροδρόμιο των Βρυξελλών επηρεάστηκε από αυτό, το αεροδρόμιο του Μονάχου, πολλά αεροδρόμια.
Είναι κάτι για το οποίο αναλάβαμε δράση αμέσως. Τώρα εστιάζουμε συγκεκριμένα σε αυτό, στην απειλή των drones, η οποία ήταν επίσης μια συζήτηση σε επίπεδο ΕΕ σχετικά με το πώς να χτίσουμε ένα τείχος από drones, πώς να κάνουμε διαφορετικά πράγματα με drones.
Νομίζω ότι από τώρα και στο εξής θα υπάρχει πάντα μια αναβάθμιση της τεχνολογίας από την άλλη πλευρά, και αυτό είναι κάτι που πρέπει να αντιμετωπίσουμε και που θα πρέπει να σκεφτόμαστε, να προετοιμαζόμαστε συνεχώς και να είμαστε καλύτεροι σε αυτό που κάνουμε για την υπεράσπιση της Συμμαχίας.»
Θα έπρεπε να είχαμε ενεργήσει πιο προληπτικά;
«Νομίζω ότι δεν είναι προβλέψιμο. Νομίζω ότι υπάρχει μια δράση που λαμβάνει χώρα, σωστά; Πρέπει να ανταποκριθούμε σε αυτή τη δράση. Και είμαι πραγματικά περήφανος όταν κοιτάζω τι έχουν κάνει οι ομάδες σε διάφορα έθνη, καθώς και στο ΝΑΤΟ, για το πόσο γρήγορα έχουμε αντιδράσει σε αυτό.»
Το «σπιράλ» της εχθρικής τεχνολογίας
Φαίνεται ότι η τεχνολογία καθιστά τις συγκρούσεις πιο απρόβλεπτες. Ποιο μήνυμα θα στέλνατε στους Ευρωπαίους που ανησυχούν ότι ο ψηφιακός πόλεμος ξεπερνά την ικανότητά μας να αμυνθούμε;
«Δεν νομίζω ότι την ξεπερνά. Νομίζω ότι υπάρχει πάντα, όπως ανέφερα νωρίτερα, ένα σπιράλ που ανεβαίνει, νέες τεχνικές δυνατότητες εμφανίζονται και θα χρησιμοποιηθούν από τους αντιπάλους μας, αλλά θα χρησιμοποιηθούν και από εμάς.
Είναι απλώς καθήκον μας να προετοιμαστούμε όσο καλύτερα μπορούμε για να είμαστε πιο γρήγοροι, να χρησιμοποιούμε την τεχνολογία με σύνεση και να ανταποκρινόμαστε στις απειλές που αντιμετωπίζουμε.»
Θα μοιραζόσασταν ένα παράδειγμα κυβερνοεπίθεσης ή απόπειρας εισβολής που το ΝΑΤΟ εντόπισε ή εξουδετέρωσε με επιτυχία;
«Δεν μπορώ να μιλήσω για συγκεκριμένες επιθέσεις, όπως θα μπορείτε να φανταστείτε, αλλά έχουμε μια πολύ, πολύ ισχυρή ομάδα που αντιμετωπίζει τις απειλές, επομένως έχουμε μια προσέγγιση βασισμένη στον κίνδυνο που υπολογίζει την συνεχώς μεταβαλλόμενη εικόνα απειλής, και έτσι προετοιμαζόμαστε.
Έχουμε επίσης ένα νέο κέντρο κυβερνοάμυνας ενσωματωμένο στο ΝΑΤΟ που χτίζουμε στο Βέλγιο. Και αυτό είναι ένα από τα θεμελιώδη δομικά στοιχεία που έχουμε για να διασφαλίσουμε ότι προετοιμαζόμαστε όλο και περισσότερο για κυβερνοεπιθέσεις και άλλα είδη επιθέσεων.»
Το Συνεργατικό Κέντρο Αριστείας Κυβερνοάμυνας του ΝΑΤΟ ανέφερε αύξηση στον αριθμό των κυβερνοεπιθέσεων που στοχεύουν τις θαλάσσιες υποδομές στην Ευρώπη και πιο συγκεκριμένα στη Μεσόγειο. Δεδομένου του στρατηγικού ρόλου της Ελλάδας στην περιοχή, πώς λειτουργεί η Συμμαχία για την προστασία των ελληνικών περιουσιακών στοιχείων;
«Υπάρχει μεγάλη αλληλεπίδραση με την Ελλάδα στην ευρύτερη συμμαχία, και η Ελλάδα έχει λάβει μέτρα για να προστατεύσει τον εαυτό της, και το εξετάζουμε αυτό για τη συνολική συμμαχία, επειδή ένα από τα πράγματα σχετικά με τον κυβερνοχώρο είναι ότι δεν περιορίζεται γεωγραφικά. Ο κυβερνοχώρος είναι ένας πολύ ρευστός μηχανισμός.»
Πρέπει χώρες όπως η Ελλάδα να προσαρμόσουν τις αμυντικές τους στρατηγικές, και αν ναι, προς ποια κατεύθυνση;
«Είναι ένα ερώτημα που πρέπει να απαντήσει η Ελλάδα. Γενικά για τη Συμμαχία, αυτό που σκεφτόμαστε όλο και περισσότερο είναι πώς μπορούμε να συνδεθούμε με αυτές τις υβριδικές απειλές, αυτό το είδος μικτών επιθέσεων όπου θα υπήρχε μια υβριδική πλευρά όπως αυτή που βλέπουμε με τα drones, όπου έχουμε μια κυβερνο-οπτική γωνία, και πώς μπορούμε να προστατευτούμε καλύτερα από αυτό.»
Η πρόκληση του συντονισμού
Είναι εύκολο να συντονιστούν όλα αυτά τα διαφορετικά κράτη για να υπάρξει μια κοινή στρατηγική;
«Αν είναι εύκολο; Νομίζω ότι είναι ένα μεγάλο ερώτημα επειδή είναι 32 σύμμαχοι ενωμένοι με στόχο την πραγματική προστασία της ασφάλειας ενός δισεκατομμυρίου ανθρώπων στον πλανήτη, των ανθρώπων που ζουν στα συμμαχικά έθνη.
Υπάρχουν πολλές γεωγραφικές διαφορές. Κάθε σύμμαχος έχει ένα συγκεκριμένο προφίλ όσον αφορά τη γεωγραφία, τις ανάγκες και διαφορετικά πράγματα. Αυτό που κάνει, λοιπόν, πολύ πιο εύκολο, θα έλεγα, να εναρμονιστούν οι διαφορετικές προσεγγίσεις μεταξύ των εθνών είναι ότι είμαστε ενωμένοι κάτω από έναν στόχο, και αυτός είναι να διατηρήσουμε την ασφάλεια της συμμαχίας.»
Η σημασία του ιδιωτικού τομέα
Βλέπουμε ότι η άμυνα, πιο συγκεκριμένα η κυβερνοάμυνα, γίνεται επίσης ένας οικονομικός πυλώνας. Πώς συνεργάζεστε με τον ιδιωτικό τομέα για να επιτύχετε τον στόχο της ενίσχυσης της άμυνάς μας;
«Αυτή είναι μια εξαιρετική ερώτηση. Λοιπόν, η κυβερνοασφάλεια, η κυβερνοάμυνα είναι ένα ομαδικό άθλημα. Επομένως, απαιτεί πάντα από όλους να συμμετέχουν πραγματικά σε αυτό. Οι κυβερνήσεις παίζουν μεγάλο ρόλο, το ΝΑΤΟ παίζει ρόλο, ο ακαδημαϊκός κόσμος, αλλά και η ιδιωτική βιομηχανία. Και αν σκεφτείτε πολλές από τις τεχνολογίες που χρησιμοποιούμε, δημιουργούνται από εταιρείες του ιδιωτικού κλάδου, σωστά; Αυτό διευκολύνει αυτόματα μια αλληλεπίδραση που είναι απαραίτητη, αλλά υπάρχει πολλή εξειδικευμένη γνώση στον ιδιωτικό τομέα, επομένως είναι ζωτικής σημασίας για την προστασία της κυβερνοασφάλειας και της κυβερνοάμυνας και για να μας διατηρούν ασφαλείς.»
Αυτή η τεχνολογία προέρχεται κυρίως από την Ευρώπη ή από χώρες εκτός Ευρώπης Έχετε εργασίες στην Ελλάδα;
«Δεν μπορώ να μιλήσω για συγκεκριμένες εταιρείες, αλλά υπάρχει μια διασπορά μεταξύ των δύο ηπείρων. Υπάρχουν προφανώς μεγάλες αμερικανικές εταιρείες τεχνολογίας με τις οποίες συνεργαζόμαστε, οι οποίες είναι τα μεγάλα ονόματα. Υπάρχουν όμως και πολλές ευρωπαϊκές εταιρείες που έχουν ανέβει και συνεχίζουν να ανεβαίνουν, με τις αυξήσεις που έχουμε στις αμυντικές δαπάνες. Βλέπουμε πολλά χρήματα που πραγματικά πηγαίνουν στον αμυντικό τομέα, κάτι που είναι ένα εξαιρετικό αποτέλεσμα, και πολλά χρήματα που πηγαίνουν στον ιδιωτικό τομέα για να αναβαθμιστούν πολλές εταιρείες.»