Ο μέσος όρος των ετών εργασίας των Ευρωπαίων αυξάνεται σε όλες τις ηπείρους, αλλά οι αριθμοί εξακολουθούν να διαφέρουν σημαντικά. Το Euronews Business συγκρίνει τα δεδομένα για να εξηγήσει το γιατί.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Το προσδόκιμο ζωής αυξάνεται σε ολόκληρη την ΕΕ τις τελευταίες δεκαετίες και, ως εκ τούτου, τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης αυξάνονται σε πολλές χώρες, πράγμα που σημαίνει ότι οι άνθρωποι περνούν περισσότερα χρόνια στην εργασία.
Το 2024, ο μέσος αναμενόμενος χρόνος εργασίας στην ΕΕ θα είναι 37,2 έτη, σύμφωνα με τη Eurostat. Αυτό αντιπροσωπεύει αύξηση κατά 2,4 έτη ή 7% σε σύγκριση με το 2014, όταν ήταν 34,8 έτη.
Εντός της ΕΕ, η αναμενόμενη διάρκεια ζωής κυμαίνεται από 32,7 έτη στη Ρουμανία έως 43,8 έτη στις Κάτω Χώρες. Όταν περιλαμβάνονται οι υποψήφιες χώρες της ΕΕ και οι χώρες της ΕΖΕΣ, κυμαίνεται από 30,2 έτη στην Τουρκία έως 46,3 έτη στην Ισλανδία.
Τι εξηγεί όμως το μεγάλο χάσμα στον αναμενόμενο εργασιακό βίο σε όλη την Ευρώπη;
Πόσα χρόνια εργάζονται οι Ευρωπαίοι;
Αν και υπάρχουν ορισμένες εξαιρέσεις, η αναμενόμενη διάρκεια του εργασιακού βίου στην Ευρώπη ακολουθεί γενικά γεωγραφικά πρότυπα. Οι χώρες της Βόρειας Ευρώπης -ιδιαίτερα οι Σκανδιναβικές χώρες- προηγούνται με τη μεγαλύτερη διάρκεια του εργασιακού βίου. Η Ισλανδία βρίσκεται στην κορυφή του καταλόγου, ακολουθούμενη από τις Κάτω Χώρες (43,8 έτη) και τη Σουηδία (43 έτη). Η Δανία (42,5 έτη), η Νορβηγία (41,2 έτη) και η Φινλανδία (39,8 έτη) αναφέρουν επίσης υψηλά ποσοστά, και όλες κατατάσσονται στην πρώτη δεκάδα των 35 ευρωπαϊκών χωρών.
Οι δυτικοευρωπαϊκές χώρες τείνουν επίσης να έχουν πάνω από το μέσο όρο διάρκεια του εργασιακού βίου. Η Ελβετία (42,8 έτη), η Ιρλανδία (40,4 έτη) και η Γερμανία (40 έτη) ξεπερνούν τα 40 έτη και κατατάσσονται στις 10 πρώτες θέσεις. Ωστόσο, η Γαλλία (37,3 έτη), το Βέλγιο (35 έτη) και το Λουξεμβούργο (35,6 έτη) βρίσκονται πιο κοντά ή κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ των 37,2 ετών.
Το πιο πρόσφατο διαθέσιμο στοιχείο για το Ηνωμένο Βασίλειο είναι από το 2018, όταν ήταν 39,2 έτη. Λαμβάνοντας υπόψη την αυξητική τάση σε ολόκληρη την ΕΕ, το τρέχον ποσοστό είναι πιθανό να είναι υψηλότερο.
Τα στοιχεία είναι πιο ανάμεικτα στη Νότια Ευρώπη. Ενώ η Πορτογαλία (39,3 έτη) και η Μάλτα (39 έτη) παρουσιάζουν σχετικά μεγάλο εργασιακό βίο, η Ιταλία (32,8 έτη), η Ελλάδα (34,8 έτη) και η Ισπανία (36,5 έτη) είναι σημαντικά χαμηλότερα.
Οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης κυμαίνονται ως επί το πλείστον γύρω ή λίγο κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ. Η Ουγγαρία (37,4 έτη) έχει μέτριες επιδόσεις, ενώ άλλες -όπως η Ρουμανία (32,7 έτη) και η Βουλγαρία (34,8 έτη)- αναφέρουν σημαντικά μικρότερο αναμενόμενο εργασιακό βίο.
Οι μικρότερες διάρκειες παρατηρούνται στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και τα Βαλκάνια, συμπεριλαμβανομένης της Τουρκίας (30,2 έτη), της Βόρειας Μακεδονίας (31,5 έτη) και του Μαυροβουνίου (32,1 έτη). Και οι τρεις είναι υποψήφιες χώρες της ΕΕ, με τα στοιχεία για τη Βόρεια Μακεδονία και το Μαυροβούνιο να βασίζονται σε δεδομένα του 2018.
Γιατί διαφέρει ο μέσος όρος του εργασιακού βίου;
Όπως δείχνουν αυτά τα στοιχεία, ο μέσος αναμενόμενος εργασιακός βίος διαφέρει σημαντικά σε ολόκληρη την Ευρώπη. Αλλά, γιατί;
Ο καθηγητής Moritz Hess από το Πανεπιστήμιο Εφαρμοσμένων Επιστημών Niederrhein σημείωσε ότι η διάρκεια του εργασιακού βίου, καθώς και η συμμετοχή στο εργατικό δυναμικό στην Ευρώπη, διαφέρει για διάφορους λόγους. "Πρώτον, η πλευρά της ζήτησης παίζει σημαντικό ρόλο: αν οι εργοδότες χρειάζονται εργαζόμενους, αυτό αυξάνει τη συμμετοχή του εργατικού δυναμικού και παρατείνει τη διάρκεια του εργασιακού βίου", δήλωσε στο Euronews Business.
"Δεύτερον, το θεσμικό πλαίσιο παίζει ρόλο, ιδίως σε σχέση με τις ρυθμίσεις για τις συντάξεις και την αγορά εργασίας. Ένας βασικός παράγοντας από αυτή την άποψη είναι η επίσημη ηλικία συνταξιοδότησης: όσο υψηλότερη είναι, τόσο μεγαλύτερη είναι η αναμενόμενη διάρκεια του εργασιακού βίου. Όσο λιγότερες επιλογές πρόωρης συνταξιοδότησης προσφέρει ένα συνταξιοδοτικό σύστημα, τόσο περισσότερο οι άνθρωποι είναι πιθανό να παραμείνουν στο εργατικό δυναμικό", πρόσθεσε.
Ο καθηγητής Hess εξήγησε επίσης ότι ο ηλικιακός προσανατολισμός - οι διακρίσεις με βάση την ηλικία - παίζει επίσης ρόλο. Σε χώρες όπου οι ηλικιωμένοι εργαζόμενοι δεν υφίστανται διακρίσεις και εκτιμάται η συνεισφορά τους, είναι πιθανότερο να θέλουν να συνεχίσουν να εργάζονται, γεγονός που οδηγεί σε μεγαλύτερο εργασιακό βίο.
Ο Timo Anttila, ανώτερος λέκτορας στο Πανεπιστήμιο Jyväskylä της Φινλανδίας, επεσήμανε ότι τα οικογενειακά μοντέλα των χωρών, όπως ο μονογαμικός/διπλός μισθωτός, τα συνταξιοδοτικά συστήματα και τα μοντέλα οικογενειακής φροντίδας είναι ενδεχομένως σημαντικοί παράγοντες που επηρεάζουν το προσδόκιμο διάρκειας του εργασιακού βίου.
Το ποσοστό συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό έχει σημασία
"Το μεγαλύτερο μέρος της διάρκειας του εργασιακού βίου μπορεί να εξηγηθεί από το ποσοστό συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό", διαπιστώνει η Eurostat. Σε γενικές γραμμές, οι χώρες με χαμηλότερα ποσοστά συμμετοχής τείνουν να έχουν μικρότερο μέσο όρο εργασιακής ζωής.
Το παραπάνω διάγραμμα απεικονίζει αυτή τη σχέση για τον συνολικό πληθυσμό, συγκρίνοντας την αναμενόμενη διάρκεια ζωής κάθε χώρας με το ποσοστό συμμετοχής της στο εργατικό δυναμικό.
Το ποσοστό συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό εξηγεί περίπου το 81,5% της διακύμανσης της αναμενόμενης εργασιακής ζωής σύμφωνα με τη Eurostat.
Αρκετές χώρες έχουν ήδη θεσπίσει μέτρα για την αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης. Μέχρι το 2060, ο ΟΟΣΑ εκτιμά ότι η μέση ηλικία συνταξιοδότησης σε ολόκληρη την ΕΕ θα είναι κοντά στα 67 έτη, ενώ ορισμένα κράτη αναμένεται να ξεπεράσουν τα 70 έτη.
Το άρθρο του Euronews -Europe's rising retirement ages-εξηγεί τις σημερινές ηλικίες συνταξιοδότησης σε όλη την Ευρώπη καθώς και τις προβλέψεις για μελλοντικές αυξήσεις.