«Anamnesis»: Μια πρωτότυπη πρόσκληση μέθεξης τον Σεπτέμβριο στην Δήλο

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Λόφος Φιλοπάππου. Κυριακή 7 Ιουλίου. Ανήμερα των βουλευτικών εκλογών. Στους πρόποδες του λόφου η Αποστολία Παπαδαμάκη και η εννιαμελής ερμηνευτική ομάδα της κάνουν εντατικές πρόβες για τη νέα παραγωγή χορού, μουσικής και ονείρων που θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 14 Σεπτεμβρίου στον αρχαιολογικό χώρο της Δήλου. Ονομάζεται «Anamnesis» και έρχεται ως εξέλιξη της παράστασης «From Darkness to Light», που πραγματοποιήθηκε τον Ιούλιο του 2018 στον Ναό του Επικούριου Απόλλωνα.

Οι θερμοκρασίες υψηλές, οι πρόβες πολύωρες, η σωματική κόπωση των ερμηνευτών έντονη. Σε ένα διάλειμμα, μιλήσαμε γι’ αυτό το νέο πρωτότυπο πρότζεκτ που αναμένεται να ελκύσει Έλληνες και ξένους στο ιερό νησί των Κυκλάδων, καλώντας τους να συμμετάσχουν με έναν διαφορετικό τρόπο σ’ αυτή την εμπειρία.

«Όλα ξεκίνησαν αρκετά χρόνια πριν την περσινή παράσταση» μας εξηγεί η χορογράφος και σκηνοθέτις. «Εγώ είχα στο μυαλό μου να κάνω μια τριλογία, που θα ξεκινούσε από τον Επικούριο, θα συνεχιζόταν στη Δήλο και θα ολοκληρωνόταν στους Δελφούς. Αυτοί οι τρεις τόποι συνδέονται λόγω του Απόλλωνα, λόγω δηλαδή του φωτός. Η αφορμή, η πηγή έμπνευσης ήταν ένα συγκλονιστικό όνειρο που έβλεπα πολύ συχνά. Πετούσα πάνω από την Ελλάδα και έβλεπα μόνο τους ναούς και τη φύση που υπήρχε γύρω. Όλο αυτό λειτούργησε σαν ένα κάλεσμα για μένα. Μια πρόσκληση να κάνω κάτι σε σχέση με αυτούς. Η διεύθυνση αρχαιοτήτων του ΥΠΠΟ ενθουσιάστηκε με την ιδέα που είχα και την αγκάλιασε από την πρώτη στιγμή».

Από το σκοτάδι στο φως στον Επικούριο, οδηγούμαστε τώρα στην «Ανάμνηση» στην Δήλο: «Η ιδέα για τον τίτλο της φετινής παράστασης ήρθε από τον Πλάτωνα» εξηγεί η Αποστολία Παπαδαμάκη. «Ο Πλάτωνας μιλά για την ενθύμηση. Λέει ότι οι άνθρωποι δεν χρειάζεται να μαθαίνουμε, αλλά πρέπει να αποκτήσουμε πρόσβαση στη γνώση, μέσω της ενθύμησης. Για τον Πλάτωνα, η ενθύμηση μπορεί να είναι το συλλογικό ασυνείδητο, τα Ακασικά Αρχεία ή ένα πεδίο γνώσης, που υπάρχει στα κύτταρά μας, γύρω μας και απλά χρειάζεται να γίνουμε πολύ δεκτικοί για να μπορέσουμε να το κατανοήσουμε. Αυτό ο Πλάτωνας το ονομάζει Ανάμνηση. Έχουμε πρόσβαση σ’ αυτήν μέσω συμβόλων, αρχετυπικών κινήσεων και ήχων. Η Ανάμνηση καλύπτει λοιπόν όλο αυτό το φάσμα που με ενδιαφέρει σ’ αυτό το πλαίσιο παραστάσεων, που ελπίζω να συνεχιστούν και σε άλλους αρχαιολογικούς χώρους: να θυμηθούμε τα κομμάτια της ψυχής μας που μας λείπουν, τις ποιότητες που μας λείπουν. Να συμπληρώσουμε αυτά τα κενά, ώστε να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι».

Η παράσταση εστιάζει επίσης στην αχρονικότητα, στην έννοια της εγκοίμισης και του εγκιβωτισμού, πώς δηλαδή μπορούμε να γίνουμε ένα με υλικά που έχουν μνήμη, όπως για παράδειγμα η πέτρα και το χώμα. Η προετοιμασία της νέας αυτής παραγωγής απαίτησε μεγάλη έρευνα και μελέτη από όλη την ομάδα: «Η αφετηρία για να μπούμε στη συγκεκριμένη διαδικασία να “θυμηθούμε” κινήσεις, μοτίβα και να κτίσουμε τον κάθε ρόλο ξεχωριστά είναι οι ιδιότητες που έχουμε πάρει από την κάθε θεότητα, που αντιπροσωπεύει ο καθένας μας. Σ’ αυτό μας βοήθησε πάρα πολύ η ανάγνωση κάποιων ύμνων που παρουσιάζουν τα χαρακτηριστικά που είχαν αποδοθεί σ’ αυτές τις θεότητες. Αυτά αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης για το πώς θα κτίσουμε τον κάθε χαρακτήρα στην περφόρμανς. Γίναμε έτσι πολύ γρήγορα οι θεότητες που ερμηνεύουμε. Η κίνηση προκύπτει αυθόρμητα, χωρίς πολλή σκέψη, σαν μια ενέργεια που υπάρχει μέσα σου, χωρίς να το ξέρεις. Ένα δεύτερο σημαντικό στοιχείο σ’ αυτή τη διαδικασία ήταν η επαφή με το υλικό των αγαλμάτων. Καταλάβαμε τις υφές, τις στάσεις, τις κινήσεις τους και έτσι αυτό που αναπαριστούμε είναι οντότητες που δεν έχουν αρχή και τέλος. Είναι σαν να υπάρχουν πάντα. Κινούνται μόνιμα στο χώρο. Συνδέουν το παρελθόν με το παρόν και το μέλλον. Περιμένουν από εσάς να τις συναντήσετε, να τις ενεργοποιήσετε» επισημαίνει ο Απόστολος Κουσίνας, ένας από τους ερμηνευτές της «Ανάμνησης».

Η δράση ξεκινάει καθώς το πλοίο με τους θεατές από την Μύκονο θα προσεγγίζει τις ακτές της Δήλου, το απόγευμα του Σαββάτου 14 Σεπτεμβρίου. Η αποβίβασή τους μεταλλάσσει το ακατοίκητο τοπίο του νησιού σε ένα μοναδικό σκηνικό μνήμης. Κατά την περιήγησή τους, οι θεατές ανακαλύπτουν τους ερμηνευτές ανάμεσα σε αρχαίους ναούς και μνημεία, αποφασίζουν οι ίδιοι τον τρόπο που κινούνται στο χώρο και στον χρόνο, δημιουργώντας έτσι την «ψυχο-γεωγραφία» της παράστασης. Στη συνέχεια καλούνται προαιρετικά να γίνουν μέρος ενός κυκλικού αρχετυπικού χορού, εμπνευσμένου από την πολυπολιτισμική ιστορία της Δήλου που αποτελεί το προοίμιο της «ουράνιας» χορογραφίας της Πανσελήνου, συνοδευόμενη από τη μουσική σύνθεση του Τρύφωνα Κουτσουρέλη. Η παράσταση ολοκληρώνεται με όνειρα, ποιήματα και ύμνους, ενθυμήσεις που αντηχούν τη γνώση της αρχαίας πέτρας λίγο μετά τα μεσάνυχτα.

Ο Θοδωρής Χιώτης, που είχε συμμετάσχει και στην παράσταση στον Επικούριο Απόλλωνα τονίζει ότι ο στόχος και πάλι είναι «η συμμετοχή, το μοίρασμα, η σύνδεση. Ουσιαστικά αυτό που κάνουμε είναι ένα κάλεσμα στον κόσμο να μοιραστεί μαζί μας μια εμπειρία στον αρχαιολογικό χώρο. Θα γίνουμε όλοι ένα. Θα υπάρξει ένας συντονισμός με τα στοιχεία της φύσης, με τις μνήμες που υπάρχουν στο νησί, αλλά και με το προσωπικό κανάλι μνήμης του καθενός. Αυτό που θέλουμε μέσα από αυτή την εμπειρία είναι ο καθένας από μας να έχει μια καινούργια συνέχεια στη ζωή του. Να θυμηθεί κάτι μέσα του, που θα του προσφέρει φως και θα του προσφέρει μεγαλύτερη κατανόηση για το σκοτάδι του. Εγώ βλέπω αυτή την παράσταση ως ένα αγκάλιασμα. Σαν ένα αγκάλιασμα με όλα: με τον χρόνο, με τον άλλο, με τον ίδιο μας τον εαυτό». Η Ειρήνη Κυρμιζάκη συμπληρώνει: «Είναι για όλους μας μια ευκαιρία να συνδεθούμε με όλο αυτόν τον πλούτο που υπάρχει, που τον φέρουμε μέσα μας. Η Ανάμνηση στοχεύει να ξυπνήσει αυτό που ήμασταν, αυτό που είμαστε και θα είμαστε».

Η Αποστολία Παπαδαμάκη πιστεύει ότι αυτό είναι κάτι πολύ σημαντικό: «Θεωρούμε ως δεδομένο ότι έχουμε σώσει κάποια μνημεία ενός αρχαίου πολιτισμού που θεωρούμε δικό μας. Αυτά τα μνημεία τα προστατεύουμε όσο μπορούμε. Υπάρχει όμως και κάτι άγραφο: αν οι χώροι αυτοί μπορούσαν να μιλήσουν, εγώ είμαι σίγουρη ότι θα μας ζητούσαν να μην τους επισκεπτόμαστε απλά κοιτάζοντας και διαβάζοντας κάποιες πληροφορίες, αλλά να τους δίνουμε λίγο περισσότερο χρόνο, αφουγκραζόμενοι το φορτίο τους, την ιστορία τους, ώστε να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι, καλύτεροι πολίτες, να έχουμε μια πιο ουσιώδη ζωή. Γι’ αυτό εγώ βλέπω ότι αυτή την παράσταση ανταποκρίνεται στην ανάγκη της ίδιας της κοινωνίας να φέρει κάτι που της λείπει, που είναι η σύνδεση με τον τόπο, με κάποιες αξίες, αλλά και η σύνδεση μεταξύ μας. Από την άλλη πλευρά είναι ένα κάλεσμα από τα ίδια τα μνημεία να ανοίξουμε τις αισθήσεις μας και να έχουμε μια ουσιαστική σύνδεση μαζί τους. Γι’ αυτό πρέπει να γίνουμε πιο ταπεινοί και πιο δεκτικοί, να αλλάξουμε τον τρόπο σχέσης μας μαζί τους».

Η περσινή παράσταση στον Επικούριο Απόλλωνα σημείωσε τεράστια επιτυχία. Εκατοντάδες άτομα, ένα ετερόκλητο κοινό, πήραν μέρος στην περφόρμανς, αποδεικνύοντας την ανάγκη να βιώσουν κάτι διαφορετικό, να συνδεθούν με τον τόπο αλλά και με τους συνανθρώπους τους με έναν ουσιαστικό τρόπο. Συμμετείχαν στο πρωτότυπο δρώμενο, σ’ αυτή την μαγευτική τελετουργία. Η μαζική συμμετοχή ήταν συγκλονιστική:

«Η ουσία αυτού του πρότζεκτ που κάναμε πέρσι και συνεχίζουμε και φέτος είναι η επικοινωνία» εξηγεί ο Αντώνης Στρούζας, που συνεργάζεται με τη χορογράφο αρκετά χρόνια. «Αυτή επικοινωνία δεν είναι κάτι απτό. Ο κόσμος ξέρει. Δεν χρειάζεται να ψάξει κάτι. Υπάρχει εμπιστοσύνη. Διάθεση να αγκαλιαστεί, να αφεθεί και να πιστέψει. Αυτή είναι η μεγάλη επιτυχία της Αποστολίας: ότι κινεί την περιέργεια για επικοινωνία ανθρώπων αγνώστων μεταξύ τους. Ότι μπορεί να φέρει τον κόσμο, σ’ αυτή τη θέση, σ’ αυτή την κατάσταση. Τους προσκαλεί σε ένα ταξίδι. Δημιουργεί το υπέδαφος για να ακουμπήσει χωρίς φόβο ο ένας πάνω στον άλλο την σκέψη του, την καρδιά του, την επιθυμία του και να ενωθεί με τον διπλανό του. Συναισθάνονται κοινά πράγματα, συμμετέχουν σε ένα δρώμενο. Είναι κάτι που λείπει από τη ζωή τους. Ο κόσμος έχει ανάγκη να επικοινωνήσει. Έχει ανάγκη να αισθανθεί. Όλοι θέλουμε να έχουμε φυσική επικοινωνία, που δεν έχει ανάγκη τον λόγο. Να ενεργοποιήσουμε το οπτικό μας νεύρο, την όρασή μας. Η ψυχή και το μυαλό μας θα συνδέσουν τις εικόνες που βλέπουμε και η επικοινωνία θα έρθει αυθόρμητα».

«Το πρόβλημα», συμπληρώνει η Μαρία Παπαγεωργίου«είναι αυτή η φυσική επικοινωνία δεν υπάρχει καθόλου πια στις δυτικές κοινωνίες. Υπάρχει μόνο μέσα από κάτι καταπιεστικό ή οργανωμένο, όπως είναι η εκκλησία, το ποδόσφαιρο. Η ομάδα, με την ομπρέλα της αποδοχής του έλα όπως είσαι και εκφράσου όπως νιώθεις, με λιγότερα λόγια όπως είπε ο Αντώνης και περισσότερη αίσθηση, είναι ένα δώρο που σπανίζει. Δυστυχώς δεν το έχουμε στην καθημερινότητά μας. Νομίζω ότι πρέπει πρώτα να ξεχάσουμε πριν θυμηθούμε. Να ξεχάσουμε όλα τα πρέπει στα οποία είμαστε εγκλωβισμένοι, την εικόνα που έχουμε κατασκευάσει, τη δειλία που έχουμε στις κοινωνικές μας σχέσεις, τα στερεότυπα που μας έχουν επιβληθεί ή μας βολεύουν. Πρέπει λοιπόν όλα αυτά που μας επιτάσσονται, να τα ξεχάσουμε».

Οι σχέσεις που έχουν αναπτυχθεί ανάμεσα στα μέλη της ομάδας είναι ήδη πολύ στενές και αυτό έχει βοηθήσει στο να εξελιχθεί πολύ γρήγορα το έργο: «Οι πρόβες επειδή είναι πολύωρες, και αυτό το λέω για καλό, μας προσφέρουν το σπάνιο δώρο του χρόνου. Εγώ επειδή είμαι μουσικός» συνεχίζει η Μαρία Παπαγεωργίου, «όλα γίνονται βεβιασμένα. Εδώ αντίθετα αφιερώνουμε πολύ χρόνο. Είναι κάτι σπάνιο για ομάδα». «Όλα γίνονται χωρίς πολλά λόγια, σαν να γνωριζόμαστε από καιρό. Έχουμε γίνει μια παρέα που επικοινωνεί άψογα. Το στοίχημα είναι να απεγκλωβιστούμε από τις δεύτερες σκέψεις και να εμπιστευτούμε αυτό που καλούμαστε να θυμηθούμε. Το σημαντικό είναι αυτό που αισθανόμαστε όταν κάνουμε αυτό που πρέπει να κάνουμε και όχι η πληροφορία που γνωρίζουμε όλοι ή η κριτική σκέψη που επεμβαίνει συνέχεια» συμπληρώνει η Μπίλιω Μαρνέλη.

«Ουσιαστικά αυτό που καλούμαστε είναι να κάνουμε πέρα το συνειδητό και να δουλέψουμε με το ασυνείδητο. Γιατί η σκέψη μας πετάει συνεχώς απέξω. Γι’ αυτό το λόγο διαλογιζόμαστε αρκετά στην αρχή. Πρέπει να παραμείνουμε μέσα στο ασυνείδητο και να μην παρασυρόμαστε από τα εξωτερικά ερεθίσματα. Να μένουμε εκεί και μετά το τέλος της πρόβας. Να υπάρχει όλο αυτό μέσα μας. Να ζει. Πιστεύω ότι αυτό που χτίζουμε τώρα, θα συνεχίσει να υπάρχει και μετά το τέλος αυτού του πρότζεκτ. Είμαστε μια ομάδα που περνάμε τέλεια και ταιριάζουμε» σχολιάζει η Όλια Μουρουζίδου.

Ο Θανάσης Τζαβάρας ήταν πέρσι θεατής. Ενθουσιάστηκε από αυτό που βίωσε. Ήθελε με κάθε τρόπο να συμμετάσχει. Φέτος είναι βοηθός της σκηνοθέτιδας. Δεν μπορεί να ξεχάσει την απρόσμενη εμπειρία στο ναό του Επικούριου Απόλλωνα: «Ο κόσμος μπήκε αυθόρμητα και μαζικά πέρσι στο δρώμενο. Ο ίδιος ο χώρος είναι ένα διαφορετικό πεδίο, ο μαγνήτης έλξης που καλεί τον κόσμο. Η ύπαρξη των ερμηνευτών ενεργοποιεί αυτό το πεδίο. Προκύπτει μια απίστευτη ενέργεια. Καθώς ο κόσμος έχει αυτή την ανάγκη μέθεξης, είμαι απόλυτα σίγουρος ότι και φέτος στην Δήλο θα συμβεί κάτι αντίστοιχο, με αυτό που βιώσαμε πέρσι. Δεν έχει σημασία τι θα σκεφτεί. Το πιο σημαντικό είναι αυτό που θα νιώσει. Σε βεβαιώνω ότι θα το κουβαλά μαζί του για πολλά χρόνια. Είναι μοναδική η ευφορία που αισθάνεσαι».

Η παράσταση της Δήλου, αλλά και όλο το πρότζεκτ των δράσεων σε αρχαιολογικούς χώρους έχουν ανάγκη από υποστηρικτές και χορηγούς, δημόσιους οργανισμούς και ιδιωτικούς φορείς που θέλουν να αγκαλιάσουν αυτά τα πρωτότυπα δρώμενα.

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ

Σύλληψη, Χορογραφία και Σκηνοθεσία: Αποστολία Παπαδαμάκη

Πρωτότυπη μουσική σύνθεση: Τρύφων Κουτσουρέλης

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Κοστούμια: Ιωάννα Τσάμη

Βοηθός Χορογράφου - Σκηνοθέτη: Θανάσης Τζαβάρας

Ερμηνευτές: Πολυάνα Δημητροπούλου, Πλωτίνος Ηλιάδης, Απόστολος Κουσίνας, Ειρήνη Κυρμιζάκη, Μπίλιω Μαρνέλη, Όλγα Μουρουζίδου, Μαρία Παπαγεωργίου, Αντώνης Στρούζας, Θοδωρής Χιώτης

Έρευνα κειμένων: Μαρία Σινούρη

Διεύθυνση Παραγωγής: Μανόλης Σάρδης

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Βοηθός Διεύθυνσης Παραγωγής: Χριστίνα Πολυχρονιάδου

Web designer, βίντεο, φωτογραφίες: Αρείων Στεφανίδης

Υπεύθυνη Επικοινωνίας: Ξένια Στούκα

INFO

Η παράσταση έχει ελεύθερη είσοδο με ονομαστική κράτηση θέσης. Οι θεατές είναι απαραίτητο να εξασφαλίσουν τη μεταφορά τους προς και από την Δήλο ονομαστικά. Η διαδικασία είναι απλή και γίνεται ακολουθώντας τις οδηγίες που βρίσκονται στην ιστοσελίδα

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Τι θα πρέπει να γνωρίζουν οι θεατές πριν δηλώσουν συμμετοχή:

Θα πρέπει να βρίσκεστε στο παλιό λιμάνι της Μυκόνου το Σάββατο 14 Σεπτεμβρίου στις 17:00 στο περίπτερο της DelosTours για να πάρετε το ονομαστικό σας εισιτήριο. Το πλοίο που θα κάνει το έκτακτο δρομολόγιο για την παράσταση αναχωρεί στις 17.30. Κόστος ακτοπλοϊκού εισιτηρίου: 20€ με επιστροφή. Το πλοίο αναχωρεί από την Δήλο για την Μύκονο στις 12 τα μεσάνυχτα. Η διάρκεια του ταξιδιού είναι 30’.

Να φοράτε άνετα ρούχα και παπούτσια, η παράσταση είναι περιπατητική και οι δράσεις της απλώνονται σε μεγάλο μέρος του αρχαιολογικού χώρου. Φροντίστε να είστε ντυμένοι ανάλογα με τι καιρικές συνθήκες που θα επικρατούν εκείνη τη μέρα. Να έχετε μαζί σας επιπλέον ένα φακό, νερό και ένα ύφασμα για να καθίσετε ή να ξαπλώσετε στο τελευταίο μέρος της παράστασης. Παρακαλούμε να αποφύγετε τα πλαστικά μπουκάλια και οτιδήποτε άλλο μπορεί να ρυπάνει το περιβάλλον της Δήλου.

Προαιρετικά, μπορείτε να φέρετε καταγεγραμμένο ένα όνειρο σας. Καλό θα είναι να μην υπερβαίνει τη μισή σελίδα και να είναι τυπωμένο με μεγάλη και ευκρινή γραμματοσειρά.

Αναλυτικές πληροφορίες για τη διαδραστική παράσταση «Anamnesis» είναι διαθέσιμες στην ελληνική και αγγλική γλώσσα εδώ.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Social media:https://www.facebook.com/apostoliapapapadamaki/

www.instagram.com/apostoliapapadamaki/