Στο πλαίσιο του Εργαστηρίου Προσωπικής Ανάπτυξης Κρατουμένων (ΕΠΑΚ) που υλοποιείται για πρώτη φορά στις γυναικείες φυλακές της Θήβας, παρουσιάστηκε στις 30 Οκτωβρίου, η παράσταση «Χρυσαλήθειες».
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΜια μοναδική εμπειρία είχαν όσοι βρέθηκαν τη Δευτέρα 30 Οκτωβρίου, στο Σωφρονιστικό Κατάστημα Γυναικών Ελεώνα Θηβών. Στο πλαίσιο του Εργαστηρίου Προσωπικής Ανάπτυξης Κρατουμένων (ΕΠΑΚ) που υλοποιείται για πρώτη φορά στις γυναικείες φυλακές της Θήβας, σε συνεργασία με το σχολείο των φυλακών, παρουσιάστηκε το θεατρικό δρώμενο, με τίτλο «Χρυσαλήθειες», στο οποίο συμμετείχαν 11 κρατούμενες και 3 ηθοποιοί.
Το Εργαστήρι διοργανώνεται από τον ηθοποιό και σκηνοθέτη Στάθη Γράψα, ο οποίος έχει διοργανώσει ένα αντίστοιχο θεατρικό πρόγραμμα στο Ειδικό Κατάστημα Κράτησης Νέων Αυλώνα. Στόχος του είναι να εξερευνήσουν μαζί με τις κρατούμενες και με τη βοήθεια των τεχνικών του θεάτρου, προσωπικά τους ζητήματα. Η θεατρική διαδικασία βοηθά στο να ανοιχτούν, να συζητήσουν και να εκφράσουν με δημιουργικό τρόπο, τα θέματα που τις απασχολούν και τα συναισθήματα που έχουν. Με αυτόν τον τρόπο, μαθαίνουν καινούργια πράγματα, συνεργάζονται και αποτελούν μέλη μιας ομάδας με κοινό στόχο. Μια παράσταση ολοκληρώνει τον κύκλο αυτής της εξαιρετικής πρωτοβουλίας.
Αυτό έγινε και κατά τη διάρκεια του συγκεκριμένου θεατρικού εργαστηρίου, το οποίο ξεκίνησε πριν από ενάμιση χρόνο, τον Μάρτιο του 2022, στο σωφρονιστικό κατάστημα της Θήβας με τη συμμετοχή περισσότερων από 30 γυναικών. Στο πλαίσιο αυτό, οι κρατούμενες-μαθήτριες, που πήραν μέρος, δούλεψαν πολύ. Το αποτέλεσμα του εργαστηρίου ήταν οι «Χρυσαλήθειες».
Η παράσταση βασίζεται σε ένα κοινό στοιχείο που είχαν τα μέλη της ομάδας, στην παιδική τους ηλικία. Οι περισσότερες είχαν μια κούκλα, την οποία έχασαν ή την παράτησαν, ή κάπου χάθηκε. Στο έργο, όλες αυτές οι κούκλες βρίσκονται τώρα πεταμένες ή ξεχασμένες σε μια αποθήκη. Μια αποθηκάριος μόνο τις προσέχει. Κανείς δεν τις θέλει. Τις έχουν ξεχάσει, ακόμη και αυτοί που κάποτε τις αγαπούσαν. Η καθεμιά έχει την προσωπικότητά της, τα δικά της ρούχα, το δικό της ταμπεραμέντο. Περιμένουν υπομονετικά κάποιον/α να τις αναζητήσει, να τις πάρει μαζί του/της στο σπίτι του/της. Ζωντανεύουν όταν μένουν μόνες τους. Δεν χάνουν την ελπίδα τους. Διάφορα πρόσωπα μπαίνουν στην αποθήκη και αποκτούν σχέσεις μαζί τους, τις δείχνουν προσοχή και φροντίδα. Αυτές περιμένουν όμως εκείνον/η που θα τις βγάλει από την αποθήκη και θα τους δώσει μια νέα ζωή, ένα καινούργιο λόγο ύπαρξης.
Το αποτέλεσμα αυτής της αξιέπαινης προσπάθειας, που συνδύαζε τη μυθοπλασία με την πραγματικότητα και τα αληθινά βιώματα ήταν εξαιρετικά συγκινητικό. Δεν γινόταν να μην σε αγγίξει, καθώς αυτό που βλέπεις στη μικρή σκηνή των φυλακών δεν είναι ηθοποιούς που προσπαθούν να ερμηνεύσουν κάποιο ρόλο από ένα θεατρικό έργο, αλλά ανθρώπους που «παίζουν» τον εαυτό τους, αποκαλύπτουν τη ζωή τους και προσπαθούν να εκθέσουν με κόπο στο κοινό τον ψυχικό τους κόσμο, τα ζητήματα που τους απασχολούν.
Θέλουν να σου εκμυστηρευθούν δικά τους πράγματα σ’ αυτή τη μοναδική συνάντηση, τη σύντομη θεατρική στιγμή που έχουν μπροστά σε ένα κοινό που έρχεται «απέξω». Θέλουν να μιλήσουν για τα πρόσωπα που τους λείπουν, για την οικογένεια και τα παιδιά τους, για τα συναισθήματα που έχουν, κλεισμένες στη φυλακή, αλλά και για την ανάγκη τους για επαφή και επικοινωνία, για αγάπη και αποδοχή και μια μεγάλη αγκαλιά. Βλέπεις στα μάτια τους ότι προσμένουν κι αυτές την ημέρα που θα βγουν από αυτή την «αποθήκη» και θα βρεθούν ξανά με τα αγαπημένα τους πρόσωπα. Αισθάνονται δικαιωμένες και χαρούμενες από το χειροκρότημα, την επιδοκιμασία και τα σχόλια του κοινού. Έχουν ανάγκη αυτό το μπράβο.
Μετά το τέλος της παράστασης, ακολούθησε συζήτηση, όπου οι κρατούμενες μοιράστηκαν με το κοινό τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους, σε σχέση με το εργαστήριο που έγινε, αλλά και σε σχέση με το περιεχόμενο του δρώμενου που παρουσίασαν, ενώ θεατές και φορείς κατέθεσαν τη δική τους άποψη για τη συγκεκριμένη δράση. Ο ενθουσιασμός και η συγκίνηση των κοριτσιών δεν κρύβονταν από τη συμμετοχή στο εργαστήριο και την παράσταση.
Μία από τις κρατούμενες επισήμανε: «Όλα τα κορίτσια είμαστε μια γροθιά σε αυτή την παράσταση. Είμαι πολύ χαρούμενη που μπόρεσα να εκφράσω αυτό που βίωσα στην πραγματική μου ζωή. Το θέατρο μου έδωσε αυτή την ευκαιρία», ενώ μια άλλη συμπλήρωσε: «Έχει πολύ μεγάλη σημασία αυτή η παράσταση, γιατί αποδεικνύει ότι μπορούμε να κάνουμε περισσότερα από αυτά που νομίζουμε».
Μια τρίτη κρατούμενη τόνισε: «Μου είναι πολύ δύσκολο πλέον να εμπιστεύομαι τους ανθρώπους. Είχα απογοητευθεί. Εδώ με έπεισαν. Η αγάπη και η συνεργασία μας έκαναν να ξεπεράσουμε όλα τα προβλήματα», ενώ μια άλλη κοπέλα ανέφερε: «Είμαι πολύ τυχερή που είμαι στο πρόγραμμα. Θέλω να συνεχίσει γιατί μας προσφέρει πολλά».
Το πιο σημαντικό στοιχείο είναι όμως αυτό που επισήμανε ο Στάθης Γράψας, η ψυχή του Εργαστηρίου Προσωπικής Ανάπτυξης Κρατουμένων πριν από την έναρξη της παράστασης: «Οι κρατούμενες πρέπει να λένε τις ιστορίες τους και εμείς να τις ακούμε».
Η παράσταση ήταν αφιερωμένη στη μνήμη της Μαρίας Λογαρά.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
«Χρυσαλήθειες»
Σκηνοθεσία: Στάθης Γράψας
Μουσική: Γιάννος Αιόλου
Φωτισμοί: Νίκος Νίκου
Επιμέλεια κοστουμιών: Ευδοκία Χλουβεράκη
Επιμέλεια κίνησης: Αναστασία Αραμπατζή
Μακιγιάζ: Εμμανουέλα Κατέχου
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΒοηθός Σκηνοθέτη: Ειρήνη Λαμπρινοπούλου
Συμμετέχουν οι κρατούμενες: Αθηνά, Άνι, Αργυρώ, Βασιλική, Βάσω, Καλλιόπη, Κατερίνα, Μαρία, Bibi, Φιλιώ, Χαρά και οι ηθοποιοί Δήμητρα Μάζη, Νίνα Δραγώνα και Φάνης Κατέχος