Σοβαρές ελλείψεις τροφής έχουν οδηγήσει χιλιάδες πιγκουίνους στον θάνατο από ασιτία, όπως καταδεικνύει νέα επιστημονική μελέτη.
Οι πιγκουίνοι που ζουν στα ανοιχτά των ακτών της Νότιας Αφρικής πιθανότατα «πέθαναν μαζικά από πείνα» εν μέσω κατάρρευσης των αποθεμάτων τροφής.
Μια νέα μελέτη του Νοτιοαφρικανικού Υπουργείου Δασών, Αλιείας και Περιβάλλοντος και του Πανεπιστημίου του Έξετερ διαπίστωσε ότι μεταξύ 2004 και 2011 περίπου 62.000 αφρικανικοί πιγκουίνοι πέθαναν εξαιτίας σοβαρών ελλείψεων τροφής.
Οι ερευνητές προειδοποιούν ότι οι πληθυσμοί έχουν μειωθεί σε δύο από τις σημαντικότερες αποικίες αναπαραγωγής του είδους (νησί Ντάσεν και νησί Ρόμπεν), με περίπου το 95 τοις εκατό των πουλιών που αναπαράχθηκαν το 2004 να εκτιμάται ότι πέθαναν μέσα στην οκταετία.
Γιατί πεθαίνουν τόσοι πολλοί αφρικανικοί πιγκουίνοι;
Οι αφρικανικοί πιγκουίνοι αλλάζουν φτέρωμα κάθε χρόνο, αποβάλλοντας τα φθαρμένα φτερά τους και αντικαθιστώντας τα με καινούργια ώστε να διατηρούν τη θερμομόνωση και την υδατοαπωθητικότητά τους.
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, τα πουλιά πρέπει να παραμένουν στην ξηρά και συνεπώς δεν μπορούν να κυνηγήσουν. Χρειάζονται περίπου 21 ημέρες για να ολοκληρωθεί η περίοδος πτερόρροιας, γεγονός που σημαίνει ότι οι πιγκουίνοι πρέπει πρώτα να «παχύνουν».
«Έχουν εξελιχθεί ώστε να αποθηκεύουν γρήγορα ενέργεια και κατόπιν να νηστεύουν, καθώς το σώμα τους μεταβολίζει αυτά τα αποθέματα, και την πρωτεΐνη στους μυς τους, για να αντεπεξέλθουν στην πτερόρροια», εξηγεί ο δρ Ρίτσαρντ Σέρλεϊ από το Πανεπιστήμιο του Έξετερ.
«Στη συνέχεια πρέπει να μπορούν να ανακτήσουν γρήγορα τη σωματική τους κατάσταση. Αν η τροφή είναι πολύ δύσκολο να βρεθεί πριν από την πτερόρροια ή αμέσως μετά, δεν θα έχουν επαρκή αποθέματα για να επιβιώσουν από τη νηστεία».
Οι ερευνητές λένε ότι αυτό ακριβώς είναι ο «κίνδυνος που αντιμετώπισαν οι πιγκουίνοι» τις τελευταίες δεκαετίες, καθώς η αυξανόμενη έλλειψη τροφής συνεχίζει να απειλεί το κρισίμως κινδυνεύον είδος.
Πώς η κλιματική αλλαγή διαταράσσει την αναπαραγωγή των σαρδελών
Οι αφρικανικοί πιγκουίνοι βασίζονται στις σαρδέλες ως βασική τροφή για την επιβίωσή τους. Ωστόσο, σε κάθε χρονιά εκτός από τρεις από το 2004 και μετά, η βιομάζα του είδους σαρδέλας Sardinops sagax στα ανοιχτά της δυτικής ακτής της Νότιας Αφρικής έχει υποχωρήσει στο 25 τοις εκατό της μέγιστης αφθονίας της (της μέγιστης δυνατής ποσότητας).
Η μελέτη αποδίδει τις λιγότερο επιτυχημένες αναπαραγωγές των ψαριών σε αλλαγές της θερμοκρασίας και της αλατότητας στη δυτική ακτή της Αφρικής.
Μεγάλο μέρος της περίσσειας θερμότητας από τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου διοχετεύεται στους ωκεανούς μας, καθιστώντας τους τη μεγαλύτερη καταβόθρα άνθρακα του πλανήτη. Ωστόσο, η αύξηση της θερμοκρασίας απειλεί αυτή τη λειτουργία και ενέχει τον κίνδυνο να μετατρέψει μεγάλες περιοχές από καταβόθρες σε πηγές εκπομπών.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, η αύξηση της θερμοκρασίας της επιφάνειας της θάλασσας έχει εκτιναχθεί από 0,06 °C ανά δεκαετία τη δεκαετία του 1980 σε 0,27 °C ανά δεκαετία σήμερα, ως αποτέλεσμα της ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής.
Αλλαγές στη θερμοκρασία και στην αλατότητα στην πραγματικότητα έκαναν την αναπαραγωγή των σαρδελών στα ανοιχτά της νότιας ακτής πιο επιτυχή, αλλά το μεγαλύτερο μέρος της αλιείας παρέμεινε στα δυτικά, με αποτέλεσμα «υψηλά ποσοστά εκμετάλλευσης».
«Τα υψηλά ποσοστά εκμετάλλευσης της σαρδέλας, που έφτασαν πρόσκαιρα το 80 τοις εκατό το 2006, σε μια περίοδο που ο πληθυσμός της μειωνόταν λόγω περιβαλλοντικών αλλαγών, πιθανότατα επιδείνωσαν τη θνησιμότητα των πιγκουίνων», προσθέτει ο δρ Σέρλεϊ.
Θα βοηθήσει ο περιορισμός της υπεραλίευσης στην ανάκαμψη των πιγκουίνων;
Οι ερευνητές λένε ότι η ενίσχυση των πληθυσμών πιγκουίνων της Νότιας Αφρικής είναι «δύσκολη», καθώς οι αναγκαίες βελτιώσεις στην αναπαραγωγή της σαρδέλας εξαρτώνται από τις περιβαλλοντικές συνθήκες.
Ωστόσο, η αντιμετώπιση της υπεραλίευσης θα μπορούσε να είναι ένα σημαντικό πρώτο βήμα.
Ο δρ Σέρλεϊ υποστηρίζει ότι η διαχείριση των αλιευτικών δραστηριοτήτων έτσι ώστε να μην εκμεταλλεύονται τις σαρδέλες όταν η βιομάζα τους είναι κάτω από το 25 τοις εκατό της μέγιστης τιμής και η εφαρμογή πολιτικών που επιτρέπουν να επιβιώνουν περισσότερα ενήλικα άτομα κατά την περίοδο αναπαραγωγής θα μπορούσαν να βοηθήσουν τους πιγκουίνους να ανακάμψουν.
Λύσεις μπορούν να προσφέρουν και οι δράσεις προστασίας, πολλές από τις οποίες έχουν ήδη εφαρμοστεί. Σε αυτές περιλαμβάνονται η χρήση τεχνητών φωλιών, η διαχείριση των θηρευτών και η εκτροφή στο χέρι ενηλίκων και νεοσσών.
Η εμπορική αλιεία με γρι-γρι, που χρησιμοποιεί μεγάλα δίχτυα για την αλίευση κοπαδιών ψαριών σε ανοιχτές θάλασσες, έχει πρόσφατα απαγορευθεί γύρω από έξι από τις μεγαλύτερες αποικίες αναπαραγωγής στη Νότια Αφρική.
Με τη μελέτη να έχει πλέον ολοκληρωθεί, οι ερευνητές λένε ότι θα συνεχίσουν να παρακολουθούν την επιτυχία της αναπαραγωγής, την κατάσταση των νεοσσών, τη συμπεριφορά αναζήτησης τροφής και την πορεία του πληθυσμού των αφρικανικών πιγκουίνων.