Οι θάνατοι από ιλαρά έχουν μειωθεί παγκοσμίως από την αλλαγή του αιώνα, αλλά οι αρχές υγείας προειδοποιούν για ανησυχητικές ενδείξεις αναζωπύρωσης.
Τα κρούσματα ιλαράς αυξήθηκαν κατά 47% σε Ευρώπη και Κεντρική Ασία πέρυσι, κυρίως λόγω της πτώσης των ποσοστών εμβολιασμού, σύμφωνα με νέα έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ).
Η προειδοποίηση έρχεται εν μέσω ανησυχητικών ενδείξεων ότι η ιλαρά επανέρχεται παγκοσμίως, με τα κέρδη του 21ου αιώνα στη μείωση των λοιμώξεων και των θανάτων να αρχίζουν να εξανεμίζονται.
Το 2024, εκτιμάται ότι 95.000 άνθρωποι παγκοσμίως πέθαναν από ιλαρά, κυρίως παιδιά κάτω των πέντε ετών. Πρόκειται για πτώση σε σχέση με τους 780.000 θανάτους το 2000, αλλά ο ΠΟΥ σημείωσε ότι «κάθε θάνατος από μια ασθένεια που μπορεί να προληφθεί με ένα εξαιρετικά αποτελεσματικό και χαμηλού κόστους εμβόλιο είναι απαράδεκτος».
Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι εκστρατείες εμβολιασμού για την ιλαρά έχουν σώσει σχεδόν 59 εκατομμύρια ζωές από την αρχή του αιώνα, σύμφωνα με τον ΠΟΥ.
Ωστόσο, σήμερα τα κρούσματα ιλαράς αυξάνονται ξανά σε όλο τον κόσμο. Εκτιμάται ότι πέρυσι καταγράφηκαν 11 εκατομμύρια μολύνσεις, περίπου 800.000 περισσότερες σε σχέση με την περίοδο πριν από την πανδημία.
Νωρίτερα φέτος, ο οργανισμός ανέφερε ότι στην Ευρώπη και την Κεντρική Ασία καταγράφηκαν το 2024 πάνω από 120.000 κρούσματα ιλαράς, το υψηλότερο επίπεδο εδώ και περισσότερα από 25 χρόνια.
Σοβαρές επιδημίες ιλαράς σημειώθηκαν πέρυσι σε 59 χώρες, σχεδόν τριπλάσιες από όσες αναφέρθηκαν το 2021, σύμφωνα με τον ΠΟΥ.
«Η ιλαρά είναι ο πιο μεταδοτικός ιός στον κόσμο και τα δεδομένα δείχνουν για άλλη μια φορά πώς θα εκμεταλλευτεί οποιοδήποτε κενό στις συλλογικές μας άμυνες απέναντί της», δήλωσε σε ανακοίνωση ο επικεφαλής του ΠΟΥ, Δρ. Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγεσούς.
Ο οργανισμός επεσήμανε ότι ο αυξανόμενος αριθμός ανθρώπων που επιλέγουν να μην εμβολιαστούν αποτελεί βασικό παράγοντα για τα ξεσπάσματα. Η ιλαρά είναι τόσο μεταδοτική, που οι υγειονομικές αρχές λένε πως τουλάχιστον το 95% του πληθυσμού πρέπει να είναι ανοσοποιημένο για να υπάρξει προστασία από τον ιό.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, εκτιμάται ότι πέρυσι το 84% των παιδιών έλαβε την πρώτη δόση του εμβολίου κατά της ιλαράς, ενώ το 76% έλαβε τη δεύτερη, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΠΟΥ. Πρόκειται για μια μικρή αύξηση σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, με 2 εκατομμύρια επιπλέον παιδιά να εμβολιάζονται.
Ωστόσο, αυτό άφησε πάνω από 30 εκατομμύρια παιδιά «ανεπαρκώς προστατευμένα» έναντι της ιλαράς το 2024, κυρίως στην Αφρική και την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.
Μπορούν να σημειωθούν ξεσπάσματα ακόμη και σε χώρες με υψηλά συνολικά ποσοστά εμβολιασμού, εφόσον υπάρχουν «θύλακες» ανεμβολίαστων.
Ο ΠΟΥ προειδοποίησε ότι η ιλαρά είναι συχνά η πρώτη ασθένεια που επανεμφανίζεται όταν υποχωρούν τα ποσοστά εμβολιασμού, επισημαίνοντας ότι ο αυξανόμενος αριθμός ξεσπασμάτων δείχνει αδυναμίες στα συστήματα υγείας και τα προγράμματα εμβολιασμού σε όλο τον κόσμο.
Σημειώνεται ότι τα παιδιά που επιβιώνουν από την ιλαρά διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο σοβαρών επιπλοκών υγείας, όπως πνευμονία, τύφλωση και εγκεφαλίτιδα, που μπορεί να προκαλέσει οίδημα και βλάβες στον εγκέφαλο.
Ο ΠΟΥ ζήτησε περισσότερη χρηματοδότηση και ανανεωμένες προσπάθειες για την εξάλειψη της ιλαράς παγκοσμίως.
«Η ιλαρά δεν γνωρίζει σύνορα, αλλά όταν κάθε παιδί σε κάθε κοινότητα είναι εμβολιασμένο, μπορούν να αποφευχθούν δαπανηρά ξεσπάσματα, να σωθούν ζωές και αυτή η ασθένεια να εξαλειφθεί από ολόκληρα κράτη», είπε ο Τέντρος.