Alex Taylor: Η μοναρχία είναι το ισχύον πολίτευμα σε δώδεκα χώρες της Ευρώπης. Έχουν, όμως, λόγο ύπαρξης οι βασιλιάδες και οι βασίλισσές μας ή θα πρέπει αυτοί οι θεσμοί να καταργηθούν ως αναχρονιστικοί; Για να λύσει τις όποιες απορίες ενδεχομένως έχετε πάνω στο θέμα έχουμε μαζί μας σε απευθείας σύνδεση με το Παρίσι τον ειδήμονα του βασιλικού ρεπορτάζ Stéphane Bern. Stéphane Bern, καλημέρα!
Stéphane Bern: Καλημέρα! Καλημέρα Alex, καλημέρα σε όλους!
Alex taylor: Λοιπόν, γνωρίζετε το iTalk. Σύντομες ερωτήσεις, πολύ γρήγορες απαντήσεις. Ξεκινάμε με αυτήν εδώ που είναι πολύ σημαντική, ακούστε.
Ερώτηση: Καλημέρα, ονομάζομαι Owen Brown, βρίσκομαι στο Βέλγιο και θα ήθελα να μάθω τι νόημα έχει να έχουμε ακόμη βασιλιά.
Alex Taylor: Πάμε λοιπόν να ξεκινήσουμε το παιχνίδι.
Stéphane Bern: Ακούστε, ένας βασιλιάς μπορεί να δείχνει ως διακοσμητικό στοιχείο, όμως αποτελεί κομμάτι-κλειδί που αν το αποσύρεις θα καταρρεύσει το όλο οικοδόμημα. Κατά κάποιο τρόπο είναι το συνεκτικό στοιχείο ενός έθνους, ένας πρεσβευτής, ένα εθνικό σύμβολο που ενώνει. Είναι σα να έχουμε έναν διαιτητή και ένας διαιτητής δεν μπορεί να είναι αρχηγός σε καμία ομάδα. Νομίζω πως οι ποδοσφαιρόφιλοι καταλαβαίνουν.
Αlex Taylor: Ναι, αλλά υπάρχουν χώρες που τα πάνε πολύ καλά, περιλαμβανομένης και της δικής σου, της Γαλλίας, Stéphane Bern.
Stéphane Bern: Για την ακρίβεια, αν πήγαινε καλά δεν θα ήμασταν εδώ, δεν θα είχαμε στο επίκεντρο της συζήτησής μας ακριβώς το θέμα της ταυτότητας. Βλέπουμε πώς ένα κόμμα τότε μπορεί να διασπαστεί στο ανώτερο επίπεδο, νομίζω πρέπει να διαφοροποιούμε τα πράγματα. Υπάρχει την ίδια στιγμή ο συμβολισμός του έθνους και του κράτους, ενώ υπάρχει ο βίος της κυβέρνησης και η εναλλαγή. Το είδαμε στην Ισπανία, το βλέπουμε στη Μεγάλη Βρετανία, το είδαμε στο Βέλγιο, σε τελική ανάλυση λειτουργεί μια χαρά. Το σημαντικό είναι να διατηρήσουμε την ενότητα του έθνους και την ταυτότητά του, ειδικά εκτός συνόρων. Βλέπουμε, για παράδειγμα, ότι οι βασιλιάδες έχουν γίνει πρεσβευτές, εμπορικοί ακόλουθοι, ειδικά σε καιρούς κρίσης, παίρνουν τη βαλίτσα τους, πωλούν παγκοσμίως το όνομα του έθνους και ανοίγουν το δρόμο στο εμπόριο, διότι γίνονται τρόπον τινά εμπορικοί ακόλουθοι πολυτελείας.
Alex Taylor: Ακόμη ένα θέμα στο iTalk για τον Stéphane Bern.
Ερώτηση: Είμαι ο Antoine από τη Λυών. Μπορείτε να μου πείτε γιατί οι πολίτες από χώρες που δεν έχουν μοναρχία γοητεύονται από μοναρχικά πολιτεύματα;
Alex Taylor: Είναι αλήθεια ότι σε κάποια έθνη, ιδιαίτερα η Γαλλία, οι άνθρωποι γοητεύονται από αυτό που συμβαίνει ειδικά στη Βρετανία. Γιατί;
Stéphane Bern: Υπάρχουν δύο λόγοι γι’ αυτό. Από τη μια μεριά, διότι πιστεύω πως ενδέχεται να υπάρχει κάποιο συναίσθημα ενοχής, ίσως εν κρυπτώ, επειδή αποκεφάλισαν τον βασιλιά μας και επομένως ασκείται ένα είδος γοητείας…
Alex Taylor: Ακόμη;
Stéphane Bern: Εγώ… δεν νιώθω ενοχή, αλλά μπορώ να καταλάβω. Κι έπειτα είναι επειδή ζητούμε από τον αρχηγό του κράτους να είναι και η βασίλισσα και ο David Cameron, ο πρωθυπουργός…. και είναι πολύ περίπλοκο, υπάρχει αυτή η μόνιμη σχιζοφρένεια, αλλά είναι αλήθεια ότι ο στρατηγός de Gaulle ήδη έχει πει πως «οι Γάλλοι έχουν γούστο στους πρίγκιπες, αλλά πάντα κοιτούν στο εξωτερικό». Και την ίδια ώρα μια χώρα που έχει μοναρχικό πολίτευμα δέχεται πάντα λίγη κριτική, διότι έχει περιορισμένη οπτική, ειδικά σε περιόδους κρίσης, μια σχολαστική οπτική, μια οπτική ενός μικρού βιβλίου. Πόσο κοστίζει μια μοναρχία; Πρέπει να πω πως κοστίζει τρεις φορές λιγότερο από μια δημοκρατία, διότι δεν υπάρχουν προεδρικές εκλογές, ενώ πληρώνει και πέντε φορές παραπάνω, αφού υπάρχει τουρισμός και τα εμπορικά συμβόλαια που σας είπα, τα οποία υπογράφονται με την παρουσία του μονάρχη που εγγυάται συμφωνίες μακράς πνοής.
Alex Taylor: Έχουμε μια γραπτή ερώτηση από την Ισπανία, Stéphane Bern. «Γιατί οι χώρες με βασιλιά ή βασίλισσα είναι σε γενικές γραμμές υπέρ της μοναρχίας και δεν ασκείται καμία κριτική μέσω του Τύπου; Υπάρχει λογοκρισία; Την ερώτηση κάνει η Ίνμα από την Ισπανία. Λογοκρισία;
Stéphane Bern: Αντιθέτως, δεν υπάρχει απολύτως καμία λογοκρισία. Είδαμε, για παράδειγμα, ειδικά στην Ισπανία, τους Καταλανούς να καίνε ομοιώματα του βασιλιά και να ασκούν προφανή κριτική. Το είδαμε επίσης με το ατύχημα που είχε ο Ισπανός βασιλιάς. Ο βασιλιάς υποχρεώθηκε, κάτι που δεν συμβαίνει σε κανέναν αρχηγό κράτους, να βγει στην τηλεόραση και να απολογηθεί ενώπιον του λαού για ένα πολιτικό λάθος, ενώ στη διάρκεια της καριέρας, της βασιλείας του, έκανε πολλά σπουδαία πράγματα και τώρα απολογήθηκε για κάτι που τον κατηγόρησαν.
Πιστεύω, λοιπόν πως η κριτική είναι πολύ εύκολη, ειδικά από τη στιγμή που στρέφεται κατά της μοναρχίας, πολύ περισσότερο αφού αυτή δεν μπορεί να απαντήσει. Οι βασιλιάδες, οι πρίγκιπες στην Ευρώπη δεν απαντούν, όμως προσπαθώ να τους υπερασπιστώ, γιατί πιστεύω ότι είναι πολύ εύκολο να ασκείς συνεχώς κριτική σε μια συμβολικού χαρακτήρα εξουσία. Δεν είναι μια πολιτική εξουσία, είναι μια συμβολική εξουσία, μια ηθική αρχή, και χρειαζόμαστε μια συμβολική εξουσία, μια εξουσία που εγγυάται το σεβασμό προς όλους τους πολίτες. Και τώρα ρωτώ: πώς γίνεται οι μοναρχίες στην Ευρώπη να αποτελούν ακόμη την αιχμή του δόρατος της καινοτομίας; Δείτε τις μοναρχίες στις σκανδιναβικές χώρες, τη Βρετανία, παραμένουν μπροστά σε σύγκριση με χώρες όπως η Γαλλία, στους γάμους μεταξύ ομοφύλων, σε έναν αριθμό κοινωνικών θεμάτων, όλες οι μοναρχίες βρίσκονται πιο μπροστά από τις δημοκρατίες, δεν είναι απίστευτο;
Alex Taylor: Αν επιθυμείτε να θέσετε ερωτήσεις, μπορείτε να απευθυνθείτε στον Stéphane Bern μέσω της ιστοσελίδας μας. Άλλη ερώτηση για τη βασιλεία.
Ερώτηση: Γεια σας, είμαι ο Wes από την ηλιόλουστη Αγγλία. Είδα πρόσφατα στις ειδήσεις ότι η ισπανική και η σουηδική βασιλική οικογένεια είχαν προβλήματα με το νόμο και θα ήθελα να μάθω αν αυτό επηρεάζει τη λαϊκή υποστήριξή τους.
Alex Taylor: Η υπόθεση του Καρόλου-Γουστάβου της Σουηδίας, ο γιος του βασιλιά στην Ισπανία ενεπλάκη σε υπόθεση υπεξαίρεσης, όλα αυτά δεν είναι πολύ καλά για την εν γένει εικόνα της μοναρχίας.
Stéphane Bern: Προφανώς μπορεί κανείς να κάνει ερωτήσεις για τα σκάνδαλα που επηρεάζουν ή όχι τις διάφορες μοναρχίες. Ακούστε, για το λόγο αυτό δεν υπάρχει παράνομο συμφέρον, όταν ο ίδιος ο μονάρχης κάνει τη δουλειά του όπως πρέπει και δεν εμπλέκεται σε τίποτα περίεργο, πιστεύω πως δεν πρόκειται να υπάρξει κριτική. Είναι αλήθεια ότι μια μοναρχία είναι πάνω από μία οικογένεια, άρα μπορούμε να κατηγορήσουμε έναν γιο, αλλά, ξέρετε, στην Ισπανία κόβουμε κλαδιά όταν ξεραίνονται. Για παράδειγμα, ο βασιλιάς έχει κόψει όλους τους δεσμούς με τον γιο του, του οποίου τις πράξεις απέπεμψε, η δίκη δεν έχει γίνει ακόμη, θα δούμε το αποτέλεσμα των ερευνών που γίνονται. Όσον αφορά στην ιδιωτική ζωή του βασιλιά της Σουηδίας, δεν επηρεάζει τη θέση του στον σουηδικό θρόνο…
Alex Taylor: Ναι, αλλά κι έτσι δεν είναι αυτό πολύ καλό γι’ αυτόν ως σύμβολο, ως εικόνα της χώρας του.
Stéphane Bern: …σε μεγάλο βαθμό ως σύμβολο και εικόνα της χώρας, κατηγορήθηκε για έναν αριθμό πραγμάτων, αλλά φάνηκαν γεγονότα που πάνε τριάντα χρόνια πίσω. Πιστεύω ότι στο μεταξύ πήρε το μάθημά του, ωρίμασε με κάποιο τρόπο, άφησε τις περιπέτειες του παρελθόντος και νομίζω ότι κάνει μια πολύ καλή δουλειά, η σουηδική μοναρχία είναι εξαιρετικά δημοφιλής, δείτε μόνο τον κόσμο που συγκεντρώθηκε για το γάμο της Victoria και του Daniel. Ήμουν παρών σε αυτές τις τελετές, ο σουηδικός λαός υποστηρίζει πραγματικά το Στέμμα του, οπότε πιστεύω πως δεν υπάρχει κρίση στο καθεστώς ούτε κρίση ταυτότητας που να απειλεί τη βασιλική οικογένεια. Εκεί που υπάρχει πιο σοβαρή κρίση είναι για παράδειγμα στην Ισπανία με τις αποσχιστικές τάσεις της Καταλωνίας, το κίνημα ανεξαρτησίας, το Βέλγιο με το βασιλιά που είναι η συνεκτική ουσία του έθνους κι έπειτα είναι και η βασίλισσα της Αγγλίας που πρέπει να διασφαλίσει ότι η Σκωτία θα παραμείνει κομμάτι του Ηνωμένου Βασιλείου. Ορίστε, αυτά είναι για μένα ζητήματα που είναι πολύ σημαντικότερα από το αν ένας βασιλιάς είχε εξωσυζυγικές σχέσεις τριάντα χρόνια πριν.
Alex Taylor: Μια τελευταία και πιο προσωπική ερώτηση Stéphane Bern από το iTalk.
Ερώτηση: Γεια σας, το όνομά μου είναι Marin. Είμαι από το Βέλγιο, κ. Stéphane Bern, και θα ήθελα να σας κάνω μια ερώτηση. Ξέρετε τόσα για τη μοναρχία, τι κέντρισε τόσο πολύ το ενδιαφέρον σας;
Alex Taylor: Θα ήθελες να ήσουν βασιλιάς;
Stéphane Bern: Απολύτως όχι, δεν ονειρεύομαι τίτλους ευγενείας ή βασιλικά και πριγκιπικά αξιώματα, απλά η οικογένειά μου κατάγεται από το Λουξεμβούργο και η μοναρχία του Μεγάλου Δουκάτου υπερασπίστηκε την ανεξαρτησία και την ταυτότητα του Λουξεμβούργου. Αυτό ήταν πολύ σημαντικό, διότι η οικογένειά μου αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη χώρα στη διάρκεια του πολέμου, όταν οι ναζί ήρθαν στις 10 Μαΐου του 1940 και η μεγάλη δούκισσα Charlotte πραγματικά το υπερασπίστηκε. Επάνδρωσε την αντίσταση κατά των ναζί και αυτό είναι κάτι που δεν μπορείς να το ξεχάσεις, αφού ζήσαμε αυτές τις τραγωδίες. Μεγάλωσα σε αυτό το πνεύμα: η οικογένεια του μεγάλου δούκα υπερασπίστηκε την ταυτότητα, την αυτοδιάθεσή μας, την ανεξαρτησία μας, επομένως αν είμαστε ακόμη ένα έθνος, εμείς οι Λουξεμβούργιοι, αφού είμαι κατά το ήμισυ, το οφείλουμε στην οικογένεια του Μεγάλου Δουκάτου. Έτσι έπεσα σε αυτή τη… μαρμίτα, ανακάλυψα μία ημέρα ότι ήμουν επίσης Γάλλος και προσπάθησα να κοιτάξω τα πλεονεκτήματα και να βυθιστώ στην ιστορία και ειδικά όταν κάποιος μαθαίνει ιστορία, μαθαίνουμε από πού ερχόμαστε και ίσως προς τα πού πηγαίνουμε.
Alex Taylor: Ευχαριστούμε πολύ τον Stéphane Bern που ήταν μαζί μας από το Παρίσι, ευχαριστούμε την οπτικοακουστική υπηρεσία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις Βρυξέλλες. Mπορείτε να βρείτε όλους τους καλεσμένους μας στην ιστοσελίδα μας, μη διστάσετε να ρωτήσετε. Γεια σας από το Euronews.