Αποτελεί τη σημαντικότερη συνέπεια της οικονομικής κρίσης στην Ευρώπη. Στην Ελλάδα, όπως και στις περισσότερες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, η ανεργία των νέων έχει λάβει εκρηκτικές διαστάσεις.
Στο πρώτο τρίμηνο του 2013, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, η ανεργία στις ηλικίες μέχρι 24 ετών ξεπερνάει το 60%.
Γιατί όμως οι νέοι δεν μπορούν να βρουν δουλειά και γιατί οι Ευρωπαίοι ηγέτες αντιδρούν με καθυστέρηση σε αυτό το επιδεινούμενο πρόβλημα; Η εκπομπή Reporter επισκέπτεται την Αθήνα, αναζητώντας απαντήσεις.
Ένα από τα θύματα της κρίσης είναι η 19χρονη Μαρία Κολονιά. Εργάζεται με πλήρες ωράριο στο τηλεφωνικό κέντρο μιας εταιρείας και αμείβεται με 20 ευρώ την εβδομάδα. Η περίπτωση της παρότι ακραία, αποτυπώνει τις συνθήκες που διαμορφώνονται στην αγορά εργασίας.
Η νεαρή κοπέλα ζει μαζί με τους γονείς και τον μικρό αδελφό της. Η οικογένεια της κατάγεται από την Βόρεια Ήπειρο. Ήρθαν από την Αλβανία στην Ελλάδα, στα χρόνια που το χρήμα στη χώρα έρεε άφθονο. Σήμερα, η εποχή αυτή μοιάζει πολύ μακρινή. Πλέον τίθεται ζήτημα επιβίωσης. Οι περισσότεροι νέοι στη χώρα δεν μπορούν να βρουν μια αξιοπρεπή δουλειά.
Το πρόβλημα της απασχόλησης ωστόσο, δεν περιορίζεται στην Ελλάδα. Στις περισσότερες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η νέα γενιά είναι αυτή που πλήττεται περισσότερο από την οικονομική κρίση. Οι πολιτικές λιτότητας έχουν οδηγήσει τα ποσοστά ανεργίας σε εφιαλτικά ύψη.
Στα 18 από τα 27 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης η ανεργία των νέων ξεπερνάει το 20%. Σε ορισμένες χώρες ωστόσο, τα ποσοστά έχουν χτυπήσει κόκκινο: Στην Ιρλανδία, την Σλοβακία και στον ευρωπαϊκό Νότο, την Ελλάδα, την Πορτογαλία, την Ιταλία και την Ισπανία, ένας στους δυο νέους δεν έχει πρόσβαση στην αγορά εργασίας.
Ο δημοσιογράφος της Καθημερινής Νίκος Μαλκούτζης, ερευνά διεξοδικά ζήτημα της ανεργίας των νέων στην Ευρώπη. Υποστηρίζει ότι στους δείκτες πρέπει να συμπεριληφθούν όλοι οι άνεργοι μέχρι 30 ετών. Μια νέα γενιά χωρίς μέλλον υπογραμμίζει, αποτελεί βόμβα στα θεμέλια της κοινωνίας. Οι νέοι θα αναγκαστούν είτε να μεταναστεύσουν είτε να στραφούν σε ακραίες λύσεις.
Τα τρία τελευταία χρόνια, από τότε που η Ελλάδα μπήκε στο Μνημόνιο, οι διαδηλώσεις στους δρόμους της Αθήνας αποτελούν συχνό φαινόμενο. Οι νέοι διαμαρτύρονται για όσα κληρονόμησαν από την προηγούμενη γενιά: μια ευρωζώνη σε κρίση, πενιχρούς μισθούς και υψηλότατη φορολογία. Κυρίως όμως διαμαρτύρονται για τον αποκλεισμό τους από την αγορά εργασίας.
Τον περασμένο μήνα, οι δυο μεγαλύτερες οικονομίες της ευρωζώνης, η Γαλλία και η Γερμανία, ξύπνησαν από τον λήθαργο. Αντιλήφθηκαν ότι τα 27 εκατομμύρια των ανέργων απειλούν την κοινωνική συνοχή. Άνγκελα Μέρκελ και Φρανσουά Ολάντ διακήρυξαν την πρόθεση να θέσουν σε εφαρμογή πρόγραμμα καταπολέμησης της ανεργίας των νέων.
Σύμφωνα με τους επικριτές των προγραμμάτων λιτότητας, οι μεταρρυθμίσεις αποκλείουν τους νέους από την αγορά εργασίας. Ένα νέο κοινοτικό πρόγραμμα, προβλέπει την στήριξη των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, με περίπου 2 δισεκατομμύρια ευρώ, για να κάνουν προσλήψεις.
Προβλέπεται επίσης η χρηματοδότηση προγραμμάτων επιμόρφωσης ανέργων, ώστε να μπορέσουν να βρουν εργασία σε χώρες, όπου υπάρχει ζήτηση, όπως η Γερμανία και η Αυστρία.
Μήπως όμως είναι ήδη αργά για νέους; Ο 28χρονος Γιάννης Σπανός είναι απόφοιτος πανεπιστημίου αλλά εδώ και ενάμιση χρόνο βρίσκει παντού κλειστές πόρτες. Το όνειρο του είναι να ανοίξει το δικό του εστιατόριο, εκμεταλλευόμενος την ευκαιρία της κοινοτικής χρηματοδότησης. Η πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα ωστόσο, δεν του επιτρέπει να είναι αισιόδοξος. Ρίχνει το μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης στους πολιτικούς αλλά και στους πολίτες που τους ψήφισαν.
Από το ξεκίνημα της κρίσης, τουλάχιστον 70.000 μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της οικονομίας, έχουν κλείσει στην Ελλάδα. Αποτέλεσμα: σήμερα η ανεργία στη χώρα έχει φτάσει στο 27,4%.
Για τους ανθρώπους της αγοράς, η λύση στο πρόβλημα της απασχόλησης βρίσκεται στη στήριξη της μικρής και μεσαίας επιχειρηματικότητας. Στην Ευρώπη λειτουργούν 25.000.000 μικρομεσαίες επιχειρήσεις και υπάρχουν 27.000.000άνεργοι.
Ο πρόεδρος της Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου, Βασίλης Κορκίδης υποστηρίζει ότι απαιτούνται δραστικές λύσεις. Αν κάθε εταιρεία έκανε από μια πρόσληψη, το πρόβλημα θα λυνόταν, αλλά η Ελλάδα δεν έχει χρόνο. «Μέσα στην Τρόικα υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις, αναφορικά με το ελληνικό πρόβλημα. Το θέμα είναι οτι η ελληνική κοινωνία καλείται να πληρώσει τον λογαριασμό», καταλήγει.
Η ανεργία των νέων βρίσκεται στην κορυφή της ατζέντας του ερχόμενου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που θα πραγματοποιηθεί στα τέλη Ιουνίου στις Βρυξέλλες. Οι στρατιές των ανέργων ιδιαίτερα στον ευρωπαϊκό νότο, περιμένουν από τους ηγέτες της Ένωσης να κάνουν πράξη τις διακηρύξεις τους. Σε διαφορετική περίπτωση η «χαμένη γενιά», όπως χαρακτηρίζεται, θα συνεχίσει να αποτελεί παράγοντα αποσταθεροποίησης της κοινωνικής συνοχής…