Περισσότεροι από 2 δισεκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν εγγυημένη πρόσβαση σε ασφαλές, πόσιμο νερό. Ειδικές σφαίρες μετατρέπουν το ακατάλληλο νερό σε πόσιμο, μέσω της ηλιακής απόσταξης.
Κοντά στην Τουλόν, στη νότια Γαλλία, η θάλασσα και ο ήλιος αποτελούν πηγή έμπνευσης γι’ αυτές τις σφαίρες, οι οποίες μετατρέπουν το αλμυρό νερό, ή οποιοδήποτε ακατάλληλο νερό- σε πόσιμο νερό, χρησιμοποιώντας μόνο τον ήλιο. Το σύστημα αυτό λειτουργεί αυτόνομα, χωρίς να εκπέμπει CO2, χρησιμοποιώντας ένα φυσικό φαινόμενο: την «ηλιακή απόσταξη».
Ο Ματέο Μποντέ είναι μηχανικός του πρότζεκτ Helio. Εργάζεται για την Marine Tech: «Φέρνουμε το ακατάλληλο προς πόση νερό στη σφαίρα σ’ αυτό το χώρο. Οι ακτίνες του ήλιου θερμαίνουν αυτή τη σφαίρα και όλες οι ακαθαρσίες που υπάρχουν στο νερό θα παγιδευτούν σε αυτόν τον δίσκο μέσα στη σφαίρα, ενώ το καθαρό νερό θα κυλήσει στους τοίχους στο κάτω μέρος. Έτσι μπορούμε να πάρουμε πόσιμο νερό».
Σε έναν κόσμο όπου 1 στους 3 ανθρώπους δεν έχει πρόσβαση σε πόσιμο νερό, αυτό το ευρωπαϊκό έργο, που ονομάζεται Helio, συμβάλλει στη λύση αυτού του κομβικού ζητήματος, σύμφωνα με τον συνεφευρέτη των σφαιρών Τιερί Καρλέν, διευθύνοντα σύμβουλο της Marine Tech: «Όλοι χρειαζόμαστε νερό για να ζήσουμε. Ένας άνθρωπος χρειάζεται δύο λίτρα την ημέρα για να ζήσει. Αυτή η σφαίρα έχει σχεδιαστεί για να παρέχει νερό για πέντε άτομα, δηλαδή προσφέρει 10 λίτρα την ημέρα».
Το Helio έχει προϋπολογισμό 800.000 ευρώ. Τα μισά χρήματα δόθηκαν από την πολιτική συνοχής της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τα άλλα μισά από τη γαλλική επιχείρηση Marine Tech. Σε βιομηχανικό επίπεδο, υπάρχουν πολλά συστήματα για την παραγωγή πόσιμου νερού χρησιμοποιώντας τον ήλιο. Το συγκεκριμένο διακρίνεται για τη χρήση ανακυκλώσιμων και ανθεκτικών υλικών και για την πλήρη αυτονομία του. Αυτή η βιώσιμη λύση έχει προσελκύσει τον Ενρίκε Ενσίνας, ο οποίος θέλει να το προωθήσει εμπορικά στην Ισπανία και τη Λατινική Αμερική: «Είναι ένα σούπερ φουτουριστικό μοντέλο. Είναι σπονδυλωτό. Μπορεί να τοποθετηθεί σε αγροκτήματα, αυξάνοντας την ημερήσια παραγωγή νερού στα όρια που χρειάζεστε. Ζυγίζει περίπου 80 κιλά, μεταξύ 80 και 100 κιλών. Μπορεί να συναρμολογηθεί σε δύο ώρες και να αποσυναρμολογηθεί γρήγορα από δύο άτομα».
Το Helio δεν είναι πλέον στο στάδιο του πρωτοτύπου. Υπάρχουν ήδη μεμονωμένες σφαίρες ή σε φάρμες στο Ομάν, την Ταϊτή και σύντομα στη Μαδαγασκάρη. Ο επιχειρηματίας Ζιλ Νολίμπ της εταιρίας Cesigma έχει αποκτήσει περίπου είκοσι σφαίρες. Πέντε θα εγκατασταθούν σε σχολείο στα νότια της χώρας. Το πόσιμο νερό θα ωφελήσει περίπου εκατό άτομα. Η αξία της κάθε σφαίρας αγγίζει περίπου τα 5.000 ευρώ. Το σύστημα έχει σχεδιαστεί για να εγγυάται την παροχή πόσιμου νερού σε καταστάσεις που έχουν προκαλέσει φυσικές καταστροφές ή πολέμους:
«Αυτό που πρόκειται να δώσουμε στο πλαίσιο αυτού του έργου είναι 5 σφαίρες από τις 20, για έναν πολύ απλό λόγο: υπάρχει τεράστια ανάγκη για νερό σε αυτό το νότιο τμήμα της Μαδαγασκάρης. Είναι ζωτικής σημασίας για πόση, διατροφή και για υγιεινή. Ελπίζω ότι θα βελτιώσουμε τη ζωή αυτών των πληθυσμών που βρίσκονται σε σοβαρή επισιτιστική κρίση».
Η πρόσβαση σε πόσιμο νερό και η υγιεινή είναι ένα δικαίωμα που αναγνωρίζεται από τον ΟΗΕ, από το 2010.