Ικανοποίηση στην Αθήνα για τις ρητές αναφορές στην τουρκική προκλητικότητα στο κείμενο συμφωνίας των υπ. Εξωτερικών και Άμυνας της ΕΕ
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΤην άνευ προηγουμένου ενότητα της ΕΕ τονίζει το κείμενο της Στρατηγικής Πυξίδας που υιοθετήθηκε από τους υπουργούς Εξωτερικών και Άμυνας της Ευρωπαϊκής Ένωσης επισημαίνοντας την ανάγκη για γρήγορη και στιβαρή δράση σε περιόδους κρίσεων. Παράλληλα, επισημαίνεται ότι ο στόχος είναι να ενισχυθεί η πολιτικής ασφάλειας και άμυνας μέχρι το 2030.
Το 47 σελίδων κείμενο αναφέρει επίσης ότι η ΕΕ πρέπει να έχει τα μέσα για να διασφαλίζει τόσο τα συμφέροντά της όσο και να προστατεύει τους πολίτες της, ενώ υπογραμμίζεται η ανάγκη για ενίσχυση της συνεργασίας με τους εταίρους, όπως το ΝΑΤΟ. Επιπροσθέτως, δίνεται έμφαση στα Δυτικά Βαλκάνια. Σχετικά με την Ανατολική Μεσόγειο υπάρχει αναφορά σε προκλήσεις και μονομερείς ενέργειες κατά κρατών-μελών της ΕΕ καθώς και παραβιάσεις των κυριαρχικών δικαιωμάτων αλλά και στην εργαλειοποίηση του μεταναστευτικού τονίζοντας τη σημασία του σταθερού και ασφαλούς περιβάλλοντος που θα είναι τόσο προς το συμφέρον της ΕΕ όσο και της Τουρκίας. Οι ενέργειες αυτές της Τουρκίας σημειώνεται, εντάσσονται στις απειλές και τις προκλήσεις με τις οποίες είναι αντιμέτωπη η ΕΕ, οι οποίες θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια των πολιτών της και των κρίσιμων υποδομών της, καθώς και την ακεραιότητα των ευρωπαϊκών συνόρων.
Μπορέλ: Τεκτονική αλλαγή στην ευρωπαϊκή ιστορία
Την ικανοποίησή του για την υιοθέτηση της στρατηγικής πυξίδας από το Συμβούλιο των Υπουργών Εξωτερικών και 'Αμυνας της ΕΕ, εξέφρασε σήμερα ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ, Ζοζέπ Μπορέλ, υπογραμμίζοντας ότι πρόκειται για ένα «ισχυρό μήνυμα ενότητας της ΕΕ».
«Ο επιθετικός πόλεμος της Ρωσίας συνιστά μια τεκτονική αλλαγή στην ευρωπαϊκή ιστορία», είπε ο Μπορέλ, προσθέτοντας ότι πλέον όλοι έχουν πεισθεί ότι η Ευρώπη βρίσκεται σε κίνδυνο από ένα γείτονα που είναι αποφασισμένος να διεξάγει πόλεμο. Η «Στρατηγική πυξίδα» περιλαμβάνει σαφή χρονοδιαγράμματα για την ενίσχυση των αμυντικών δυνατοτήτων της ΕΕ και την κάλυψη των «αμυντικών κενών», τα επόμενα χρόνια, ανέφερε ο Μπορέλ, ενώ πρόσθεσε ότι ο μέσος όρος των αμυντικών δαπανών στην ΕΕ θα πρέπει να αυξηθεί σημαντικά από το σημερινό 1,5% του ΑΕΠ.
Όσον αφορά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, ο Μπορέλ δήλωσε ότι «η ΕΕ είναι έτοιμη να λάβει και άλλες κυρώσεις κατά της Ρωσίας, σε συντονισμό με τους διεθνείς εταίρους», ωστόσο εκτίμησε ότι δεν θα υιοθετηθούν επισήμως εντός της εβδομάδας, παρά μόνο θα δοθούν «κατευθύνσεις» από τους ευρωπαίους ηγέτες στη Σύνοδο Κορυφής.
Τέλος, ο Ζοζέπ Μπορέλ ανέφερε ότι στο Συμβούλιο της ΕΕ υπήρξε πολιτική συμφωνία για επιπλέον βοήθεια σε όπλα προς την Ουκρανία, ύψους 500 εκατ. ευρώ.
Ικανοποίηση στην Αθήνα
Την Ελλάδα εκπροσώπησαν στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων ο Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας και ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος.
Σύμφωνα με ελληνικές διπλωματικές πηγές, στο κείμενο περιέχονται σαφείς αναφορές σε θεμελιώδεις αρχές ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, καθώς και ρητές αναφορές σε προκλητικές μονομερείς ενέργειες Τουρκίας, γεγονός που ικανοποιεί την Αθήνα.
Το τελικό κείμενο αποτελεί προϊόν συμφωνίας μετά από πολύμηνες και επίπονες διαπραγματεύσεις, οι οποίες βεβαίως επηρεάστηκαν από τις εξελίξεις στην Ουκρανία μετά την ρωσική εισβολή.
Η ελληνική πλευρά, σε στενό συντονισμό και συνεργασία με την Λευκωσία, πάντα σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, πέτυχε την εισαγωγή λεκτικού που να αναφέρεται τόσο στις βραχυπρόθεσμες προκλήσεις, αλλά επίσης και σε μακροπρόθεσμες, όπου μάλιστα γίνεται ρητή αναφορά στην Τουρκία.
Στο πλαίσιο αυτό, ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας, στην παρέμβαση του στο Συμβούλιο, υπογράμμισε ότι ο αναθεωρητισμός και η στρατιωτική επιθετικότητα συνιστούν ξεκάθαρη απειλή και υπαρκτό κίνδυνο από όπου και αν προέρχονται και ότι πρέπει κατηγορηματικά να αποθαρρύνονται και να καταδικάζονται.
Το κείμενο περιέχει σαφή αναφορά στις θεμελιώδεις αρχές που διέπουν την ελληνική εξωτερική πολιτική και που θα πρέπει να διέπουν τις σχέσεις μεταξύ των κρατών γενικότερα όπως η ανάγκη πλήρους σεβασμού της κυριαρχίας, της εδαφικής ακεραιότητας και της ανεξαρτησίας εντός διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων, καθώς και η προώθηση αποτελεσματικής πολυμέρειας και διεθνούς τάξης βασισμένης σε κανόνες Διεθνούς Δικαίου και ιδιαίτερα του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας.
Παράλληλα, το κείμενο υπογραμμίζει την ετοιμότητα και αποφασιστικότητα των Κρατών Μελών για αμοιβαία συνδρομή σε περίπτωση επίθεσης από τρίτο μέρος (άρθρο 42.7 Συνθήκης Ευρωπαϊκής Ένωσης)
Το κείμενο επίσης περιέχει αναφορές στους κινδύνους που προκαλεί η αυξανόμενη αμφισβήτηση θαλασσίων ζωνών, υφαλοκρηπίδας και η αυξανόμενη επιθετική στάση σε εναέριους χώρους, υπογραμμίζει την σημασία προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς και τονίζει την ανάγκη οι εταίροι της Ευρωπαϊκής Ένωσης να ευθυγραμμίζονται με τις αποφάσεις της στα θέματα Κοινής Εξωτερικής Πολιτικής και Άμυνας.
Σημαντικές αναφορές για την Τουρκία
Καθίσταται απολύτως σαφές ότι εξακολουθούν οι προκλήσεις και μονομερείς ενέργειες σε βάρος κυριαρχικών δικαιωμάτων έναντι Κρατών Μελών κατά παράβαση του Διεθνούς Δικαίου.
Τονίζεται ότι οι δράσεις αυτές μπορούν να οδηγήσουν σε ταχεία κλιμάκωση των εντάσεων στην περιοχή.
Το ίδιο αναφέρεται και για την εργαλειοποίηση του μεταναστευτικού.
Το σύνολο των ενεργειών αυτών της γείτονος περιλαμβάνονται ρητώς μεταξύ των απειλών και των προκλήσεων οι οποίες επηρεάζουν την ασφάλεια των Ευρωπαίων πολιτών, τις κρίσιμες υποδομές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την ακεραιότητα των ευρωπαϊκών συνόρων.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΠροκειμένου να προωθηθεί η επιθυμητέα από την Ευρωπαϊκή Ένωση συνεργασία, υφίστανται κρίσιμες προϋποθέσεις που πρέπει να σεβαστεί από πλευράς της η Τουρκία.
Ειδικότερα, η Άγκυρα οφείλει να δεσμευθεί ότι θα ακολουθήσει την οδό της συνεργασίας, της συνεπούς αποκλιμάκωσης και της ανταπόκρισης στις ανησυχίες της Ένωσης, όπως αυτές είχαν καταγραφεί στη Δήλωση των 27 Ηγετών το Μάρτιο 2021.
Υπενθυμίζεται ότι με την εν λόγω Δήλωση, η Ένωση καλούσε ευθέως την Τουρκία να απόσχει από προκλήσεις, μονομερείς ενέργειες, παράνομες γεωτρήσεις κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου.
Σε αντίθετη περίπτωση, η Δήλωση υπενθύμιζε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει στη διάθεσή της τα εργαλεία και τα μέσα για να υπερασπιστεί τα συμφέροντα των Κρατών Μελών και να θωρακίσει την περιφερειακή σταθερότητα.
Σημειώνεται ότι η Ελλάδα έδωσε την συγκατάθεση της στην υιοθέτηση της Στρατηγικής Πυξίδας και παράλληλα κατέθεσε μονομερή εθνική δήλωση, στην οποία τονίζει ότι λόγω των προκλήσεων και απειλών που δέχεται εδώ και καιρό, οι ετήσιες αμυντικές της δαπάνες ξεπερνούν κατά πολύ το 2% το ΑΕΠ, στόχο που συμβαδίζει με την αναφορά στο κείμενο της Πυξίδας για αύξηση των αμυντικών δαπανών.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΩς εκ τούτου, η Ελλάδα, έχει επί μακρόν τονίσει την ανάγκη εξαίρεσης μέρους των αμυντικών δαπανών από τους κανόνες αναφορικά με το δημόσιο χρέος και εκφράζει την ευχή όπως επιτευχθεί συμφωνία επί του σημείου αυτού το συντομότερο δυνατόν.
Παρόμοια μονομερή δήλωση κατέθεσαν και άλλα Κράτη Μέλη.
Τέλος, συγκρατείται ότι με την υιοθέτηση της Στρατηγικής Πυξίδας, ενισχύονται οι προσπάθειες που καταβάλλονται για την ευρωπαϊκή αυτονομία, προσπάθειες που στηρίζει η χώρα μας, σε αρμονία πάντα με την στρατηγική σχέση που διατηρεί με τις ΗΠΑ.