Πέτυχαν τελικά τον σκοπό τους οι ευρωπαϊκές κυρώσεις ή όχι; Το Euronews ρώτησε τους ειδικούς αναλυτές.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΟι κυρώσεις της ΕΕ δεν έχουν συντρίψει τη στρατιωτική μηχανή της Ρωσίας, αλλά έχουν επηρεάσει σημαντικά τα έσοδα της Μόσχας και έχουν απομονώσει τη χώρα διπλωματικά.
Οι Βρυξέλλες ενήργησαν γρήγορα. Στις 24 Φεβρουαρίου, λίγες ώρες μετά την έναρξη της εισβολής, οι ηγέτες της ΕΕ ανακοίνωσαν τα πρώτα μέτρα και ακολούθησαν πολλά ακόμη. Τα κράτη μέλη έχουν υιοθετήσει μέχρι στιγμής 9 γύρους και ο 10ος βρίσκεται στα σκαριά.
«Μέχρι στιγμής, νομίζω ότι οι κυρώσεις που έχει θεσπίσει η ΕΕ είχαν περιορισμένη επίδραση στην ικανότητα της Ρωσίας να χρηματοδοτεί τον πόλεμό της. Αλλά πολλές από αυτές τις κυρώσεις έχουν σχεδιαστεί για να λειτουργήσουν μακροπρόθεσμα, όχι βραχυπρόθεσμα... », εξήγησε ο Φιλίπ Λάουσμπεργκ, αναλυτής στη δεξαμενή σκέψης EPS.
Oι πρώτοι γύροι κυρώσεων στόχευαν πολιτικούς και στρατιωτικούς ηγέτες, απαγόρευσαν τα ρωσικά αεροπλάνα που πετούσαν προς την Ευρώπη και εισήγαγαν απαγορεύσεις εξαγωγών ευαίσθητης τεχνολογίας...
Η ΕΕ συμμετείχε επίσης στις προσπάθειες για τη δέσμευση ρωσικών περιουσιακών στοιχείων στο εξωτερικό και απέκλεισε μεγάλες ρωσικές τράπεζες από το σύστημα SWIFT.
Υπάρχει όμως ένας λόγος που εξηγεί τη ρωσική ανθεκτικότητα.
«Η Ρωσία διαθέτει ένα σχετικά μεγάλο ταμείο εθνικού πλούτου. Έτσι, ακόμη και αν έχουν τώρα μεγάλο δημοσιονομικό έλλειμμα, ακόμη και αν η οικονομία συρρικνώνεται, εξακολουθούν να έχουν 155 δισεκατομμύρια δολάρια στο ταμείο εθνικού πλούτου και μπορούν να χρηματοδοτούν τους πολέμους τους μέσω αυτού. Ωστόσο, τα χρήματα αυτά μειώνονται σιγά σιγά», συμπλήρωσε.
Καθώς ο πόλεμος κλιμακωνόταν, η ΕΕ πίεζε για νέα μέτρα και άρχισε να βάζει στο στόχαστρο τον ρωσικό ενεργειακό τομέα. Οι Βρυξέλλες απαγόρευσαν αρχικά την εισαγωγή αργού πετρελαίου και εισήγαγαν ανώτατο όριο τιμών. Και αργότερα, την εισαγωγή ρωσικών προϊόντων διύλισης πετρελαίου.
Παράλληλα, η Ευρώπη αύξησε την ανεξαρτησία της από το ρωσικό φυσικό αέριο.
Όλα αυτά σημαίνουν ότι η Μόσχα έχασε τον μεγαλύτερο πελάτη της.
«Υπάρχει ακόμα LNG που έρχεται. Υπάρχει ακόμη κάποιο φυσικό αέριο που περνάει από αγωγούς, αλλά το 90% αυτού του εμπορίου έχει εξαλειφθεί μέσα σε ένα χρόνο. Αυτό είναι ένα σημαντικό επίτευγμα και περισσότερο από ό,τι νομίζω ότι περίμενε κανείς ότι θα κατάφερνε η ΕΕ σε ένα χρόνο. Σίγουρα ο Πούτιν δεν το πέτυχε αυτό», δήλωσε ο επικεφαλής αναλυτής, Κέντρο Έρευνας για την Ενέργεια και τον Καθαρό Αέρα Λαουρι Μουλουβίρτα.
Σε ποιο βαθμό όμως οι κυρώσεις βλάπτουν την Ευρώπη; Σύμφωνα με αναλυτές, το περασμένο καλοκαίρι οι ακραίες τιμές του φυσικού αερίου ήταν κυρίως αποτέλεσμα της χειραγώγησης της αγοράς από τη Ρωσία και δεν σχετίζονταν με τις κυρώσεις.
Ο Λάουσβεργκ αρνείται επίσης ότι η Ευρώπη υποφέρει περισσότερο από τη Ρωσία.
«Η Ευρώπη δεν είδε ύφεση πέρυσι και η Ευρώπη προβλέπεται να μην δει ύφεση φέτος. Έτσι, σε σύγκριση με αυτό, η Ρωσία έχει λέγεται ότι θα έχει δει μια μείωση 5% του ΑΕΠ της το 2022. Και θα είναι πολύ χειρότερα το 2023, πιθανότατα», τόνισε.
Τώρα, η Ευρωπαϊκή Ένωση εργάζεται για την καταπολέμηση της καταστρατήγησης των κυρώσεων και μια ομάδα χωρών με επικεφαλής την Ολλανδία προτείνει να ανοίξει ένα αρχηγείο κυρώσεων στις Βρυξέλλες.