Μπορούν τα αγαθά που αγοράζουμε και οι υπηρεσίες που χρησιμοποιούμε να επηρεάσουν την επιβίωση των τροπικών δασών;
Αυτό πιστεύει η ΕΕ και σε αυτό το επεισόδιο εξετάζεται ο νέος της νόμος για την αποψίλωση των δασών, ο οποίος προκαλεί αντιδράσεις από εταιρείες και χώρες που διαπραγματεύονται για το πώς θα καθυστερήσουν την εφαρμογή των νέων κανόνων.
Ο νέος νόμος για την αποψίλωση των δασών, που ψηφίστηκε τον περασμένο Ιούνιο, θα απαιτεί από τις εταιρείες να αποδεικνύουν ότι οι διαδικασίες παραγωγής και οι αλυσίδες εφοδιασμού δεν ευθύνονται για την καταστροφή δασών, ιδίως τροπικών δασών τα οποία είναι απαραίτητα για τη σταθερότητα του κλίματος.
Τα βοοειδή, το κακάο, ο καφές, το φοινικέλαιο, η σόγια, η ξυλεία, το καουτσούκ, ο άνθρακας και το χαρτί θα πωλούνται στην αγορά της ΕΕ μόνο εάν δεν συνδέονται με εκτάσεις που αποψιλώθηκαν μετά το 2021.
Ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ, τρίτες χώρες από τις οποίες το μπλοκ κάνει εισαγωγές και ένα κομμάτι των επιχειρήσεων εξέφρασαν διαμαρτυρίες για το κόστος και τα γραφειοκρατικά ζητήματα που πρέπει να εφαρμοστούν για την πραγματοποίηση της παρακολούθησης, οπότε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε την καθυστέρηση της έναρξης ισχύος, η οποία είχε προγραμματιστεί για τις 30 Δεκεμβρίου, για ένα έτος.
Οι κυβερνήσεις των 27 χωρών δέχθηκαν, αλλά, όταν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο απεφάνθη επί της αναβολής αυτής, σε ψηφοφορία στις 14 Νοεμβρίου, ξέσπασε πολιτική αντιπαράθεση.
Το κεντροδεξιό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα βρήκε την ευκαιρία - με τη βοήθεια άλλων κομμάτων που βρίσκονται πιο δεξιά - να ψηφίσει τροπολογίες που επιχειρούν να αποδυναμώσουν τον νόμο και να δημιουργήσουν μια κατηγορία χωρών «χωρίς κίνδυνο» που θα εξαιρούνται από τους νέους ελέγχους. Αυτό εξέφραζε τις θέσεις των βιομηχανικών κλάδων που επέκριναν έντονα τους νέους κανόνες, αν και ορισμένες πολυεθνικές εταιρείες ζήτησαν την ταχεία εφαρμογή του νόμου.
Η προσαρμογή στον νέο νόμο θα μπορούσε να κάνει ορισμένα προϊόντα ακριβότερα. Ορισμένοι κάτοικοι της Μαδρίτης (Ισπανία) και της Βουδαπέστης (Ουγγαρία) που ερωτήθηκαν από το Euronews φαίνεται να έχουν συναίσθηση αυτού του συμβιβασμού μεταξύ της διατήρησης της φύσης και της δαπάνης περισσότερων χρημάτων στα καταστήματα.
«Καταλαβαίνω ότι για μια πολυμελή οικογένεια είναι πιο δύσκολο να έχει αυτά τα πράγματα κατά νου, αλλά, αν μπορείς και εφόσον είναι στις δυνατότητές σου, πιστεύω ότι πρέπει να το κάνεις», δήλωσε κάτοικος της Μαδρίτης. «Για να σώσω τον πλανήτη, θα ανεχόμουν λίγο πληθωρισμό», δήλωσε ένας από τους ερωτηθέντες στη Βουδαπέστη.
Σε κίνδυνο η αξιοπιστία της ΕΕ;
Η Anna Cavazzini, πρόεδρος της Επιτροπής Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας των Καταναλωτών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, δήλωσε ότι ο νόμος έχει θέσει σε κίνδυνο την αξιοπιστία της ΕΕ ως φορέα λήψης πολιτικών αποφάσεων.
«Οι εταιρείες προετοιμάζονται, το ίδιο και οι πολίτες, και ξαφνικά λέμε ότι θέλουμε να αποδυναμώσουμε τον νόμο ή να τον αναβάλουμε πάλι. Φυσικά, στην αρχή της διαδικασίας πρέπει να προσαρμοστούμε, αλλά στη συνέχεια θα έχουμε μια σαφή αλυσίδα εφοδιασμού και οι εταιρείες θα μπορούν εύκολα να συμμορφωθούν με τον νόμο», δήλωσε η Cavazzini, Γερμανίδα ευρωβουλευτής των Πρασίνων.
Το νέο κείμενο του νόμου θα πρέπει τώρα να περάσει από θεσμικές διαπραγματεύσεις με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (που εκπροσωπεί τα κράτη μέλη) και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
«Ορισμένα κόμματα, όπως οι Σοσιαλδημοκράτες και οι Πράσινοι, ζητούν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αποσύρει την πρότασή της για αναβολή της εφαρμογής», εξηγεί ο Gregoire Lory, ο οποίος παρακολουθεί αυτό το νομοθετικό θέμα για το Euronews.
Λέγεται ότι η κατανάλωσή μας στην Ευρώπη συμβάλλει στο 10% της αποψίλωσης των δασών παγκοσμίως. Αλλά με τι ρυθμό πρέπει να κινηθούμε στο μέλλον για να αντιστρέψουμε αυτήν την κατάσταση και είμαστε προετοιμασμένοι να πληρώσουμε το τίμημα;
Μάθετε περισσότερες λεπτομέρειες στο βίντεο!
Δημοσιογράφος: Isabel Marques da Silva
Παραγωγή: Pilar Montero López
Παραγωγή βίντεο: Zacharia Vigneron
Γραφικά: Loredana Dumitru
Συντονισμός σύνταξης: Ana Lázaro Bosch και Jeremy Fleming-Jones