Η Βαρσοβία αναλαμβάνει την εκ περιτροπής προεδρία για το επόμενο εξάμηνο σε μια περίοδο αστάθειας με την επιστροφή Τραμπ στον Λευκό Οίκο, την κρίση στη Μέση Ανατολή και τον συνεχιζόμενο πόλεμο στην Ουκρανία
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Η ενέργεια, η κοινή άμυνα και η οικονομική ασφάλεια θα βρεθούν στην κορυφή της ατζέντας της ΕΕ κατά τη διάρκεια της άσκησης της εκ περιτροπής προεδρίας του Συμβουλίου από την Πολωνία.
Η πρέσβειρα της χώρας, που αναλαμβάνει τα ηνία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον Ιανουάριο του 2025, Ανιέσκα Μπαρτόλ, παρουσίασε μια "πολύ φιλόδοξη" ατζέντα με στόχο την αποκατάσταση της σταθερότητας σε περιόδους μεγάλων αλλαγών και προκλήσεων, με την άφιξη του Τραμπ στον Λευκό Οίκο, την ανάληψη καθηκόντων από τη νέα Κομισιόν και τον συνεχιζόμενο πόλεμο στην Ουκρανία.
"Τι θέλουν οι άνθρωποι; Τι αναζητούν οι άνθρωποι; Αναζητούν την ασφάλεια, και αυτό θα είναι το μεγαλύτερο κίνητρο της προεδρίας, η ασφάλεια σε όλες τις πιθανές εκφάνσεις της", δήλωσε η Πολωνή πρέσβης στην ΕΕ σε ομιλία της σε εκδήλωση που διοργάνωσε η δεξαμενή σκέψης European Policy Centre (EPC) με έδρα τις Βρυξέλλες.
Στόχος της πολωνικής προεδρίας είναι να εργαστεί σε επτά διαφορετικές διαστάσεις της ασφάλειας, από την εξωτερική και εσωτερική ασφάλεια έως την ανταγωνιστικότητα, την ποιότητα των τροφίμων, τα κρίσιμα φάρμακα και τις προσιτές τιμές της ενέργειας.
Όσον αφορά την τελευταία, η πολωνική προεδρία σκοπεύει να αναλύσει πώς μπορεί να μειωθεί το κόστος για τις επιχειρήσεις και τους πολίτες, με σαφή έμφαση στη διασφάλιση της ασφάλειας του εφοδιασμού και της ενεργειακής διαφοροποίησης και ανεξαρτησίας.
Όσον αφορά την εσωτερική και εξωτερική ασφάλεια, το Συμβούλιο αναμένεται να σημειώσει πρόοδο όσον αφορά την προστασία των ευρωπαϊκών συνόρων, την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, την καταπολέμηση της ξένης παρέμβασης και παραπληροφόρησης και την ενίσχυση της αμυντικής βιομηχανίας του μπλοκ.
Η έκθεση-ορόσημο του Μάριο Ντράγκι για την ανταγωνιστικότητα εκτιμά ότι η ΕΕ χρειάζεται να κινητοποιήσει επιπλέον 500 δισ. ευρώ για την άμυνα την επόμενη δεκαετία για να συμβαδίσει με ανταγωνιστές όπως οι ΗΠΑ και η Κίνα.
Οι ευρωπαϊκές αμυντικές δαπάνες ανήλθαν σε ρεκόρ 279 δισ. ευρώ το 2023, αλλά οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι θα χρειαστούν περισσότερα χρήματα για να καλυφθούν τα χρηματοδοτικά κενά και να επενδυθούν σε νέα έργα όπως η ευρωπαϊκή ασπίδα αεράμυνας μετά από χρόνια υποεπένδυσης.
"Η νοοτροπία (σε επίπεδο ΕΕ) έχει αλλάξει ριζικά", δήλωσε η Μπαρτόλ, προσθέτοντας ότι τώρα "μιλάμε για νέα χρηματοδότηση για την άμυνα, η οποία ήταν ταμπού πριν από μερικά χρόνια, και μιλάμε για καινοτόμα (χρηματοδοτικά) μέσα, τα οποία ήταν επίσης ταμπού".
Η Πολωνή πρέσβης δεν αναφέρθηκε σε συγκεκριμένα χρηματοδοτικά εργαλεία, καθώς οι συζητήσεις σχετικά με την έκδοση κοινού χρέους για αμυντικούς σκοπούς - τα λεγόμενα ευρωομόλογα - παραμένουν ένα ευαίσθητο ζήτημα για κράτη μέλη όπως η Γερμανία και η Ολλανδία.
Ωστόσο, η ΕΕ θα πρέπει να διερευνήσει νέες μεθόδους χρηματοδότησης εκτός του κοινού προϋπολογισμού, δήλωσε η Μπαρτόλ, ιδανικά με βάση την επικείμενη Λευκή Βίβλο για την Άμυνα, η οποία θα παρουσιαστεί κατά τη διάρκεια των τριών πρώτων μηνών της θητείας του Επιτρόπου Άντριους Κουμπίλιους.
Τα κονδύλια που προορίζονται για την άμυνα στον προϋπολογισμό της ΕΕ για την περίοδο 2021-27 ανέρχονται σε περίπου 10 δισεκατομμύρια ευρώ και ο επόμενος μακροπρόθεσμος προϋπολογισμός της ΕΕ, γνωστός ως Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ), δεν θα ξεκινήσει πριν από το 2028, με τις πληρωμές να ξεκινούν στην καλύτερη περίπτωση ένα χρόνο αργότερα.
Η Μπαρτόλ υποστήριξε ότι ο προϋπολογισμός της ΕΕ, παρά την καίρια σημασία του, δεν μπορεί να αποτελέσει το κύριο εργαλείο για την ενίσχυση των αμυντικών δυνατοτήτων της Ευρώπης.
"Ο Πούτιν δεν θα περιμένει το ΠΔΠ και ο κόσμος δεν θα περιμένει το ΠΔΠ", κατέληξε.