Πώς συγκροτείται το Κολέγιο των Καρδιναλίων; Ποιοι καρδινάλιοι θεωρούνται πιθανοί διάδοχοι του Πάπα Φραγκίσκου;
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Μετά τη νοσηλεία του Πάπα Φραγκίσκου στις 14 Φεβρουαρίου, πλήθυναν οι φήμες για τον πιθανό διάδοχο του ποντίφικα που θα επιλεγεί από το Κολέγιο των Καρδιναλίων. Ενώ δεν υπάρχουν βεβαιότητες προς το παρόν, οι εικασίες για τον μελλοντικό Πάπα πολλαπλασιάζονται.
Από τους 137 εκλέκτορες καρδιναλίων, σε σύνολο 252 καρδιναλίων, μπορούν να ψηφίσουν μόνο όσοι δεν ήταν 80 ετών την ημέρα που απεβίωσε ο Ποντίφικας.
Παρά το γεγονός ότι το αποστολικό σύνταγμα "Romano Pontifici Eligendo" του Πάπα Παύλου ΣΤ' του 1975 περιορίζει τον αριθμό των εκλεκτόρων σε 120, πολλοί, συμπεριλαμβανομένου του Πάπα Ιωάννη Παύλου Β', δεν τήρησαν τον κανόνα.
Μετά την εκλογή του Πάπα Φραγκίσκου, το κολλέγιο αποτελούνταν από 206 καρδιναλίους, εκ των οποίων 115 ήταν εκλέκτορες, αλλά 99 από αυτούς πέρασαν την ηλικία των 80 ετών, χάνοντας το δικαίωμα ψήφου. Άλλοι 116 καρδινάλιοι, μεταξύ των οποίων δέκα εκλέκτορες, πέθαναν και τρεις, μεταξύ των οποίων δύο εκλέκτορες, παραιτήθηκαν. Κατά τη διάρκεια του ποντιφικού του, ο Μπεργκόλιο διόρισε 133 καρδιναλίους, εκ των οποίων οι 103 είναι εκλέκτορες.
Καρδινάλιοι ανά γεωγραφική προέλευση
Μεταξύ των καρδιναλίων από την Ασία υπάρχουν 24 εκλέκτορες (17,4% του Κολεγίου) σε σύνολο 37 (14,7% του συνόλου των καρδιναλίων).
Ο μεγαλύτερος αριθμός καρδιναλίων προέρχεται από την Ευρώπη. Αντιπροσωπεύουν το μεγαλύτερο ποσοστό, τόσο μεταξύ των εκλεκτόρων, με 53 εκλέκτορες (39,1%) όσο και μεταξύ του συνολικού αριθμού των καρδιναλίων, με 114 καρδιναλίους (45,2% του συνόλου του Κολλεγίου).
Άλλοι 29 καρδινάλιοι προέρχονται από την Αφρική και αντιπροσωπεύουν το 11,5% του Κολλεγίου των Καρδιναλίων. Από αυτούς, οι 18 έχουν δικαίωμα ψήφου, αντιπροσωπεύοντας το 13% του συνολικού εκλογικού σώματος.
Ο αριθμός των καρδιναλίων από την Ωκεανία είναι μικρότερος, μόλις 4, όλοι με δικαίωμα ψήφου στο Κονκλάβιο. Αντιπροσωπεύουν το 1,6% του συνολικού αριθμού των καρδιναλίων και το 2,9% των εκλεκτόρων.
Από τη Βόρεια Αμερική προέρχονται 36 καρδινάλιοι (14,3% του συνολικού αριθμού του σώματος), εκ των οποίων οι 20 είναι εκλέκτορες, αντιπροσωπεύοντας το 14,5% των ψηφοφόρων.
Από τους 32 καρδιναλίους από τη Νότια Αμερική (12,7 τοις εκατό του συνολικού αριθμού του σώματος), από την άλλη πλευρά, 18 έχουν δικαίωμα ψήφου, που αντιπροσωπεύουν το 13 τοις εκατό των εκλεκτόρων
Ποιος είναι ο γηραιότερος και ποιος ο νεότερος
Ο καρδινάλιος Celestino Aós Braco, γεννημένος στην Ισπανία το 1945, πρώην επίτιμος αρχιεπίσκοπος του Σαντιάγο της Χιλής, είναι ο γηραιότερος εκλέκτορας καρδινάλιος που διόρισε ο Φραγκίσκος, σε ηλικία 79 ετών. Θα κλείσει τα 80 τον Απρίλιο του 2025 και κατά συνέπεια θα χάσει το δικαίωμα ψήφου στο Κονκλάβιο.
Αντίθετα, ο νεότερος καρδινάλιος που δημιούργησε ο Φραγκίσκος είναι ο Ουκρανός Mykola Bychok. Γεννημένος το 1980, έγινε καρδινάλιος σε ηλικία 45 ετών στο Κονσιστόριο της 7ης Δεκεμβρίου 2024, αφαιρώντας τον τίτλο του νεότερου καρδιναλίου στην ιστορία της Καθολικής Εκκλησίας από τον καρδινάλιο Τζόρτζιο Μαρέγκο.
Ποιοι είναι οι "παπικοί" καρδινάλιοι
Πιέτρο Παρολίν
Μεταξύ των λεγόμενων "παπικών" καρδιναλίων, το πρώτο όνομα που μας έρχεται στο μυαλό είναι αυτό του Ιταλού Πιέτρο Παρολίν, ο οποίος είναι σήμερα υφυπουργός της Αγίας Έδρας από το 2013. Ο Παρολίν γεννήθηκε στο Σκιαβόν του Βένετο το 1955, είναι 70 ετών και είναι γνωστό ότι βρισκόταν πολύ κοντά στον Πάπα Φραγκίσκο.
Χειροτονημένος ιερέας σε ηλικία 25 ετών, ο Παρολίν συνέχισε να χτίζει μια σημαντική διπλωματική καριέρα ως αποστολικός νούντσιος, ασχολούμενος αρχικά με τις σχέσεις με την Ισπανία, την Ανδόρα, την Ιταλία και τον Άγιο Μαρίνο και στη συνέχεια διεύθυνε τις σχέσεις με το Βιετνάμ, τη Βόρεια Κορέα, το Ισραήλ και την Κίνα, από τον διορισμό του ως υφυπουργός Εξωτερικών για τις σχέσεις με τα κράτη το 2002. Από το 2009, μόλις διορίστηκε επίσκοπος, στάλθηκε ως νούντσιος στο Καράκας της Βενεζουέλας.
Έχει ιδιαίτερη εμπειρία σε θέματα που αφορούν τη Μέση Ανατολή και τη γεωπολιτική κατάσταση στην ασιατική ήπειρο. Έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην αποκατάσταση της άμεσης επαφής μεταξύ της Αγίας Έδρας και του Πεκίνου το 2005.
Η αποφασιστική του προσέγγιση στις σχέσεις Κίνας-Βατικανού κορυφώθηκε το 2018 με μια αμφιλεγόμενη μυστική προσωρινή συμφωνία για τον διορισμό επισκόπων, η οποία ανανεώθηκε το 2020, το 2022 και το 2024.
Η συμφωνία προκάλεσε έντονες επικρίσεις, όχι μόνο από τον καρδινάλιο Joseph Zen Ze-kiun, επίτιμο επίσκοπο του Χονγκ Κονγκ, και απλούς Κινέζους καθολικούς που έχουν ορκιστεί πίστη στη Ρώμη, αλλά και από επιφανείς καθολικούς στην Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίοι κατηγόρησαν την Εκκλησία ότι «ξεπουλάει» την κομμουνιστική Κίνα σε λάθος χρόνο και με καταστροφικές συνέπειες.
Γνωστός ως πολέμιος της παραδοσιακής λειτουργίας, θεωρείται από τους περισσότερους προοδευτικός με παγκοσμιοποιημένες αντιλήψεις. Η ιερατική του σταδιοδρομία έχει αφιερωθεί στη διπλωματία και τη διοίκηση του Βατικανού παρά στην ενοριακή διακονία.
Ως κάποιος που επιθυμεί να είναι κοντά στους φτωχούς και με ένα εκκλησιαστικό και πολιτικό όραμα παρόμοιο με αυτό του Φραγκίσκου, θεωρείται ως φυσικός διάδοχος του Μπεργκόλιο, αν οι εκλέκτορες καρδιναλίων επιθυμούν μια μορφή συνέχειας, κάποιον που θα φέρει εις πέρας πολλές, αν όχι όλες, τις ριζοσπαστικές μεταρρυθμίσεις του Φραγκίσκου, αλλά με έναν πιο διακριτικό, λεπτό και διπλωματικό τρόπο.
Ρέιμοντ Λίο Μπερκ
Ένας από τους πιο ηχηρούς αντιπάλους της γραμμής που επέλεξε ο Πάπας Φραγκίσκος είναι σίγουρα ο καρδινάλιος Ρέιμοντ Μπερκ. Θεωρείται εκφραστής του πιο ορθόδοξου και αδιάλλακτου δρόμου εντός της Εκκλησίας, η σχέση του με τον Πάπα Φραγκίσκο είναι τεταμένη, καθώς ο 76χρονος Αμερικανός καρδινάλιος δεν φοβήθηκε να ασκήσει συχνά κριτική στον Πάπα, όταν το έκρινε απαραίτητο.
Η σύγκρουση αυτή κορυφώθηκε το 2023, όταν ο Φραγκίσκος ανακάλεσε τον μισθό, τη σύνταξη και την υγειονομική του περίθαλψη και επιχείρησε να τον εκδιώξει από το διαμέρισμά του στο Βατικανό, υποστηρίζοντας ότι "εργάστηκε εναντίον της Εκκλησίας και εναντίον του παπισμού" και έσπειρε "διχόνοια" στην Εκκλησία. Θα μπορούσε να είναι ένας καλός υποψήφιος για τους πιο παραδοσιακούς καρδιναλίους εντός του σώματος.
Φριντολίν Αμπόνγκο Μπεσούνγκου
Με καταγωγή από τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, ο 65χρονος Φριντολίν Αμπόνγκο Μπεσούνγκου είναι γνωστός ως παθιασμένος υποστηρικτής της κοινωνικής δικαιοσύνης, των πολιτικών για τους φτωχούς και τους άφωνους. Ο Αρχιεπίσκοπος της Κινσάσα γεννήθηκε σε ένα αγροτικό χωριό σε μια ταπεινή οικογένεια. Μελετητής της φιλοσοφίας, έγινε καθηγητής στο Καθολικό Πανεπιστήμιο του Κονγκό μεταξύ της δεκαετίας του 1980 και του 1990 και στη συνέχεια αφιερώθηκε στη μελέτη της ηθικής θεολογίας στην Αλφόνσια Ακαδημία της Ρώμης.
Το 2004 ήρθε ο διορισμός του ως επισκόπου Bokungu-Ikela από τον Ιωάννη Παύλο Β΄ και το 2018 ο Μπεσούνγκου έγινε αρχιεπίσκοπος. Ο Πάπας Φραγκίσκος τον διορίζει καρδινάλιο κατά τη διάρκεια του κονσιστορίου στις 5 Οκτωβρίου 2019 και στη συνέχεια γίνεται μέλος του Συμβουλίου των Καρδιναλίων τον επόμενο χρόνο.
Στο Κονγκό, δεν θεωρείται μόνο παπικός, αλλά και ηγέτης της αντιπολίτευσης στον πρόεδρο Félix-Antoine Tshisekedi Tshilombo, χάρη στην κριτική του στη νεοαποικιοκρατία, την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων της χώρας, την ανισότητα του πλούτου και τη διαφθορά ή τους αγώνες του για την προστασία του περιβάλλοντος.
Παρά τους αγώνες του προοδευτικού χαρακτήρα σε θέματα πίστης, έχει μάλλον ορθόδοξες θέσεις αλλά με κάποιες αντιφάσεις, γεγονός που έχει οδηγήσει σε πολλά ερωτηματικά σχετικά με το αν μπορεί να θεωρηθεί παπικός, παρά το γεγονός ότι συχνά αναφέρεται ως τέτοιος τα τελευταία χρόνια.
Λουίς Αντόνιο Γκοκίμ Τάγκλε
Ο καρδινάλιος Τάγκλε γεννήθηκε στη Μανίλα των Φιλιππίνων το 1957. Η πρώτη του φιλοδοξία ήταν να γίνει γιατρός, αλλά μπήκε στην ιερατική σχολή των Ιησουιτών στο Σαν Χοσέ και στη συνέχεια στο Πανεπιστήμιο της Μανίλα, από όπου αποφοίτησε και πήρε μεταπτυχιακό στις τέχνες.
Χειροτονήθηκε ιερέας το 1982 για την Αρχιεπισκοπή της Μανίλα και σύντομα έγινε πνευματικός και καθηγητής και αργότερα πρύτανης μέχρι το 1985. Ο επίσκοπός του τον έστειλε στις ΗΠΑ, όπου απέκτησε άδεια θεολογίας το 1987 και διδακτορικό το 1991. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου έγινε υποστηρικτής της λεγόμενης "Σχολής της Μπολόνια " στην εκκλησιολογία και την ιστοριογραφία, η οποία ερμήνευσε τη Δεύτερη Βατικανή Σύνοδο ως ρήξη με την προσυνοδική περίοδο.
Το 2011 ο Βενέδικτος ΙΣΤ΄ τον διόρισε αρχιεπίσκοπο της Μανίλας και στη συνέχεια τον έκανε καρδινάλιο το 2012. Από πολλούς χαρακτηρίζεται ως "ο Ασιάτης Φραγκίσκος", λόγω της εκτεταμένης θεολογικής και ιστορικής του κατάρτισης, καθώς και της ευρείας ποιμαντικής και διοικητικής του εμπειρίας. Από καιρό θεωρείται ο προτιμώμενος διάδοχος του Μπεργκόλιο.
Ο Τάγκλε είναι γνωστός για το ότι συχνά τελεί τη λειτουργία ανεπίσημα και οι περισσότεροι τον θεωρούν προοδευτικό, παρά το γεγονός ότι έχει καταφερθεί εναντίον των αμβλώσεων και της ευθανασίας σε ένα νομοσχέδιο για την αναπαραγωγική υγεία στις Φιλιππίνες. Από την άλλη πλευρά, πιστεύει ότι η Εκκλησία θα μπορούσε να κρατήσει μια πιο φιλεύσπλαχνη στάση στο θέμα των ζευγαριών του ίδιου φύλου και της κοινωνίας για όσους ζουν μαζί χωρίς να είναι παντρεμένοι. Ένα θέμα που του είναι ιδιαίτερα αγαπητό είναι η οικολογία.
Πιερμπατίστα Πιζαμπάλα
Ο καρδινάλιος Πιερμπατίστα Πιζαμπάλα, σήμερα Αρχιεπίσκοπος Ιεροσολύμων, γεννήθηκε το 1965 στο Castel Liteggio, ένα χωριουδάκι του Cologno al Serio, στη Λομβαρδία, όπου ο ίδιος και οι γονείς του ζούσαν μια αγροτική ζωή. Η απλή παιδική του ηλικία σε επαφή με τον αγροτικό κόσμο τον επηρέασε πολύ και τον οδήγησε να ακολουθήσει τη φραγκισκανική ζωή.
Η μητέρα του θυμάται πως ήδη από την ηλικία των εννέα ετών ο Pizzaballa ήθελε να γίνει ιερέας, ακολουθώντας το παράδειγμα ενός πολύ αγαπητού ιερέα της περιοχής, του π. Pèrsec, ο οποίος έγινε ένα από τα πρώτα πρότυπα του νεαρού. Σε ηλικία έντεκα ετών, όταν εισήλθε στο μικρό ιεροδιδασκαλείο "Le Grazie" στο Ρίμινι, ανακάλυψε τις ιεραποστολές και ονειρεύτηκε να πάει στην Κίνα.
Τον Σεπτέμβριο του 1990, χειροτονήθηκε ιερέας, σε ηλικία μόλις 25 ετών, και στάλθηκε στην Ιερουσαλήμ για να σπουδάσει Βιβλική Θεολογία. Εκείνη την εποχή, έγινε ο μόνος χριστιανός που σπούδασε Γραφή στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο, μια ενδιαφέρουσα εμπειρία μάθησης για τον ίδιο, καθώς έλαβε χώρα σε ένα μη χριστιανικό πλαίσιο.
Τον Μάιο του 2004, σε ηλικία μόλις 39 ετών, ο Πιζαμπάλα διορίστηκε 167ος Κουστωδός των Αγίων Τόπων, μια σημαντική ηγετική θέση που θα κατείχε για δώδεκα χρόνια, μέχρι το 2016. Εκείνη τη χρονιά διορίστηκε αρχικά μεταβατικός αποστολικός διαχειριστής του Πατριαρχείου, αλλά η διοίκησή του ήταν επιτυχής και το 2020 διορίστηκε Λατίνος Πατριάρχης Ιεροσολύμων. Τον Σεπτέμβριο του 2023, ανακηρύχθηκε καρδινάλιος από τον Πάπα Φραγκίσκο, και έγινε ο πρώτος Λατίνος Πατριάρχης Ιεροσολύμων που αναβαθμίστηκε σε καρδινάλιο και ο πρώτος καρδινάλιος που διέμενε στο κράτος του Ισραήλ.
Το 2024, μπόρεσε να εισέλθει στη Λωρίδα της Γάζας, να λειτουργήσει στην καθολική ενορία της Αγίας Οικογένειας και να επισκεφθεί την ορθόδοξη ενορία. Το Πατριαρχείο πραγματοποιεί κοινή ανθρωπιστική αποστολή με το Τάγμα της Μάλτας για την παροχή τροφίμων και ιατρικής βοήθειας στους κατοίκους της Γάζας.
Η μακρόχρονη εμπειρία του στους Αγίους Τόπους του επιτρέπει να συνομιλεί και με τις δύο πλευρές της σύγκρουσης. Έχει προσπαθήσει να αντιμετωπίζει τους Άραβες και τους Ισραηλινούς με ψυχραιμία, αλλά με αναμφισβήτητα μεγαλύτερη συμπάθεια για τον παλαιστινιακό λαό, τον οποίο θεωρεί ότι "εξακολουθεί να περιμένει τα δικαιώματά του, την αξιοπρέπειά του ή την αναγνώρισή του".
Παραμένοντας ανοιχτός στη νεωτερικότητα, μπορεί κανείς να διαισθανθεί από τα λόγια του την επιθυμία να παραμείνει πιστός στις καθιερωμένες παραδόσεις και πρακτικές της Εκκλησίας.
Δεν λείπουν τα σημεία επαφής μεταξύ του Πιζαμπάλα και του Πάπα Φραγκίσκου. Ο καρδινάλιος δείχνει ενδιαφέρον και ανησυχία για τους μετανάστες, τον διαθρησκευτικό διάλογο και, σε κάποιο βαθμό, για το περιβάλλον. Όπως και ο Φραγκίσκος, θέλει η Εκκλησία να είναι ανοιχτή σε όλους, ωστόσο, σε αντίθεση με τον μακαριστό Ποντίφικα, πιστεύει ότι "αυτό δεν σημαίνει ότι ανήκει σε όλους".