Απέφυγε να αποκλείσει σύμπραξη με την ακροδεξιά ο πρωθυπουργός Λουίς Μοντενέγκρο - Η συντριβή των Σοσιαλιστών οδήγησε στην παραίτηση του προέδρου του κόμματος
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Η κεντροδεξιά Δημοκρατική Συμμαχία (AD) κέρδισε τις πρόωρες βουλευτικές εκλογές στην Πορτογαλία και ενίσχυσε τη θέση του πρωθυπουργού και ηγέτη του PSD Λουίς Μοντενέγκρο ενώ στον αντίποδα η ραγδαία πτώση του Σοσιαλιστικού Κόμματος (PS) οδήγησε στην παραίτηση του προέδρου Πέδρο Νούνο Σάντος.
Με την ψήφο της διασποράς να μην έχει ενσωματωθεί ακόμα στα αποτελέσματα, ο κεντροδεξιός συνασπισμός επικράτησε με 32,72%, αυξάνοντας τα ποσοστά του άνω του 4%, και εκλέγει 89 βουλευτές, εννέα περισσότερους από ότι στην προηγούμενη Βουλή. Ωστόσο ακόμα και έτσι δεν διασφαλίζει αυτοδυναμία.
"Ο λαός θέλει αυτόν τον πρωθυπουργό"
Για τον Λουίς Μοντενέγκρο, τα αποτελέσματα των εκλογών είναι σαφή και ενισχύουν την εμπιστοσύνη των Πορτογάλων στην κυβέρνηση και στον ίδιο, τονίζοντας ότι η ευθύνη ανήκει πλέον στα κόμματα της αντιπολίτευσης, τα οποία πρέπει "να θέσουν το εθνικό συμφέρον" πάνω απ' όλα.
"Η απάντηση ήταν σαφής: το βασικό πρόγραμμα διακυβέρνησης είναι το πρόγραμμα του AD. Πρωθυπουργός θα είναι ο σημερινός πρωθυπουργός και όλοι πρέπει να είναι ικανοί να βάλουν το εθνικό συμφέρον πάνω απ' όλα", δήλωσε ο ηγέτης του PSD.
"Θα πρέπει και η αντιπολίτευση να σεβαστεί και να συμμορφωθεί με τη λαϊκή βούληση, τιμώντας τις δεσμεύσεις και τις προτάσεις της, αλλά προσαρμόζοντάς τες στις εθνικές και συλλογικές συνθήκες. Περιμένουμε αίσθημα ευθύνης, σεβασμό στο λαό και βεβαίως πνεύμα συνύπαρξης, αλλά και σύγκλισης και διαφύλαξης του εθνικού συμφέροντος", τόνισε.
Χωρίς πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο, ο Λουίς Μοντενέγκρο ρωτήθηκε αν θα διατηρηθεί η στάση του "όχι σημαίνει όχι" στο ακροδεξιό Chega, κάτι που απέφυγε να απαντήσει ξεκάθαρα, αντικαθιστώντας το με το σύνθημα "ναι σημαίνει ναι στην Πορτογαλία".
«Όχι» σε συνασπισμό με την ακροδεξιά
Σε συνέντευξή του στο Euronews, ο Πάουλο Ρανγκέλ δήλωσε ότι, όπως και στην προηγούμενη βουλή, "έχει καταστεί σαφές ότι το AD δεν θα συνάψει συνασπισμό με την ακροδεξιά. Γι' αυτό πρέπει να διαπραγματευτούμε λεπτομερώς".
Για τον πρώην υπουργό Εξωτερικών, παρά το γεγονός ότι η κεντροδεξιά δεν κατάφερε να αποκτήσει απόλυτη πλειοψηφία στο κοινοβούλιο, "τα αποτελέσματα είναι σαφή".
"Νομίζω ότι τα αποτελέσματα είναι ξεκάθαρα. Θα ήταν πολύ περίεργο, θα έλεγα μάλιστα πολιτικά απαράδεκτο, αν δεν μπορούσαμε να σχηματίσουμε κυβέρνηση ή να δούμε το πρόγραμμά μας να περνάει στη Βουλή", είπε, τονίζοντας ότι στην προηγούμενη Βουλή επιτεύχθηκε συμφωνία μέσω διαπραγματεύσεων με τις διάφορες πολιτικές δυνάμεις, κάτι που θα μπορούσε να συμβεί ξανά.
"Είμαστε ανοιχτοί να συζητήσουμε με όλους στο Κοινοβούλιο. Αυτό δεν είναι κάτι καινούργιο", είπε.
Πέδρο Νούνο Σάντος: "Δεν θα μπορούσα ποτέ να στηρίξω αυτή την κυβέρνηση"
Το Σοσιαλιστικό Κόμμα (PS) ήρθε δεύτερο με 23,38%, χάνοντας σχεδόν 5% της δύναμής του από το 2024, κάτι που μεταφράζεται σε σχεδόν 420.000 λιγότερες ψήφους και μόνο 58 κοινοβουλευτικές έδρες, δηλαδή απώλεια 20 εδρών.
Αυτό είναι το χειρότερο εκλογικό αποτέλεσμα για τους Σοσιαλιστές από το 1987, τη χρονιά της πρώτης νίκης του Καβάκο Σίλβα, όταν το PS κέρδισε μόνο το 22,2% των ψήφων στην Πορτογαλία.
Ο Πέδρο Νούνο Σάντος δεν άργησε να ανακοινώσει ότι παραιτείται από την ηγεσία του κόμματος.
"Αναλαμβάνω τις ευθύνες μου ως αρχηγός του κόμματος. Ως εκ τούτου, θα ζητήσω από την Εθνική Επιτροπή εσωκομματικές εκλογές, στις οποίες δεν θα είμαι υποψήφιος", δήλωσε ο ηγέτης του Σοσιαλιστικού κόμματος. "Και εγώ δεν θα εγκαταλείψω τον αγώνα. Τα λέμε σύντομα, σας ευχαριστώ όλους", τόνισε.
Ο γενικός γραμματέας των Σοσιαλιστών αναγνώρισε το κακό αποτέλεσμα του κόμματος, αλλά διαβεβαίωσε ότι, κατά την προσωπική του άποψη, δεν είναι στο χέρι του ίδιου ή του Σοσιαλιστικού Κόμματος να στηρίξει μια κυβέρνηση της κεντροδεξιάς, υποστηρίζοντας ότι "ο Μοντενέγκρο δεν είναι κατάλληλος για τη θέση του πρωθυπουργού και οι εκλογές δεν άλλαξαν αυτή την πραγματικότητα".
Εξήγησε επίσης ότι η προηγούμενη κυβέρνηση απέτυχε σε πολλά επίπεδα και το πρόγραμμα που παρουσίασε το AD "είναι αντίθετο με τις αρχές και τις αξίες του PS".
"Η θέση μου είναι πολύ ξεκάθαρη σε αυτό το θέμα και δεν θέλω να είμαι εμπόδιο για το κόμμα στις αποφάσεις που πρέπει να λάβει. Δεν θα μπορούσα ποτέ να στηρίξω αυτή την κυβέρνηση και δεν νομίζω ότι θα έπρεπε να το κάνει και το PS", δήλωσε.
Σύμφωνα με την εφημερίδα Expresso, ο José Luís Carneiro προτίθεται να θέσει εκ νέου υποψηφιότητα για την ηγεσία του Σοσιαλιστικού Κόμματος, με την επίσημη ανακοίνωση να γίνεται το ερχόμενο Σάββατο στη συνεδρίαση της Εθνικής Επιτροπής του PS.
Αντρέ Βεντούρα: "Ο δικομματισμός έχει τελειώσει"
Mεγάλος νικητής της βραδιάς ήταν το ακροδεξιό Chega (22,56%), που αναδείχθηκε τρίτο κόμμα, με 175.000 περισσότερες ψήφους σε σχέση με το 2024, καταγράφοντας άνοδο άνω του 4%, και εκλέγοντας ίδιο αριθμό βουλευτών με το Σοσιαλιστικό Κόμμα (58). Ωστόσο, το κίνημα υπό την ηγεσία του Αντρέ Βεντούρα ενδέχεται να ξεπεράσει σε έδρες το PS, εάν επικρατήσει στην ψήφο του εξωτερικού.
Το 2024, το Chega κέρδισε μία έδρα στην εκλογική περιφέρεια της Ευρώπης και άλλη μία εκτός Ευρώπης, κερδίζοντας δύο από τις τέσσερις έδρες της διασποράς και έγινε το πρώτο κόμμα μετά από το PS ή το PSD (ή συνασπισμό υπό την ηγεσία του PSD) που το καταφέρνει.
"Σε αυτές τις εκλογές, το Chega έγινε το δεύτερο μεγαλύτερο κόμμα αυτής της δημοκρατίας". "Τι ευχαρίστηση είναι να κοιτάζεις τον χάρτη της Πορτογαλίας και να βλέπεις τόσες νίκες του Chega", δήλωσε ο Αντρέ Βεντούρα στους υποστηρικτές του, τονίζοντας ότι το αποτέλεσμα "έβαλε τέλος στον δικομματισμό".
"Πραγματικά κάναμε αυτό που κανένα κόμμα δεν έχει κάνει ποτέ στην Πορτογαλία. Σήμερα μπορούμε να δηλώσουμε επίσημα, μπροστά σε όλη τη χώρα και με βεβαιότητα, ότι ο δικομματισμός στην Πορτογαλία τελείωσε", τόνισε.
Ξανά δεκακομματική Βουλή
Η Φιλελεύθερη Πρωτοβουλία (5,53%) από τα Δεξιά του πολιτικού φάσματος με εννέα έδρες και το Livre (4,20%) από την Αριστερά, με έξι, κατέγραψαν κέρδη.
Οι υπόλοιπες δυνάμεις της Αριστεράς ωστόσο ηττήθηκαν. Τόσο το CDU (3,03%) όσο και το Αριστερό Μπλοκ (2%) είδαν τον αριθμό των εδρών τους να μειώνεται: οι κομμουνιστές είχαν τέσσερις βουλευτές και τώρα έχουν τρεις, ενώ το Μπλοκ υπέστη ακόμη μεγαλύτερη ήττα, πέφτοντας από πέντε σε μόλις έναν.
Το Juntos Pelo Povo (0,34%) από την Μαδέρα διαθέτει πλέον μια έδρα στο κοινοβούλιο, αποτελώντας το πρώτο περιφερειακό κόμμα που μπαίνει στην εθνική αντιπροσωπεία.
Με αυτά τα αποτελέσματα, η Βουλή αριθμεί πλέον δέκα κόμματα, αν και τρία από αυτά εκπροσωπούνται από έναν μόνο βουλευτή (Bloco, PAN και JPP).