Η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας συναντήθηκε με τον πρόεδρο Αλεξάνταρ Βούτσιτς και κυβερνητικούς αξιωματούχους στο Βελιγράδι, τονίζοντας την ανάγκη για συγκεκριμένες μεταρρυθμίσεις
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Η ένταξη της Σερβίας στην ΕΕ "παραμένει στρατηγικός στόχος", αλλά εξαρτάται από μια "γεωστρατηγική επιλογή" κατεύθυνσης, δήλωσε η κ. Κάλλας την Πέμπτη, μετά τη συνάντηση με τον πρόεδρο της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς και κυβερνητικούς αξιωματούχους στο Βελιγράδι, τον πρώτο σταθμό της ευρύτερης περιοδείας της στα Δυτικά Βαλκάνια.
"Από τις συζητήσεις μου με τη σερβική πολιτική ηγεσία είναι σαφές ότι η ένταξη στην ΕΕ παραμένει στρατηγικός στόχος", δήλωσε η Κάλλας. "Ωστόσο, θέλω να τονίσω ότι πρέπει να δούμε και πράξεις για να αποδείξουμε και να στηρίξουμε αυτά τα λόγια".
"Οι μεταρρυθμίσεις είναι ο τρόπος με τον οποίο η Σερβία θα προχωρήσει στην πορεία της προς την ΕΕ", πρόσθεσε. "Δεν υπάρχουν σύντομες διαδρομές για την ένταξη. Πρέπει να σημειωθεί πραγματική πρόοδος εδώ στο Βελιγράδι".
Η επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ αναφέρθηκε επίσης στο ταξίδι του Βούτσιτς στη Ρωσία για την παρέλαση της Ημέρας της Νίκης στη Μόσχα, μια απόφαση που επικρίθηκε ευρέως από τις Βρυξέλλες και την Κάλλας, που είχε προκαταβολικά προειδοποιήσει τον Σέρβο ηγέτη να μην ταξιδέψει στη ρωσική πρωτεύουσα για τους εορτασμούς της 9ης Μαΐου.
"Πραγματικά δεν καταλαβαίνω γιατί είναι απαραίτητο να σταθεί δίπλα-δίπλα με (τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν) που διεξάγει αυτόν τον φρικτό πόλεμο στην Ουκρανία", πρόσθεσε ο Κάλλας. "Και ο πρόεδρος Βούτσιτς εξηγούσε τη δική του πλευρά της ιστορίας. Οπότε, ναι, είχαμε μια πολύ εκτενή συζήτηση για το θέμα αυτό".
Ο Βούτσιτς έχει δηλώσει στο παρελθόν ότι "η Σερβία και ο σερβικός λαός συνέβαλαν τα μέγιστα στη νίκη επί του φασισμού" στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και ότι βρέθηκε στη ρωσική πρωτεύουσα για να γιορτάσει αυτό το γεγονός.
"Μίλησα γι' αυτό τον Οκτώβριο και είπα σε όλους ότι θα πάω. Δεν είπα ψέματα σε κανέναν. Ανακοίνωσα πού θα πήγαινα, σε αντίθεση με πολλούς άλλους που δεν το ανακοίνωσαν, με αποτέλεσμα να καταλήξουν εκεί", εξήγησε ο Βούτσιτς μετά τη συνάντησή του με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα στο Βελιγράδι νωρίτερα αυτόν τον μήνα.
Ο Βούτσιτς έχει επικριθεί επειδή διατηρεί στενές σχέσεις με τη Ρωσία και την Κίνα, ενώ επισήμως δηλώνει ότι επιθυμεί την ένταξη της Σερβίας στην ΕΕ.
Πιέσεις για το Νόβι Σαντ
Η κυβέρνηση στο Βελιγράδι δέχεται σημαντικές εσωτερικές πιέσεις μετά από επτά μήνες μεγάλων διαδηλώσεων κατά της διαφθοράς υπό την ηγεσία φοιτητών, οι οποίες ξέσπασαν μετά την κατάρρευση σκεπάστρου σιδηροδρομικού σταθμού στη βόρεια πόλη Νόβι Σαντ την 1η Νοεμβρίου 2024, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν 16 άτομα.
Η Κάλλας δήλωσε ότι συναντήθηκε επίσης με τους διαμαρτυρόμενους φοιτητές και κάλεσε τη Σερβία να καταβάλει σοβαρές προσπάθειες για την προώθηση της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης, την καταπολέμηση της διαφθοράς και την εφαρμογή της εκλογικής μεταρρύθμισης.
"Αυτές οι μεταρρυθμίσεις θα αποφέρουν πραγματικά οφέλη για τους πολίτες και τον λαό της Σερβίας, όπως ζητούν εκατοντάδες χιλιάδες διαδηλωτές τις τελευταίες εβδομάδες. Η αυτονομία των πανεπιστημίων πρέπει να γίνει σεβαστή", είπε.
Η κ. Κάλλας τόνισε επίσης την ανάγκη εξομάλυνσης των σχέσεων με το Κοσσυφοπέδιο, την πρώην επαρχία της Σερβίας, η οποία ανακήρυξε την ανεξαρτησία της το 2008. Οι περισσότερες δυτικές χώρες αναγνωρίζουν την ανεξαρτησία του, αλλά η Σερβία όχι.
Οι συνομιλίες που διεξάγονται με τη μεσολάβηση των Βρυξελλών μεταξύ των δύο χωρών έχουν παγώσει εδώ και καιρό, ωστόσο η Κάλλας δήλωσε ότι η εξομάλυνση είναι "θεμελιώδης για το ευρωπαϊκό μέλλον της Σερβίας".
"Είναι καιρός να ξεπεράσουμε το παρελθόν και να επικεντρωθούμε στο κοινό μέλλον", δήλωσε. "Σκοπεύω να καλέσω τους εκπροσώπους του Βελιγραδίου και της Πρίστινα στις Βρυξέλλες το συντομότερο δυνατό για να συζητήσουμε τα συγκεκριμένα βήματα προς τα εμπρός".
Οι έξι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων βρίσκονται σε διαφορετικές φάσεις ένταξης, με την Αλβανία και το Μαυροβούνιο να θεωρούνται τώρα πρωτοπόρες. Η Σερβία, η Βόρεια Μακεδονία και η Βοσνία παραμένουν υποψήφιες χώρες, ενώ το Κοσσυφοπέδιο εξακολουθεί να είναι απλώς ένας δυνητικός υποψήφιος για ένταξη στην ΕΕ.
Η πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022 ενθάρρυνε τους ηγέτες της Ευρώπης να πιέσουν για την ένταξη των χωρών στο μπλοκ, φοβούμενοι την αστάθεια.
Η κ. Κάλλας δήλωσε ότι είναι "βαθιά προσηλωμένη στο να ενθαρρύνει όλες τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων να εκμεταλλευτούν πραγματικά την τρέχουσα δυναμική που έχουμε στη διεύρυνση".
"Θέλω να δω τη Σερβία να προχωρά προς την ΕΕ", επανέλαβε η επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ σε ανάρτησή της στο X μετά τη συνάντηση.
"Για το σκοπό αυτό, οι πολιτικοί ηγέτες πρέπει να πραγματοποιήσουν τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις και να αποσαφηνίσουν τη στρατηγική κατεύθυνση. Αυτό επιτυγχάνεται καλύτερα με την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης και την τήρηση των δημοκρατικών αρχών", πρόσθεσε.