Μετά από 10 χρόνια θητείας, ο διευθυντής του Οργανισμού Ναρκωτικών της ΕΕ θα ολοκληρώνει την αποστολή του στο τέλος του μήνα. Κάνει έναν απολογισμό των εξελίξεων στην λαθραία αγορά των ναρκωτικών και περιγράφει τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ΕΕ
Στο τέλος του μήνα, ο Αλέξις Γκόσντιλ θα αποχωρήσει από τη θέση του επικεφαλής του Οργανισμού Ναρκωτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUDA) και αφήνει το αξίωμά του με μια αυστηρή προειδοποίηση.
"Σήμερα τα ναρκωτικά βρίσκονται παντού. Τα πάντα μπορούν να χρησιμοποιηθούν ή να αποτελέσουν αντικείμενο εθιστικής συμπεριφοράς. Και κατά συνέπεια, όλοι μπορούν να αντιμετωπίσουν προσωπικά ή έμμεσα κάποιον που έχει πρόβλημα οξείας ή χρόνιας εξάρτησης", επισημαίνει.
Επί 10 χρόνια, ο Αλέξις Γκόσντιλ παρακολουθεί και συντονίζει τις ευρωπαϊκές προσπάθειες για την καταπολέμηση της διακίνησης και την υποστήριξη πρωτοβουλιών για τη δημόσια υγεία. Κατά τη διάρκεια μιας δεκαετίας, έχει δει την αγορά ναρκωτικών να μεταμορφώνεται.
Νέες ουσίες έχουν εμφανιστεί στην Ευρώπη, προϊόντα που απευθύνονται σε ένα ευρύ φάσμα καταναλωτών, από περιστασιακούς και κοινωνικά ενταγμένους χρήστες μέχρι εκείνους με προβληματικές καταναλωτικές συνήθειες και που υποφέρουν από κοινωνική περιθωριοποίηση.
Ο Αλέξις Γκόσντιλ σημειώνει ότι η βία που συνδέεται με τη διακίνηση ναρκωτικών έχει επίσης αυξηθεί τα τελευταία 10 χρόνια.
"Βλέπουμε ότι τα τελευταία έξι ή επτά χρόνια, υπήρξε τεράστια αύξηση της βίας που σχετίζεται με την αγορά ναρκωτικών στα περισσότερα κράτη μέλη της ΕΕ. Και αυτή είναι μια σημαντική διαφορά, διότι πριν από 10 χρόνια, όταν μιλούσαμε για βία που σχετίζεται με τα ναρκωτικά, μιλούσαμε για την Κεντρική Αμερική. Τώρα είναι λίγο-πολύ παντού στην Ευρωπαϊκή Ένωση", παρατηρεί.
Υστέρηση στη μάχη κατά της επιδημίας της κοκαΐνης
Ενώ ο Αλέξις Γκόσντιλ πιστεύει ότι η ΕΕ έχει ανταποκριθεί με επιτυχία στις προκλήσεις που θέτει η ηρωίνη, θεωρεί ότι τα 27 κράτη μέλη υστερούν στη μάχη κατά της αύξησης της χρήσης κοκαΐνης.
"Εκεί που δεν είμαστε καθόλου έτοιμοι αυτή τη στιγμή είναι ότι βλέπουμε τα τελευταία επτά, οκτώ χρόνια μια τεράστια αύξηση στη διαθεσιμότητα της κοκαΐνης και τις έμμεσες ενδείξεις ότι υπάρχει μια τεράστια αύξηση στη χρήση κοκαΐνης", προειδοποιεί.
Το 2023, για έβδομη συνεχή χρονιά, τα κράτη μέλη της ΕΕ ανέφεραν ρεκόρ κατασχεθείσας ποσότητας κοκαΐνης, η οποία ανήλθε σε 419 τόνους. Στην ετήσια έκθεσή του που δημοσιεύθηκε φέτος, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός για τα Ναρκωτικά αναφέρει ότι το 2024, η Ισπανία ανέφερε τη μεγαλύτερη κατάσχεση κοκαΐνης που έχει γίνει ποτέ σε ένα μόνο φορτίο: 13 τόνους, κρυμμένους σε μπανάνες από τον Ισημερινό. Η Γερμανία κατέσχεσε 43 τόνους κοκαΐνης το 2023, εκ των οποίων 25 τόνους στο λιμάνι του Αμβούργου, ποσότητα διπλάσια από την ποσότητα που αναφέρθηκε το 2022.
Ωστόσο, ο διευθυντής της EUDA καλεί τις δημόσιες αρχές να κοιτάξουν το μέλλον μπροστά σε αυτό το φαινόμενο.
"Γνωρίζουμε ότι χρειάζονται πάνω κάτω 10 με 12 χρόνια μεταξύ της στιγμής που ένα άτομο αρχίζει να καταναλώνει κοκαΐνη και της στιγμής που θα χρειαστεί να ζητήσει για πρώτη φορά βοήθεια, η οποία συνήθως δεν είναι επιτυχής την πρώτη φορά. Και εδώ δεν έχουμε ακόμη θεραπευτικά πρότυπα θεραπευτικά πρωτόκολλα με το ίδιο επίπεδο αποτελεσματικότητας που έχουμε για την υπάρχουσα θεραπεία υποκατάστασης", λέει.
"Επομένως, πρέπει να επενδύσουμε περισσότερο στην έρευνα, πρέπει να επενδύσουμε περισσότερο στην ανάπτυξη και δοκιμή νέων προσεγγίσεων για τη θεραπεία και πρέπει να έχουμε το νου μας στη διατήρηση ή στην αύξηση της διαθεσιμότητας επαγγελματιών και ιατρικών ομάδων και ομάδων κοινωνικής υγιεινής για να εργαστούν με τις νέες προκλήσεις που μπορούμε ήδη να προβλέψουμε γύρω μας".
Μια πιο σύνθετη απάντηση
Για τον Αλέξις Γκόσντιλ, ο κίνδυνος πηγάζει επίσης από την αύξηση του αριθμού των διαθέσιμων ουσιών τα τελευταία 10 χρόνια, η οποία απαιτεί μια πιο σύνθετη απάντηση από τις δημόσιες αρχές. Αυτή είναι μία από τις κύριες προκλήσεις που θα αντιμετωπίσει η ΕΕ τα επόμενα χρόνια, σύμφωνα με τον διευθυντή του Οργανισμού της ΕΕ.
"Το γεγονός ότι χρησιμοποιούνται περισσότερες ουσίες, δεν είναι όλες τους ναρκωτικά. Αυτό σημαίνει ότι δεν είναι όλοι χρήστες ναρκωτικών, δεν είναι όλοι εγκληματίες", λέει.
"Δεν μιλάμε μόνο για ναρκωτικά, αλλά και για ουσίες που χρησιμοποιούν οι άνθρωποι για να αντιμετωπίσουν το αυξημένο άγχος ή την πίεση για απόδοση, πράγμα που σημαίνει ότι πρέπει επίσης να αλλάξουμε το λογισμικό ή την κατανόηση των ουσιών που χρησιμοποιούνται σήμερα".
Ο διευθυντής της EUDA καλεί τις κυβερνήσεις όχι μόνο να καταπολεμήσουν τους διακινητές, αλλά και να βρουν τρόπους για την προστασία των πολιτών. Θέλει τα 27 κράτη μέλη να έχουν κατά νου και τις δύο αυτές προσεγγίσεις.
"Πρέπει να δράσουμε, αλλά ταυτόχρονα, πώς μπορούμε να προστατεύσουμε ή να επανεφεύρουμε το κοινωνικό μας μοντέλο; Γιατί στο τέλος της ημέρας, αυτό που θέλουμε δεν είναι μόνο να καταπολεμήσουμε τα ναρκωτικά, αλλά και να προστατεύσουμε τις κοινότητές μας και τους πολίτες μας και να τους δώσουμε καλύτερες ευκαιρίες για το μέλλον".