Νέες συμμαχίες, πολλαπλές απόπειρες ανατροπής του επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και μια ακόμη έρευνα για διαφθορά σημάδεψαν τη χρονιά του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Ακολουθούν οι κορυφαίες στιγμές του 2025 που επιλέχθηκαν από το Euronews.
Καθώς η χρονιά πλησιάζει στο τέλος της, το Euronews διερευνά τις βασικές στιγμές που διαμόρφωσαν την πολιτική και την πολιτική στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το 2025.
Αυτό το κοινοβουλευτικό έτος διαμορφώθηκε από τις πολλαπλές προσπάθειες, αν και ανεπιτυχώς, να ανατραπεί η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Στη συνέχεια, υπήρξε μια αναδυόμενη - αν και άτυπη - συμμαχία των συντηρητικών με τη σκληρή δεξιά που θα μπορούσε να ανοίξει το δρόμο για μια νέα δεξιά στην πορεία προς τις γενικές εκλογές στη Γαλλία, την Ιταλία και την Ισπανία το 2027.
Ήταν επίσης η χρονιά κατά την οποία το κοινοβούλιο υιοθέτησε μια πολύ πιο σκληρή γραμμή για τη μετανάστευση, διπλασίασε την προσπάθεια απλοποίησης της γραφειοκρατίας και των κανονισμών για να βοηθήσει την προβληματική ευρωπαϊκή βιομηχανία, και απομακρύνθηκε περισσότερο από το ορόσημο Green Deal, το οποίο βρίσκεται τώρα υπό έλεγχο.
1. Νέο σκάνδαλο διαφθοράς απειλεί το Κοινοβούλιο
Μια μεγάλη έρευνα για διαφθορά ταρακούνησε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τον Μάρτιο.
Βέλγοι εισαγγελείς διερεύνησαν μια φερόμενη διαφθορά στην οποία εμπλέκονται ευρωβουλευτές και βοηθοί του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και η κινεζική εταιρεία τεχνολογίας Huawei.
Σύμφωνα με τους ισχυρισμούς, χρησιμοποιήθηκαν πληρωμές, υπερβολικά δώρα, όπως τρόφιμα και έξοδα ταξιδιού, και τακτικές προσκλήσεις σε ποδοσφαιρικούς αγώνες για να επηρεαστούν οι ευρωβουλευτές, κάτι που οι βελγικές αρχές θεωρούν ότι παραπέμπει σε διαφθορά.
Όλα αυτά τα κίνητρα φέρονται να αποσκοπούσαν στην εξασφάλιση ευνοϊκών πολιτικών θέσεων σε θέματα που ενδιέφεραν την κινεζική εταιρεία.
Οκτώ άτομα κατηγορήθηκαν για αδικήματα όπως διαφθορά, νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση.
Οι εισαγγελείς ζήτησαν επίσης την άρση της ασυλίας τεσσάρων ευρωβουλευτών: των Ιταλών Salvatore De Meo και Fulvio Martusciello (ΕΛΚ), του Μαλτέζου ευρωβουλευτή Daniel Attard (S&D) και του Βούλγαρου νομοθέτη Nikola Minchev (Ανανεώσιμη Ευρώπη).
Έχουν αρνηθεί τους ισχυρισμούς.
Η Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων του Κοινοβουλίου εξακολουθεί να συζητά τις τέσσερις υποθέσεις, ενώ η απόφαση σχετικά με την άρση ή τη διατήρηση της ασυλίας έχει οριστεί για τους πρώτους μήνες του 2026.
Εν τω μεταξύ, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο απαγόρευσε στους λομπίστες της Huawei να εισέρχονται στις εγκαταστάσεις του στις Βρυξέλλες, το Στρασβούργο και το Λουξεμβούργο.
2. Η Επιτροπή της φον ντερ Λάιεν επέζησε της ψήφου δυσπιστίας
Τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου προσπάθησαν τρεις φορές να ανατρέψουν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καταθέτοντας σχεδόν διαδοχικές ψήφους δυσπιστίας, σε μια πρωτοφανή σειρά για το Σώμα.
Για να εγκριθεί, οποιαδήποτε πρόταση μομφής απαιτεί τουλάχιστον τα δύο τρίτα των ψήφων του Κοινοβουλίου, που αντιπροσωπεύουν την πλειοψηφία του συνόλου των μελών του. Το όριο είναι υψηλό και καμία από τις τρεις ψηφοφορίες που διεξήχθησαν δεν πλησίασε στο να αναγκάσει την Επιτροπή να παραιτηθεί.
Αλλά η χειρονομία ήταν αυτή που είχε σημασία. Πρόκειται για ένα προκλητικό κοινοβούλιο, ακόμη και στις συντηρητικές τάξεις του.
Η πρώτη ψηφοφορία που διεξήχθη τον Ιούλιο ξεκίνησε από ορισμένα μέλη των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών (ECR), αμφισβητώντας την Ursula von der Leyen.
Οι 360 ευρωβουλευτές που καταψήφισαν την πρόταση μομφής -και ως εκ τούτου υπερασπίστηκαν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή- ήταν λιγότεροι από τους 370 που είχαν εγκρίνει την Επιτροπή τον Νοέμβριο του 2024.
Αρκετοί ευρωβουλευτές από τις ομάδες S&D και Renew Europe, οι οποίες ανήκουν στην κεντρώα πλειοψηφία, επέλεξαν να μην συμμετάσχουν στην ψηφοφορία: ήταν ένας τρόπος να εκφράσουν τη δυσαρέσκειά τους για τις πολιτικές της von der Leyen χωρίς να υποστηρίξουν μια πρόταση μομφής που προέρχεται από την ακροδεξιά.
Στις επόμενες δύο ψηφοφορίες που πραγματοποιήθηκαν τον Οκτώβριο και κατατέθηκαν αντίστοιχα από την Αριστερά και την ακροδεξιά ομάδα Πατριώτες για την Ευρώπη (PfE), η πλειοψηφία υπερασπίστηκε την Επιτροπή και η θέση της von der Leyen ενισχύθηκε ως αποτέλεσμα.
Όπως δήλωσε μια πηγή στο Euronews, το Κοινοβούλιο έδειξε τα δόντια του και η φον ντερ Λάιεν κατάφερε να αποδείξει ότι δεν υπάρχει εναλλακτική λύση στην ηγεσία της στην κορυφή της Επιτροπής.
3. Μαγιάρ και Σαλίς κερδίζουν κατά της δικαστικής εξουσίας της Ουγγαρίας
Ο Peter Magyar, ο ηγέτης του ουγγρικού κόμματος της αντιπολίτευσης Tisza, η Klára Dobrev, σοσιαλιστής Ούγγρος βουλευτής, και η Ilaria Salis, Ιταλίδα ακτιβίστρια και αριστερή ευρωβουλευτής, αναζητήθηκαν από τη δικαιοσύνη της Ουγγαρίας για διαφορετικές αξιώσεις, αλλά παρέμειναν προστατευμένες από την κοινοβουλευτική ασυλία της ΕΕ, ακόμη και όταν οι Ούγγροι ευρωβουλευτές προσπάθησαν να εξάγουν την εσωτερική πολιτική από τη Βουδαπέστη στη μεγάλη σκηνή των Βρυξελλών.
Ο Magyar αντιμετώπισε τρεις αιτήσεις για την άρση της κοινοβουλευτικής του ασυλίας: δύο για συκοφαντική δυσφήμιση και μία για ισχυρισμούς ότι πέταξε το τηλέφωνο ενός άνδρα στον ποταμό Δούναβη μετά από καυγά σε νυχτερινό κέντρο της Βουδαπέστης με έναν άνδρα που τον βιντεοσκοπούσε.
Ο ίδιος θεώρησε τις κατηγορίες "πολιτικό ζήτημα", δεδομένου του ρόλου του ως ηγέτη της αντιπολίτευσης στον Ούγγρο πρωθυπουργό Βίκτορ Όρμπαν και της προηγούμενης ρομαντικής σχέσης του με την Τζούντιτ Βάργκα, η οποία διετέλεσε υπουργός Δικαιοσύνης υπό τον Όρμπαν, η οποία δεν έληξε με φιλικούς όρους.
Η ευρωβουλευτής Ντόμπρεβ κατηγορήθηκε επίσης για συκοφαντική δυσφήμιση, αφού ισχυρίστηκε ότι ένας τοπικός αξιωματούχος εμπλέκεται σε σκάνδαλο παιδεραστίας που οδήγησε στην πτώση της προέδρου της Ουγγαρίας Καταλίν Νόβακ και της Βάργκα, πρώην συντρόφου του Μαγιάρ. Διατήρησε την κοινοβουλευτική της ασυλία.
Ξεχωριστά, η Ιταλίδα ευρωβουλευτής Ιλάρια Σάλις, η οποία συνελήφθη τον Φεβρουάριο του 2023 στη Βουδαπέστη μετά από έναν καβγά κατά τον οποίο κατηγορήθηκε ότι επιτέθηκε και χτύπησε δύο άνδρες που περιγράφονται ως ακροδεξιοί μαχητές κατά τη διάρκεια της λεγόμενης Ημέρας της Τιμής, μιας νεοναζιστικής συγκέντρωσης στην Ευρώπη.
Το θέμα έγινε σημείο έντασης μεταξύ Βουδαπέστης και Ρώμης, διχασμένη μεταξύ των συγκρουόμενων πολιτικών απόψεων της Σάλις με την κυβέρνηση Μελόνι και του καθήκοντος προστασίας ενός Ιταλού πολίτη στο εξωτερικό. Η κοινοβουλευτική της ασυλία διατηρήθηκε επίσης.
Το Κοινοβούλιο απέρριψε όλα τα αιτήματα σε μια τεταμένη συνεδρίαση ψηφοφορίας στις 7 Οκτωβρίου.
Η υπόθεση της Σάλις έφτασε μέχρι τέλους: σε μυστική ψηφοφορία, 306 ευρωβουλευτές ψήφισαν υπέρ και 305 κατά, αποκαλύπτοντας βαθιές διαιρέσεις στο Κοινοβούλιο.
Ο Σαλίς αναφέρθηκε αργότερα σε αυτό ως μια νίκη κατά του φασισμού στην Ευρώπη.
4. Ο "επικίνδυνος σύνδεσμος" του ΕΛΚ με την ακροδεξιά
Αυτό το έτος σημαδεύτηκε επίσης από την εμφάνιση μιας εναλλακτικής λύσης στην παραδοσιακή πλειοψηφία μεταξύ των συντηρητικών, των σοσιαλιστών και των φιλελευθέρων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, οι οποίοι συχνά παρουσιάζονται ως φιλοευρωπαίοι και υπέρ του κράτους δικαίου.
Σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, το ΕΛΚ εγκατέλειψε τους παραδοσιακούς συμμάχους του για να προωθήσει τη νομοθεσία με τις ψήφους του δεξιού ECR και των ακροδεξιών PfE και Ευρώπη των κυρίαρχων εθνών (ESN).
Η ανεπίσημη συμμαχία ωφέλησε το ΕΛΚ σε ψηφοφορίες για θέματα μετανάστευσης και περιβάλλοντος.
Ένα παράδειγμα ήταν ένα νομοθετικό πακέτο με τίτλο Omnibus I, που πρότεινε η Επιτροπή για τη στήριξη των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων.
Το πακέτο αμβλύνει τον νόμο της ΕΕ περί δέουσας επιμέλειας, ο οποίος απαιτούσε από τις εταιρείες να αξιολογούν τις αλυσίδες εφοδιασμού τους για πιθανές περιβαλλοντικές και εργασιακές παραβιάσεις.
Οι νέοι κανόνες σχετικά με την υποβολή εκθέσεων βιωσιμότητας και τις υποχρεώσεις δέουσας επιμέλειας, οι οποίοι ήταν πιο χαλαροί από τον αρχικό νόμο, συμφωνήθηκαν αρχικά από τις πολιτικές ομάδες της κεντρώας πλειοψηφίας. Ωστόσο, ορισμένοι ευρωβουλευτές από το S&D και το Renew ψήφισαν υπέρ της απόρριψής τους.
Ως εκ τούτου, στις 22 Οκτωβρίου στο Στρασβούργο, οι νομοθέτες ανέτρεψαν την απόφαση που είχε εγκριθεί από την Επιτροπή Νομικών Υποθέσεων του Κοινοβουλίου στις 13 Οκτωβρίου και η δέσμη μέτρων απλούστευσης απορρίφθηκε με 318 ψήφους κατά, 309 υπέρ και 34 αποχές.
Τρεις εβδομάδες αργότερα, το ΕΛΚ κατάφερε να περάσει το νομοσχέδιο με τις ψήφους των ECR, PfE και ESN, αντί να διαπραγματευτεί μια συμβιβαστική έκδοση με τους παραδοσιακούς συμμάχους του.
Η δέσμη τροποποίησε σημαντικά τις αρχικές διατάξεις του νόμου περί δέουσας επιμέλειας, οι οποίες θα εφαρμόζονται πλέον μόνο σε εταιρείες με περισσότερους από 5.000 υπαλλήλους και καθαρό ετήσιο κύκλο εργασιών άνω του 1,5 δισεκατομμυρίου ευρώ (αντί για 1.000 υπαλλήλους και ετήσιο κύκλο εργασιών 450 εκατομμυρίων ευρώ, όπως είχε αρχικά διατυπωθεί).
Η εκδοχή που εγκρίθηκε από το Κοινοβούλιο καταργεί επίσης τα πρόστιμα ύψους έως 5% για μη συμμόρφωση, εισάγοντας μια πιο ασαφή φόρμουλα γύρω από τα "κατάλληλα επίπεδα" κυρώσεων, τα οποία θα αποφασίζονται από τα κράτη μέλη.
5. Σκληρότερη γραμμή για την παράνομη μετανάστευση
Τον Δεκέμβριο το Κοινοβούλιο έσπευσε να εγκρίνει βασικά έγγραφα σχετικά με τη μετανάστευση, ένα διχαστικό ζήτημα.
Στην τελευταία συνεδρίαση της ολομέλειας στο Στρασβούργο, το Κοινοβούλιο ενέκρινε μια αλλαγή στην έννοια της "ασφαλούς τρίτης χώρας", η οποία θα διευρύνει το σύνολο των περιστάσεων υπό τις οποίες οι αιτήσεις ασύλου μπορούν να απορριφθούν, επιτρέποντας στις χώρες της ΕΕ να απελαύνουν αιτούντες άσυλο σε τρίτες χώρες, ακόμη και αν έχουν κάποια σχέση με αυτήν.
Το άλλο νομοθετικό νομοσχέδιο που εγκρίθηκε ήταν ένας νέος κατάλογος της ΕΕ με τις "ασφαλείς χώρες καταγωγής" για τους σκοπούς του ασύλου, ο οποίος περιλαμβάνει πλέον το Μπαγκλαντές, την Κολομβία, την Αίγυπτο, την Ινδία, το Κοσσυφοπέδιο, το Μαρόκο και την Τυνησία, καθώς και όλες τις υποψήφιες χώρες της ΕΕ εκτός από την Ουκρανία. Η επιλογή με βάση την ιθαγένεια των αιτούντων άσυλο από τις χώρες αυτές που επιθυμούν να υποβάλουν αίτηση ασύλου στην ΕΕ θα αξιολογείται μέσω ταχύρρυθμων διαδικασιών.
Όσον αφορά τη μετανάστευση, οι θέσεις του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου ευθυγραμμίζονται, σηματοδοτώντας μια στροφή προς μια πιο σκληρή γραμμή όσον αφορά την παράνομη μετανάστευση στην Ευρώπη.