Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει να μειωθεί το όριο έκθεσης επαγγελματιών στις ίνες αμιάντου κατά 10 φορές από την τρέχουσα τιμή
Με τους στόχους της Ευρώπης για την κλιματική αλλαγή, 35 εκατομμύρια κτίρια αναμένεται να ανακαινιστούν έως το 2030, κι έτσι πολλοί εργαζόμενοι θα κινδυνεύσουν να εκτεθούν στον αμίαντο.
Πώς ενισχύεται όμως αυτή η μάχη ενάντια σε ένα τοξικό υλικό, που παραμένει σε πολλά κτίρια;
Για να ενισχυθεί η ασφάλεια των εργαζομένων, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει να μειωθεί το όριο έκθεσης εργαζομένων στις ίνες αμιάντου κατά 10 φορές από την τρέχουσα τιμή.
Αυτό το όριο ισχύει ήδη στη Γαλλία.
Η Fanny Gauret βρέθηκε στην Τουλούζη για να συναντήσει επαγγελματίες αυτού του τομέα.
Στα βόρεια της Τουλούζης, βρίσκεται μια μονάδα αφαίρεσης αμιάντου.
Ο Emmanuel Pezet, που είναι υπεύθυνος απολύμανσης, εξηγεί τα αυστηρά μέτρα ασφαλείας που έχουν ληφθεί:
«Για τους εργαζόμενους, υπάρχει ατομικός προστατευτικός εξοπλισμός και συσκευές αναπνευστικής προστασίας. Αυτό εξαρτάται από το επίπεδο σκόνης και την ανάλυση κινδύνου του εργοταξίου. Στη συνέχεια, μια κινητή μονάδα απορρύπανσης, φράχτες, μια οθόνη, κάποια σήμανση, ένας χώρος απορριμμάτων», εξηγεί..
Η Γαλλία έχει ένα πολύ αυστηρό κανονιστικό πλαίσιο σχετικά με τα μέσα που πρέπει να εφαρμοστούν για την προστασία των εργαζομένων και του περιβάλλοντος σε αυτούς τους χώρους. Οι μετρήσεις σκόνης γίνονται συστηματικά.
«Υπάρχουν λοιπόν περιβαλλοντικές αντλίες και υπάρχουν επίσης αντλίες μέτρησης για τους χειριστές για την παρακολούθηση της συμμόρφωσης με την οριακή τιμή επαγγελματικής έκθεσης», σημειώνει ο Emmanuel Pezet .
Οι ίνες αμιάντου που εισπνέονται μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές ασθένειες όπως ο καρκίνος του πνεύμονα, που εμφανίζεται κατά μέσο όρο 30 χρόνια μετά την έκθεση.
Παρά τις αβεβαιότητες, ο Florian Thamalet, χειριστής αφαίρεσης αμιάντου, νιώθει προστατευμένος.
«Εγώ δεν φοβάμαι τη δουλειά μου, διότι είμαστε πολύ, πολύ καλά επιτηρούμενοι. Είμαστε οι πρώτοι που ξέρουμε πού θα υπάρχει αμίαντος σε σχέση με άλλα επαγγέλματα σε ένα εργοτάξιο, ας πούμε, κλασικό και παραδοσιακό», υπογραμμίζει.
Στην Ευρώπη, 4 έως 7 εκατομμύρια εργαζόμενοι θα μπορούσαν να εκτεθούν στον αμίαντο. Το 97% από αυτούς εργάζεται στις κατασκευές και το 2% στη διαχείριση απορριμμάτων.
Τι προτείνει λοιπόν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την προστασία αυτών των εργαζομένων;
Τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά:
Ο αμίαντος έχει απαγορευτεί στην ΕΕ από το 2005.
Ωστόσο, συνεχίζει να σκοτώνει. Υπολογίζεται ότι το 78% των περιπτώσεων καρκίνου που σχετίζονται με την εργασία συνδέονται με τον αμίαντο.
70.000 άνθρωποι πέθαναν από την έκθεση στον αμίαντο το 2019.
Ο αμίαντος εξακολουθεί να είναι πολύ διαδεδομένος στα σπίτια και τα κτίρια γραφείων της Ευρώπης.
Η κύρια απειλή προέρχεται κατά τη διάρκεια εργασιών ανακαίνισης.
Έτσι, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει να γίνει δέκα φορές χαμηλότερο το όριο για την έκθεση στον αμίαντο σε ολόκληρη την ΕΕ.
Το όριο θα μειωθεί από 0,1 ίνα ανά κυβικό εκατοστό σε 0,01 ίνα ανά κυβικό εκατοστό.
Η Επιτροπή στοχεύει επίσης να υποστηρίξει τα θύματα του αμιάντου, να προστατεύσει τους εργαζόμενους στο εργοτάξιο και να διασφαλίσει την ασφαλή απόρριψη του αμιάντου.
Στα νότια της Τουλούζης λειτουργεί μια εταιρεία διαχείρισης κινδύνου.
Ο Olivier Heaulme, διευθυντής στο εκπαιδευτικό κέντρο αμιάντου πειργράφει τα μαθήματα σε εργαζόμενους για να μάθουν πώς να χειρίζονται τους εξοπλισμούς προστασίας και απολύμανσης.
Η εταιρεία αναλύει επίσης δείγματα που λαμβάνονται σε εργοτάξια για να ελέγξει τον αριθμό των ινών αμιάντου στον αέρα.
«Απαιτεί πολλή εκπαίδευση, πολλές τεχνικές για να τεθεί σε εφαρμογή, πολύ συγκεκριμένος εξοπλισμός υψηλής απόδοσης. Έχουμε δεκαετή εμπειρία στη Γαλλία, με αυτό το όριο ου θα υιοθετηθεί και στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Χρειάστηκε πολύς χρόνος για να φτάσουμε σε αυτό το σημείο. Για να μειωθεί, θα χρειαστεί περισσότερος χρόνος, νέες τεχνολογίες, περισσότερη εκπαίδευση και ούτω καθεξής», λέει ο Olivier Heaulme.
Στη Γαλλία, ο αμίαντος ευθύνεται για 3.000 έως 4.000 ασθένειες που σχετίζονται με την εργασία κάθε χρόνο. Η εκπαίδευση είναι υποχρεωτική για όλες τις κατασκευές, ωστόσο ορισμένοι επαγγελματίες την αγνοούν.
«Η εκπαίδευση είναι θεμελιώδης. Χωρίς εκπαίδευση, δεν μπορείτε να προστατευθείτε από τον αμίαντο. Ενημερώνουμε τους εργαζόμενους για τους κινδύνους. Υπάρχουν τεχνικές, αυτοματισμοί που πρέπει να έχει κανείς, για να προστατεύει τον εαυτό του, και αυτοί οι αυτοματισμοί περνούν από εκπαίδευση που είναι επαναλαμβανόμενη», τονίζει με έμφαση ο Olivier Heaulme.
Η Katia Rozières, τεχνική επόπτρια αμιάντου για ένα χρόνο, ανανεώνει την εκπαίδευσή της. Επαναλαμβάνει τις χειρονομίες που θα της επιτρέψουν να διαχειριστεί τους κινδύνους στα εργοτάξια.
«Έχουμε πραγματική ευθύνη να βάζουμε τους ανθρώπους σε ασφάλεια και είναι σημαντικό να μπορούμε να χρησιμοποιούμε κάθε μέσο για αυτό μπορεί να υπάρχει. Και υπάρχουν πολλά πράγματα, αλλά πρέπει επίσης να προσέχουμε να γίνονται σεβαστά», υπογραμμίζει.
Η ενημέρωση της Οδηγίας για τον αμίαντο στην εργασία που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την καλύτερη προστασία των εργαζομένων συνοδεύεται από διάφορα ευρωπαϊκά κονδύλια που ήδη υπάρχουν.
Είναι όμως αυτά τα μέτρα επαρκή για την αντιμετώπιση αυτού του μείζονος θέματος δημόσιας υγείας;
Στο Μπιλμπάο, η Fanny Gauret έθεσε το ερώτημα αυτό στον William Cockburn, προσωρινό διευθυντή του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία.
William Cockburn: Σήμερα βλέπουμε τους θανάτους που σχετίζονται με εκθέσεις που σημειώθηκαν τη δεκαετία του '80 και του '90. Όταν ανακαινίζουμε ή εκτελούμε οικοδομικές εργασίες, κινδυνεύουμε να εκθέσουμε ξανά τους εργαζομένους στον αμίαντο. Αυτό που χρειαζόμαστε λοιπόν είναι καλές διαδικασίες. Χρειάζεται να έχουμε την ισχυρή νομοθεσία που έχει προταθεί με τη συνιστώμενη καλή τεχνικά μέτρα.
Fanny Gauret: Τι θα λέγατε για την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για μείωση του ορίου έκθεσης των ινών αμιάντου;
William Cockburn: Οι ίνες αμιάντου είναι καρκινογόνες και ως εκ τούτου δεν υπάρχει απολύτως ασφαλές επίπεδο έκθεσης. Όσο περισσότερες ίνες εισπνέονται, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος εμφάνισης ασθένειας. Η νομοθεσία στην πραγματικότητα υποχρεώνει τους εργοδότες να μειώσουν το επίπεδο έκθεσης στο χαμηλότερο δυνατό τεχνικό επίπεδο. Άρα το όριο έκθεσης δεν είναι αποδεκτό όριο. Στην πραγματικότητα είναι ένα ανώτερο όριο. Θέτοντας ένα όριο δέκα φορές πιο αυστηρό, θα πρέπει να προβλέψουμε αρκετά αυξημένα επίπεδα προστασίας για τους ευρωπαίους εργαζομένους, αλλά αυτό πρέπει να συνδυάζεται με την ευαισθητοποίηση, την καθοδήγηση και τα εργαλεία και τις κατάλληλες διαδικασίες και στρατηγικές.
Fanny Gauret: Πολλά συνδικάτα πιστεύουν ότι το όριο έκθεσης θα πρέπει να είναι εκατό φορές χαμηλότερο για την αποτελεσματική προστασία των εργαζομένων.
William Cockburn: Λοιπόν, αυτό είναι ένα δύσκολο ζήτημα το οποίο η επιτροπή έχει αντιμετωπίσει μέσω αρκετά εκτεταμένων μελετών. Σε κάποιο σημείο, πλησιάζετε το όριο του παρασκηνίου. Εδώ που είμαστε στο Μπιλμπάο θα αναπνέουμε ίνες αμιάντου σε πολύ χαμηλή συγκέντρωση. Οπότε πραγματικά πρέπει να βρεις ένα πρακτικό όριο.
Fanny Gauret: Ποιο θα είναι το κόστος εφαρμογής αυτών των μέτρων;
William Cockburn: Η μελέτη εκτιμά ότι αυτά τα κόστη δεν είναι τόσο μεγάλα και ως επί το πλείστον θα μπορούν να μετακυλιστούν στους πελάτες. Θα υπάρξει, φυσικά, κάποιο κόστος για τις κυβερνήσεις, καθώς θα πρέπει να εκπαιδεύσουν τις υπηρεσίες επιθεώρησης, να δημιουργήσουν νέες εργαστηριακές εγκαταστάσεις για τον εντοπισμό αυτών των χαμηλότερων επιπέδων. Όμως, όλα αυτά τα κόστη γίνονται πραγματικά ασήμαντα όταν τα συγκρίνουμε με την εξοικονόμηση για την κοινωνία από τη μείωση της χαμένης παραγωγικότητας, του κόστους θεραπείας και νοσηλείας, των πληρωμών αποζημίωσης. Και ίσως το πιο σημαντικό από όλα, το κόστος στον ανθρώπινο πόνο που βλέπουμε.
Για να είναι υποχρεωτικό αυτό το νέο όριο σε όλη την Ευρώπη, το κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα πρέπει να καταλήξουν σε συμφωνία, για να βοηθήσουν στην καλύτερη προστασία των εργαζομένων από τον καρκίνο.