Κύπρος: Σημαντική αρχαιολογική ανακάλυψη στους Τάφους των Βασιλέων

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Τη σημασία της ταύτισης του τάφου μαυσωλείου του Πτολεμαίου Ευπάτωρος, στην περιοχή Τάφοι των Βασιλέων στην Πάφο, επεσήμαναν με δηλώσεις τους στο Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων ο Θεόδωρος Μαυρογιάννης, Αναπληρωτής Καθηγητής Αρχαίας Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου και ο Μιχάλης Λεφατζής, Αρχιτέκτονας στο Τμήμα Αναστήλωσης Αρχαίων Μνημείων του Ελληνικού Υπουργείου Πολιτισμού.

Μιλώντας στο ΚΥΠΕ, στο πλαίσιο του Β` Διεθνούς Συνεδρίου Αρχαίας Κυπριακής Γραμματείας, που λαμβάνει χώρα στο Λύκειο του Εθνάρχη του Α’ στην Πάφο, ο κ. Μαυρογιάννης ανέφερε πως πρόκειται για μια σημαντική ανακοίνωση που αφορά την ταύτιση του τάφου μαυσωλείου του Πτολεμαίου Ευπάτωρος στην περιοχή Τάφοι των Βασιλέων στην Πάφο.

Μια πρώτη δημοσίευση, όπως είπε, θα κυκλοφορήσει σε μερικές μέρες στο περιοδικό Εθνική Φρουρά και Ιστορία.

Ο Καθηγητής είπε πως από ιστορικής άποψης είναι βέβαιο ότι ο 12ετής Πτολεμαίος Ευπάτωρ, ο γιος του Πτολεμαίου 6ου Φιλομήτορος, πέθανε στην Κύπρο το 150π.χ. και ήταν συμβασιλεύς του πατρός του, προσθέτοντας πως αυτό αποδεικνύεται από τους δύο αετούς οι οποίοι βρέθηκαν κατά τη διάρκεια της ανασκαφής.

Επεσήμανε επίσης πως δύο αετοί απεικονίζονται στον οπισθότυπο των πτολεμαϊκών νομισμάτων, όταν έχουμε συμβασιλεία, εκφράζοντας τη βεβαιότητα ότι από το 152-150 π.χ. ο Πτολεμαίος Ευπάτωρ ήταν συμβασιλεύς του πατρός του με δικαιοδοσία επί της Κύπρου.

Ο κ. Μαυρογιάννης αναφέρθηκε στις επιγραφές που τον αναφέρουν ως Πτολεμαίο Ευπάτωρα Θεών, δηλαδή αποθεώθηκε.

Σχετικά με το συγκεκριμένο ζήτημα της αποθέωσης, ο Καθηγητής είπε πως ο ίδιος είχε τις ιστορικές και αρχαιολογικές πληροφορίες, αλλά για να καταλήξουμε ότι «πράγματι εδώ είναι ο τάφος ενός αποθεωμένου Βασιλέως, έπρεπε να δει το μνημείο ο αρχιτέκτονας».

Ο κ. Λεφατζής επισκέφτηκε την Κύπρο μετά την επιθυμία του να δει το μνημείο γιατί «έχει προχωρήσει στην αποκατάσταση».

Από την πλευρά του ο κ. Λεφατζής ανέφερε πως το Μνημείο έχει μια ιδιαιτερότητα. Όπως επεξήγησε, ενώ όλοι οι τάφοι που έχουμε στην Αλεξάνδρεια όπως και στην Πάφο στην Κύπρο, στην περιοχή Τάφοι των Βασιλέων, είναι υπόσκαπτοι τάφοι με αίθριο περιστύλιο δωρικό, το συγκεκριμένο μνημείο στο οποίο γίνεται αναφορά στη θέση του αιθρίου έχει ένα έξαρμα βράχου ορθογωνικό επάνω στο οποίο έδραζε μια μεγάλη κατασκευή.

Πρόσθεσε, «πως από τα γεωμετρικά δεδομένα και τις χαράξεις οι οποίες εξάγονται από τις βανθύσεις στην άνω επιφάνεια αυτού του εξάρματος και από το διάσπαρτο υλικό το οποίο υπάρχει δίπλα στο μνημείο, εξήχθησαν συμπεράσματα και από την αναδομή».

O κ. Λεφατζής είπε πως η αναδομή αυτή είναι ένας περίπτερος δωρικός ναός με ιδιαιτερότητες γιατί είναι του 2ου αιώνα π.χ., είναι πτολεμαϊκός.

Αυτό, συνέχισε, μας δίνει την ευκαιρία να πούμε ότι το συγκεκριμένο μνημείο σε αντίθεση με όλα τα υπόλοιπα στην Ακρόπολη εδώ της Πάφου και σε αντίθεση με όλα αυτά στην Αλεξάνδρεια, που έχουν ανάλογα χαρακτηριστικά έχει μάλλον τον τύπο του Βασιλικού τάφου.

Όπως επεξήγησε είναι πάνω σε πόδιο, που αυτό σημαίνει πως ο τάφος ανήκει σε νεκρό που είναι αποθεωμένος που σημαίνει όπως εκτίμησε – ότι θα πρέπει να είναι μάλλον Βασιλιάς.

Ο κ. Λεφατζής εκτίμησε ότι βάσει αυτών των δεδομένων και με διάφορα χαρακτηριστικά που θα παρουσιαστούν στο πλαίσιο του Διεθνούς Συνεδρίου που διεξάγεται στην Πάφο και που αποτελούν μια προκαταρκτική προσέγγιση, για να μπορέσει να γίνει κατανοητό και να γίνει βέβαιο απόλυτα, πρέπει να γίνει τεκμηρίωση του υλικού και να υπάρξει μια πολύ προγραμματισμένη μελέτη για το μνημείο, όπως είπε.

Καταλήγοντας ο κ. Λεφατζής εξέφρασε την ικανοποίηση του, λέγοντας πως «είμαστε χαρούμενοι γιατί το μνημείο μπορεί να είναι ένα από τα ευρηματικά μνημεία της ευρύτερης περιοχής και σίγουρα πολύ σημαντικό για την Κύπρο».

Ποιος ήταν ο Πτολεμαίος Ευπάτωρας

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Ο Πτολεμαίος Ευπάτωρ ( π.166 – 152 π.Χ. ) ήταν πρίγκιπας της αρχαίας Αιγύπτου, γιος του Πτολεμαίου Στ’ του Φιλομήτορος και μέλος της Δυναστείας των Πτολεμαίων, η οποία κυβέρνησε τη χώρα καθ’ όλη τη διάρκεια της ελληνιστικής περιόδου. Μητέρα του ήταν η αδερφή του πατέρα του, Κλεοπάτρα Β’ και παππούς του ο Αντίοχος Γ’ ο Μέγας, βασιλιάς των Σελευκιδών. Το όνομα Ευπάτωρ σημαίνει «αυτός που κατάγεται από ευγενή πατέρα».

Για μία σύντομη περίοδο το 152 π.Χ. υπήρξε συμβασιλέας του πατέρα του και μελλοντικός διάδοχος και είχε, επιπροσθέτως, ανακηρυχθεί ανώτατος διοικητής της Κύπρου. Την ίδια χρονιά ενσωματώθηκε στην οικογενειακή λατρεία ως Θεός Ευπάτωρ. Πέθανε όμως στο νησί λίγο καιρό μετά, ίσως και την ίδια χρονιά, από μεταδοτική ασθένεια. Πληροφορίες γι’ αυτόν αντλούμε από επιγραφές σε μνημεία, αν και όταν ανακαλύφθηκε η ύπαρξή του από τους σύγχρονους ερευνητές, υπήρχαν αντιγνωμίες σχετικά με την τοποθέτησή του στο οικογενειακό δέντρο και κατά πόσο ήταν ο Πτολεμαίος που εστάλη στην Κύπρο. Σύμφωνα με κάποιες επιγραφές ο θάνατός του συνέπεσε με μια έκλειψη σελήνης.

ΚΥΠΕ