«Elizabeth»: Ένας κινούμενος πίνακας για τη μάχη του ανθρώπου με τα όριά του

«Elizabeth»: Ένας κινούμενος πίνακας για τη μάχη του ανθρώπου με τα όριά του
Από Γιώργος Μητρόπουλος
Κοινοποιήστε το άρθροΣχόλια
Κοινοποιήστε το άρθροClose Button

Η Ιωάννα Πορτόλου και η ομάδα χορού Griffón παρουσιάζουν τη νέα τους χορογραφική δουλειά «Elizabeth» στο Μέγαρο Μουσικής για τρεις παραστάσεις στις 4, 5 και 6 Απριλίου

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Μετά το «Risk», η Ιωάννα Πορτόλου και η ομάδα χορού Griffón παρουσιάζουν τη νέα τους χορογραφική δουλειά «Elizabeth» στο Μέγαρο Μουσικής για τρεις παραστάσεις στις 4, 5 και 6 Απριλίου. Κεντρικό ζήτημα στο έργο είναι η ταυτότητα ενός ανθρώπου, ο οποίος δεν μπορεί να βγει από αυτό που έχει φτιάξει, από τον χρόνο στον οποίο ζει. Ένας άνθρωπος που συναντά τα όρια του σώματός του, τα όρια του χρόνου στον οποίο ζει και αντιλαμβάνεται τις «προδιαγραφές» του. Μπορεί να πάει παρακάτω; Να ξεπεράσει τα όρια της ανθρώπινης φύσης;

Με πηγή έμπνευσης την Ελισάβετ, το πρόσωπο-σύμβολο της παγκόσμιας ιστορίας και με σαφείς αισθητικές και σημασιολογικές αναφορές στην τέχνη της Αναγέννησης και του Μπαρόκ, το έργο ανιχνεύει διαχρονικές ανθρώπινες αναζητήσεις και υπαρξιακά ερωτήματα, πάθη και αδυναμίες. Ο ζόφος, η αγνότητα, η απόγνωση, η γαλήνη, η έκσταση, η βία, η στοργή, το θείο και το φθαρτό συνυπάρχουν, συνθέτοντας έναν συνεχώς μεταβαλλόμενο πίνακα.

Κινούμενοι σε έναν άχρονο μη-τόπο οι τέσσερις χορευτές στη σκηνή (Ιωάννα Αποστόλου, Σεσίλ Μικρούτσικου, Γιάννης Νικολαΐδης, Ηλίας Χατζηγεωργίου) περνούν «αθόρυβα» από τη μια κατάσταση στην άλλη, υιοθετώντας μια σειρά από ρόλους υπό τους ηλεκτροακουστικούς ήχους του Αντώνη Παλάσκα.

Η Ιωάννα Πορτόλου μας μίλησε για το νέο της έργο και τα θέματα που την απασχόλησαν σ’ αυτή την παραγωγή.

Μυρτώ Αποστολίδου

-Το «Elizabeth» είναι ένα έργο που θέλει να εξερευνήσει τις σχέσεις μια συγκεκριμένη εποχή, ή είναι το πορτραίτο της βασίλισσας και της αυλής της;

Το «Εlizabeth» δεν είναι τίποτα από τα δύο. Ωστόσο, μας απασχόλησαν οι σχέσεις των ανθρώπων σε αρχετυπικό επίπεδο και κυρίως αυτές που χαρακτηρίζονται από την επιβολή και αποδοχή της εξουσίας. Η ανθρώπινη ιστορία είναι γεμάτη από τέτοιες σχέσεις και εμείς τις εικονογραφήσαμε κινητικά αφού πρώτα τις αναζητήσαμε και τις αναλύσαμε στα έργα τέχνης των προηγούμενων αιώνων.

-Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της βασίλισσας που θέλεις να αποδώσεις μέσα από την κίνηση;

Η κίνηση για εμένα είναι το εργαλείο που γνωρίζω και χρησιμοποιώ για να μιλήσω για τον κόσμο και τα πράγματα που με απασχολούν. Η επιλογή του θέματος στις δουλειές μου συχνά είναι προσχηματική. Σε αυτή τη δουλειά, σημείο εκκίνησης υπήρξε, η εικόνα της βασίλισσας Ελισάβετ. Της γυναίκας που χρειάστηκε να επινοήσει την εικόνα της. Ένα σύμβολο της δύναμης και της θεϊκής ιδιότητας, που χρειαζόταν, για να υπάρξει στον ρόλο της βασίλισσας. Οι απεικονιστικοί πίνακες της, παρουσιάζουν μια τεθωρακισμένη και αδιαπέραστη μορφή.

Μυρτώ Αποστολίδου

-Τι βλέπεις να κρύβεται πίσω από αυτή την αδιαπέραστη μορφή;

Δεν μπορείς να μη διακρίνεις από πίσω την ανθρώπινη και γυναικεία φύση της. Αυτό είναι το καταπληκτικό στην προσπάθεια της δημιουργίας του σύμβολου αυτού. Όπως δε μπορείς, να μην αναρωτηθείς για το μέγεθος του ακρωτηριασμού που επέβαλε στον εαυτό της για να ανταποκριθεί στη δημιουργία του συμβόλου της. Δε θα μπορούσα να μη σταθώ στην ιστορία της, καθώς και στις προεκτάσεις της. Πάντα όμως καταλήγω στη γυναίκα πίσω από τη βασίλισσα. Όπως σε όλα τα έργα μου, έτσι και σε αυτό, επέτρεψα να χαθούμε στις πολλές προεκτάσεις που έχει το θέμα. Στο τέλος, μείναμε να αντιμετωπίζουμε το γεγονός πως τα πάθη είναι κοινά για τους θνητούς σε οποιοδήποτε σημείο του χρόνου και του χώρου της ανθρώπινης ιστορίας.

-Τι συμβολίζει για σένα η Ελισάβετ;

Για μένα είναι το σύμβολο του απόλυτου εγκλωβισμού στην εικόνα σου. Είναι τόσο παγιδευμένη σ’ αυτή την εικόνα, που δεν μπορεί να κάνει τίποτε για να ξεφύγει. Δεν μπορεί δηλαδή σχεδόν να αναπνεύσει. Αυτό είναι που με απασχολεί σ’ αυτό το έργο: πόσο εγκλωβισμένοι είμαστε σ’ αυτό που νομίζουμε ότι είμαστε. Και δεν μιλάω για τον ρόλο. Αλλά για την ουσία αυτού που είμαστε. Δεν μπορούμε να διαφύγουμε, να ξεφύγουμε από αυτό, γιατί είμαστε πεπεισμένοι ότι είμαστε αυτό και όχι κάτι άλλο. Και αυτό μετατρέπεται τελικά σε ένα κλουβί, μια φυλακή για μας. Μπορεί αυτό το καλούπι να μας σώζει κάποιες στιγμές, γιατί μας βοηθά να τα βγάλουμε πέρα στην καθημερινότητά μας, αλλά στην ουσία είναι ένας δαίμονας που μας κυνηγά.

Μυρτώ Αποστολίδου

-Τι σε έκανε να στραφείς στη συγκεκριμένη εποχή και τι σε ενδιαφέρει να αναδείξεις;

Η χρήση μιας εποχής είναι περισσότερο η αφομοίωση και τελικά η ανακύκλωση της φόρμας που χρησιμοποίησαν οι μεγάλοι εικαστικοί πριν από εμάς. Εκείνη η εικονογράφηση του κόσμου είναι υπέροχη γιατί εκτός από το αντικειμενικά αριστουργηματικό της χαρακτήρα συνδέει τον κόσμο του πριν με τον κόσμο στον οποίο ζούμε σήμερα. Τα θέματα που απασχολούσαν τον άνθρωπο τότε είναι τα ίδια και σήμερα. Συνδέομαι με το παρελθόν γιατί έτσι παρουσιάζω τη βαθιά μου πεποίθηση πως ο άνθρωπος παραμένει ευάλωτος και θνητός κάτω από οποιαδήποτε συνθήκη και πλαίσιο στο οποίο υπάρχει ιστορικά. Δεν ξέρω αν υπάρχει λοιπόν εκείνη η εποχή στην παράσταση. Νομίζω ότι υπάρχει κάτι ενιαίο, που υπερβαίνει το στενό χρονικό ή ιστορικό πλαίσιο. Το παρόν είναι εξίσου σημαντικό, όσο και το πέρασμα του χρόνου.

- Αυτό που σε ενδιαφέρει είναι η δημιουργία ταμπλό βιβάν;

Το ταμπλό βιβάν είναι η αναπαράσταση μιας ιστορικής σκηνής, με ζωντανά ακίνητα πρόσωπα, έτσι ώστε να δίνουν την εντύπωση ζωγραφικού πίνακα. Αυτό έρχεται σε αντιπαράθεση με τη φύση της χορογραφίας, που το κυρίαρχο μέσο της είναι η κίνηση. Οπωσδήποτε λοιπόν όχι, μιας και δε θα μπορούσα να φτιάξω ποτέ κάτι τόσο ακίνητο. Από την άλλη πλευρά, δεν αντιγράφουμε πίνακες που υπάρχουν. Απλά δημιουργείται η αίσθηση ενός κινούμενου πίνακα. Σε αυτούς τους πίνακες υπάρχει πάντα ένα μεγαλείο που έχει να κάνει με την ανθρώπινη, κυρίως θνητότητα, ή θεϊκότητα. Όταν πλησιάζεις τη μία ή την άλλη κατάσταση, είναι μια στιγμή μεγαλείου.

Μυρτώ Αποστολίδου

- Ποιος είναι ο στόχος σου;

Στόχος, είναι η διαστολή του χρόνου. Αν διασταλεί πολύ το παρόν, μπορεί και να μην «περνάει» ποτέ. Και αυτό σημαίνει ότι και εμείς παραμένουμε το ίδιο. Η παράσταση ξεκινά από κάτι που μοιάζει πολύ με πίνακες μπαρόκ. Είναι τοποθετημένη σε εκείνη την εποχή. Αλλά ταυτόχρονα υπάρχει κάτι που δεν ανήκει στο τότε, αλλά στο τώρα, στο συνεχές. Γι’ αυτό και οι χαρακτήρες του έργου παίρνουν αρχετυπικές διαστάσεις: μοιάζει σαν να αντιπροσωπεύουν πολλές γενιές μαζί. Ο χρόνος είναι κάτι, άλλωστε, που με απασχολεί πολύ. Δεν θέλω να περάσει. Μπορεί το τώρα να κρατήσει συνέχεια; Είναι σαν να μεταλλάσσεται διαρκώς το παρόν: σαν να διαλύεται και να ξαναφτιάχνεται. Η παράσταση αυτή αποτελεί έναν φόρο τιμής σε αυτούς που υπήρξαν πριν από εμένα και σε αυτούς που θα έρθουν.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

- Ποια είναι η πορεία των χορευτών – χαρακτήρων σ’ αυτή τη σύμβαση;

Ουσιαστικά μπαίνουν σε κάτι που δεν γνωρίζουν. Η οδηγία που δόθηκε στους χορευτές είναι ότι μπαίνουν σε κάτι ανοίκειο, σε κάτι άγνωστο όπου δεν γνωρίζουν ποιοι είναι. Χάνουν τον εαυτό τους. Αυτή η διαδικασία τους οδηγεί όμως στο να τον ξαναβρούν. Για να τον βρουν δηλαδή πρέπει πρώτα να τον χάσουν. Αυτοί οι χαρακτήρες χάνουν λοιπόν την εικόνα τους, φεύγοντας από τον χρόνο στον οποίο ζουν. Δεν μιλάω για μεταφυσική. Αλλά όταν χάσω την αίσθηση του ποιος είμαι εδώ και τώρα, τότε θα μπορούσα να είμαι οπουδήποτε και οποιοσδήποτε.

- Τι θα δούμε επί σκηνής;

Θα δείτε ο,τι θέλετε. Ιδανικά, πρέπει ο θεατής να επινοήσει τον δικό του τρόπο ανάγνωσης της παράστασης, ακριβώς όπως κάνει και με έναν πίνακα ή ένα γλυπτό.

Μυρτώ Αποστολίδου

Ομάδα χορού Griffόn

H ομάδα χορού Griffόn ιδρύθηκε το 2000 από την Ιωάννα Πορτόλου, με στόχο τη δημιουργία παραστάσεων που δίνουν προτεραιότητα στη δημιουργία εικαστικού χώρου. Παραστάσεις της ομάδας έχουν παρουσιαστεί σε μεγάλα θέατρα και οργανισμούς στην Ελλάδα: Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, Φεστιβάλ Αθηνών, Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, Θέατρο Τέχνης, Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας, Δημήτρια. Παράλληλα, όλα αυτά τα χρόνια, οι παραστάσεις ταξίδευαν εντός και εκτός Ευρώπης (Αγγλία, Γερμανία, Σερβία, Αίγυπτος κ.ά.).

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Από το 2000 και για τέσσερις συνεχείς χρονιές, η ομάδα είχε σταθερή συνεργασία με το Θέατρο Αμόρε, παρουσιάζοντας εκεί πέντε δικά της έργα. Το 2012, έπειτα από ανάθεση, η ομάδα χορογράφησε και παρουσίασε το μπαλέτο Τα πλάσματα του Προμηθέα του Μπετόβεν σε συνεργασία με την Καμεράτα στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση, ενώ παλαιότερα, στο πλαίσιο μεγάλων πολιτιστικών θεσμών, έχει δεχθεί επίσης παραγγελίες έργων όπως το Lapland (2004) και η Μηλιά (2006) στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.

Τα τρία τελευταία έργα της ομάδας, Δάσος (Θέατρο Τέχνης, 2014), Ταμπού (Φεστιβάλ Αθηνών, 2015) και Πορνό (Φεστιβάλ Αθηνών, 2017), είναι ένα τρίπτυχο από ντουέτα του Γιάννη Νικολαΐδη και της Σεσίλ Μικρούτσικου, τα οποία αναπαριστούν τρεις διαφορετικές εκδοχές μιας ανθρώπινης σχέσης.

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ

Χορογραφία: Ιωάννα Πορτόλου

Μουσική σύνθεση: Αντώνης Παλάσκας

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Κοστούμια: Ιωάννα Τσάμη

Φωτισμοί: Τάσος Παλαιορούτας

Βοηθός χορογράφου: Ράνια Καπετανάκη

Ερμηνεύουν: Ιωάννα Αποστόλου, Σεσίλ Μικρούτσικου, Γιάννης Νικολαΐδης, Ηλίας Χατζηγεωργίου

Συμπαραγωγή: Ομάδα χορού Griffón–ΜΜΑ

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Με την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού & Αθλητισμού (2018-19)

INFO

«Elizabeth»

4-6 Απριλίου

Αίθουσα Νίκος Σκαλκώτας

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Ώρα: 21.00

Tιμές εισιτηρίων: 7 € (φοιτητές, νέοι έως 25 ετών, άνεργοι, ΑμεΑ) ● 10 € ● 15 €

Εισιτήρια: 210 72 82 333, megaron.gr και σε όλα τα καταστήματα Public

Κοινοποιήστε το άρθροΣχόλια

Σχετικές ειδήσεις

«Πορνό»: Η Ιωάννα Πορτόλου χορογραφεί τη μοναξιά μιας σχέσης

Γιώργος Τζιρτζιλάκης: «Η συλλογή του Νίκου Αλεξίου είναι ένα ημερολόγιο, το συναξάρι μιας δεκαετίας»

«Δάσος» & «Eternal you»: Δύο εξαιρετικές ταινίες τεκμηρίωσης στο 26ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσ/νίκης