Πρωτιά Ζελένσκι δείχνουν τα exit polls - Αμφισβητεί το αποτέλεσμα η Τιμοσένκο

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Ένας κωμικός που ό,τι του λείπει σε πολιτική εμπειρία φαίνεται ότι το συμπληρώνει σε λαϊκό έρεισμα αναδεικνύεται πρώτος στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών της Ουκρανίας, σύμφωνα με τα exit polls.

Ο 41χρονος Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο οποίος πρωταγωνιστεί σε μια δημοφιλή τηλεοπτική σειρά, φιλοδοξεί να παίξει το ρόλο του προέδρου εκτός της μικρής οθόνης και στην πραγματική ζωή. Ο Ζελένσκι με την πρώτη θέση δικαιώνει τις δημοσκοπήσεις που τον εμφάνιζαν να προηγείται τόσο του απερχόμενου προέδρου Πέτρο Ποροσένκο όσο και της πρώην πρωθυπουργού Γιούλια Τιμοσένκο.

Σύμφωνα με τα πρώτα exit polls, ο Ζελένσκι συγκεντρώνει 30,4% έναντι 17,8% του Ποροσένκο, ο οποίος δήλωσε ότι η εκλογική διαδικασία διεξήχθη ελεύθερα και με βάση τα διεθνή πρότυπα.

Αντίθετα η Τιμοσένκο, η οποία φέρεται να καταλαμβάνει την τρίτη θέση με 14,2%, δεν έχασε χρόνο πριν καταγγείλει την ακρίβεια των προβλέψεων, καθώς η ίδια επικαλείται το exit poll που διενεργήθηκε για λογαριασμό του επιτελείου της. Όπως λέει, με βάση αυτή τη μέτρηση, καταλαμβάνει τη δεύτερη θέση πίσω από τον Ζελένσκι. Η έμπειρη Ουκρανή πολιτικός άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο να αμφισβητήσει δικαστικά το τελικό αποτέλεσμα.

Οι τρεις κύριοι υποψήφιοι διεκδικούν την ηγεσία μιας χώρας που βρίσκεται στην προφυλακή της αναμέτρησης της Δύσης με τη Ρωσία μετά τις διαδηλώσεις του 2014, την εκδίωξη του φίλα προσκείμενου προς το Κρεμλίνο προκατόχου του Ποροσένκο και την προσάρτηση της Κριμαίας στη Ρωσία.

Σε κάθε περίπτωση, κανείς εκ των τριών υποψηφίων δεν αναμένεται να λάβει περισσότερο από τις μισούς ψήφους και να κερδίσει την προεδρία από τον πρώτο γύρο, κάτι που σημαίνει ότι ο επόμενος ένοικος του Μαριίνσκι θα κριθεί σε δεύτερο γύρο στις 21 Απριλίου.

Σε αυτές τις εκλογές, κανείς από τους 39 συνολικά υποψηφίους δεν υπεραμύνεται της επιστροφής της Ουκρανίας στη ρωσική σφαίρα επιρροής. Οι επενδυτές παρακολουθούν εκ του σύνεγγυς για να δουν αν ο επόμενος πρόεδρος θα προωθήσει τις μεταρρυθμίσεις που είναι απαραίτητες για να κρατήσουν τη χώρα στο πρόγραμμα στήριξης του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, χάρη στο οποίο η Ουκρανία έμεινε ζωντανή μέσα από έναν πόλεμο, μια ευρεία ύφεση και μια διολίσθηση του εθνικού της νομίσματος.

«Ξεκινά μια νέα ζωή, μια κανονική ζωή, μια ζωή χωρίς διαφθορά, χωρίς δωροδοκίες, μια νέα ζωή σε μια νέα χώρα, τη χώρα των ονείρων μας», δήλωσε ο Ζελένσκι μετά την άσκηση του εκλογικού του δικαιώματος.

Ο Ποροσένκο αγωνίστηκε για να φέρει τη χώρα του στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ, ενώ παράλληλα ενίσχυε τις ένοπλες δυνάμεις του, οι οποίες μάχονταν κατά ρωσόφιλων αποσχιστών στα ανατολικά. Έχοντας ασκήσει το εκλογικό του δικαίωμα μαζί με την οικογένειά του, ο απερχόμενος πρόεδρος τόνισε τη σημασία μιας δίκαιης ψήφου για την πρόοδο της Ουκρανίας. «Πρόκειται για μια απολύτως αναγκαία συνθήκη για να προχωρήσουμε, για την επιστροφή της Ουκρανίας στην οικογένεια των ευρωπαϊκών κρατών και την ένταξή μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ», δήλωσε.

Η ψηφοφορία στα κατά τόπους εκλογικά τμήματα υπήρξε λίγο ως πολύ αντανάκλαση της πρόσφατης ουκρανικής ιστορίας. Στα ανατολικά, οι στρατιώτες σχημαάτισαν ουρές στα αυτοσχέδια εκλογικά τμήματα. Μακριές ήταν οι ουρές και έξω από εκλογικά τμήματα στην όμορη Πολωνία, όπου έχουν μεταναστεύσει κάτι λιγότερο από δύο εκατομμύρια Ουκρανοί, πολλοί σε αναζήτηση εργασίας και καλύτερων μισθών.

Κατά τον Ποροσένκο, οι εκλογές αυτές αποτελούν «μια διάβαση του Ρουβίκωνα της μη επιστροφής ούτε στη Σοβιετική Ένωση ούτε στη ρωσική αυτοκρατορία». Ο 53χρονος βιομήχανος στο χώρο της ζαχαροπλαστικής (φέρει το προσωνύμιο «βασιλιάς της σοκολάτας») παρουσιάζει τον εαυτό του ως τον άνθρωπο που θα αποτρέψει την Ουκρανία από το να γίνει ξανά ένα ρωσικό προτεκτοράτο. Για το λόγο αυτό προωθεί την ευρύτερη δυνατή χρήση της ουκρανικής γλώσσας, ενώ έχει παίξει καίριο ρόλο στην πρόσφατη αυτοκεφαλία της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας.

Παρ' όλα αυτά, οι κρίσιμες για τη ροή της διεθνούς βοήθειας μεταρρυθμίσεις κρίνονται μάλλον πρόχειρες. Από τον πόλεμο στο ανατολικό Ντόνμπας σκοτώθηκαν περίπου 13.000 άνθρωποι μέσα σε πέντε χρόνια, ενώ οι μάχες ακόμη συνεχίζονται, παρά την υπόσχεση του Ποροσένκο ότι θα τερματίσει τη σύρραξη μέσα σε διάστημα εβδομάδων. Επιπλέον, η δυσαρέσκεια για το χαμηλό βιωτικό επίπεδο και την ενδημική διαφθορά ήταν που ουσιαστικά έστρωσε το δρόμο στον Ζελένσκι.

Οι περισσότεροι ψηφοφόροι στην υπό τον έλεγχο αποσχιστών ανατολική Ουκρανία, αλλά και στην Κριμαία δεν έλαβε μέρος στις εκλογές, καθώς η εγγραφή των εκεί πολιτών στους εκλογικούς καταλόγου προϋπέθετε μια ειδική διαδικασία που θα λάμβανε χώρα σε περιοχή που βρίσκεται υπό τον έλεγχο του Κιέβου. Παρ' όλα αυτά, υπήρξαν κάτοικοι της Κριμαίας, οι οποίοι διατήρησαν την ουκρανική τους υπηκοότητα μετά την προσάρτηση και οι οποίοι πέρασαν τα χερσαία σύνορα στην ηπειρωτική ουκρανία, από όπου με ειδικά λεωφορεία μετέβησαν στα πλησιέστερα εκλογικά τμήματα.

Δημοσκόπηση του Ινστιτούτου Gallup που διενεργήθηκε τον Μάρτιο καταδεικνύει ότι μόλις 9% των Ουκρανών εμπιστεύεται την κυβέρνησή του - πρόκειται για αρνητικό παγκόσμιο ρεκόρ!

Έχοντας πατήσει πάνω σε αυτό το αντισυστημικό αίσθημα, ο Ζελένλσκι προκαλεί προβληματισμό σε δυτικούς αξιωματούχους και ξένους επενδυτές που, όπως αρκετοί πολίτες, αμφισβητούν το κατά πόσο ο έμπειρος κωμικός, αλλά άπειρος πολιτικός, μπορεί να ηγηθεί μιας χώρας που βρίσκεται επί της ουσίας σε εμπόλεμη κατάσταση. Η προεκλογική του εκστρατεία θύμιζε σε πολλά τον Μπέπε Γκρίλο του Κινήματος Πέντε Αστέρων, αλλά και τον Ντόναλντ τραμπ. Η γενικότερη παρουσία του βασίστηκε σε μεγάλο βαθμό στα social media, σε κωμικά σκετς και σε παρωδίες κατά πολιτικών του αντιπάλων. Σε αυτό πιθανόν να βοήθησε και το «θόλωμα» των γραμμών μεταξύ της αληθινής και της τηλεοπτικής πραγματικότητας, καθώς στην τελευταία υποδύεται έναν σχολαστικά τίμιο καθηγητή ιστορίας που κατά τύχη γίνεται πρόεδρος.

Ο τρίτος κύκλος της σειράς «Υπηρέτης του Λαού», ο οποίος βγήκε στον αέρα τον Μάρτιο, εμφανίζει τον χαρακτήρα του Ζελένσκι να φυλακίζεται και τη χώρα να περνά στον έλεγχο ολιγαρχών, λαϊκιστών και υπερεθνικιστών, πριν τελικά διασπαστεί σε 28 (!) κράτη. Μεταξύ εκείνων που εμφανίζονται να παίρνουν την εξουσία είναι χαρακτήρες που προσομοιάζουν τόσο στον Ποροσένκο όσο και στην Τιμοσένκο.

Ο Ζελένσκι, ο οποίος έχει ως πρώτη του γλώσσα τα ρωσικά, πιθανόν να ευνοήθηκε από το μεγάλο ποσοστό προσέλευσης στις κάλπες της ρωσόφωνης ανατολικής ουκρανίας.

Η προεκλογική περίοδος στιγματίστηκε από κατηγορίες για νοθεία και εξαγοράς ψήφων, κάτι που σημαίνει πως τουλάχιστον ένας εκ των υποψηφίων μπορεί να προσβάλει το αποτέλεσμα. Ωστόσο, η ψηφοφορία της Κυριακής κύλισε χωρίς σημαντικά προβλήματα. Η αστυνομία έλαβε 1.360 καταγγελίες για νοθεία μέχρι νωρίς το απόγευμα, με τις κατηγορίες να αφορούν κυρίως την παράτυπη διεξαγωγή προεκλογικού αγώνα.