Καλλιέργεια φυκιών: Ένας κλάδος με τεράστιες προοπτικές

Σε συνεργασία με The European Commission
Καλλιέργεια φυκιών: Ένας κλάδος με τεράστιες προοπτικές
Πνευματικά Δικαιώματα euronews
Από Denis Loctier
Κοινοποιήστε το άρθρο
Κοινοποιήστε το άρθροClose Button
Αντιγραφή/Επικόλληση το λινκ του βίντεο πιο κάτω:Copy to clipboardCopied

Νέοι τρόποι για να κάνουμε ανταγωνιστική και βιώσιμη την καλλιέργεια φυκιών

Η καλλιέργεια φυκιών δεν είναι κάτι συνηθισμένο στις ευρωπαϊκές χώρες. Υπάρχει όμως μια τάση να ανατραπεί αυτή η εικόνα. Το 2012, στην νοτιοδυτική Ολλανδία η Ολλανδέζα Ρεμπέκα Γουίρινγκ, σύμβουλος επιχειρήσεων και η Αμερικανίδα δικηγόρος Τζένιφερ Μπρίτον ένωσαν τις δυνάμεις τους. Στόχος τους να προσφέρουν πιο υγιεινά προϊόντα και να μειώσουν το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της βιομηχανίας τροφίμων:

«Η χώρα μας αποκαλεί τρυφερά «οι δύο κυρίες με τα φύκια». Αλλά ουσιαστικά είμαστε επιχειρηματίες που ψάχνουμε να βρούμε πώς θα δημιουργήσουμε τρόφιμα που είναι πιο υγιεινά για τους ανθρώπους, που σέβονται το περιβάλλον και είναι γευστικά. Και μετά μια μέρα ακούσαμε τη λέξη φύκια και σκεφτήκαμε ότι εδώ υπάρχει κάτι που έχει ενδιαφέρον» επισημαίνει η Ρεμπέκα Γουίρινγκ, ιδιοκτήτρια της Zeewaar.

Στο πέρασμα των ετών, η μικρή τους καλλιέργεια πενταπλασιάστηκε σε μέγεθος, παραμένοντας όμως σταθερά βιολογική. Οι μέθοδοι που χρησιμοποιούν βελτιώθηκαν. Σήμερα μια ομάδα τριών ανδρών συλλέγει πολλούς τόνους φυκιών κάθε άνοιξη, χρησιμοποιώντας έναν υδραυλικό γερανό, δικής τους εφεύρεσης.

Η καλλιέργεια φυκιών είναι ένας τομέας που αναπτύσσεται διαρκώς. Η παγκόσμια παραγωγή μακροφυκών υπερβαίνει τους 30 εκατομμύρια τόνους το έτος. Σχεδόν όλη είναι στην Ασία. Η ευρωπαϊκή συνεισφορά στην παγκόσμια παραγωγή είναι μόλις 1%. Και αυτό το μικρό ποσοστό δεν προέρχεται από την καλλιέργεια, αλλά από τη συγκομιδή άγριων φυκιών: «Γιατί κανείς δεν καλλιεργεί φύκια; Γιατί αν θέλεις να καλλιεργήσεις στην Ευρώπη, πρέπει να το κάνεις με βιώσιμο τρόπο. Δεν μπορείς απλά να ρίξεις πολλά φυτοφάρμακα και επικίνδυνα υλικά στο νερό. Πρέπει να δείξεις υπευθυνότητα. Αυτό ακριβώς ήταν που μας άρεσε. Εντάξει είναι δύσκολο, αλλά ας ασχοληθούμε με αυτή τη δουλειά» αναφέρει η Ρεμπέκα Γουίρινγκ.

Η εταιρία Zeewaar υιοθέτησε την βιωσιμότητα ως βασική της αρχή. Παρότι τα εισαγόμενα φύκια πωλούνται φτηνότερα, τα δικά τους αναπτύσσονται σε μια προστατευόμενη περιοχή, χωρίς καμιά προσθήκη χημικών. Κάθε παλίρροια τους προσφέρει θρεπτικές ουσίες από τη Βόρεια Θάλασσα αλλά τις γειτονικές ιχθυοκαλλιέργειες: «Το πιο σημαντικό πράγμα είναι το φως του ήλιου και τα θρεπτικά στοιχεία. Και για όλα τα άλλα υπάρχει η ίδια η φύση. Τα φύκια αρέσουν στα ψάρια και τους υπόλοιπους ζωντανούς οργανισμούς που ζουν εδώ. Υπάρχει ένα είδος συμβίωσης. Λειτουργούν τέλεια μαζί και όπως βλέπετε, έχουμε μια πολύ καλή σοδειά φέτος» εξηγεί ο Μάτις Στρόοσνιντερ, διευθυντής της φάρμας Zeewaar.

Το συγκεκριμένο θαλάσσιο φυτό ονομάζεται Saccharina latissima ή Βασιλικό Κόμπου. Έχει μια πληθώρα εφαρμογών, από τα καλλυντικά μέχρι τα λιπάσματα και τα βιοκαύσιμα. Σύμφωνα όμως με αυτούς που το καλλιεργούν, η γεύση και οι ιδιότητές του, το κάνουν πιο πολύτιμο ως διατροφικό προϊόν: «Είναι τόσο λεπτεπίλεπτη. Δεν μπορείς να περιγράψεις τη γεύση του. Πρέπει να το δοκιμάσεις για να μπορέσεις να το περιγράψεις σε κάποιον. Έχει μια ελαφρώς λασπώδη γεύση. Είναι σαν σαλάτα» επισημαίνει η Ρεμπέκα Γουίρινγκ.

Η παραγωγη εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ποιότητα των σπόρων που τοποθετούνται το φθινόπωρο. Η φάρμα αυτή δεν παράγει τους δικούς της σπόρους. Τους αγοράζει από μια εξειδικευμένη εταιρία αναπαραγωγής, την Hortimare. Είναι μια γρήγορα αναπτυσσόμενη επιχείρηση που προμηθεύει με σπόρους πολλούς καλλιεργητές φυκιών σε διάφορες χώρες.

Αυτό το όμορφο δείγμα στάλθηκε από έναν πελάτη της στη Νορβηγία που θέλει να αναπαράγει μια ποικιλία που είναι τέλεια προσαρμοσμένη τις τοπικές συνθήκες: «Αναπτύσσουμε τους σπόρους εδώ. Σκοπεύουμε να τους καλλιεργήσουμε εδώ και μετά θα τους στείλουμε στους Νορβηγούς καλλιεργητές, γιατί στις ακτές της Νορβηγίας, τα φύκια αναπτύσσονται οικολογικά, πολύ καλά. Και από ένα πάρα πολύ μικρό δείγμα, όπως αυτό, μπορούμε να έχουμε χιλιόμετρα φυκιών στο μέλλον» αναφέρει η Τζέσικα Σίλερ, θαλάσσια βοτανολόγος της Hortimare.

Κατά τη διάρκεια όλης της χρονιάς, η εταιρία κάνει πειράματα για να βελτιώσει την ποιότητα και την ποικιλία των φυκιών. Για να έχουν μεγαλύτερη απόδοση οι καλλιέργειες, παράγει σπόρους πάνω σε σπείρες λεπτής κλωστής που μπορούν να προσκολληθούν εύκολα στις γραμμές καλλιέργειας: «Εδώ έχουμε μια σπείρα με σπόρους. Αυτό που θα κάνουμε είναι να βάψουμε αυτή τη σπείρα με γαμετόφυτα και μέσα σε τρεις εβδομάδες αυτά θα γίνουν μικρά φύκη. Και στο πέρασμα του χρόνου, θα τα πουλάμε σε πελάτες. Αυτοί θα τα μεγαλώνουν και θα ετοιμάζουν τα φύκια για προϊόντα» τονίζει ο Τζόσουα Μάζελ, επικεφαλής καλλιέργειας της Hortimare.

Με μια αυξανόμενη ποικιλία αξιόπιστων ειδών και βελτιώνοντας τις τεχνικές υπεράκτιας καλλιέργειας, η Hortimare αναμένει ότι η ικανότητα παραγωγής φυκιών στην Ευρώπη θα δεκαπλασιαστεί στο εγγύς μέλλον. Αυτό σίγουρα θα αυξήσει τις επενδύσεις σ' αυτόν τον αναδυόμενο τομέα: «Για να μπορέσουμε να παράγουμε τόσο μεγάλες ποσότητες, χρειάζονται μεγάλες επενδύσεις στα μηχανοποιημένα συστήματα. Χρειαζόμαστε υποστήριξη από τις κυβερνήσεις όσον αφορά στην νομοθεσία, αλλά και στην χρηματοδότηση. Χρειαζόμαστε η βιομηχανία να μας υποστηρίξει περισσότερο» σημειώνει ο Χάικ βαν Έξελ, εκτελεστικός διευθυντής της Hortimare.

Ενώ τα νομικά εμπόδια δυσκολεύουν την δυνατότητα απόκτησης μιας άδειας καλλιέργειας, όσοι ασχολούνται με τα φύκια εναποθέτουν τις ελπίδες τους στη νέα στρατηγική της Ε.Ε. «από το αγρόκτημα στο τραπέζι». Είναι μέρος της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και στοχεύει στην επιτάχυνση της οικονομικής μετάβασης σε πιο δίκαια, υγιεινά και φιλικά προς το περιβάλλον συστήματα τροφίμων.

Η Zeewaar δεν πουλά τα φύκια της απευθείας στους καταναλωτές. Συνεργάζεται με παραγωγούς τροφίμων, δίνοντάς τους αποξηραμένες νιφάδες, που τα εργοστάσια μπορούν να χρησιμοποιήσουν εύκολα: «Τώρα είναι αποξηραμένα. Είναι δύσκολο αυτό που κάνουμε. Δεν έχουμε μεγάλο κέρδος. Πρέπει να προσπαθήσουμε πολύ στην αγορά για να πείσουμε τους παραγωγούς τροφίμων να τα χρησιμοποιήσουν. Δοκιμάστε τα! Δοκιμάστε τα με σάλτσα ή με τα μπαχαρικά σας, σαν τσάι ή σαν ρόφημα. Η ζήτηση μεγαλώνει αλλά έχει διακυμάνσεις. Κινείται προς τα πάνω, όπως ο ωκεανός» αναφέρει η Ρεμπέκα Γουίρινγκ, ιδιοκτήτρια της Zeewaar.

Δεν χρειάζεται να πάει κάποιος μακριά για να δει τι συμβαίνει. Αυτή η παραλία της Βόρειας Θάλασσας, ένας δημοφιλής τουριστικός προορισμός, παρά τα παγωμένα της νερά, είναι δίπλα σε ένα παρθένο φυσικό περιβάλλον, λίγα χιλιόμετρα από τη φάρμα με τα φύκια. Ένα παραθαλάσσιο εστιατόριο σερβίρει μπέργκερ με φύκια. Ο Μάριο Ντε Πάγκτερ είναι ο σεφ: «Τα φύκια είναι τοπικά. Προσθέτουν στην γεύση umami. Βοηθά το μπιφτέκι να έχει καλύτερο σχήμα και αντικαθιστά το αλάτι. Αυτό είναι πολύ καλό».

Καθώς τα γευστικά υποκατάστατα κρέατος γίνονται ολοένα και πιο δημοφιλή, οι Ευρωπαίοι καταναλωτές ίσως εξοικειωθούν γρήγορα με τα θρεπτικά και γευστικά πλεονεκτήματα των φυκιών, αλλά και με τους φυσικούς τρόπους καλλιέργειάς τους. «Η υφή είναι σαν του κανονικού μπέργκερ. Είναι λίγο αλμυρό. Έχει υπέροχη γεύση. Είναι vegan. Είναι μια δημοφιλής τάση. Ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι έρχονται εδώ γιατί νοιάζονται για το περιβάλλον» συμπληρώνει η σερβιτόρα Ταμάρα Ντε Πάγκτερ.

Η Ρεμπέκα Γουίρινγκ, ιδιοκτήτρια της Zeewaar υπογραμμίζει: _«Βλέπουμε να υπάρχει αλλαγή. Είναι αργή βέβαια. Σας εγγυώμαι όμως ότι θα τα ξαναπούμε σε 13 χρόνια από σήμερα. Θα είμαι γριά και θα έχω ασπρίσει. Θα έρθετε και θα δείτε διαφορετικά εδέσματα με φύκια». _

Μοντέρ • Jean-Christophe Marcaud

Κοινοποιήστε το άρθρο