Μουσείο Ακρόπολης: Αποδόθηκε το θραύσμα Fagan από το Παλέρμο

Τελετή απόδοσης του θραύσματος Fagan
Τελετή απόδοσης του θραύσματος Fagan Πνευματικά Δικαιώματα Μουσείο Ακρόπολης
Από Γιώργος Μητρόπουλος
Κοινοποιήστε το άρθροΣχόλια
Κοινοποιήστε το άρθροClose Button
Αντιγραφή/Επικόλληση το λινκ του βίντεο πιο κάτω:Copy to clipboardCopied

Πραγματοποιήθηκε στο Μουσείο της Ακρόπολης, το μεσημέρι της Δευτέρας, η τελετή απόδοσης του θραύσματος Fagan από τη ζωφόρο του Παρθενώνα που ανήκει στις συλλογές του Αρχαιολογικού Μουσείου Αντονίνο Σαλίνας του Παλέρμο

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Πραγματοποιήθηκε στο Μουσείο της Ακρόπολης, το μεσημέρι της Δευτέρας, η τελετή απόδοσης του θραύσματος Fagan από τη ζωφόρο του Παρθενώνα που ανήκει στις συλλογές του Αρχαιολογικού Μουσείου Αντονίνο Σαλίνας του Παλέρμο. Το θραύσμα με το πόδι της θεάς Άρτεμης εκτίθεται πλέον στο ελληνικό μουσείο για διάστημα οκτώ ετών, ως μακροχρόνια κατάθεση με προοπτική να παραμείνει σε μόνιμη βάση, επανενωμένο και προσαρμοσμένο στη θέση που αιώνια του ανήκε.

Είναι η πρώτη φορά στην ιστορία που πραγματοποιείται μια τέτοια συνεργασία, κάτι που ανοίγει σίγουρα το δρόμο και βάζει στο τραπέζι έναν οδικό χάρτη και για άλλα μουσεία του εξωτερικού, που έχουν στις συλλογές τους, γλυπτά και θραύσματα από το σημαντικότερο μνημείο της Ελλάδας. Η σικελική κυβέρνηση και οι ιταλικές αρχές γίνονται λοιπόν πρωτοπόροι στην προσπάθεια επαναπατρισμού των διάσπαρτων μελών του γλυπτού διακόσμου του Παρθενώνα, μέσω της συμφωνίας που υπογράφτηκε μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας.

Κατά τη διάρκεια της τελετής, ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης επισήμανε: «Το σημαντικό βήμα το οποίο γίνεται σήμερα πιστεύω ότι ανοίγει τον δρόμο έτσι ώστε και άλλα μουσεία να μπορέσουν να κινηθούν στην αντίστοιχη κατεύθυνση. Με πιο σημαντικό, φυσικά, το Βρετανικό Μουσείο, το οποίο θα πρέπει πια να αντιληφθεί ότι έχει έρθει ο καιρός τα μάρμαρα του Παρθενώνα τα οποία έφυγαν από την Ελλάδα σε συνθήκες που λίγο-πολύ είναι όλες γνωστές, να επιστρέψουν πια εδώ, στο φυσικό τους σπίτι».

Tavitian/ParisTavitian
Το απότμημα του λίθου VI από την ανατολική ζωφόρο με το πόδι της Αρτέμιδας που έρχεται από το Μουσείο A. Salinas του Παλέρμο.Tavitian/ParisTavitian

Το συγκεκριμένο θραύσμα του ανάγλυφου διακόσμου είναι απόσπασμα του λίθου VI της ανατολικής ζωφόρου του Παρθενώνα. Είναι από πεντελικό μάρμαρο και απεικονίζει τα κάτω άκρα της θεάς Αρτέμιδας, η οποία ατενίζει την πομπή των Παναθηναίων, που προσέρχεται προς το μεγάλο ναό. Tο αριστερό κομμάτι του λίθου βρίσκεται στο Μουσείο Ακρόπολης ενώ το δεξιό στο Βρετανικό Μουσείο. Το θραύσμα με ύψος 0,355μ., πλάτος 0,31μ. και πάχος 0,105μ., ανήκε στη συλλογή του διπλωμάτη, ζωγράφου και αρχαιολόγου Ρόμπερτ Φέιγκαν, Βρετανού Πρόξενου στη Σικελία και στη Μάλτα. Του το προσέφερε ως δώρο ο λόρδος Έλγιν, πριν φύγει για το Λονδίνο, ο οποίος το αποκόλλησε από τον Παρθενώνα μαζί με τα υπόλοιπα γλυπτά.

Μετά το θάνατό του Φέιγκαν, πουλήθηκε από τη χήρα του και αγοράστηκε από το Πανεπιστήμιο του Παλέρμο μεταξύ 1818-1820. Περιήλθε στην κατοχή του Μουσείου Αντονίνο Σαλίνας το 1836. Από το 2008 έως το 2009, μέσω δανεισμού, κατέφτασε για πρώτη φορά στην Ελλάδα, στο πλαίσιο της έκθεσης «Νόστοι» στο Μουσείο Ακρόπολης.

Πάρις Ταβιτιάν
Η θέση στην οποία προσαρμόζεται το πόδι της Θεάς Αρτέμιδας πάνω στο λίθο VI της ανατολικής ζωφόρου, χρωματισμένο για να ξεχωρίζει.Πάρις Ταβιτιάν

Η τωρινή ελληνοϊταλική συμφωνία προβλέπει, σύμφωνα με την ιταλική νομοθεσία, ότι για μια περίοδο τεσσάρων ετών, με δυνατότητα ανανέωσης άλλων τεσσάρων ετών, το Σαλίνας προσφέρει στο Μουσείο της Ακρόπολης το θραύσμα του Παρθενώνα, που σήμερα φυλάσσεται στο Παλέρμο. Σε αντάλλαγμα, δύο πολύ σημαντικά αντικείμενα από τις συλλογές του Μουσείου της Ακρόπολης θα φτάσουν στην πόλη της Σικελίας, το καθένα για μια περίοδο τεσσάρων ετών: πρόκειται για ένα σημαντικό ακέφαλο άγαλμα της Αθηνάς που χρονολογείται περί τα τέλη του 5ου αιώνα π.Χ. και έναν γεωμετρικό αμφορέα του πρώτου μισού του 8ου αιώνα π.Χ. Η συμφωνία προβλέπει, επίσης, τη διοργάνωση κοινών πρωτοβουλιών που θα υλοποιηθούν με σύμπραξη των δύο μουσείων σε θέματα πολιτιστικού ενδιαφέροντος διεθνούς εμβέλειας.

Ο Αλμπέρτο Σαμονά, Σύμβουλος της Κυβέρνησης της Σικελίας επί των Πολιτισμικών Αγαθών και της Σικελικής Ταυτότητας τόνισε: «Σήμερα οικοδομούμε μαζί το μέλλον. Αφορά όλη την Ευρώπη στην οποία Ελλάδα και Σικελία είναι ενωμένες υπό ένα κοινό όραμα. Πρόθεση της περιφερειακής κυβέρνησης της Σικελίας, είναι να παραμείνει επ’ αόριστον το θραύσμα στην Αθήνα, και ακριβώς γι’ αυτό, κατόπιν αιτήματος της Σικελικής Περιφέρειας στο ιταλικό Υπουργείο Πολιτισμού, έχει ανοίξει εδώ και πάνω από έναν χρόνο ο φάκελος με τον οποίο ζητούμε να υλοποιηθεί αυτή μας η πρόθεση. Τις επόμενες ημέρες θα γιορτάσουμε στην Σικελία την άφιξη από την Αθήνα του περιώνυμου αγάλματος της θεάς Αθηνάς, που θα έρθει κοντά μας για να το θαυμάσει ο κόσμος στο Μουσείο Σαλίνας».

χ
Η θέση που προσαρμόζεταιχ

Η διευθύντρια του Μουσείου Αντονίνο Σαλίνας του Παλέρμο, Κατερίνα Γκρέκο επισήμανε: «Είναι μια έντονα συναισθηματική στιγμή. Πιστεύουμε ότι η επιστροφή του ευρήματος στην Ελλάδα είναι μια πράξη αναγκαία. Είμαστε χαρούμενοι που μπορέσαμε να γίνει πραγματικότητα. Είναι ένα γεγονός πολύ μεγάλης σημασίας. Έχει πολύ μεγάλο συμβολισμό. Η επανασύνδεση του θραύσματος με τα υπόλοιπα φειδιακά θραύσματα που εκτίθενται σε αυτό το μεγαλειώδες μουσείο επισφραγίζει καταρχάς, στον υπέρτατο αντιπροσωπευτικό βαθμό, τα αισθήματα αδελφοσύνης και πολιτισμικής ταυτότητας που εδώ και αιώνες συνδέουν τη Σικελία με την Ελλάδα. Ελπίζουμε αυτή η “επιστροφή” στην Ελλάδα, στην Αθήνα, να γίνει σύντομα οριστική και, από τη στιγμή αυτή που βιώνουμε όλοι σήμερα, να διατηρηθεί για πάντα η ανάμνηση μιας χειρονομίας που θέλει να είναι κίνηση φιλίας και αμοιβαίας αναγνώρισης».

Η Λίνα Μενδώνη, Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού υπογράμμισε τη σημασία αυτής της χειρονομίας: «Το πιο σημαντικό είναι η πρωτοβουλία της Περιφερειακής Κυβέρνησης της Σικελίας όχι μόνον να επιτρέψουν την έκθεση του θραύσματος Fagan στο Μουσείο της Ακρόπολης, αλλά να ζητήσουν από το Υπουργείο Πολιτισμού της Ιταλικής Δημοκρατίας την τροποποίηση του κώδικα για την πολιτιστική κληρονομιά, προκειμένου το συγκεκριμένο απότμημα του Παλέρμο να παραμείνει εσαεί στην Ελλάδα. Η εκπεφρασμένη αυτή πολιτική βούληση επιβεβαιώνει τους μακρότατους δεσμούς πολιτιστικής συνάφειας και αδελφοσύνης της Ελλάδας και της Σικελίας, καθώς και την εμπράγματη αναγνώριση μιας κοινής μεσογειακής ταυτότητας. Την επανένωση των παρθενωνείων γλυπτών δεν την απαιτεί μόνον η παγκόσμια κοινή γνώμη. Το ίδιο το χάσκον και ακρωτηριασμένο μνημείο αξιώνει την επιστροφή των αρχιτεκτονικών γλυπτών μελών του, προκειμένου να επανακτήσει την ενιαία και αδιαίρετη φυσική, αισθητική και νοηματική οντότητά του».

PARIS_TAVITIAN/c.PARIS_TAVITIAN
Τελετή ΑπόδοσηςPARIS_TAVITIAN/c.PARIS_TAVITIAN

Όλα τα βλέμματα βέβαια είναι στραμμένα στο Λονδίνο και στο Βρετανικό Μουσείο, λόγω των «Ελγινείων». Ο Γιώργος Μητρόπουλος, δημοσιογράφος του Euronews μεταδίδει: «Μετά την επιστροφή των 10 θραυσμάτων του Παρθενώνα από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο την προηγούμενη εβδομάδα, σειρά πήρε τώρα αυτό το μοναδικό θραύσμα από το Αρχαιολογικό Μουσείο της Σικελίας. Η σικελική κυβέρνηση υποδεικνύει τον τρόπο, το τι μπορεί να κάνει το Ηνωμένο Βασίλειο, ώστε τα γλυπτά του Βρετανικού Μουσείου να βρουν ξανά τη θέση τους, κάτω από το αττικό φως».

Ο διευθυντής του Μουσείου της Ακρόπολης, καθηγητής Νίκος Σταμπολίδης δίνει τη δική του εικόνα για το ποια μπορεί να είναι η λύση αυτού του πολυετούς ζητήματος: «Η τελική πράξη πρέπει να γίνει από το βρετανικό κοινοβούλιο. Στην απόφαση της UNESCO, την 29η Σεπτεμβρίου 2021, αναφέρεται ότι πρόκειται για διακυβερνητικό ζήτημα. Δεν αφορά δηλαδή μόνο τα δύο μουσεία. Είναι μεταξύ των δύο κυβερνήσεων. Το 1816, για να τα αγοράσει το Βρετανικό Μουσείο, επενέβη το βρετανικό Κοινοβούλιο. Επίσης το 1963, με πράξη του βρετανικού κοινοβουλίου αποφασίστηκε ότι δεν πρέπει να φύγουν ποτέ από τη χώρα. Άρα μπορεί να γίνει κάτι αντίστοιχο το 2022 και να αποφασίσουν την επιστροφή και την επανένωσή τους για το καλό ολόκληρης της ανθρωπότητας και ως δείγμα της ευγένειας που νομίζω ότι έχει ο βρετανικός λαός, καθώς στην πλειοψηφία του είναι υπέρ της επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα. Μια πράξη του βρετανικού κοινοβουλίου θα έλυνε λοιπόν το ζήτημα αυτό, έτσι ώστε να μπορεί να βλέπει κανείς το μνημείο στο χώρο που το γέννησε, στις εποχές που αλλάζουν, στο φως το οποίο τα έλουζε και τα λούζει».

Μουσείο Ακρόπολης
Η τελετή απόδοσηςΜουσείο Ακρόπολης
Κοινοποιήστε το άρθροΣχόλια

Σχετικές ειδήσεις

Μουσείο Ακρόπολης: Το «θραύσμα Fagan» επέστρεψε στο σπίτι του

Newcomers: Από την πρώτη δίκη του #MeToo στην Ελλάδα, στο σκακιστικό σύμπαν του «Πανελλήνιον»

Ρίκα Πανά: « Η ζωή σε μαθαίνει ότι πρέπει να βρεις έναν τρόπο να διαμαρτυρηθείς»