Το δεύτερο παιδί μιας πολύτεκνης εργατοοικογένειας και το μοναδικό από τα αδέλφια του που πήγε στο πανεπιστήμιο - Από πού φέρεται να προέρχεται το όνομά του και γιατί το μάλλον βαρετό του προφίλ θεωρείται από ειδικούς ιδανικό για τους ψηφοφόρους.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΜε εμφανή την αίσθηση του καθήκοντος - και λίγο... βαρετός - δεν ανταποκρίνεται σε κανένα στερεότυπο ενός εύφλεκτου πολιτικού.
Για τους Εργατικούς, ο επικεφαλής τους Σερ Κιρ Στάρμερ είναι αυτό ακριβώς που θέλει και χρειάζεται η Βρετανία, έπειτα από 14 χρόνια ταραχώδους διακυβέρνησης από τους Συντηρητικούς. Ο 61χρονος κεντροαριστερός είναι το αδιαφιλονίκητο φαβορί για να διαδεχθεί τον Ρίσι Σούνακ στην πρωθυπουργία μετά τις εκλογές της 4ης Ιουλίου, έπειτα από τέσσερα χρόνια στην αντιπολίτευση, στην διάρκεια των οποίων μετακίνησε το Εργατικό Κόμμα από τα αριστερά προς το κέντρο. Το μήνυμά του προς τους ψηφοφόρους ήταν σταθερά πως μια κυβέρνηση των Εργατικών θα φέρει την αλλαγή, μάλλον για να καθησυχάσει, παρά για να τρομάξει.
«Μια ψήφος υπέρ των Εργατικών είναι μια ψήφος σταθερότητας - οικονομικής και πολιτικής», δήλωσε ο Στάρμερ στις 22 Μαΐου μετά την προκήρυξη εκλογών από τον Ρίσι Σούνακ.
Αν οι δημοσκοπήσεις που δίνουν διψήφιο προβάδισμα στους Εργατικούς επαληθευθούν την ημέρα των εκλογών, ο Στάρμερ θα γίνει ο πρώτος πρωθυπουργός του Εργατικού Κόμματος έπειτα από 14 χρόνια.
Νομικός στο επάγγελμα, πρώην επικεφαλής εισαγγελέας σε Αγγλία και Ουαλία μεταξύ 2008 και 2013, ο Στάρμερ χαρακτηρίζεται σκωπτικά από τους αντιπάλους του ως «ο αριστερούλης δικηγόρος του Λονδίνου». Χρήστηκε ιππότης για την ηγεσία του στην Εισαγγελία του Στέμματος, με τους συντηρητικούς συχνά να το χρησιμοποιούν αυτό εναντίον του, ώστε να τον χαρακτηρίσουν ως «ελίτ».
Ο ίδιος, πάντως, προτιμά να τονίζει ότι είναι ένας άνθρωπος της καθημερινότητας με μάλλον ταπεινή καταγωγή, υπογραμμίζοντας έτσι την διαφορά του από τον Σούνακ, ο οποίος υπήρξε τραπεζίτης της Goldman Sachs και νυμφεύθηκε την κόρη ενός δισεκατομμυριούχου. Για παράδειγμα, ο Στάρμερ δεν κρύβει την αγάπη του για το ποδόσφαιρο. Προτιμά να περνά τα σαββατοκύριακά του είτε παίζοντας είτε παρακολουθώντας την αγαπημένη του Άρσεναλ πίνοντας μπύρα στην παμπ της γειτονιάς του. Είναι νυμφευμένος με την Βικτόρια Αλεξάντερ, η οποία ασχολείται με την υγεία στον χώρο εργασίας, και έχουν δύο παιδιά σε εφηβική ηλικία, τα οποία αμφότεροι δίνουν μάχη για να κρατήσουν εκτός επικαιρότητας.
Ο Στάρμερ γεννήθηκε το 1963 και μεγάλωσε λίγο έξω από το Λονδίνο. Ήταν το δεύτερο από τα τέσσερα παιδιά του εργαλειοποιού Ρότνεϊ Στάρμερ και της νοσηλεύτριας Τζόσεφιν Μπέικερ και το μικρό του όνομα φέρεται να υπήρξε φόρος τιμής στον Κιρ Χάρντι, πρώτο ηγέτη του Εργατικού Κόμματος. Ο Στάρμερ δεν έχει κρύψει ότι τα παιδικά του χρόνια ήταν χρόνια στερήσεων. «Υπήρξαν δύσκολες εποχές», είπε στην ομιλία με την οποία άνοιξε την προεκλογική του εκστρατεία. «Γνωρίζω την αίσθηση του ανεξέλεγκτου πληθωρισμού, πώς η αύξηση του κόστους ζωής κάνει τρομακτική την άφιξη του ταχυδρόμου, μήπως μας φέρει άλλον έναν λογαριασμό που δεν μπορούμε να πληρώσουμε. Συνήθως επιλέγαμε να αφήσουμε απλήρωτο το τηλέφωνο, διότι, όταν μας το έκοβαν, ήταν το ευκολότερο που μπορούσαμε να στερηθούμε».
Η μητέρα του Στάρμερ υπέφερε από ρευματοειδή αρθρίτιδα, ένα χρόνιο αυτοάνοσο νόσημα που την έκανε να πονά πολύ, με τον ίδιο να λέει ότι οι επισκέψεις του στο νοσοκομείο και η βοήθεια που της προσέφερε τον έκανε να ευαισθητοποιηθεί περισσότερο για το βρετανικό δημόσιο σύστημα υγείας NHS.
Ο Στάρμερ υπήρξε το πρώτο μέλος της οικογένειάς του που έλαβε ανώτατη εκπαίδευση. Σπούδασε νομικά στα πανεπιστήμια του Λιντς και της Οξφόρδης. Πριν τοποθετηθεί επικεφαλής εισαγγελέας, ειδικεύθηκε στην δικηγορία σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Με την πολιτική ασχολήθηκε στα 50 του και το 2015 εξελέγη βουλευτής. Συχνά διαφωνούσε με τον προκάτοχό του Τζέρεμι Κόρμπιν - διαφωνίες που κάποια στιγμή τον έκαναν να παραιτηθεί από την ηγετική ομάδα του κόμματος. Παρ' όλα αυτά, συμφώνησε να εργαστεί ως εκπρόσωπος του κόμματος στο ζήτημα του Brexit, μια απόφαση για την οποία έχει ερωτηθεί επανειλημμένα, όπως και για το ότι το 2019 είχε απευθύνει έκκληση στους ψηφοφόρους να στηρίξουν τον Κόρμπιν. Η απάντησή του ήταν πως επιθυμούσε να παραμείνει και να αγωνιστεί για να αλλάξει το Εργατικό Κόμμα. Όπως είχε πει χαρακτηριστικά, «οι ηγέτες παρέρχονται, όμως τα κόμματα μένουν».
Μετά τις εκλογικές ήττες των Εργατικών υπό την ηγεσία του Κόρμπιν το 2017 και το 2019, με την τελευταία να είναι το χειρότερο αποτέλεσμα του κόμματος από το 1935, οι Εργατικοί επέλεξαν τον Στάρμερ να ηγηθεί της ανασύνταξής τους.
Ωστόσο, επρόκειτο για μια περίοδο κάθε άλλο παρά ιδανική. Στην διάρκειά της, η Βρετανία βίωσε την πανδημία της COVID-19, εγκατέλειψε την Ευρωπαϊκή Ένωση, απορρόφησε το οικονομικό σοκ της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και τις συνέπειες από τις τραυματικές 49 ημέρες διακυβέρνησης της Λις Τρας το 2022.
Ως προς το πολιτικό κλίμα, ούτε αυτό χαρακτηρίζεται ιδανικό. Η κρίση του κόστους ζωής έχει οδηγήσει σε κύμα απεργιών στον δημόσιο τομέα και μια πολιτική αναταραχή με δύο συντηρητικούς πρωθυπουργούς με απόσταση εβδομάδων το 2022 (Μπόρις Τζόνσον, Λιζ Τρας), πριν αναλάβει το πηδάλιο ο Σούνακ με αποστολή να σταθεροποιήσει το βρετανικό... σκάφος.
Έχοντας αναλάβει ένα κόμμα διαβόητο για τις εσωτερικές του διαιρέσεις, ο Στάρμερ επέβαλε πειθαρχία, άφησε πίσω του τις πιο σοσιαλιστικές θέσεις του προκατόχου του και απολογήθηκε για τις τάσεις αντισημιτισμού που, σύμφωνα με εσωτερική έρευνα, είχαν εξαπλωθεί κατά την περίοδο της ηγεσίας του Κόρμπιν. Δεσμεύθηκε για «αλλαγή κουλτούρας στο Εργατικό Κόμμα» και τόνισε πως το σύνθημα είναι «η πατρίδα προηγείται του κόμματος».
Αν και διαφώνησε με την απόφαση του Ηνωμένου Βασιλείου να εγκαταλείψει την Ευρωπαϊκή Ένωση, ο Κιρ Στάρμερ τονίζει πως μια κυβέρνηση των Εργατικών δεν θα επιδιώξει να αντιστρέψει το ευρωβρετανικό διαζύγιο. Οι επικριτές του τον κατηγορούν για έλλειψη πολιτικών αρχών - οι υποστηρικτές του λένε πως είναι πραγματιστής και σέβεται το γεγονός ότι οι Βρετανοί ψηφοφόροι δεν επιθυμούν να επανέλθουν στην διχαστική αντιπαράθεση του Brexit.
Τώρα όμως ο Σερ Κιρ Στάρμερ έχει έναν πολύ πιο δύσκολο γρίφο να λύσει. Πρέπει να πείσει τους ψηφοφόρους ότι μια κυβέρνηση των Εργατικών μπορεί να αντιμετωπίσει την χρόνια στεγαστική κρίση στην Βρετανία και να αποκαταστήσει τα προβλήματα στις καταρρέουσες βρετανικές δημόσιες υπηρεσίες - ειδικά στο NHS - χωρίς όμως να επιβάλει φοροαυξήσεις ή να αυξήσει το δημόσιο χρέος. Προς δυσαρέσκεια των υποστηρικτών του, άρχισε ήδη να αποστασιοποιείται από την υπόσχεση να επενδύσει δισεκατομμύρια σε πράσινες τεχνολογίες, λέγοντας πως μια κυβέρνηση των Εργατικών δεν θα δανειστεί περισσότερο για να χρηματοδοτήσει δημόσιες δαπάνες.
Σύμφωνα με τον πολιτικό επιστήμονα στο πανεπιστήμιο Queen Mary του Λονδίνου Τιμ Μπέιλ, «πολλοί αριστεροί θα τον κατηγορήσουν ότι τους απογοήτευσε, προδίδοντας σοσιαλιστικές αρχές. Και πολλοί δεξιοί θα τον κατηγορήσουν ως "κωλοτούμπα". Όμως, αν αυτό χρειάζεται για να νικήσει, τότε θεωρώ ότι αυτό μας λέει κάτι για τον χαρακτήρα του. Θα κάνει ό,τι χρειάζεται - και έχει κάνει ό,τι χρειάζεται - για να πάρει την κυβέρνηση».
Υπό την ηγεσία του, το Εργατικό Κόμμα έχει εκτοξεύσει τα δημοσκοπικά του ποσοστά, κάτι που βοηθά και τον ίδιο τον Στάρμερ που βλέπει τους εσωκομματικούς του επικριτές να σιωπούν. Απέναντι σε ενθουσιώδεις παρευρισκόμενους, είπε με τον ίδιο ενθουσιασμό στο συνέδριο του κόμματος τον περασμένο Οκτώβριο: «Μεγάλωσα ως μέλος της εργατικής τάξης. Αγωνίζομαι όλη μου τη ζωή. Και δεν θα σταματήσω τώρα». Κι όταν ένα διαδηλωτής ξέφυγε από το προσωπικό ασφαλείας, ανέβηκε στην σκηνή και τον έλουσε με γκλίτερ και κόλλα, ο Στάρμερ επέδειξε έναν αξιοθαύματο συνδυασμό της προσωπικής του αυτοσυγκράτησης και του βρετανικού φλέγματος.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΣτις εκλογές της 4ης Ιουλίου, κάποιοι βλέπουν μια επανάληψη του 1997, όταν οι Εργατικοί του Τόνι Μπλερ θριάμβευσαν έπειτα από 18 χρόνια διακυβέρνησης των Τόρις. Ο Στάρμερ μπορεί να μην έχει τον αέρα του Μπλερ, σχολιάζει ο Μπέιλ, όμως «δεδομένων των όσων έχουν περάσει οι Βρετανοί μετά το δημοψήφισμα του Brexit το 2016, θα έλεγα πως δεν θα τους κακοέπεφτε να ζήσουν και κάτι λίγο βαρετό».