Όταν η Χαρίτα Μάντολες έκανε τους ευρωβουλευτές να δακρύσουν...

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

«Ήρθα εδώ για να μας βοηθήσετε. Θέλουμε να μάθουμε την αλήθεια, τι έγιναν οι άνθρωποί μας. Και την Τουρκία να μην τη βάλετε στην Ευρώπη αν δεν μας πει πρώτα που είναι οι ζωντανοί και οι νεκροί μας».

Αυτό το δυνατό μήνυμα μετέφερε στους ευρωβουλευτές της Επιτροπή Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (LIBE) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου η γυναίκα-σύμβολο της Κύπρου, Χαρίτα Μάντολες. 

Η γυναίκα που δεν σταμάτησε ποτέ να παλεύει για τη δικαιοσύνη των οικογενειών των θυμάτων και των αγνοουμένων της τουρκικής εισβολής, καταχειροκροτήθηκε για τα λόγια αλλά και την παρουσία της. 

«Οι τουρκοκύπριοι να πάνε στα σπίτια τους και εμείς στα δικά μας, να ζούμε αγαπημένοι και ενωμένοι χωρίς στρατιώτες και στρατούς κατοχής, και οι έποικοι να πάνε στο σπίτι τους!», είπε συνοψίζοντας χρόνια πόνου και αγώνα. 

Η μαρτυρία που συγκλονίζει

Προηγήθηκε η συγκλονιστική μαρτυρία της για όσα έγιναν στις 20 Ιουλίου του 1974, την ημέρα που Τούρκοι στρατιώτες αποβιβάστηκαν στο χωριό της, το Πεντεμίλι της Κερύνειας. 

Η «γυναίκα με τους περισσότερους Αγνοούμενους» έβγαλε για λίγο μόνο τις φωτογραφίες με τους ανθρώπους της που κρατάει συνήθως στο μαυροφορεμένο στήθος της. Κάθισε δίπλα στον συντονιστή της LIBE, αλλά και στον Εισηγητή του Ευρωκοινοβουλίου για το θέμα των Αγνοουμένων, Φρανσουά Χαβιέ Μπελαμί και εκπροσωπώντας την Παγκύπρια Οργάνωση Συγγενών Αδήλωτων Αιχμαλώτων και Αγνοουμένων μετέφερε τα μηνύματα των συγγενών.

Με απλά λόγια, σταράτα, είπε την ιστορία της. «Έχω χάσει το σύζυγό μου 25 χρονών, τον πατέρα μου, την 23χρονη αδερφη μου που ήταν η μικρότερη, αλλά και τη μεγαλύτερη αδερφή μου ηλικίας 32 χρονών, τον ξάδελφό μου…», είπε.

«Στις 20 Ιουλίου ακούσαμε εκρήξεις και βγήκαμε έξω. Εγώ πήρα αγκαλιά την κόρη μου και ο άνδρας μου το γιο μας, μόλις ενός έτους. Βγήκαμε στα λεμονόδεντρα και εκεί είδαμε κι άλλους γείτονες. Οι Τούρκοι έβγαιναν από τη θάλασσα και πυροβολούσαν, τα αεροπλάνα πετούσαν χαμηλά και έριχναν βόμβες. Αποφασίσαμε να κρυφτούμε σε ένα υπόγειο στάβλο για να σωθούμε. Μαζί μας είχαμε ηλικιωμένους και παιδιά, βρέφη», διηγήθηκε.

«Την επόμενη μέρα, στις 5.20 μας βρήκαν οι Τούρκοι», συνέχισε. «Ήμασταν αιχμάλωτοι. Μας χτυπούσαν ανελέητα, μας ποδοπάτησαν τα γάλατα και τα μπιμπερό των παιδιών. Μας πήγαν σε ένα χωράφι με ελιές και μας είπαν να περιμένουμε.Όταν ήρθε ο αξιωματικός έδωσε εντολή να μας εκτελέσουν όλους…».

«Είδα να δολοφονούν έναν άνδρα μπροστά μου και έπεσα κάτω. Ύστερα από λίγο κάποιος με κλωτσούσε να σηκωθώ. Φώναζα τον σύζυγό μου. Αλλά τον σκότωσαν. Έπεσε κάτω, δεν με άφησαν να τον αγγίξω να δω αν ήταν νεκρός ή ζωντανός… Το μωρό μου όμως ήταν πάνω στο σβέρκο του πληγωμένο, έτρεχαν τα αίματα του, φώναζε “μπαμ μπαμ παπά μου”, κοιτούσε γουρλωμένα γύρω-γύρω, δεν περπατούσε, κι Τούρκοι δεν με άφηναν να το πιάσω», είπε σα να τα ζούσε ξανά.

«Εγώ φώναζα, “θέλω τον γιό μου, θέλω τον μωρό μου, το μωρό μου”, οι Τούρκοι με έσπρωχναν πίσω. Κουράστηκε ένας Τούρκος να με ακούει και έπιασε το μωρό από το χεράκι και μου το πέταξε μακριά μέσα στα αγκάθια. Μια κοπέλα έτρεξε και τον πήρε. Και ο Τούρκος το πήρε το μωρό απ’ τα χέρια της και τη βίασε μπροστά μας. Ακόμα ακούω τις κραυγές στα αυτιά μου», είπε. 

Το γιο της τον διεκδίκησε και τον πήρε. Αλλά δεν είπε πολλά άλλα η Χαρίτα Μάντολες. Τι ακολούθησε, πώς τόσα χρόνια δεν σταμάτησε ποτέ να αναζητά τους δικούς της. Ζήτησε την αλήθεια, τη Δικαιοσύνη από τους ευρωβουλευτές. Και πάλι συγκλόνισε. 

Η μαρτυρία του τουρκοκύπριου Ερμπάι Ακανσόι

Συγγενής δεύτερης γενιάς Αγνοουμένων από το χωριό Μαράθα, ο Ερμάι Ακανσόι μίλησε για τους Αγνοούμενους της τουρκοκυπριακής πλευράς. 

«126 άνθρωποι, γυναίκες, παιδιά και ηλικιωμένοι από τους κατοίκους του χωριού μου αγνοούνται. Ο πατέρας μου ήταν μόλις 18 και έζησε 86 μέρες ως αιχμάλωτος πολέμου», είπε. «Όταν γύρισε, έμαθε την καταστροφή που είχε γίνει. Τα αδέρφια του βασανίστηκαν και θανατώθηκαν. Συνολικά 32 συγγενείς του χάθηκαν τον Αύγουστο του 1974».

Ο Ακανσόι περιέγραψε το τραύμα του όταν συνειδητοποίησε από τη μαρτυρία του πατέρα του τι είχε συμβεί. 

«Αυτός ο πόνος δεν έχει σύνορα. Έχει προκληθεί από ανθρώπους με την ίδια αρρωστημένη ιδεολογία, τον καταστροφικό εθνικισμό, τη μισαλλοδοξία. Οι κοινότητες είναι πολύ τραυματισμένες και δεν υπάρχει διαδικασία απονομής δικαιοσύνης. Η αίσθηση της Δικαιοσύνης είναι μόνο στα λόγια. Ήρθα εδώ γιατί μόνο εμείς έχουμε το προνόμιο να χτίσουμε μια κοινωνία με Δικαιοσύνη», συμπλήρωσε. 

«Αγνοούμενοι της Ευρώπης…»

Ως «επείγον ζήτημα» που απαιτεί άμεσες απαντήσεις χαρακτήρισε το θέμα των Αγνοουμένων ο αρμόδιος Εισηγητής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Φρανσουά-Χαβιέ Μπελαμί. 

«Οι μισοί Αγνοούμενοι δεν έχουν βρεθεί. Και πίσω από τους αριθμούς υπάρχουν άνθρωποι που αναζητούν την αλήθεια. Δεν υπάρχει κάτι χειρότερο από ανθρώπους που δεν έχουν πρόσβαση στα στοιχεία για τους ανθρώπους τους που έχουν χαθεί. Οι Αγνοούμενοι της Κύπρου είναι Αγνοούμενοι της Ευρώπης. Η Κύπρος, όπως και η Ευρώπη έχουν ανάγκη από Δικαιοσύνη και Ειρήνη», τόνισε. 

Ειδική αναφορά έκανε στην Τουρκία και τον στρατό της  που αρνείται να δώσει στοιχεία και να υποδείξει περιοχές όπου βρίσκονται οι Αγνοούμενοι. 

«Η Τουρκία έχει την υποχρέωση να συμβάλει στην εξεύρεση της αλήθειας. Κατέχει τη μισή Κύπρο και εκεί είναι όλοι οι Αγνοούμενοι. Οι στρατιωτικές ζώνες πρέπει να ανοίξουν για τις έρευνες. Είναι ξεκάθαρη συνεχιζόμενη παραβίαση του άρθρου 2 για τα ανθρώπινα δικαιώματα», συμπλήρωσε. 

«Η Τουρκία θέλει να βελτιώσει τις σχέσεις της με την ΕΕ αλλά χρειάζεται εμπιστοσύνη, ειλικρίνεια, σεβασμός στα θεμελιώδη δικαιώματα και τις αρχές της Ευρώπης», υπογράμμισε. 

«Δεσμεύομαι ότι θα κάνω ο,τι περνάει από το χέρι μου για να πιέσω. θα πάω στην Κύπρο σύντομα, για να μιλήσω με τους υπευθύνους. δεν μας παίρνει να χάσουμε ακόμα μια γενιά που θα φύγει χωρίς να ξέρει την αλήθεια. Είναι ένας δεύτερος θάνατος για τους Αγνοούμενους…», κατέληξε.

Πίεση στον τουρκικό στρατό

Το λόγο έλαβε ο Λουκάς Φουρλάς από το ΕΛΚ, ο οποίος εισηγήθηκε την πραγματοποίηση της ακρόασης. 

«Χρειάζεται πίεση προς τον τουρκικό στρατό γιατί οστά πεσόντων και αγνοουμένων βρίσκονται ακόμα σε πηγάδια. Χρειάζεται ενίσχυση της Διερευνητικής Επιτροπής. Δεν είναι θέμα ούτε χρώματος, ούτε σημαίας, ούτε θρησκείας. Όλο το Ευρωκοινοβούλιο είναι ενωμένο για την αλήθεια», είπε. 

«Ίσως ακούγεται αυτονόητο αλλά ο χρόνος περνάει. Αγωνιούμε για άλλον έναν που θα φύγει χωρίς να έχει λάβει τα οστά του αγαπημένου του, χωρίς να μάθει την αλήθεια. Στηριζόμαστε πάνω σας για την περαιτέρω χρηματοδότηση της Διερευνητικής και την άσκηση πίεσης», είπε από την πλευρά του ο Κώστας Μαυρίδης των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών.

«Είχαμε και την σκόπιμη μετακίνηση οστών. Αυτό κι αν είναι έγκλημα…», συμπλήρωσε.

Από το ECR, ο Γεάδης Γεάδη σημείωσε ότι «δεν μπορούμε να εξισώσουμε τα μεμονωμένα περιστατικά με τα οργανωμένα εγκλήματα της Τουρκίας. Η ΕΕ οφείλει να εντείνει τις προσπάθειές της και να πείσει και την παγκόσμια κοινότητα».

«Έχω τρεις αγνοούμενους στην οικογένειά μου και έχω δει πολλά στις 15 μέρες που ήμουν αιχμάλωτος. Ίδιος είναι ο πόνος και στους ελληνοκύπριους και στους τουρκοκύπριους. Σαφώς, η Τουρκία έδρασε οργανωμένα, αλλά και βιάστηκαν και σκοτώθηκαν και τουρκοκύπριοι συμπατριωτες μας», είπε ο ευρωβουλευτής της Αριστεράς, Γιώργος Γεωργίου. 

Ο ανεξάρτητος ευρωβουλευτής Νικόλαος Αναδιώτης σχολίασε ότι «είναι εκατοντάδες οικογένειες. αυτοί οι άνθρωποι δε ζητούν εκδίκηση, αλλά απαντήσεις…».