Γίνεται ήδη επεξεργασία των απαντήσεων με τη συνδρομή ειδικής νομικής υποστήριξης καθώς η Αθήνα αξιολογεί ως σημαντικές τις ρηματικές διακοινώσεις αν και δεν παράγουν έννομα αποτελέσμα αλλά μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε δικαστήριο ως τεκμήρια
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Η Ελλάδα θα απαντήσει στις δυο ρηματικές διακοινώσεις της Λιβύης με αμιγώς νομικά επιχειρήματα το αμέσως επόμενο διάστημα, αναφέρουν πηγές του υπουργείου Εξωτερικών, συμπληρώνοντας ότι η χώρα υπερασπίζεται επί του πεδίου τα κυριαρχικά της δικαιώματα.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές γίνεται ήδη επεξεργασία των απαντήσεων με τη συνδρομή ειδικής νομικής υποστήριξης, καθώς η Αθήνα αξιολογεί ότι αυτές οι ρηματικές διακοινώσεις και οι απαντήσεις σε αυτές έχουν μεγαλύτερη αξία από τις απλές ανακοινώσεις, αν και δεν παράγουν έννομα αποτελέσματα και δεν συνεπάγονται την άμεση αποδοχή των αξιώσεων της Λιβύης, καθώς αν υπάρξει δικαστική διαμάχη στο Διεθνές Δικαστήριο, αποτελεί τεκμήριο το τι έχει καταγραφεί επισήμως, το οποίο λαμβάνεται υπόψη από το δικαστήριο. Για το λόγο αυτό οι συντάκτες των απαντήσεων φροντίζουν να είναι νομικά κατοχυρωμένες και τεκμηριωμένες από όλες τις απόψεις.
Πριν από μερικές ημέρες δημοσιοποιήθηκαν οι δύο ρηματικές διακοινώσεις της Τρίπολης που είχαν κατατεθεί πολύ νωρίτερα μέσα στο χρόνο, αμέσως μετά την πρόσκληση ενδιαφέροντος για τα θαλάσσια οικόπεδα νότια της Κρήτης.
Στην πρώτη περίπτωση, η Λιβύη αμφισβητεί ευθέως τη μέση γραμμή που έχει ορίσει η Ελλάδα και βάσει της οποίας έχουν χαραχθεί τα οικόπεδα, όχι μόνο δυτικά αλλά και νότια της Κρήτης, και τα οποία προσφέρθηκαν για αδειοδότηση ερευνών. Παράλληλα, για πρώτη φορά αποτύπωσε σε επίσημο έγγραφο τη διεκδίκησή της εις βάρος της χώρας μας, όπως απορρέει το Τουρκολιβυκό Μνημόνιο για τις θαλάσσιες ζώνες. Στη δεύτερη, που αν και έγινε γνωστή λίγο αργότερα έχει κατατεθεί νωρίτερα, η Λιβύη εκθέτει τις θέσεις της και διατυπώνει ενστάσεις έναντι των πρόσφατων ενεργειών της Ελλάδας και της Αιγύπτου στην Ανατολική και Κεντρική Μεσόγειο.
Ειδικότερα, η Λιβύη υπενθυμίζει ότι υπέγραψε με την Τουρκία Μνημόνιο Κατανόησης για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών στη Μεσόγειο στις 27 Νοεμβρίου 2019, το λεγόμενο Τουρκολυβικό μνημόνιο, το οποίο «καταχωρίστηκε δεόντως στη Γραμματεία του ΟΗΕ σύμφωνα με το 'Αρθρο 102 του Καταστατικού Χάρτη από τις 11 Δεκεμβρίου 2019 και συνιστά δίκαιη λύση που επετεύχθη βάσει του διεθνούς δικαίου». Υπογραμμίζει δε πως «ούτε η Ελλάδα, ούτε η Αίγυπτος έχουν κυριαρχικά δικαιώματα στις θαλάσσιες περιοχές που έχουν οριοθετηθεί μεταξύ Λιβύης και Τουρκίας σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο».
Η Αθήνα θεωρεί ότι οι ρηματικές διακοινώσεις είναι σε αντίποινα της πρόσκλησης ενδιαφέροντος για έρευνες σε θαλάσσια οικόπεδα νότια της Κρήτης και δεν ανταποκρίνονται ούτε κατ’ ελάχιστον στο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας. H Λιβύη έχει υπογράψει τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας του 1982, ωστόσο δεν την έχει κυρώσει, άρα δεν έχει ολοκληρώσει τη διαδικασία με την οποία παράγει έννομα αποτελέσματα. Παρόλα αυτά, με συνυποσχετικό έχει προσφύγει δύο φορές στο Διεθνές Δικαστήριο για ζητήματα που αφορούν οριοθετήσεις. Στην πρώτη περίπτωση κατά της Τυνησίας και στη δεύτερη κατά της Μάλτας. Επομένως, υπάρχει ένα προηγούμενο που έχει να κάνει με το Δίκαιο της Θάλασσας. Πηγές του υπουργείου Εξωτερικών σχολιάζουν επίσης ότι οι χάρτες που εξέδωσε η Λιβύη συνοδεύοντας τις ρηματικές διακοινώσεις, δεν αντιστοιχίζονται ούτε κατ’ ελάχιστον με το διεθνές δίκαιο, για παράδειγμα δεν δίνουν επήρεια στην Κρήτη, ενώ η Λιβύη έχει αναγνωρίσει επήρεια στη Μάλτα που είναι ένα πολύ μικρότερο νησί από την Κρήτη.
Έναρξη τεχνικών συζητήσεων με τη Λιβύη για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών
Η Ελλάδα οικοδόμησε τα τελευταία χρόνια σχέσεις και με τις δύο πλευρές της σύγκρουσης στη Λιβύη, θεωρώντας ότι είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει άμεσος και ειλικρινής διάλογος με γειτονικές χώρες και ότι η επίλυση τυχόν διαφορών πρέπει να γίνεται με τον τρόπο που προβλέπεται από το διεθνές δίκαιο και ιδίως το Δίκαιο της Θάλασσας.
Στο πλαίσιο αυτό, η Αθήνα επιθυμεί την έναρξη τεχνικών συζητήσεων με τη Λιβύη σε σχέση με την διευθέτηση θαλασσίων ζωνών. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές του υπουργείου Εξωτερικών, υπάρχει η συμφωνία ότι η κοινή μας βάση θα πρέπει να είναι στο μέλλον η έναρξη τεχνικών συζητήσεων για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών. Είναι αυτονόητο, αναφέρουν οι πηγές του ΥΠΕΞ, ότι από τη δική μας πλευρά δεν μπορεί να γίνει καμία απολύτως συνεννόηση, ούτε τεχνική ούτε πολιτική θεωρώντας ως τετελεσμένο γεγονός το τουρκολιβυκό μνημόνιο. Η συζήτηση που θα γίνει θα λαμβάνει ως δεδομένο το διεθνές δίκαιο, το δίκαιο της Θάλασσας και άρα όχι το τουρκολιβυκό μνημόνιο, το οποίο η Αθηνά θεωρεί ανυπόστατο.
Άλλωστε, η Ελλάδα είχε φτάσει αρκετά κοντά σε διευθέτηση των θαλασσίων ζωνών με τη Λιβύη το 2010, αλλά τελικά η προσπάθεια δεν στέφθηκε με επιτυχία.
Τέλος, οι πρόσφατες επισκέψεις του υπουργού Εξωτερικών, Γιώργου Γεραπετρίτη, κρίνονται ικανοποιητικές γιατί έγιναν στο υψηλότερο επίπεδο ηγεσίας και στις δύο πλευρές. Οι συζητήσεις που έγιναν εκεί αφορούσαν τρία βασικά ζητήματα: τις θαλάσσιες ζώνες, το μεταναστευτικό και τη διμερή συνεργασία.