Ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης ενημέρσωσε σήμερα το Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής
Για τις εξελίξεις στην ανατολική Μεσόγειο ενημέρωσε τους εκπροσώπους των κομμάτων, ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης, στο μαραθώνιο Εθνικό Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής που διήρκεσε 3,5 ώρες. Οι σχέσεις με τη Λιβύη, την Αίγυπτο, τον Λίβανο και τη Συρία καθώς και το Κυπριακό βρέθηκαν στο επίκεντρο.
Στο μέτωπο των ελληνοτουρκικών, ανώτατες διπλωματικές αναφέρουν ότι Αθήνα και Άγκυρα αναζητούν τις κατάλληλες ημερομηνίες για την διεξαγωγή του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας που αναμένεται εδώ και πολλούς μήνες, τοποθετώντας την πάντως οπωσδήποτε εντός του πρώτου τριμήνου του 2026. Τονίζουν δε ότι είναι σημαντικό να διεξαχθεί το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας ακόμα και αν δεν υπάρξει κάποιο θετικό αποτέλεσμα. Παράλληλα, το αμέσως επόμενο διάστημα θα υπάρξει Πολιτικός Διάλογος και συνομιλίες για Θετική Ατζέντα Ελλάδας-Τουρκίας. Η Αθήνα άλλωστε τάσσεται υπέρ του δομημένου διαλόγου, θεωρώντας ότι με τον τρόπο αυτό έχουν ήδη αποφευχθεί κρίσεις. Οι ίδιες πηγές εκφράζουν την πεποίθηση ότι υπάρχει περιθώριο αυτή τη στιγμή για συζήτηση σχετικά με την οριοθέτηση ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας παρά την ουσιαστική διαφορά που υπάρχει για το εύρος της συζήτησης. Σε κάθε περίπτωση στην Αθήνα υπάρχει ικανοποίηση για τον συνεχιζόμενο διάλογο που έχει οδηγήσει σε απτά αποτελέσματα, όπως είναι η μείωση των μεταναστευτικών ροών και η ελαχιστοποίηση των παραβιάσεων του εναέριου χώρου. Οι ανώτατες διπλωματικές διαψεύδουν, τέλος, ότι οι ελληνοτουρκικές σχέσεις είχαν μπει στο ψυγείο, καθώς είναι ανοιχτός ο δίαυλος επικοινωνίας αν και παραμένουν τα προβλήματα.
Σχετικά με την διεξαγωγή του Στρατηγικού Διαλόγου Ελλάδας-ΗΠΑ που πρόκειται να διεξαχθεί στην Αθήνα, οι πηγές αναφέρουν ότι αναζητούνται οι κατάλληλες ημερομηνίες εν μέσω των πυκνών εξελίξεων σε παγκόσμιο επίπεδο, με την Ουάσινγκτον να έχει εκφράσει την διάθεση να διεξαχθεί με την παρουσία του αμερικανού υπουργού Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο.
Για το Κυπριακό, η Ελλάδα θεωρεί πολύ σημαντική την κινητικότητα που υπάρχει την τελευταία περίοδο με τις ανώτατες διπλωματικές πηγές να αναφέρουν ότι έχει δημιουργηθεί μια δυναμική μετά την εκλογή του Τουφάν Ερχιουρμάν στα Κατεχόμενα και ότι υπάρχει η διάθεση να συνεχιστούν τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης. Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι θα πραγματοποιηθεί νέα διευρυμένη συνάντηση για το Κυπριακό πιθανότατα στη Νέα Υόρκη μέσα στον Ιανουάριο και ότι είναι πολύ σημαντικές ακόμα και οι άτυπες συναντήσεις που πραγματοποιούνται αυτή την περίοδο, καθώς φαίνεται το ζήτημα να έχει ξεπαγώσει μετά από το ναυάγιο του Κραν Μοντανά.
Για το καλώδιο ηλεκτρικής διασύνδεσης GSI οι πηγές υπογραμμίζουν ότι την ιδιαίτερη σημασία του έργου για την Κύπρο, σημειώνοντας ότι Μητσοτάκης και Χριστοδουλίδης έχουν ζητήσει περαιτέρω οικονομικοτεχνική μελέτη. Οι ίδιες πηγές εκτιμούν ότι δεν υφίσταται γεωπολιτικό ζήτημα και εκφράζουν τη βεβαιότητα ότι η Τουρκία δεν θα παρεμποδίσει το έργο, το οποίο στηρίζεται από την Ευρώπη και εδράζεται στο διεθνές δίκαιο και ότι αν επιλυθούν τα οικονομικοτεχνικά ζητήματα, το έργο θα συνεχιστεί κανονικά.
Ψηλά στην ατζέντα της Αθήνας η Λιβύη
Στον απόηχο των δηλώσεων του προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων της Λιβύης, Αγκίλα Σάλεχ, ότι είναι άκυρο το τουρκολιβυκό μνημόνιο, και ότι η νομοθετική εξουσία δεν θα επιτρέψει την επιβολή οποιασδήποτε θαλάσσιας συμφωνίας που δεν κινείται εντός των προβλέψεων του συντάγματος της χώρας, οι ίδιες ανώτατες διπλωματικές πηγές αναφέρουν ότι έχει διαμορφωθεί το πλαίσιο μιας συστηματικής σχέσης μεταξύ Αθήνας και Λιβύης και ότι μετά από προσπάθεια γίνεται διάλογος και με τις δύο πλευρές. Η Λιβύη είναι ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα στην διπλωματική ατζέντα της Αθήνας, που θεωρεί πολύ σημαντικό τον διάλογο και με τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές στη Λιβύη και την τήρηση ισορροπιών.«Είναι σημαντικό ότι μπορούμε να συνομιλούμε όχι με όρους αποικιοκρατικούς αλλά για την ανάπτυξη συνεργασίας σε διάφορους τομείς. Μάλιστα, μέσα στον Ιανουάριο προετοιμάζεται επιχειρηματική αποστολή από την Ελλάδα στη Βεγγάζη.
Παράλληλα, επισημαίνουν οι πηγές, όπως η Μάλτα έχει επήρεια σε θαλάσσιες ζώνες, το ίδιο ισχύει και για την Κρήτη. Τέλος, αναμένεται οι Τεχνικές Επιτροπές για την οριοθέτηση ΑΟΖ να συνεδριάσουν το επόμενο διάστημα.
Παράλληλα, σύμφωνα με τις ανώτατες διπλωματικές πηγές και ενόψει της επίσκεψης του πρωθυπουργού σε Ιερουσαλήμ και Ραμάλα (σε συνέχεια της τριμερούς Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα), η ελληνική παρουσία είναι αισθητή στην περιοχή και η χώρα οφείλει να τηρεί στάση αρχής.
Η Ελλάδα είναι από τις ελάχιστες χώρες που συνομιλεί με όλους και έχει δηλώσει την ετοιμότητά της να συμμετάσχει τόσο στο ανθρωπιστικό σκέλος όσο και στο κομμάτι της ανασυγκρότησης, υπογραμμίζουν οι ίδιες πηγές, συμπληρώνοντας ότι η Αθήνα θα αναλάβει πρωτοβουλία για την προστασία των χριστιανικών πληθυσμών της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής μέσα στο 2026.
Τέλος, όπως έγινε γνωστό η Αθήνα πρόκειται τους επόμενους μήνες να αναλάβει πρωτοβουλία με συγκεκριμένες δράσεις για την ένταξη των Δυτικών Βαλκανίων στην ΕΕ, με τον υπουργό Εξωτερικών Γιώργο Γεραπετρίτη να ξεκινά επισκέψεις στις χώρες αυτές.
Συνολικά, η ελληνική διπλωματία επιχειρεί να κινηθεί σε ένα σύνθετο και διαρκώς μεταβαλλόμενο γεωπολιτικό περιβάλλον, επενδύοντας σταθερά στον διάλογο, την πολυμέρεια και τη διεθνή νομιμότητα. Η Αθήνα επιδιώκει να διατηρήσει ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας ακόμη και με δύσκολους συνομιλητές, θεωρώντας ότι η πρόληψη κρίσεων και η σταδιακή οικοδόμηση εμπιστοσύνης μπορούν να αποδώσουν απτά αποτελέσματα. Με αιχμή το Κυπριακό, τα ελληνοτουρκικά, τη Λιβύη και την ενεργειακή ασφάλεια της Ανατολικής Μεσογείου, η χώρα επιχειρεί να ενισχύσει τον ρόλο της ως παράγοντα σταθερότητας, ενώ παράλληλα διεκδικεί ενεργό λόγο στις εξελίξεις της Μέσης Ανατολής και των Δυτικών Βαλκανίων. Το επόμενο διάστημα θα κρίνει κατά πόσο αυτή η στρατηγική του δομημένου διαλόγου και της ισορροπημένης παρουσίας μπορεί να μεταφραστεί σε μακροπρόθεσμα πολιτικά και γεωπολιτικά οφέλη.