Φόβοι για αύξηση κόστους και περιορισμός στην προσβασιμότητα- Γιατί δεν είναι αρκετές οι 10 δραστικές ουσίες που εξαιρούνται
Την ανησυχία τους για το ενδεχόμενο να βρεθούν θύματα ενός εμπορικού πολέμου στον τομέα του φαρμάκου εκφράζουν εκπρόσωποι των ασθενών στην Ελλάδα.
Η επιβολή δασμών από την αμερικανική κυβέρνηση θεωρείται θέμα χρόνου και η απάντηση της Ευρώπης είναι πολύ πιθανή. Οι εξαιρέσεις σε δραστικές ουσίες που ανακοίνωσε ο Ντόναλντ Τραμπ δεν καλύπτουν τις περισσότερες παθήσεις.
Αυτό αναμένεται να έχει επιπτώσεις σε δύο επίπεδα: στο κόστος των θεραπειών, αλλά και στο πόσο εύκολη θα είναι η πρόσβαση σε αυτές.
«Είναι σοβαρή η ανησυχία των πολιτών που έχουν χρόνιες παθήσεις στην Ελλάδα για το πώς θα ξημερώσει η επόμενη μέρα» είπε στο euronews o Χρήστος Δαραμήλας, Πρόεδρος των Σωματείων Ατόμων με Σακχαρώδη Διαβήτη. «Αυτά τα αλλεπάλληλα ντόμινο προβλημάτων που δημιουργούνται από τις αποφάσεις που παίρνει η Αμερική, σίγουρα θα δημιουργήσουν προβλήματα στην υγεία και όχι μόνο στο φάρμακο. Γιατί έχουμε και αντιδραστήρια ιατρικών εξετάσεων, έχουμε κι άλλα πράγματα τα οποία δεν εξαιρούνται και δεν εντάσσονται στις 10 δραστικές ουσίες που βλέπουμε να εξαιρεί η Αμερική.»
Ελλάδα: Με το «σταγονόμετρο» τα νέα φάρμακα
Μιλώντας στο 1ο ΣΦΕΕ Patient Think Tank Summit που διοργάνωσε ο Σύνδεσμος Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος, ο Χρίστος Γεωργακόπουλος, διευθυντής Market Access ΣΦΕΕ μοιράστηκε στοιχεία από τη φετινή μελέτη της EFPIA (2020-2023) που προκαλούν έντονο προβληματισμό, καθώς από τα 173 φάρμακα που έχουν λάβει έγκριση από την ΕΜΑ, μόλις τα 75 είναι διαθέσιμα στους Έλληνες ασθενείς.
Το 55% των νέων φαρμάκων δεν έρχονται τελικά στη χώρα μας, ενώ πλέον η καθυστέρηση στην πρόσβαση των Ελλήνων ασθενών στις νέες και καινοτόμες θεραπείες έχει φτάσει κατά μέσο όρο στις 654 ημέρες, δύο μήνες παραπάνω σε σύγκριση με την προηγούμενη χρονιά.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα έρευνας που έγινε το 2024 και παρουσίασε η Φανή Προβή,** επιστημονική υπεύθυνη Παρατηρητηρίου Θεμάτων Αναπηρίας και στέλεχος Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία, το 39,5% των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες και σπάνιες παθήσεις στερήθηκε αναγκαία θεραπεία τουλάχιστον μια φορά και το 40% χρειάστηκε διαγνωστικές εξετάσεις που δεν κατάφερε να πραγματοποιήσει. Αντίστοιχα το 34% στερήθηκε μια φορά φάρμακα που είχαν συσταθεί από γιατρό του.
«Αναμένουμε να δούμε πώς θα εξελιχθεί η όλη κατάσταση» μας είπε η Βάσω Βακουφτσή, Πρόεδρος της Ένωσης Ασθενών Ελλάδας, «αλλά σαφέστατα νομίζω ότι θα πρέπει να μας ανησυχεί όλους το γεγονός ότι μπορεί να οδηγηθούμε σε μία κατάσταση όπου οι ασθενείς θα έχουν προβλήματα πρόσβασης, ίσως να είναι μία πολύ άσχημη έκβαση. Όταν μιλάμε για τις νέες θεραπείες, γνωρίζουμε όλοι ότι εντάσσονται με μια μικρή έως μεγάλη καθυστέρηση στο σύστημα υγείας».
Οι ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες έχουν μικρή έκθεση στην αμερικανική αγορά. Ωστόσο βρίσκονται σε επιφυλακή, καθώς ένας εμπορικός πόλεμος Ηνωμένων Πολιτειών- Ευρωπαϊκής Ένωσης θα προκαλέσει ντόμινο επιπτώσεων.
«Είναι μια μάλλον οδυνηρή ιστορία» παραδέχθηκε στο euronews ο Ολύμπιος Παπαδημητρίου, Πρόεδρος του Σύνδεσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ) «η οποία μπορεί να έχει δυσβάστακτες επιπτώσεις. Δεν είναι εύκολο να προβλέψει κανείς πώς ακριβώς θα μπορούσαν να εξελιχθούν τα πράγματα. Αφενός γιατί βλέπουμε ότι ο πρόεδρος Τραμπ θα έλεγα ότι αλλάζει πολύ συχνά απόψεις, ακόμη και όσον αφορά το ύψος των δασμών. Αφετέρου, είναι πολύ σύνθετο το τοπίο της διεθνούς παραγωγής και διακίνησης φαρμάκων για να μπορεί κανείς ξεκάθαρα να πει τι παράγεται στην Αμερική και διατίθεται στην Αμερική, τι παράγεται στην Ευρώπη και διατίθεται στην Ευρώπη και ούτω καθεξής. Το σίγουρο είναι ότι μεταφορές και διακίνηση φαρμάκων διηπειρωτικά θα χρειάζεται να γίνεται όπως γίνεται και σήμερα. Και πραγματικά η επιβολή δασμών δεν ξέρω πού μπορεί να οδηγήσει.
Τώρα όσον αφορά τις ελληνικές επιχειρήσεις, θέλω να πιστεύω ότι επειδή οι εξαγωγές τους προς την αμερικανική ήπειρο είναι μικρές, δεν θα έχουν ιδιαίτερα μεγάλη επίδραση, εκτός αν δούμε ένα ντόμινο δασμών από τη μία χώρα στην άλλη.
Όσον αφορά από την άλλη πλευρά, τη διάθεση φαρμάκων των διεθνών εταιρειών στην Ελλάδα και εκεί θέλω να πιστεύω ότι δεν θα υπάρχει πολύ μεγάλη επίπτωση. Αν και οφείλω να πω πως ένα πολύ μεγάλο κομμάτι του εισαγόμενου φαρμάκου στη χώρα είναι αμερικανικής προέλευσης, το οποίο όμως δεν σημαίνει απαραίτητα για αμερικανικής παραγωγής. Οπότε πραγματικά είναι σαν ένας γρίφος το πώς τα πράγματα θα εξελιχθούν. Σίγουρα είμαστε σε εγρήγορση».
H Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Φαρμακευτικών Βιομηχανιών και Ενώσεων (EFPIA) προειδoποίησε για μαζική έξοδο επενδύσεων από την Ευρώπη προς τις ΗΠΑ - δυνητικά αξίας 103,2 δισεκατομμυρίων ευρώ έως το 2029 - και ζητά από την Ε. Επιτροπή Ευρώπη να εφαρμόσει «γρήγορες, ριζικές» αλλαγές πολιτικής για τη στήριξη της βιομηχανίας.
Το Critical Medicines Act
Πέρυσι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε τον νέο κανονισμό Critical Medicines Act για τη διασφάλιση της διαθεσιμότητας κρίσιμων φαρμάκων στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ). Στόχος η ενίσχυση της ευρωπαϊκής παραγωγικής βάσης φαρμακευτικών προϊόντων, κάτι που θα μειώσει την εξάρτηση από τρίτες χώρες.
Όπως σημειώνουν παράγοντες της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας, η ΕΕ εισάγει ποσοστό άνω του 80% των πρώτων υλών για τα φάρμακα από Κίνα και Ινδία. Για την ελληνική φαρμακοβιομηχανία, το ποσοστό αυτό ανέρχεται σε 90%.
Ο Σύνδεσμος Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ) και η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων και Συνδέσμων (EFPIA) σημειώνουν επίσης ότι είναι κρίσιμη η προσέλκυση φαρμακευτικής καινοτομίας στην Ευρώπη, με την προώθηση μεταρρυθμίσεων όπως ενίσχυση της προστασίας δεδομένων, απλοποίηση των διαδικασιών και στήριξη της καινοτομίας.