Κλιμάκωση της εμπορικής αντιπαράθεσης Πεκίνου–Βρυξελλών με φόντο τις επιδοτήσεις και τα ηλεκτρικά οχήματα
Η Κίνα θα επιβάλει προσωρινούς δασμούς έως και 42,7% σε γαλακτοκομικά προϊόντα —μεταξύ αυτών γάλα και τυριά— που εισάγονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ανακοίνωσε τη Δευτέρα το Υπουργείο Εμπορίου της Κίνας.
Οι αυξημένοι δασμοί τίθενται σε ισχύ από την Τρίτη και βασίζονται σε προκαταρκτικά πορίσματα έρευνας που ξεκίνησε το κινεζικό υπουργείο Εμπορίου, σε μια περίοδο κατά την οποία οι εντάσεις μεταξύ Πεκίνου και Βρυξελλών έχουν οξυνθεί.
Το Πεκίνο επανεξέτασε τις επιδοτήσεις που παρέχουν κράτη-μέλη της ΕΕ σε γαλακτοκομικά και άλλα αγροτικά προϊόντα, ως αντίμετρο μετά την έρευνα των Βρυξελλών για τις κινεζικές επιδοτήσεις στα ηλεκτρικά οχήματα και την επιβολή, στη συνέχεια, δασμών έως και 45,3% στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα που κατασκευάζονται στην Κίνα.
Οι επιδοτήσεις της ΕΕ υπονομεύουν τις κινεζικές τιμές;
Η απόφαση της Κίνας να εφαρμόσει κλιμακωτούς συντελεστές δασμών εδράζεται στο πλαίσιο εμπορικών διορθωτικών μέτρων που διαθέτει, το οποίο αντικατοπτρίζει πρακτικές που εφαρμόζονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τις Ηνωμένες Πολιτείες και άλλες μεγάλες οικονομίες.
Οι κινεζικές αρχές διερεύνησαν κατά πόσο οι Ευρωπαίοι παραγωγοί γαλακτοκομικών επωφελήθηκαν από κρατικές επιδοτήσεις που έπληξαν την εγχώρια κινεζική βιομηχανία — συγκεκριμένα, αν οι επιδοτήσεις αυτές επέτρεψαν στους Ευρωπαίους εξαγωγείς να πωλούν προϊόντα στην Κίνα σε τιμές χαμηλότερες από εκείνες των τοπικών παραγωγών.
Το Υπουργείο Εμπορίου της Κίνας άνοιξε τον Αύγουστο του 2024 έρευνα κατά επιδοτήσεων για εισαγωγές γαλακτοκομικών προϊόντων από την ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων γάλακτος, τυριού και κρέμας.
Η έρευνα εξέτασε τη χρηματοδοτική στήριξη στο πλαίσιο της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής της ΕΕ, καθώς και πρόσθετες επιδοτήσεις από επιμέρους κράτη-μέλη, όπως άμεσες ενισχύσεις, στήριξη τιμών και άλλες μορφές βοήθειας προς τους αγρότες.
Οι κινεζικές αρχές αξιολόγησαν αν αυτές οι επιδοτήσεις προκάλεσαν «ουσιώδη ζημία» στον κινεζικό γαλακτοκομικό τομέα, μέσω μείωσης τιμών, αύξησης του μεριδίου αγοράς της ΕΕ ή συμπίεσης της κερδοφορίας των εγχώριων παραγωγών.
Με βάση τα προκαταρκτικά ευρήματα, το Πεκίνο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι επιδοτήσεις της ΕΕ νόθευσαν τον ανταγωνισμό στην κινεζική αγορά, οδηγώντας στην επιβολή προσωρινών αντισταθμιστικών δασμών, με υψηλότερους συντελεστές για τις εταιρείες που δεν συνεργάστηκαν με την έρευνα.
Συνεργασία ή δασμοί
Σύμφωνα με αυτούς τους κανόνες, οι εταιρείες που συνεργάζονται σε μια έρευνα —υποβάλλοντας αναλυτικά στοιχεία κόστους, απαντώντας σε ερωτηματολόγια και επιτρέποντας επαληθεύσεις— λαμβάνουν συνήθως χαμηλότερους δασμούς, ενώ όσες αρνούνται να συνεργαστούν ή παρέχουν ελλιπή στοιχεία επιβαρύνονται με τους υψηλότερους τιμωρητικούς συντελεστές.
Στην προκειμένη περίπτωση, το κινεζικό υπουργείο Εμπορίου ανέφερε ότι οι παραγωγοί γαλακτοκομικών της ΕΕ που συνεργάστηκαν επιβαρύνθηκαν με δασμό 28,6%, ποσοστό που, σύμφωνα με τις αρχές, αντανακλά το επιβεβαιωμένο επίπεδο επιδότησης και ζημίας.
Οι εταιρείες που δεν συνεργάστηκαν υπάχθηκαν στον ανώτατο συντελεστή 42,7%, ως προεπιλεγμένη ποινή που αποσκοπεί στην αποθάρρυνση της μη συμμετοχής και στην αποτροπή ωφελημάτων από την έλλειψη διαφάνειας.
Τέτοια κλιμακωτά συστήματα δασμών είναι συνηθισμένα σε υποθέσεις κατά επιδοτήσεων και ντάμπινγκ, ωστόσο συχνά επικρίνονται από εμπορικούς εταίρους ως καταναγκαστικά, ιδίως όταν οι έρευνες ξεκινούν εν μέσω ευρύτερων πολιτικών ή εμπορικών συγκρούσεων — όπως συμβαίνει στην αντιπαράθεση ΕΕ–Κίνας για τα ηλεκτρικά οχήματα.
Αντίμετρα και αμοιβαίοι δασμοί
Η Κίνα είχε ξεκινήσει και άλλες έρευνες για ευρωπαϊκά μπράντι και εισαγωγές χοιρινού κρέατος, ως αντίμετρα στους δασμούς της ΕΕ στα κινεζικά ηλεκτρικά οχήματα. Την περασμένη εβδομάδα, το Πεκίνο ανακοίνωσε την επιβολή δασμών έως 19,8% στις εισαγωγές χοιρινού κρέατος από την ΕΕ — αισθητά χαμηλότερων από τους προκαταρκτικούς δασμούς έως 62,4%.
Κατηγόρησε την ΕΕ για ντάμπινγκ χοιρινού κρέατος και υποπροϊόντων, υποστηρίζοντας ότι πωλούνται σε χαμηλές τιμές, γεγονός που ζημιώνει την εγχώρια κινεζική βιομηχανία.
Ανησυχία από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, που διαχειρίζεται τις εμπορικές διαπραγματεύσεις εκ μέρους των 27 κρατών-μελών, εξέφρασε ανησυχία για τους δασμούς.
«Η εκτίμηση της Επιτροπής είναι ότι η έρευνα βασίζεται σε αμφισβητήσιμους ισχυρισμούς και ανεπαρκή στοιχεία, και ότι τα μέτρα είναι συνεπώς αδικαιολόγητα και αβάσιμα», δήλωσε ο εκπρόσωπος Όλοφ Γκιλ.
Ο Γκιλ ανέφερε ότι η Επιτροπή εξετάζει το σκεπτικό της απόφασης και προτίθεται να υποβάλει σχόλια στις κινεζικές αρχές.
Εμπορική ένταση και έλλειμμα
Οι σχέσεις Κίνας–ΕΕ παραμένουν τεταμένες, με το εμπορικό πλεόνασμα της Κίνας έναντι της ΕΕ να βρίσκεται στο επίκεντρο. Η Ευρωπαϊκή Ένωση καταγράφει σημαντικό εμπορικό έλλειμμα με την Κίνα, που πέρυσι ξεπέρασε τα 300 δισ. ευρώ.
Τον Ιούλιο, το Πεκίνο είχε επίσης ανακοινώσει δασμούς έως 34,9% στο μπράντι που εισάγεται από την ΕΕ — συμπεριλαμβανομένου του γαλλικού κονιάκ— αν και αρκετές μεγάλες μάρκες είχαν εξασφαλίσει εξαιρέσεις.
Ο Όλοφ Γκιλ υπογράμμισε ότι η ΕΕ παραμένει δεσμευμένη σε καλές εμπορικές και επενδυτικές σχέσεις με την Κίνα.
«Ωστόσο, για να συμβεί αυτό ουσιαστικά, υπάρχει μια λίστα ζητημάτων και ανησυχιών που η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θέσει εδώ και πολλούς μήνες — ακόμη και χρόνια — και τα οποία θα πρέπει να αντιμετωπίσει η Κίνα, σε θέματα υπερπαραγωγικής ικανότητας, αθέμιτης χρήσης εμπορικών εργαλείων, εμπορικού ελλείμματος και άλλα», δήλωσε.