Η άγνωστη ελληνική ιστορία της πόλης και οι μαγευτικές της κατακόμβες
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΈνα υπόγειο σύστημα επικοινωνίας και άμυνας που ξεδιπλώνεται σε τέσσερα επίπεδα κάτω από τη γη.
Οι κατακόμβες στο Φρούριο Πετροβαραντίν, στην πόλη Νόβι Σαντ της Σερβίας, αποτελούν μοναδικό επίτευγμα μηχανικής και στρατηγικής του 18ου αιώνα.
Χτίστηκαν όταν η πόλη βρισκόταν υπό αυστριακή κυριαρχία, για να σταματήσουν την επέλαση των Οθωμανών στην Ευρώπη.
«Υπάρχουν 16 χιλιόμετρα υπόγειων κατακόμβων κάτω από το φρούριο, που δημιουργήθηκαν για την άμυνά του» μας εξηγεί ο ιστορικός Petar Djurdjev. «Από αυτά, το ένα χιλιόμετρο είναι επισκέψιμο, το χειρίζεται το Μουσείο Ιστορίας του Νόβι Σαντ και οι επισκέπτες μπορούν να δούνε ποιες ήταν οι στρατιωτικές τακτικές και μηχανική της εποχής, αλλά και τα βασικά στοιχεία κατασκευής των κατακόμβων.»
«Η Αθήνα της Σερβίας»
Στη δεξιά όχθη του Δούναβη, σε ένα μαγευτικό τοπίο, η περιοχή του Νόβι Σαντ προσέκλυε κατοίκους από την προϊστορική εποχή. Διαφορετικές φυλές και εθνότητες στο πέρασμα των αιώνων έχουν αφήσει μία πλούσια πολιτιστική κληρονομιά.
Πάνω από 20 μειονότητες κατοικούν σήμερα στην πόλη, όπου υπάρχουν τέσσερις επίσημες γλώσσες: σερβικά, ουγγρικά, σλοβακικά, ρώσικα. Άνθρωποι με γερμανική, κροατική, εβραϊκή καταγωγή ζούνε στις γειτονιές της.
Το Νόβι Σαντ αποκαλείται «η Αθήνα της Σερβίας» λόγω των πολλών πολιστικών και εκπαιδευτικών της ινστιτούτων.
Φέτος, η πόλη αποτελεί πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης.
«Το σύνθημά μας είναι “νέες γέφυρες”» τονίζει ο διευθυντής του Ιδρύματος ‘Novi Sad – European Capital of Culture’, Nemanja Milenković. «Το Νόβι Σαντ είναι η μικρότερη ευρωπαϊκή πόλη πάνω στο Δούναβη με το μεγαλύτερο αριθμό από γέφυρες. Συνολικά είναι έντεκα. Όμως, οκτώ είναι κάτω απο το νερό και μόνο τρεις πάνω από το ποτάμι. Τόσο δυναμική και σκληρή ήταν η ιστορία του Νόβι Σαντ. Οι γέφυρες του Νόβι Σαντ στέλνουν ένα πολύ σημαντικό μήνυμα για το πώς πρέπει να συνδεθούμε ο ένας με τον άλλο, όχι μόνο στην πόλη, αλλά με τους πολίτες της Ευρώπης. »
Η ισχυρή ελληνική κοινότητα που χάθηκε
Στην πόλη έχει αφήσει έντονο σημάδι και η ελληνική κοινότητα.
Οι πρώτοι Έλληνες έφτασαν τον 18ο αιώνα και δημιούργησαν μία ακμάζουσα και ισχυρή κοινότητα. Ενδεικτικό της επιρροής της το γεγονός ότι ένας από τους κεντρικούς δρόμους του Νόβι Σαντ ονομάζεται «οδός ελληνικού σχολείου».
Πολλοί Έλληνες έμποροι ήρθαν στο Νόβι Σαντ όταν το Βελιγράδι έπεσε στα χέρια των Τούρκων το 1739. Πάνω από χίλιες οικογένειες, ειδικευμένοι τεχνίτες και επιχειρηματίες έμποροι έφυγαν από το Βελιγράδι και βρήκαν νέο σπίτι στο Νόβι Σαντ.
Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, στις αρχές Ιουνίου 1945, στην περιοχή του Νόβι Σαντ, στο χωριό Buljkes, εγκαταστάθηκαν περίπου 4.000 Έλληνες. Ήταν τα μέλη του απελευθερωτικού κινήματος ΕΛΑΣ, που έπρεπε να εγκαταλείψουν την Ελλάδα.
Αργότερα ήρθαν στο Νόβι Σαντ ακόμα 32.000 Έλληνες, μαχητές του στρατού του Μάρκου.
Οι Έλληνες είχαν αυτόνομη κυβέρνηση, εξέδιδαν εφημερίδες και χρήματα.
Μετά το ψήφισμα του Information Bureau of the Communist and Workers' Parties (Cominform), το 1949, οι περισσότεροι εγκατέλειψαν τη Γιουγκοσλαβία και μετακινήθηκαν στη Σοβιετική Ένωση. Μόνο ένας μικρός αριθμός παρέμεινε στο Νόβι Σαντ και στα περίχωρά του.
Παρόλα αυτά, τα ελληνικά ονόματα παραμένουν ζωντανά στην πόλη. Πολλοί από τους κατοίκους έχουν ελληνικά επίθετα, αν και ελάχιστοι μιλούν ελληνικά ή έχουν επαφές με την Ελλάδα.