Η Ζωή Δημητρίου παρουσιάζει το καινούργιο της χορογραφικό έργο «Boulevard Humaine» στο ΠΛΥΦΑ από τις 27 μέχρι και τις 30 Δεκεμβρίου. Σημείο εκκίνησης είναι το έργο Okho» του Γιάννη Ξενάκη.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΗ Ζωή Δημητρίου παρουσιάζει το καινούργιο της χορογραφικό έργο «Boulevard Humaine» στο ΠΛΥΦΑ από τις 27 μέχρι και τις 30 Δεκεμβρίου. Το έργο έχει ως σημείο εκκίνησης το έργο «Okho» του Γιάννη Ξενάκη. Ήταν μια ανάθεση στον σπουδαίο συνθέτη για τον εορτασμό των 200 χρόνων από τη Γαλλική Επανάσταση και έχει μια χαρακτηριστική αφρικανική ενορχήστρωση. Η χορογραφία που παρουσιάζει για τέσσερα βράδια είναι για τρεις γυναίκες ερμηνεύτριες. Είναι μια δημιουργική εξερεύνηση της έννοια της αποικιοκρατίας και της διαπολιτισμικότητας, ενώ παράλληλα καταπιάνεται με την έννοια του ανήκειν και του πώς μπορούμε να συμβιώνουμε σε ένα πλαίσιο, όντας διαφορετικοί.
Η χορογράφος μας μίλησε για τη νέα της δημιουργία, για το κινητικό λεξιλόγιο που χρησιμοποιεί, για την όσμωση και τη σύνθεση των διαφορετικών στοιχείων, που φέρνουν οι τρεις ερμηνεύτριες αλλά και για το πώς βλέπει η ίδια αυτόν το ζωτικό χώρο, που απαιτείται για συνεργασία, συνύπαρξη και ουσιαστική επαφή. Πόσο εύκολο είναι λοιπόν να δημιουργηθεί αυτή η ανθρώπινη λεωφόρος της συνύπαρξης και της συνεργασίας;
- Γιατί επέλεξες το «Okho» του Γιάννη Ξενάκη ως αφετηρία για το έργο σου;
Το «Okho» το επέλεξα όταν έμαθα για την ιστορία του, το πώς δημιουργήθηκε αυτό το κομμάτι. Είναι η εξής: Tο 1989, στα πλαίσια των εορτασμών για τα 200 χρόνια από τη Γαλλική Επανάσταση, αναθέτουν στον Γιάννη Ξενάκη, ο οποίος ζούσε και εργαζόταν στο Παρίσι πολλά χρόνια, να συνθέσει μουσική με αυτή την αφορμή. Ο Ξενάκης, λοιπόν φτιάχνει το «Okho», το οποίο είναι περίπου 13 -14 λεπτά μουσικής, το οποίο όμως ενορχηστρώνει με 3 αφρικάνικα τύμπανα τα λεγόμενα Djembes. Για πολλούς, λοιπόν, χωρίς ο ίδιος Ξενάκης να το ’χει αναφέρει ποτέ επίσημα, θεωρείται ίσως το πιο πολιτικό του έργο, με την έννοια ότι είναι ένα σαφέστατα ειρωνικό σχόλιο για τη γαλλική αποικιοκρατία. Ειδικά εκείνη την περίοδο που ο γαλλικός εθνικισμός ήταν έντονος.
- Ποια ήταν η βασική πρόκληση για σένα, έχοντας υπόψη όλο αυτό το «βαρύ» παρελθόν της συγκεκριμένης μουσικής σύνθεσης;
Πέρα από την πρόκληση του να χορογραφήσει κάποιος τη μουσική του Ξενάκη, που από μόνη της είναι πολύ ιδιαίτερη και έχει έναν αρκετά σημαντικό βαθμό δυσκολίας, ήτανε και το τι έφερνε αυτό το κομμάτι και οι απόηχοι που άφηνε, οι οποίοι εκτείνονται σε πολλά επίπεδα. Αυτό από μόνο του για μένα αποτέλεσε το σημείο εκκίνησης για τη συγκεκριμένη δουλειά. Οι προκλήσεις ήταν πολλές: και στο πώς θα έρθω σε διάλογο με αυτή τη συγκεκριμένη μουσική, τι θεματικές τελικά θα προκύψουν που να αφορούν ολόκληρο το έργο και τέλος πώς θα συνεχίσουμε ή θα συνυπάρξουμε καλύτερα με το «Okho» του Ξενάκη και ηχητικά, γιατί η δουλειά μας είναι μιας ώρας, ενώ το Okho, το οποίο ακούγεται στο έργο, είναι μόλις 14 λεπτά. Άρα, αυτό που με ενδιέφερε τελικά ήταν πώς θα μπορέσω να δημιουργήσω ένα έργο στο οποίο το ίδιο Okho να υπάρξει σε ένα πλαίσιο μιας ώρας και ηχητικά και νοηματικά και χορογραφικά και κινητικά. Όλα αυτά ήταν ουσιαστικά τα ζητήματα που μας απασχόλησαν.
- Ποια είναι τα θέματα με τα οποία καταπιάνεσαι στην «Ανθρώπινη Λεωφόρο»;
Αυτό που μας απασχόλησε, είναι το πώς εντάσσεται στη δική μου δημιουργία ένα πολύ σημαντικό έργο που από μόνο του είναι αυτούσιο, φέρει μια πολύ συγκεκριμένη σύνθεση, μια τονικότητα και μια προσωπικότητα και το πώς κάποιες από τις θεματικές που βγαίνουνε από τη μουσική και την ιστορία του Okho, διαπερνούν και το υπόλοιπο έργο. Η κεντρική θεματική στην οποία εστιάζουμε είναι η έννοια της αποικιοκρατίας, όπως την εννοούμε και την έχουμε γνωρίσει μέσα από την ιστορία, αλλά και πως την αισθανόμαστε και την καταλαβαίνουμε ακόμα και σήμερα.
Μας ενδιαφέρουν επίσης οι έννοιες του ανήκειν, του πώς μπορούμε να είμαστε και να συμβιώνουμε πλέον σε πολυπολιτισμικές κοινωνίες. Τι σημαίνει αυτό; Πώς το διαπραγματευόμαστε, πως αφήνουμε χώρο να συνυπάρχουμε ειρηνικά, χωρίς να επιβάλλει ο ένας τις απόψεις ή τις πεποιθήσεις του στον άλλον, πώς μπορούμε δηλαδή να σεβόμαστε και να συνυπάρχουμε, όντας διαφορετικοί. Αυτά είναι τα βασικά θέματα, οι θεματικές του έργου. Και αυτό βγαίνει καθαρά και μέσα από τις επιλογές που έχω κάνει και συνθετικά, αλλά και στο ποιοι κατοικούν αυτό το έργο. Ποιους έχω προσκαλέσει να κατοικήσουμε μαζί, να συγκατοικήσουμε αυτό το έργο.
-Γιατί επέλεξες λοιπόν τρεις γυναίκες να πρωταγωνιστήσουν στην παράστασή σου;
Η επιλογή αφορά τρεις γυναίκες διαφορετικών ηλικιών, η μία στα 20, η άλλη στα 40 και η τρίτη γύρω στα 50. Είναι γυναίκες, οι οποίες φέρνουν διαφορετικές εμπειρίες, βιώματα και κινήσεις και προέρχονται από διαφορετικές κουλτούρες. Για το συγκεκριμένο έργο επέλεξα να προσκαλέσω τη Fummi Adewole, η οποία είναι μια Νιγηριανή χορεύτρια αφρικανικών παραδοσιακών χορών, χωρίς εκπαίδευση στο σύγχρονο χορό, όπως την ξέρουμε εμείς στο σύγχρονο δυτικό χορό, όπως την ξέρουμε εγώ και η Ναταλία Μπάκα, η τρίτη χορεύτρια της παράστασης. Στο έργο λοιπόν, εμπλεκόμαστε και με κινητικά λεξιλόγια, που δεν προέρχονται από τον ίδιο κόσμο. Παρόλα αυτά συνυπάρχουν, συναντιούνται, επηρεάζουν και γίνονται αφετηρία για περαιτέρω δημιουργικές συνδέσεις και εικόνες και πιο ποιητικές αφετηρίες.
Έτσι λοιπόν τα κινητικά λεξιλόγια που έχουμε χρησιμοποιήσει στο συγκεκριμένο έργο, προέρχονται από αυτό που λέμε πλέον ευρωπαϊκός σύγχρονος χορός και από παραδοσιακούς αφρικανικούς χορούς, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι έχει γίνει fusion. Δηλαδή κι εγώ και η Ναταλία που είμαστε Ελληνίδες χορεύτριες, με πολύ διαφορετικές εμπειρίες και βιώματα η καθεμία, δεν έχουμε προσπαθήσει να αφομοιώσουμε το λεξιλόγιο, την κίνηση, την κουλτούρα που φέρει η Fummi από την παράδοσή της, ούτε κι εκείνη από τη δική μας. Άρα αυτό που έγινε και νομίζω ήταν και το πιο ειλικρινές από τη δική μου μεριά, τέλος πάντων, ήταν ότι δε μ’ ενδιέφερε, αυτό που συμβαίνει αρκετά και με προβληματίζει, δηλαδή το fusion ή το appropriation. Κράτησα λοιπόν ότι η καθεμία από μας, μέσα από κάποια δημιουργικά tasks και ακολουθώντας κάποιες ερευνητικές διαδικασίες, φέρνουμε κάποια υλικά και πώς αυτά τα υλικά μεταπλάθονται ή μπαίνουν σε κάποιες δομές που έχω φέρει εγώ. Έτσι δημιουργείται σιγά σιγά σαν ένα παζλ, όλο το έργο.
- Ποια ήταν η πρόθεσή σου;
Μέσα από αυτό το έργο, τα συγκεκριμένα κινητικά λεξιλόγια και φυσικά τις διαφορετικές εκφάνσεις ενός παρόμοιου ίσως λεξιλογίου, που βγαίνει με πολύ διαφορετικό τρόπο, γιατί αλλιώς καταλαβαίνει η καθεμία μας και αυτά που μας απασχολούν και τη δραματουργική προσέγγιση, η πρόθεσή μου είναι αυτά που καταφέραμε να βρούμε στη πορεία της δημιουργίας αυτού του έργου, να προκύπτουν και μέσα από τα σώματα που φέρουν αυτούς τους διαλόγους. Ήταν όλες αυτές οι μεταφράσεις του τι μπορεί να σημαίνει διαφορετικότητα στο δικό μου λεξιλόγιο και τι σημαίνει διαφορετικότητα στο λεξιλόγιο της Fummi, που λειτουργεί με έναν διαφορετικό τρόπο, ή τι μπορεί να σημαίνει η έννοια του irregularity σε μένα και τι σημαίνει στο δικό της τρόπο.
- Τι σου προσφέρει αυτή η διαδικασία;
Έχει πάρα πολύ ενδιαφέρον αυτή η διαδικασία, γιατί με κάποιον τρόπο σε κάνει πιο ταπεινό το γεγονός ότι δημιουργείς έναν χώρο μέσα στη δική σου δημιουργία και προσκαλείς ανθρώπους, που φέρουν κάτι πολύ διαφορετικό. Θα πρέπει να κάνεις πολλά βήματα πίσω για να ακούσεις, για να υπάρξει αυτός ο χώρος, για να έρθει ο άλλος άνθρωπος με το δικό του τρόπο και να μπορέσετε να συγκατοικήσετε στο δικό σου χώρο. Να βρεθεί δηλαδή αυτό το σημείο συνάντησης, όπου μπορούμε τελικά να συνυπάρξουμε. Να δημιουργηθεί αυτό που μ’ ενδιέφερε να φέρει το έργο, η πολυπολιτισμικότητα, αλλά και το τι σημαίνει αυτή για τα σώματα, που φέρουν όλα αυτά τα στοιχεία του embodied culture.
- Υπάρχει χώρος για μια τέτοια λεωφόρο σήμερα;
Η αλήθεια είναι ότι είναι δύσκολο, γιατί με ό,τι συμβαίνει γύρω μας είναι πολύ πιο εύκολο να οδηγηθούμε σε ακραίες καταστάσεις, όπου η ασφάλεια είναι αυτή, αυτά είναι τα όρια, αυτά είναι τα σύνορα και γινόμαστε, αν θες, πιο σκληροί σε σχέση με το ποια είναι τα όριά μας. Δεν υπάρχει το πορώδες στις ανθρώπινες σχέσεις που μπορεί να επιτρέψει αυτή τη συνδιαλλαγή. Οπότε είναι δύσκολο να υπάρξει αυτή η λεωφόρος, με την έννοια που την εννοώ στο έργο, ότι όταν δηλαδή η συνύπαρξη είναι πιο πορώδης, μπορεί ο ένας να επηρεάσει τον άλλο και είναι όμορφο αυτό.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΠιστεύω ότι μας κάνει καλύτερους ανθρώπους. Γιατί τελικά αυτό είναι που αξίζει: πώς μπορούμε να συνυπάρχουμε, να μαθαίνουμε και να προχωράμε. Δεν είναι το «είσαι αυτό». Ποτέ δε σκεφτόμουνα έτσι, αλλά το συνάντησα, γιατί έπρεπε. Δεν έπρεπε. Επέλεξα να είμαι σε διαφορετικούς τόπους, να ζήσω στο εξωτερικό πάρα πολλά χρόνια, να μπω σ’ αυτή τη διαδικασία, ότι είμαι μια Ελληνίδα, η οποία μετακινείται, συνυπάρχει, εργάζεται και αφομοιώνει. Φέρνει όμως και κάτι άλλο.
-Πώς σε έχει επηρεάσει όλο αυτό;
Όλο αυτό μ’ έχει διαμορφώσει και θεωρώ ότι μπορεί να φέρει πολύ μεγάλο πλούτο, ανάλογα πώς θα το δεις και θα το διαχειριστείς. Πιστεύω ότι χρειάζεται επιτακτικά αυτός ο χώρος για να μπορούμε να συνυπάρξουμε. Ειδικά τώρα που φαίνεται ότι δεν είναι δυνατόν να ζούμε απομονωμένοι ή σε πιο μικρές κοινωνίες. Άρα μπαίνοντας σε μια τέτοια εποχή, με ενδιαφέρει ο τρόπος που διαπραγματευόμαστε όλα αυτά τα πράγματα, ώστε να μην υπάρχουν ακραία φαινόμενα, όπως βία και συγκρούσεις, που δυστυχώς υπάρχουν. Οπότε είναι επιτακτική ανάγκη και θεωρώ πάντα ότι υπάρχει χώρος. Με την έννοια ότι εμείς τον δημιουργούμε.
Το θέμα είναι πώς αισθάνεσαι μέσα σου, πώς βιώνεις τον εαυτό σου καθημερινά. Όσο πιο πολύ χώρο έχουμε μέσα μας, τόσο πιο πολύς χώρος ανοίγεται στην επικοινωνία μας με τον έξω κόσμο. Εμείς τον διαμορφώνουμε. Οπότε αυτό έχει πολύ ενδιαφέρον για μένα. Ο χορός θέλει χώρο, για να χορεύεις. Είναι κάτι που εμένα προσωπικά μου αρέσει πάρα πολύ να το νιώθω, να δημιουργώ χώρο με την κίνησή μου. Άρα ναι, πρέπει να δημιουργήσουμε χώρο στα σώματά μας, στο τρόπο που σκεφτόμαστε, που ακούμε, που συνυπάρχουμε, που μιλάμε, που απαντάμε. Είναι επιτακτική ανάγκη, σαφέστατα.
ΣΥΝΤΟΜΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
Η Ζωή Δημητρίου αποφοίτησε από την Κρατική Σχολή Ορχηστικής Τέχνης, σπούδασε στην Trisha Brown (Νέα Υόρκη) και ολοκλήρωσε με διάκριση το μεταπτυχιακό της στην Πρακτική του Ευρωπαϊκού Χοροθεάτρου στο Trinity Laban Conservatoire of Music and Dance (Λονδίνο). Χορογραφεί από το 2006 και στις διακρίσεις της συγκαταλέγονται βραβεία χορογραφίας όπως τα: Robin Howard Foundation Award 2008, Bonnie Bird Choreography Fund Award 2009, Company of Angels CfC 2010, Sadler’s Wells και The Place. Έχει συμμετάσχει στο Aerowaves και έχει λάβει πολλαπλές αναθέσεις έργου (π.χ. Μπαλέτο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, The Place, Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου κ.ά.).
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΈργα της έχουν παρουσιαστεί σε σημαντικές σκηνές όπως: Fast Forward Festival 4 / Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, ROH2, Arnolfini, BE Festival, Lilian Baylis, Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας, Operaestate Veneto Festival, Teatro alla Scala - Milano, Europe in Motion Festival, Spring Loaded / The Place κ.α. Έχει συμμετάσχει σε ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα, όπως τα Choreoroam, Big Intensive (Sadler’s Wells), Europe in Motion, και λαμβάνει υποστήριξη από το Arts Council of England. Είναι ερευνήτρια/λέκτορας στο Trinity Laban Conservatoire of Music and Dance και έχει διδάξει διεθνώς σε σημαντικούς θεσμούς όπως: ImPulsTanz Festival, Sasha Waltz Company, National Academy of Dance in Rome, Central School of Speech and Drama, Independent Dance/UK, κ.α.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
Σύλληψη και Καλλιτεχνική Διεύθυνση: Ζωή Δημητρίου
Χορογραφία: Ζωή Δημητρίου σε συνεργασία με τους περφόρμερς
Performance: Funmi Adewole, Ζωή Δημητρίου, Ναταλία Μπάκα
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΜουσική: Γιάννης Ξενάκης Okho, Louis Armstrong What a wonderful world
Πρωτότυπη μουσική σύνθεση: Sam Hayden
Δραματουργία: Funmi Adewole, Ζωή Δημητρίου
Καλλιτεχνικός Σύμβουλος: Γιώργος Βαλαής
Φωτισμοί: Τάσος Παλαιορούτας
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΣκηνικά και Κοστούμια: Δάφνη Αηδόνη
Επικοινωνία: Ευαγγελία Σκρομπόλα
Social Media: Social Wave Ath
Creative Producer: Steven Brett
Εκτέλεση Παραγωγής: Goodheart Productions
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΗ παράσταση Boulevard Humaine πραγματοποιείται με την οικονομική υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και του Arts Council of England. Με την υποστήριξη του Dance Umbrella, του Κέντρου Μελέτης Χορού Ι&Ρ Ντάνκαν, του Hellenic Centre και του TrinityLaban.
INFO
ΠΛΥΦΑ
Κορυτσάς 39, τηλ: 693 869 0612
«Boulevard Humaine»
27-30 Δεκεμβρίου 2023
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΏρα: 21.00
Διάρκεια: 60 λεπτά
Εισιτήρια: 12€ γενική είσοδος, 8€ μειωμένο (φοιτητικά, ανέργων, ΑμεΑ, παιδικό κάτω των 10 ετών)