Η Άρτεμις Λαμπίρη παρουσιάζει τη νέα της χορογραφική δουλειά «Απέναντι», στο PalmTree MCA, 6-10 Μαρτίου.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Τι συμβαίνει όταν δύο σώματα στέκονται απέναντι; Τι σημαίνει στέκομαι απέναντι; Σημαίνει αντίθεση, διαχωρισμό και σύγκρουση ή μπορεί να είναι και μια απόπειρα προσέγγισης και ένωσης; Σε αυτά τα ερωτήματα επιχειρεί να απαντήσει η Άρτεμις Λαμπίρη με τη νέα χορογραφική της δουλειά «Απέναντι» που παρουσιάζεται στο PalmTree MCA, 6-10 Μαρτίου.
Σε αυτό το έργο, τα σώματα δύο χορευτριών τοποθετούνται απέναντι στο χώρο, αντιπαρατίθενται, συγχωνεύονται σε ένα, για να διαχωριστούν εκ νέου και να επαναπροσδιοριστούν ξανά και ξανά, μέσα από το βλέμμα του ατόμου που βρίσκεται απέναντι. Ο χώρος φορτίζεται από τη συνδιαλλαγή, τα βλέμματα, τις σιωπές και ο σκηνικός τόπος αποκτά τη δική του χρονικότητα.
Παρακολουθήσαμε την πρόβα της παράστασης και μιλήσαμε με τη χορογράφο για τη νέα της δουλειά, για αυτό το ντουέτο των χορευτριών που στέκεται η μια απέναντι στην άλλη, αναπτύσσοντας μια δυναμική, ουσιαστική σχέση, για μια διαφορετική χωρική συνθήκη που επιβάλλει την ένωση, την ησυχία της ύπαρξης και όχι την αντιπαράθεση.
-Πώς γεννήθηκε η ιδέα για το νέο σου έργο; Τι είχες στο μυαλό σου;*
Το «Απέναντι» ξεκίνησε από μια εικόνα. Έχω δύο παιδιά. Το ένα είναι ενάμιση, το άλλο είναι τώρα πεντέμισι. Όσον αφορά λοιπόν τη μικρή μου, όταν γεννήθηκε, αποφάσισα να της δώσω πιπίλα, αφού είδα ότι την ήθελε. Την πρώτη φορά που την είδα να κοιμάται απέναντί μου και όχι πάνω στο στήθος μου, είπα: «Κάτσε να δω πώς είναι και όχι απλά να την νιώθω». Από εκεί ξεκίνησε η ιδέα του έργου. Από την έννοια του διαχωρισμού, της απόστασης, που σε κάνει να βλέπεις με άλλα μάτια, κάποιον που είναι κατά κάποιο τρόπο μέρος σου.
Από αυτή την τρυφερότητα που σου δημιουργεί ένα πολύ οικείο πρόσωπο που έχεις απέναντί σου. Η αφετηρία λοιπόν αυτού του έργου είναι το «Σε βλέπω». Δεν προέρχεται δηλαδή από την κόντρα. Γιατί κάποιος που ακούει τη λέξη απέναντι, το πρώτο που έρχεται στο μυαλό του είναι η κόντρα, η σύγκρουση. Για μένα σημαίνει ότι είμαι απέναντί σου και μπορώ να σε κοιτάξω και να σε δω.
-Πώς λοιπόν ανέπτυξες την ιδέα και πέρασες από αυτή τη σχέση μάνας-κόρης στη σχέση αυτών των δύο ανθρώπων, που βλέπουμε επί σκηνής;
Αυτό που με ενδιέφερε ήταν αυτές οι δύο γυναίκες να δημιουργήσουν σχέσεις διαφορετικού τύπου και να μπορέσει ο θεατής να αντιληφθεί τι συμβαίνει στον χώρο, που δημιουργείται ανάμεσά τους. Φτιάχνουν ένα πεδίο που φορτίζεται θετικά ή αρνητικά. Αυτό που θα ήθελα να απασχολήσει το θεατή είναι η ταυτότητα και οι ρόλοι τους: αν αυτές οι δύο γυναίκες είναι ο ίδιος άνθρωπος, είναι άλλοι άνθρωποι, είναι αδέρφια, είναι μάνα-κόρη, είναι φίλες, είναι γκόμενες. Τι είναι δηλαδή αυτές οι δύο μεταξύ τους. Είναι κάτι που το έχω αφήσει ανοιχτό στην παράσταση.
Άντλησα την έμπνευσή μου από διάφορα έργα και καλλιτέχνες. Για παράδειγμα, από την περίφημη performance της Μαρίνα Αμπράμοβιτς στο τραπέζι με τον Ulay, αλλά και από πιο παλιές τους συνεργασίες, καθώς και από κάποια έργα του Ντα Βίντσι με παραμορφωμένα πρόσωπα. Πολλές φορές όταν είμαστε σε μια σχέση, βλέπουμε την εικόνα του άλλου να παραμορφώνεται, είτε προς το καλό, είτε προς το κακό. Δεν είναι αντικειμενικό αυτό που βλέπουμε. Αυτό είναι που προσπαθούμε να ανιχνεύσουμε σε αυτό το έργο: πόσο μπορούμε να αφεθούμε στον άλλο, να είμαστε απόλυτα συντονισμένοι ή να είμαστε απομακρυσμένοι ή σε σύγκρουση. Ο άξονας είναι το απέναντι. Αυτή είναι η αρχή και η βάση όλων των παιχνιδιών που έχουμε εφαρμόσει με τα κορίτσια.
-Εγώ είχα μια αίσθηση ότι είναι και λιγάκι η εικόνα μας και η αντανάκλασή της στον άλλον που έχουμε απέναντί μας. Δηλαδή το πώς βλέπουμε την εικόνα μας μέσα από τα μάτια ενός άλλου, αλλά και μέσω ενός καθρέφτη. Σε ενδιέφερε αυτή η εικόνα που διαμορφώνεται όταν έχουμε δύο μάτια απέναντί μας τα οποία μπορεί να είμαστε απλά κι εμείς οι ίδιοι, το υποκείμενο δηλαδή, το οποίο αντανακλάται και διπλασιάζεται;
Μα αυτό είναι μέρος της ζωής μας. Νομίζω το κάθε Εγώ διαμορφώνεται ανάλογα με το ποιον έχει απέναντί του. Αισθάνεται και φέρεται διαφορετικά, είτε βλέπει κάποιον άλλο, ή το ίδιο το εγώ σε ένα καθρέφτη. Έτσι άλλωστε επιλέγουμε και τους ανθρώπους που συναναστρεφόμαστε.Το νόημα των σχέσεων μας είναι από την ανατροφοδότηση που παίρνουμε από τον άνθρωπο που έχουμε απέναντί μας. Υπάρχει ένας διαρκής καθρέφτης. Αυτός ο καθρέφτης είναι σημείο αναφοράς για μένα. Δεν υπάρχει μόνο σε αυτή τη δουλειά, αλλά και σε προηγούμενές μου. Αυτό ισχύει και για τη χωρική σχέση που διαμορφώνεται. Το πρώτο έργο που έκανα εδώ στην Ελλάδα, ήταν το «Ανάμεσα», που μοιάζει πολύ με το «Απέναντι». Είναι αυτός ο ενδιάμεσος χώρος, που τον είχαμε τότε διαπραγματευτεί κυρίως ανάμεσα στα δύο πόδια. Μετά ήταν το «Me on top» και το «Anyone», το πώς είναι ο καθένας σαν μονάδα, αλλά σε σχέση με το σύνολο. Με ενδιαφέρει πολύ όλο αυτό το καθρέφτισμα και το αν υπάρχω, αν ο άλλος δεν είναι εκεί, πώς είμαι μόνη μου εγώ για μένα. Αυτά είναι πράγματα που με έχουν απασχολήσει γενικά.
-Τι σχέση αναπτύσσουν αυτοί οι δύο άνθρωποι επί σκηνής;
Είναι μια σχέση βαθιά, ουσιαστική, που βρίσκεται σε καθημερινή τριβή με τον άλλο. Μια σχέση που έχει διάρκεια, δύναμη και ένταση, που συγκλίνει και αποκλίνει, που ενισχύεται, κλιμακώνεται ή αποκλιμακώνεται, πάντα με την έννοια ότι ο άλλος είναι εκεί, με βλέπει και αντιδρά σε αυτό που γίνεται. Είναι απλά δύο άνθρωποι που είναι εκεί και μπορούν και να δουν ο ένας στον άλλο γι’ αυτό που είναι και όχι γι αυτό που θα ήθελαν να είναι. Είναι η κοινή τους διαδρομή, μια διαδρομή γνωριμίας και μεταμόρφωσης, ένα ταξίδι συναισθημάτων σε έναν ενδιάμεσο χώρο.
- Τι ζήτησες λοιπόν από τα δύο κορίτσια να φέρουν στην πρόβα; Τι έφερες εσύ στο έργο;
Ο μεγαλύτερος φόβος μου πριν μπω στο στούντιο, ήταν ότι η λέξη «απέναντι» είναι μια στατική λέξη. Δεν έχει κίνηση. Ήθελα λοιπόν να φύγει από πάνω μου. Είχα πολλές κινηματογραφικές εικόνες, πολύ κοντινά των δύο προσώπων στο μυαλό μου. Στη συνέχεια άρχισα να γράφω και να φτιάχνουμε παιχνίδια και μονομαχίες, που να έχουν να κάνουν με τη δράση και την αντίδραση των δύο ατόμων. Αρχικά επένδυσα πολύ στο να φτιαχτεί και να αναπτυχθεί η σχέση των δύο κοριτσιών, μέσα από αυτά που κάναμε.
Υπήρξαν στη συνέχεια και κάποιες πιο εσωτερικές πρόβες, ώστε να ανακαλύψω την κινητική τους ταυτότητα, ποια είναι τα στοιχεία της καθεμιάς για να μπορέσω να φτιάξω μια σχέση που να αφορά αυτές τις δύο, τη Μαρία και την Σάνια και όχι απλά δύο σώματα. Αυτή είναι μια μεγάλη μάχη, που θέλει πολλή δουλειά για να την κερδίσεις, καθώς έρχεται και φεύγει μέσα στις πρόβες. Αυτό που τους ζητάω κάθε φορά είναι να αφήσουν στην άκρη το perfomative στοιχείο. «Εγώ θέλω εσάς! Θέλω να σας δω να κοιτιέστε κανονικά». Έχουμε εφεύρει λοιπόν μια γλώσσα επικοινωνίας και διάδρασης, μια γλώσσα συνομιλίας που προκύπτει από τη σχέση τους πάνω στην σκηνή.
-Πάντως έχουν πολύ ωραία χημεία μεταξύ τους και είναι τόσο διαφορετικές μεταξύ τους.
Πράγματι είναι τόσο διαφορετικές. Έχει δημιουργηθεί ανάμεσά τους ένα μαγνητικό πεδίο. Η μία παροτρύνει την άλλη σε αυτό που κάνουν με έναν αυθόρμητο και ουσιαστικό τρόπο. Παίρνουν το χρόνο τους να κοιτάξουν ουσιαστικά η μια την άλλη, να αντιληφθούν τις προθέσεις και τις επιθυμίες τους, ώστε να δημιουργηθεί η κίνηση, η δράση του έργου. Λειτουργούν συμπληρωματικά, επικοινωνούν με τον δικό τους μοναδικό τρόπο.
- Ποια είναι τα κινητικά στοιχεία που έχεις χρησιμοποιήσει σε αυτό το έργο; Τι είναι αυτό δηλαδή που σε ενδιαφέρει ως κίνηση και πώς θα περιέγραφες την κινητική ταυτότητα αυτού του έργου;*
Σε αυτό το έργο χρησιμοποιώ πολλά αντιστικτικά κινητικά στοιχεία: η μια πάει ανάποδα από την άλλη, οπότε παίζουμε λίγο με τα επίπεδα και με τους ρυθμούς. Χρησιμοποιούμε επίσης στοιχεία που λειτουργούν λίγο σαν να είναι μαγνητικό πεδίο: Η μία γίνεται λίγο σαν πλανήτης της άλλης, μπαίνουν σε τροχιά και η έλξη τις φέρνει κοντά. Και υπάρχει επίσης το στοιχείο που έχει να κάνει με το δέρμα και τη σάρκα: προσπαθούμε να φτιάξουμε κάτι που οι δύο τους θα πιάνονται, αλλά όχι με τον τρόπο του σύγχρονου χορού, αλλά ότι νιώθει η μια το δέρμα της άλλης. Από την αρχή των προβών προσπαθώ να βάλω αυτά τα δύο κορίτσια να τσακωθούν. Όχι στην κυριολεξία, αλλά να να αφήσει η μία να μπει κάθετα στην άλλη σωματικά. Αυτό είναι το πιο δύσκολο πράγμα. Να δημιουργηθεί δηλαδή μία σύγκρουση, ούτως ώστε να έχει μία εξέλιξη η σχέση τους. Το ζήτημα είναι ότι και οι δύο είναι τόσο ευγενείς εκ χαρακτήρος που μου είναι πολύ δύσκολο (γέλια). Με ενδιαφέρει πολύ να βρω τον καθένα μόνο του μέσα από μία δυαδικότητα.*
-Πού θα ήθελες να οδηγήσεις τελικά αυτές τις δύο γυναίκες στο έργο;
Θα ήθελα να οδηγήσω τις δυο τους σε μία ησυχία θα έλεγα, σε μία ησυχία της ύπαρξης. Ότι οι δυο τους είναι εντάξει με αυτό που είναι.*
Άρτεμις Λαμπίρη
Η Άρτεμις Λαμπίρη γεννήθηκε το 1984 στην Αθήνα όπου ζει και εργάζεται ως χορογράφος, χορεύτρια και χοροδιδάσκαλος. Σπούδασε στην Επαγγελματική Σχολή Χορού «Ραλλού Μάνου» και με υποτροφία του ΙΚΥ, χορογραφία στο ArtEZ στην Ολλανδία και Θεατρικές Σπουδές στο Πανεπιστήμιο της Ουτρέχτης. Ως χορογράφος έχει συμμετάσχει σε φεστιβάλ, έχει βραβευτεί και ανεβάσει δικές της παραστάσεις σε θέατρα στην Ελλάδα, την Γερμανία, την Κροατία, την Ολλανδία και την Ισπανία.
Μερικές από τις παραγωγές της είναι: «10 θέλει καθημερινό πότισμα η ελευθερία μάτια μου» (2022), «SHER» (2019), «ANYONE» (2018), «On Hope» (2016), «Me On Top» (2015), «META» (2014), «FREMD» (2014), «Ανάμεσα» (2012-2013), «(YX)^2» (2012), «Fallinginlove» (2011). Το 2013 ίδρυσε τη δική της ομάδα ΜΑΝ με την οποία έχει συμμετάσχει στο φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας (2016), στο Φεστιβάλ Νέων Χορογράφων της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση (2015), στο ARC Festival (2014) και στα Δημήτρια (2013). Κάνει επιμέλεια κίνησης σε θεατρικές παραστάσεις από το 2012 και έχει ξεκινήσει μια συνεργασία με την όπερα της Εθνικής Λυρικής Σκηνής από τον Οκτώβρη του 2017. Είναι επίσης μέλος του δικτύου του Κινητήρα από το 2012.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
Χορογραφία: Άρτεμις Λαμπίρη
Χορεύτριες: Μαρία Βούρου, Σάνια Στριμπάκου
Δραματουργία: Μπετίνα Παναγιωτάρα
Μουσική: Χρήστος Καλκάνης
Βοηθός χορογράφου: Ελεάννα Ζώη
Φωτισμοί: Μαριέττα Παυλάκη
Γραφιστικά: Χρυσούλα Κοροβέση ΑΚΑ Μαύρα Γίδια
Φωτογραφικό υλικό: Παύλος Μαυρίδης
Επικοινωνία: Μαριάννα Παπάκη, Νώντας Δουζίνας
Παραγωγή: Ομάδα ΜΑΝ
INFO
PalmTree MCA, Κριναγόρου 13, Νέος Κόσμος
Πρεμιέρα: Πέμπτη 6 Μαρτίου
Παραστάσεις: 6-10 Μαρτίου στις 21:00
Πληροφορίες: 6973082146
Τιμές εισιτηρίων: 15€ κανονικό, 12€ μειωμένο
Η παράσταση χορού «Απέναντι» πραγματοποιείται υπό την αιγίδα και με την οικονομική υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού
