Ποιες είναι οι επιπτώσεις των ηφαιστείων στο κλίμα μας; Πόσο συμβάλλουν οι εκπομπές αερίων τους στην υπερθέρμανση του πλανήτη;
Ο καιρός τον Δεκέμβριο
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΠάμε να δούμε τα τελευταία στοιχεία για τον προηγούμενο μήνα από την Υπηρεσία Κλιματικής Αλλαγής του Κοπέρνικου. Σε παγκόσμια κλίμακα, τον Δεκέμβριο του 2021, είχαμε αύξηση 0,3 βαθμούς Κελσίου σε σχέση με τον μέσο όρο της περιόδου 1991-2020. Ήταν ο έκτος πιο θερμός Δεκέμβριος στα χρονικά.
Στην Ευρώπη, υπήρχε εντυπωσιακή αντίθεση στις θερμοκρασίες. Μπορείτε να δείτε σ’ αυτό το γράφημα ότι στη δυτική και νότια Ευρώπη, είχαν υψηλότερες θερμοκρασίες από τον μέσο όρο, τον περασμένο μήνα. Για παράδειγμα η Μπάλα στη Βρετανία κατέγραψε νέο υψηλό στα χρονικά με 16,5 βαθμούς Κελσίου την παραμονή της Πρωτοχρονιάς.
Στην Σκανδιναβία, στην Βαλτική και τη Βόρεια Ρωσία, έκανε πιο πολύ κρύο από το σύνηθες. Η Σουηδία είχε τον πιο κρύο Δεκέμβρη από τον μέσο όρο από το 2012.
Με την ολοκλήρωση του 2021, μπορούμε να δούμε σ’ αυτό το γράφημα, πού βρίσκεται το προηγούμενο έτος στη συνολική τάση υπερθέρμανσης από το 1970. Μπορείτε να δείτε ότι το 2021 ήταν ένα από τα επτά πιο θερμά έτη στην ιστορία, αλλά ήταν πιο ψυχρό από άλλες πρόσφατες χρονιές.
Η επίπτωση των ηφαιστείων στο κλίμα
Πάμε τώρα στο ρεπορτάζ μας για τον αντίκτυπο των ηφαιστείων στο κλίμα. Μελετούμε αν τα αέρια που βγαίνουν από αυτά τα βουνά με τη φωτιά έχουν μακροχρόνιες επιπτώσεις στην ατμόσφαιρά μας.
Με την έκρηξη του ηφαιστείου στην Λα Πάλμα τον προηγούμενο μήνα, πήγαμε στα Κανάρια Νησιά για να ερευνήσουμε τι συμβαίνει.
Αυτός ο επαρχιακός δρόμος στο όρια της ζώνης ασφαλείας γύρω από το ηφαίστειο της Λα Πάλμα είναι το ιδανικό σημείο για τις ηφαιστειολόγους Άνα Πάρντο Κοφράντες και Κατρίν Χαγιέ. Μετρούν τις ποσότητες διοξειδίου του θείου, διοξειδίου του άνθρακα και άλλων αερίων που εκπέμπονται από την έναρξη της έκρηξης τον Σεπτέμβριο:«Έχουμε τους αεραγωγούς στα χαμηλά, από όπου βγαίνουν τα αέρια. Τα λευκά νέφη είναι κυρίως υδρατμοί. Το αέριο προέρχεται από το μάγμα. Έτσι, όσο υπάρχει μάγμα εκεί κάτω, υπάρχει εκπομπή αερίων» αναφέρει η Κοφράντες.
Τα αέρια είναι μικρότερο πρόβλημα για τους κατοίκους του νησιού σε σχέση με τη λάβα και την τέφρα. 3.000 κτίρια καταστράφηκαν από τις εκροές λάβας και την τέφρα που βρίσκεται παντού.
Η Κατρίν Χαγιέ επισημαίνει: «Μπορεί να έχουμε δομικές ζημιές σε κτίρια και βλάβες σε ηλεκτρικά υποσυστήματα επειδή η τέφρα φορτίζεται συχνά. Έχουμε επίσης όξινη βροχή. Έτσι γύρω από την τοπική περιοχή, είχαμε πραγματικά προβλήματα τόσο με την πτώση τέφρας όσο και με την όξινη βροχή που επηρέασαν τις φυτείες μπανάνας».
Η όξινη βροχή προκαλείται από το διοξείδιο του θείου, ένα εξαιρετικά δραστικό αέριο που εκπέμπεται από το ηφαίστειο.
Αυτό το animation δείχνει πώς εξαπλώθηκε πολύ πέρα από τη Λα Πάλμα κατά τη διάρκεια της έκρηξης. Το SO2 επηρεάζει την ποιότητα του αέρα και σε μεγάλες εκρήξεις σχηματίζει μικροσκοπικά σωματίδια που μπορούν να προκαλέσουν βραχυπρόθεσμη ψύξη στο κλίμα.
Τι συμβαίνει όμως με το διοξείδιο του άνθρακα από το ηφαίστειο; Πόσο σημαντικό είναι η εκπομπή αερίων του θερμοκηπίου από την Λα Πάλμα; Στην Τενερίφη, η επιστήμονας Ομάιρα Γκαρσία κατέγραψε μια αύξηση του CO2, κατά τη διάρκεια της έκρηξης: «Οι συγκεντρώσεις του διοξειδίου του άνθρακα έχουν αυξηθεί πολύ σημαντικά. Αλλά πρέπει επίσης να τονιστεί ότι είναι τοπικό φαινόμενο και διαρκεί πολύ λίγο».
Κατά τη διάρκεια της κορύφωσης, το ηφαίστειο εξέπεμπε περίπου 3.000 τόνους CO2 την ημέρα. Μπορεί να φαίνεται τεράστια ποσότητα, αλλά σε σύγκριση με τις ανθρώπινες εκπομπές είναι ελάχιστη: «Αν συγκρίνουμε αυτήν την τιμή, για παράδειγμα, με τις εκπομπές που παράγονται από τις αεροπορικές μεταφορές, οι οποίες αντιστοιχούν σε 330.000 τόνους την ημέρα, οι εκπομπές από ένα ηφαίστειο τόσο μικρού ή μεσαίου μεγέθους όσο της Λα Πάλμα αντιπροσωπεύουν το ένα εκατοστό των εκπομπών μόνο της αεροπλοΐας. Είναι εντελώς αμελητέες» συμπληρώνει η Γκαρσία.
Στην ουσία, το CO2 που εκπέμπεται από όλα τα ηφαίστεια στον κόσμο, είναι κάτω από το 1% των εκπομπών των ανθρώπων. Η Άνα Πάρντο Κοφράντες υπογραμμίζει: «Τα ηφαίστεια υπάρχουν περισσότερο στη Γη από ότι εμείς. Και η κλιματική αλλαγή δεν ξεκίνησε μέχρι τη βιομηχανική επανάσταση. Επομένως, δεν νομίζω ότι μπορούμε να κατηγορήσουμε τα ηφαίστεια για αυτήν την κλιματική αλλαγή».