Τουρκία: Η λειψυδρία «χτυπά την πόρτα» της Κωνσταντινούπολης - Εκτεταμένες διακοπές υδροδότησης στην Σμύρνη

Σύμφωνα με νεότερα στοιχεία, ενώ η κρίση λειψυδρίας στη Σμύρνη βαθαίνει, το πρόβλημα της έλλειψης πόσιμου νερού γίνεται αισθητό και στην Κωνσταντινούπολη.

Οι πληρότητες των φραγμάτων στην Κωνσταντινούπολη έχουν μειωθεί σημαντικά τους τελευταίους μήνες.

Σύμφωνα με τη Διοίκηση Ύδρευσης και Αποχέτευσης της Κωνσταντινούπολης (ISKI), ο μέσος όρος πληρότητας των φραγμάτων που τροφοδοτούν με νερό την τουρκική μεγαλούπολη έχει μειωθεί δραματικά στο 21,87%. Στις 30 Ιουνίου, το ποσοστό ήταν 66,23%.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ISKI, τα ποσοστά πληρότητας των φραγμάτων στις 9 Νοεμβρίου έχουν ως εξής

- Φράγμα Alibey: 11,92%

- Φράγμα Buyukcekmece: 24,73%

- Φράγμα Darlik: 32,13%

- Φράγμα Elmalı: 51,46%

- Φράγμα Strandja: 35,19%

- Φράγμα Kazandere: 2,61%

- Φράγμα Pabuçdere: 4,67%

- Φράγμα Sazlidere: 22,33 %

- Φράγμα Terkos: 24,79 %

- Φράγμα Ömerli: 17,58 %

"Η Σμύρνη ξόδεψε όλα τα αποθέματα"

Στη Σμύρνη, η οποία βρίσκεται σε κρίση λειψυδρίας ήδη από τους καλοκαιρινούς μήνες και οι διακοπές στην υδροδότηση είναι σχεδόν καθημερινές, έχουν ξοδευτεί όλες οι εφεδρείες.

Μιλώντας στο DHA, ο καθηγητής Dr. Doğan Yaşar από το Πανεπιστήμιο Dokuz Eylül δήλωσε ότι η στάθμη του νερού στα φράγματα της Σμύρνης έχει πέσει σε κρίσιμα επίπεδα και τα υπόγεια αποθέματα έχουν επίσης εξαντληθεί.

Ο Yaşar δήλωσε: "Το 10% του νερού στην Προύσα, το 1% στην Άγκυρα και την Κωνσταντινούπολη τροφοδοτείται από το υπέδαφος. Εκεί έχουν ακόμη αποθέματα, αλλά εμείς έχουμε ξοδέψει τα αποθέματα νερού".

Είναι η Τουρκία χώρα "φτωχή σε νερό";

Παρόλο που η Τουρκία κατατάσσεται ήδη στη λίστα των χωρών "με προβλήματα νερού", σύμφωνα με εμπειρογνώμονες, εάν η τρέχουσα τάση δεν αλλάξει, υπάρχει κίνδυνος να αλλάξει η αξιολόγησή της προς το χειρότερο τα επόμενα χρόνια και να χαρακτηριστεί ¨χώρα φτωχή σε νερό".

Ως "φτωχές σε νερό" περιοχές χαρακτηρίζονται οι χώρες στις οποίες η ετήσια ποσότητα πόσιμου νερού που διατίθεται ανά κάτοικο είναι μικρότερη από 1000 m³. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν χώρες της Μέσης Ανατολής, όπως η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Κατάρ, καθώς και αφρικανικές χώρες, όπως η Σομαλία, το Τζιμπουτί και η Ερυθραία.

Στις χώρες που αντιμετωπίζουν κρίσεις λειψυδρίας, η ετήσια ποσότητα νερού ανά κάτοικο κυμαίνεται μεταξύ 1000 και 1700 m³. Σύμφωνα με τα στοιχεία του 2024, η ετήσια ποσότητα πόσιμου νερού ανά κάτοικο στην Τουρκία είναι περίπου 1300 έως 1400 m³.

Από την άλλη πλευρά, "πλούσιες σε νερό" χώρες θεωρούνται οι χώρες γύρω από τον Ισημερινό, οι οποίες γενικά δέχονται βροχές μουσώνων με ποσότητα άνω των 8.000 έως 10.000 m³ ανά κάτοικο.

Γιατί τελειώνει το νερό στην Τουρκία;

Ο κυριότερος καταναλωτής νερού στην Τουρκία είναι ο τομέας της γεωργίας με μερίδιο που φτάνει το 70%. Η βιομηχανία αντιπροσωπεύει περίπου το 15% και η οικιακή χρήση και το πόσιμο νερό περίπου το 15%.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, η κύρια αιτία της λειψυδρίας είναι η κλιματική κρίση που προκαλεί ξηρασία. Η περιοχή της Μεσογείου είναι μία από τις περιοχές που πλήττονται περισσότερο από την κλιματική κρίση στον κόσμο. Εάν δεν επιτευχθεί μεγάλης κλίμακας υποχώρηση της υπερθέρμανσης του πλανήτη, αναμένεται να εμφανιστεί ξηρασία στη λεκάνη της Μεσογείου.

Ωστόσο, παράγοντες όπως η αύξηση του πληθυσμού, η αναποτελεσματικότητα της γεωργικής άρδευσης και η ρύπανση είναι επίσης στο κάδρο. Εάν οι παράγοντες αυτοί παραμείνουν αμετάβλητοι, είναι πιθανό η Τουρκία να γίνει μια χώρα "φτωχή σε νερό" σε 20-30 χρόνια, δηλαδή στη δεκαετία του 2050.

Πώς ρυπαίνουν τους υδάτινους πόρους οι εξορύξεις;

Οι δραστηριότητες εξόρυξης ορυκτών πόρων, οι οποίες έχουν αποκτήσει δυναμική τα τελευταία χρόνια και έχουν προκαλέσει διαμαρτυρίες σε εθνικό επίπεδο, αποτελούν επίσης σημαντικό παράγοντα ρύπανσης των υδάτων.

Διότι η διαδικασία καθαρισμού των ορυκτών που εξορύσσονται με ουσίες όπως το κυάνιο ρυπαίνει τον υδροφόρο ορίζοντα. Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται θερμοηλεκτρικοί σταθμοί και ορυχεία χρυσού.

Μιλώντας στον Independent Turkish κατά τη διάρκεια μιας περιοδείας σε θερμοηλεκτρικούς σταθμούς στην περιοχή Elbistan της Kahramanmaraş με επικεφαλής την Greenpeace το 2022, ο Mehmet Dalkanat από την οικολογική πλατφόρμα Elbistan δήλωσε στον Independent Turkish: "Οι χωρικοί λένε: "Τώρα παίρνουμε νερό από βαθος 400 μέτρων. Τα εργοστάσια παραγωγής ενέργειας στεγνώνουν το νερό μας ".

Οι θερμοηλεκτρικοί σταθμοί χρειάζονται νερό στους πύργους ψύξης. Σύμφωνα με τους ειδικούς, η καθημερινή κατανάλωση ενός σταθμού ηλεκτροπαραγωγής 1000 MW είναι περίπου 800 l/s. Επιπλέον, για να μπορέσει να υποστεί επεξεργασία ο λιγνίτης, πρέπει να είναι ξηρός κατά τη στιγμή της εξόρυξης. Αυτό καθιστά τα υπόγεια ύδατα εμπόδιο για τους θερμοηλεκτρικούς σταθμούς.

Παρόμοιο πρόβλημα υπάρχει και στο Uşak, όπου τα νοικοκυρία έχουν νερό μόνο μεταξύ 16.00-22.00 ως προληπτικό μέτρο. Υποστηρίζεται ότι το χρυσωρυχείο Tüprağ στην περιοχή καταναλώνει περισσότερο νερό από όλους τους κατοίκους της περιοχής.

Ο Soner Demiröz, πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Egem TV, δήλωσε σε πρόσφατη εκπομπή: "Το ορυχείο χρυσού καταναλώνει σχεδόν μόνο του το νερό στο Uşak. Κανείς δεν αμφισβητεί επίσημα τους ισχυρισμούς ότι το χρυσωρυχείο Tüprağ χρησιμοποιεί τα υπόγεια ύδατα χωρίς να πληρώνει τέλος, χωρίς καν να μετράει ο υδρομετρητής όπως πληρώνουν οι πολίτες, οι πολιτικοί, οοι γραφειοκράτες και οι μη κυβερνητικές οργανώσεις αυτής της πόλης θα πρέπει να εξηγήσουν τις σχέσεις τους με την Tüprağ, μια καναδική εταιρεία που εξορύσσει χρυσό με κυάνιο, η οποία χρησιμοποιεί τα υπόγεια νερά της Uşak με πρόχειρο τρόπο και κανείς δεν μπορεί να το σταματήσει".

Σε ανακοίνωσή της η εταιρεία δήλωσε: "Τα επίσημα στοιχεία αποκαλύπτουν σαφώς ότι η χρήση του νερού από το ορυχείο χρυσού Kışladağ δεν καταναλώνει τους πόρους των κατοίκων της Uşak, όπως ισχυρίζονται. Χρησιμοποιήθηκε μόνο το 47% του ετήσιου νερού που αναλογούσε στο ορυχείο μας το 2024 και λιγότερο από το 40% το 2023. Τα προηγούμενα χρόνια, το ποσοστό αυτό δεν ξεπέρασε ποτέ το μισό της κατανεμημένης ποσότητας".

Είναι λύση η οικονομία στα νοικοκυριά;

Ενώ οι συζητήσεις για τα αίτια της λειψυδρίας συνεχίζονται, το ίδιο συμβαίνει και με τις προτάσεις για λύσεις του προβλήματος.

Ορισμένοι, συμπεριλαμβανομένων διασημοτήτων των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, καλούν τους πολίτες να εξοικονομήσουν νερό στα νοικοκυριά. Ωστόσο, πολλοί υπενθυμίζουν ότι η πραγματική αιτία της κρίσης είναι η εξορυκτική και η γεωργική βιομηχανία. Οι ακτιβιστές τονίζουν ότι η οικονομία από τους απλούς καταναλωτές είναι σημαντική, αλλά η λύση δεν πρέπει να περιορίστεί εκεί.

Γιατί η γεωργική άρδευση είναι αναποτελεσματική;

Για μια πιο βιώσιμη βιομηχανία απαιτούνται καινοτομίες. Μία από αυτές τις λύσεις είναι η αύξηση της αποτελεσματικότητας της γεωργικής άρδευσης.

Ο εθελοντής Dr. Ece Aynur Onur, αναφερόμενος στη γεωργική άρδευση, τη λανθασμένη επιλογή προϊόντων και τις λανθασμένες πολιτικές για το νερό, δήλωσε: "Οι λίμνες Akgöl, Acıgöl, Yarışlı, Karataş έχουν στερέψει εντελώς. Η λίμνη Salda και η λίμνη Burdur έχουν στερέψει σχεδόν κατά το ήμισυ", λέει.

Πώς λοιπόν η γεωργική άρδευση τροφοδοτεί την κρίση; Ο πρώτος παράγοντας είναι η επιφανειακή (άγρια) άρδευση. Εξακολουθεί να είναι η πιο διαδεδομένη μέθοδος στην Τουρκία. Σε αυτή τη μέθοδο, το 50 έως 60% του νερού εξατμίζεται ή αποβάλλεται από το χωράφι. Ειδικά σε θερμές περιόδους, το μεγαλύτερο μέρος του νερού εξατμίζεται πριν φτάσει στο έδαφος.

Η λανθασμένη επιλογή καλλιέργειας είναι ένας άλλος σημαντικός παράγοντας. Αυτό σημαίνει ότι επιλέγονται καλλιέργειες που απαιτούν νερό σε λάθος περιοχές. Για παράδειγμα, όταν οι απαιτητικές σε νερό καλλιέργειες όπως το βαμβάκι, το καλαμπόκι, τα ζαχαρότευτλα και το ρύζι φυτεύονται σε περιοχές με έλλειψη νερού, οι υδάτινοι πόροι εξαντλούνται γρήγορα.

Επιπλέον, σε ανοικτά αρδευτικά κανάλια χωρίς επίστρωση σκυροδέματος και παλιά συστήματα άρδευσης παρατηρείται απώλεια νερού έως και 30%.

Πώς μπορεί να γίνει η γεωργία πιο αποτελεσματική;

Υπάρχουν μέθοδοι για να γίνει η γεωργική άρδευση πιο αποτελεσματική.

Μία από αυτές είναι η "μικροάρδευση". Η μέθοδος αυτή παρέχει νερό απευθείας στη ρίζα του φυτού με συστήματα χαμηλής πίεσης και χαμηλού όγκου. Με τον τρόπο αυτό, η εξάτμιση και η επιφανειακή απορροή μειώνονται σημαντικά. Ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι τα συστήματα μικρο-άρδευσης χρησιμοποιούν 20 έως 50 % λιγότερο νερό από τα συμβατικά συστήματα. Η στάγδην άρδευση είναι η πιο συνηθισμένη μορφή.

Εναλλακτικές μέθοδοι είναι η άρδευση με υποεπιφανειακά υφάσματα (SSTI) και η μέθοδος περιορισμένης (ελλειμματικής) άρδευσης. Η τελευταία σε μια δοκιμή που διεξήχθη στην Τουρκία το 2006, παρατηρήθηκε ότι είχε 65% μεγαλύτερη απόδοση στο σιτάρι. Στο βαμβάκι, η ανάγκη για νερό μειώθηκε κατά 40%.

Τα έξυπνα συστήματα άρδευσης γίνονται επίσης όλο και πιο δημοφιλή σήμερα. Τα έξυπνα συστήματα βελτιστοποιούν την άρδευση με αισθητήρες εδαφικής υγρασίας, μετεωρολογικά δεδομένα και μηχανισμούς αυτόματου ελέγχου. Χάρη σε αυτές τις τεχνολογίες, οι οποίες έχουν διαδοθεί ευρέως στις ΗΠΑ και σε άλλες περιοχές, η σπατάλη νερού ελαχιστοποιείται. Για παράδειγμα, σε ένα σύστημα που αναπτύχθηκε στην Τουρκία, η προγνωστική άρδευση μπορεί να γίνει με αισθητήρες που βασίζονται σε ESP32 και LSTM (ANN). Μια εργασία που δημοσιεύθηκε το 2025 ανέφερε ότι έτσι εξοικονομούνται νερό και εργατοώρες.

Συλλογή νερού από τον αέρα

Εκτός από τη γεωργική παραγωγικότητα, οι χώρες που πλήττονται από την ξηρασία έχουν αναπτύξει με την πάροδο του χρόνου εξαιρετικά καινοτόμες μεθόδους για να ξεπεράσουν την λειψυδρία. Είναι δυνατή ακόμη και η συγκομιδή ομίχλης και υγρασίας από τον αέρα.

Για να γίνει αυτό, τεντώνεται ένα τεράστιο λεπτό πλέγμα ή δίχτυ. Αυτό το δίχτυ συμπυκνώνει τους υδρατμούς που περιέχονται στην ομίχλη σε σταγονίδια. Αυτά τα σταγονίδια, με τη σειρά τους μεταφέρονται σε ένα σύστημα συλλογής νερού.

Ανάλογα με την αποτελεσματικότητα του διχτυού, μπορεί να συλλεχθεί το 2 έως 10 % της υγρασίας του αέρα. Σύμφωνα με υπολογισμούς, ένα δίχτυ ομίχλης με επιφάνεια 40 τ.μ. παράγει περίπου 200 λίτρα νερού την ημέρα, ενώ τα δοκιμαστικά συστήματα μπορούν να φτάσουν σε τιμές 150 έως 750 λίτρα την ημέρα.

Για παράδειγμα, τα συστήματα που εγκαταστάθηκαν κοντά στο El Tofo στην έρημο Atacama στη Χιλή απέδωσαν περίπου 3.800 γαλόνια νερού την ημέρα. Το έργο Dar Si Hmad στην περιοχή Aït Baamrane του Μαρόκου έδωσε επίσης τη δυνατότητα στις αγροτικές κοινότητες να έχουν πρόσβαση σε νερό μέσω συστημάτων συλλογής ομίχλης. Σύμφωνα με την εφημερίδα San Francisco Chronicle, πιλοτικά έργα βρίσκονται επίσης σε εξέλιξη σε περιοχές όπως η Καλιφόρνια.

Συλλογή βρόχινου νερού

Από την άλλη πλευρά, η ιδέα της συλλογής βρόχινου νερού είναι πιο διαδεδομένη από τη συλλογή ομίχλης. Ένας τρόπος είναι η συλλογή της βροχής από στέγες. Το νερό της βροχής που συλλέγεται από την επιφάνεια της στέγης αποθηκεύεται σε δεξαμενές αποθήκευσης. Πρόκειται για μια απλή και χαμηλού κόστους μέθοδο.

Υπάρχουν επίσης διάφορες εφαρμογές για το έδαφος με κατασκευές που μοιάζουν με ημικυκλικές τάφρους και συγκρατούν το νερό της βροχής.

Το σύστημα "Johad", που χρησιμοποιείται σε ξηρές περιοχές όπως το Ρατζαστάν στην Ινδία, είναι μικρές λίμνες που διαχειρίζονται οι κοινότητες και συλλέγουν το νερό της βροχής και τροφοδοτούν τα υπόγεια ύδατα. Ένα άλλο σύστημα, το "Taanka", είναι ένα σύστημα μεμονωμένων δεξαμενών νερού που εγκαθίστανται υπόγεια σε σφραγισμένα οικόπεδα. Το νερό της βροχής συλλέγεται και αποθηκεύεται και χρησιμοποιείται ως πόσιμο νερό. Τα φράγματα άμμου κατασκευάζονται σε άνυδρες κοιλάδες της ερήμου που δεν χρησιμοποιούνται εμπορικά. Η άμμος που συσσωρεύεται από τις βροχές των μουσώνων φιλτράρει και αποθηκεύει το νερό και το νερό διατηρείται στο υπέδαφος για χρόνια.

Υπάρχουν πολλές τέτοιες τεχνικές, αλλά υπάρχουν και πιο καινοτόμες μέθοδοι. Για παράδειγμα, το υλικό που ονομάζεται κρύσταλλοι Janus, το οποίο αναπτύχθηκε από το Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης στο Άμπου Ντάμπι, περιέχει στην επιφάνειά του περιοχές που τόσο προσελκύουν το νερό (υδρόφιλα) όσο και διευκολύνουν τη μεταφορά του (υδρόφοβα). Έτσι, συλλέγει το νερό από την ομίχλη και την υγρασία χωρίς να δαπανά ενέργεια.

Η λύση του θαλασσινού νερού

Μία από τις πιο πολυσυζητημένες προτάσεις λύσης στη δημόσια συζήτηση είναι η αφαλάτωση του θαλασσινού νερού.

Καθώς οι ξηρασίες αυξάνονται παγκοσμίως λόγω της κλιματικής αλλαγής, η πρόσβαση σε καθαρό πόσιμο νερό γίνεται όλο και πιο δύσκολη. Σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, μέχρι το 2030, πάνω από το ήμισυ του παγκόσμιου πληθυσμού θα βρίσκεται σε περιοχές που θα αντιμετωπίζουν προβλήματα λειψυδρίας. Σε αυτό το πλαίσιο, τα βλέμματα στρέφονται προς τις θάλασσες, οι οποίες φαίνεται να αποτελούν έναν απεριόριστο πόρο. Ωστόσο, είναι αμφισβητήσιμο κατά πόσον η αφαλάτωση του θαλασσινού νερού αποτελεί πραγματικά βιώσιμη λύση.

Η αφαλάτωση είναι η διαδικασία αφαίρεσης αλατιού και ανόργανων συστατικών από το θαλασσινό νερό για να το καταστήσει αξιοποιήσιμο για πόση ή στην γεωργία. Η πιο συνηθισμένη μέθοδος είναι γνωστή ως "αντίστροφη όσμωση". Σε αυτή τη μέθοδο, το νερό αφαλατώνεται περνώντας το μέσα από μια ημιπερατή μεμβράνη υψηλής πίεσης.

Περισσότερες από 20.000 μονάδες αφαλάτωσης λειτουργούν παγκοσμίως. Η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Ισπανία, το Ισραήλ και οι ΗΠΑ ξεχωρίζουν μεταξύ των χωρών με τη μεγαλύτερη δυναμικότητα. Σύμφωνα με την Ισραηλινή Αρχή Υδάτων, περίπου το 70% του πόσιμου νερού της χώρας παρέχεται με αφαλάτωση.

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα;

Το μεγαλύτερο πλεονέκτημα της αφαλάτωσης είναι ότι το θαλασσινό νερό είναι ένας ανεξάντλητος πόρος. Το σύστημα αυτό, το οποίο δεν εξαρτάται από τις βροχοπτώσεις, εξασφαλίζει σταθερή παροχή νερού σε περιόδους ξηρασίας.

Επιπλέον, χάρη στα ενεργειακά αποδοτικά συστήματα αντίστροφης όσμωσης που αναπτύχθηκαν τα τελευταία χρόνια, η ποσότητα ενέργειας που απαιτείται για την παραγωγή πόσιμου νερού από ένα κυβικό μέτρο θαλασσινού νερού έχει μειωθεί στο μισό σε σχέση με τη δεκαετία του 1990.

Ωστόσο, η αφαλάτωση του θαλασσινού νερού είναι ένα περιβαλλοντικά αμφιλεγόμενο ζήτημα. Οι εγκαταστάσεις αφαλάτωσης εξακολουθούν να είναι ενεργοβόρες- όταν η ενέργεια αυτή προέρχεται από ορυκτά καύσιμα, αυξάνονται οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Σύμφωνα με στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας του 2019, η παραγωγή ενός κυβικού μέτρου πόσιμου νερού απαιτεί κατά μέσο όρο 3 έως 10 kWh ενέργειας. Αυτό αυξάνει επίσης το κόστος του επεξεργασμένου νερού.

Επιπλέον, τα λύματα που ονομάζονται "άλμη" και προκύπτουν μετά τη διαδικασία αποτελούν σοβαρό κίνδυνο για το περιβάλλον. Όταν η άλμη επιστρέφει στα θαλάσσια οικοσυστήματα, μειώνει τα επίπεδα οξυγόνου και επηρεάζει αρνητικά τους βιότοπους των θαλάσσιων ειδών. Σύμφωνα με έκθεση του 2021 του Περιβαλλοντικού Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών (UNEP), οι μονάδες αφαλάτωσης στον κόσμο παράγουν 95 εκατομμύρια κυβικά μέτρα γλυκού νερού κάθε χρόνο, ενώ παράγεται διπλάσια ποσότητα αλμυρών αποβλήτων.

Επιπλέον, η αφαλάτωση μπορεί να έχει άμεσες επιπτώσεις στο πλαγκτόν και τα μικρά ψάρια.

Ένα άλλο πρόβλημα είναι το κόστος. Στις ανεπτυγμένες χώρες, τα έργα αφαλάτωσης πραγματοποιούνται με κρατικές επιδοτήσεις, αλλά στις χώρες με χαμηλό εισόδημα δεν είναι οικονομικά βιώσιμη η εφαρμογή αυτής της μεθόδου σε μεγάλη κλίμακα. Σύμφωνα με στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας, το πόσιμο νερό που παράγεται μέσω αφαλάτωσης είναι 3 έως 5 φορές ακριβότερο από το νερό από φυσικές πηγές.

"Η αφαλάτωση μπορεί να αποτελέσει μια στρατηγική απάντηση στην κρίση του νερού, αλλά δεν μπορεί να βρίσκεται στο επίκεντρο της διαχείρισης του νερού", δήλωσε στο Scientific ο καθηγητής Peter Gleick του Τμήματος Περιβαλλοντικών Επιστημών του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ.

Σύμφωνα με τον καθηγητή, η πιο αποτελεσματική μακροπρόθεσμη λύση είναι οι ολοκληρωμένες πολιτικές διαχείρισης των υδάτων, οι οποίες υποστηρίζονται από τη διατήρηση του νερού, την επαναχρησιμοποίηση και την βελτίωση της παραγωγικότητας της γεωργίας.

Στην Τουρκία, έχουν ξεκινήσει συζητήσεις και μελέτες σχετικά με την αφαλάτωση του θαλασσινού νερού. Ωστόσο, σύμφωνα με πολλούς εμπειρογνώμονες, η πρακτική αυτή δεν έχει γίνει ευρέως διαδεδομένη λόγω της ανάγκης για μεγαλύτερες επενδύσεις.