Στην κεντρική και ανατολική Ευρώπη πολλαπλασιάζονται οι ψευδείς ειδήσεις
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΠρόσφατες στατιστικές δείχνουν ότι τουλάχιστον ο μισός πληθυσμός σε χώρες όπως η Σλοβακία, η Πολωνία και η Τσεχική Δημοκρατία εκτίθεται σε παραπληροφόρηση στο διαδίκτυο.
Περίπου το 45% του πληθυσμού της Τσεχίας εκτέθηκε σε ψευδείς αφηγήσεις το πρώτο τρίμηνο του 2024, σύμφωνα με νέα στοιχεία του Παρατηρητηρίου Ψηφιακών Μέσων της Κεντρικής Ευρώπης CEDMO.
Ο αριθμός αυτός ήταν ακόμη υψηλότερος στη Σλοβακία, ανερχόμενος σε περίπου 58%.
Μάλιστα οι Σλοβάκοι ανέφεραν ότι βρέθηκαν απέναντι σε περισσότερες ψευδείς ειδήσεις από αληθινές
Μια ξεχωριστή έκθεση του Ινστιτουτου Digital Poland δείχνει ότι έως και το 84% των Πολωνών έχουν συναντήσει ψεύτικες ειδήσεις, ενώ 9 στους 10 ερωτηθέντες πιστεύουν τουλάχιστον μία ψευδή πληροφορία.
Τα αποτελέσματα δείχνουν μια επικίνδυνη τάση που είναι ιδιαίτερα ανησυχητική ενόψει των ευρωεκλογών.
Οι χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης διατρέχουν ιδιαίτερο κίνδυνο παραπληροφόρησης λόγω της γειτνίασής τους με τη Ρωσία, σύμφωνα με τον Δρ Péter Krekó, συντονιστή του ουγγρικού Παρατηρητηρίου Ψηφιακών Μέσων Ενημέρωσης.
«Η Ρωσία αποτελούσε πάντα ένα ορισμένο είδος εργαστηρίου παραπληροφόρησης, φιλορωσικών αφηγήσεων», δήλωσε στο The Cube.
Ο Krekó εξήγησε ότι η περιοχή ανήκε παλαιότερα στη σοβιετική σφαίρα επιρροής, με κάθε χώρα να διοικείται από κομμουνιστικά, φιλοσοβιετικά καθεστώτα, τα απομεινάρια των οποίων μπορεί κανείς να δει ακόμη σε ορισμένους σημερινούς πολιτικούς.
«Πρόκειται για χώρες στις οποίες η Ρωσία έχει απλώς καλύτερα δίκτυα και πολιτικούς που είναι αρκετά έτοιμοι να διαδώσουν τις ρωσικές αφηγήσεις», είπε. «Και ειδικά στις σλαβικές χώρες, νομίζω ότι υπάρχει μεγαλύτερη απήχηση σε τέτοιου είδους μηνύματα από ό,τι σε άλλα μέρη της Ευρώπης».
Στην πραγματικότητα, οι ειδικοί λένε ότι στις μέρες μας είμαστε όλοι πιο επιρρεπείς στην παραπληροφόρηση λόγω των τρόπων με τους οποίους απορροφούμε και αφομοιώνουμε παθητικά τα μέσα ενημέρωσης: έχουμε μετατραπεί από «homo sapiens» σε «homo videns» - ανθρώπους που παρακολουθούν.
«Αυτό σημαίνει ότι καταπίνουμε, αντανακλάμε, στέλνουμε μηνύματα και σκεφτόμαστε, λόγω της κυριαρχίας των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και της επικοινωνίας, καθώς και της απλοποίησης του περιεχομένου», δήλωσε στο The Cube ο Dr. Robert Rajczyk, αναπληρωτής καθηγητής στο Ινστιτούτο Δημοσιογραφίας και Επικοινωνίας Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης του Πανεπιστημίου της Σιλεσίας στο Κατοβίτσε.
Είπε ότι η ψευδής πληροφόρηση λειτουργεί με διαφορετικά εργαλεία, δηλαδή την πειθώ, την προπαγάνδα και τη χειραγώγηση.
Με τις ευρωπαϊκές εκλογές να απέχουν μόλις λίγες εβδομάδες, οι κακόβουλοι φορείς μπορεί να χρησιμοποιούν την Τεχνητή Νοημοσύνη για να ξεκινήσουν χιλιάδες μικρο-εκστρατείες με στρατηγικές μικρο-στόχευσης που απευθύνονται σε δυνητικούς ψηφοφόρους, αντί για μια μεγάλη προεκλογική εκστρατεία, σύμφωνα με τον Rajczyk.
Ο Krekó σημείωσε επίσης ότι οι πολιτικοί φορείς πληρώνουν σε μεγάλες τεχνολογικές πλατφόρμες, όπως το Facebook και το YouTube, τεράστια χρηματικά ποσά για διαφημιστικές εκστρατείες, πολλές από τις οποίες διαδίδουν παραπληροφόρηση.
Παρόλα αυτά, υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να προστατευτείτε από τυχόν ψευδείς ειδήσεις που μπορεί να μοιράζονται.
«Πρώτα απ' όλα, χρησιμοποιούμε αξιόπιστες πηγές πληροφόρησης, συνήθως τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης, αντί για σχόλια στο διαδίκτυο, για παράδειγμα», δήλωσε ο Rajczyk. «Η παιδεία στα μέσα ενημέρωσης, η εκπαίδευση και ο έλεγχος των γεγονότων αποτελούν κατά τη γνώμη μου την καλύτερη λύση για την παραπληροφόρηση και μπορούν να μας παρέχουν την ελεύθερη επιλογή κατά τη διάρκεια των ευρωπαϊκών εκλογών».
Πρόσθεσε ότι πρέπει να διασφαλίσουμε ότι συμμετέχουμε στην πολιτική ζωή.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ«Να είστε κριτικοί», είπε. «Η κριτική σκέψη είναι η βασική ιδέα της προστασίας από την παραπληροφόρηση. Φυσικά, δεν προτείνω να σταματήσετε να χρησιμοποιείτε το διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αλλά να επαληθεύετε τις πληροφορίες».
«Ας έχουμε τη συνήθεια να ελέγχουμε τα πάντα, να ελέγχουμε τα γεγονότα σε ό,τι είναι εντυπωσιακό, απίστευτο ή σοκαριστικό», πρόσθεσε ο Rajczyk. «Ας μάθουμε πώς να χρησιμοποιούμε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με σωστό τρόπο».