Ο πόλεμος στην Ουκρανία κυριαρχεί στην πολιτική συζήτηση ενόψει των εκλογών σε τρία κρατίδια της ανατολικής Γερμανίας τον Σεπτέμβριο. Τόσο τα ακροαριστερά όσο και τα ακροδεξιά κόμματα ζητούν διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία και τη διακοπή των παραδόσεων όπλων στην Ουκρανία. Μπορούν να επηρεάσουν την εξωτερική πολιτική της Γερμανίας;
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ"Ειρήνη, ελευθερία, όχι πόλεμος". Αυτά είναι τα συνθήματα που ακούγονται στις γραφικές πλακόστρωτες παλιές πόλεις που βρίσκονται διάσπαρτες στην ανατολική Γερμανία. Ο μέσος όρος ηλικίας όσων κρατούν σημαίες με τα γράμματα "ειρήνη" και "πρώτα η πατρίδα μας" είναι περίπου 60 ετών.
Αλλά πολλές από αυτές τις διαμαρτυρίες έχουν επίσης πιο σκοτεινές αποχρώσεις και απόηχο αντιδημοκρατικών αξιών.
Ορισμένοι σε μια διαδήλωση της Δευτέρας στην πόλη Goerlitz της ανατολικής Σαξονίας φορούσαν μπλουζάκια που έγραφαν: "όταν το σωστό γίνεται λάθος, η επανάσταση γίνεται καθήκον". Κάποιοι από τους διαδηλωτές είναι πεπεισμένοι ότι η κυβέρνηση ενεργεί εναντίον τους με την "εισαγωγή πολιτισμών" και την αλόγιστη δαπάνη χρημάτων για πράσινη ενέργεια.
Οι πολίτες των ανατολικών κρατιδίων της Σαξονίας, της Θουριγγίας και του Βρανδεμβούργου θα προσέλθουν στις κάλπες τον Σεπτέμβριο. Σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, το ακροδεξιό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) έχει ξεπεράσει στη Σαξονία τους Χριστιανοδημοκράτες (CDU), οι οποίοι βρίσκονταν στην εξουσία επί 16 χρόνια υπό την πρώην καγκελάριο Άγγελα Μέρκελ και οι οποίοι αναμένεται να κερδίσουν στις ομοσπονδιακές εκλογές του επόμενου έτους.
Νέο ακροαριστερό κόμμα, η Συμμαχία Σάχρα Βάγκενκνεχτ (BSW), αποσχίστηκε πέρυσι από το αριστερό κόμμα Die Linke και ζήτησε παρόμοιες πολιτικές με το AfD, όπως διαπραγματεύσεις με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, τον τερματισμό των παραδόσεων όπλων στην Ουκρανία και την άμβλυνση των πολιτικών για το κλίμα. Και τα δύο κόμματα ασκούν έντονη κριτική στη σημερινή κυβέρνηση, αλλά δεν έχουν προσφέρει πολλές εφικτές λύσεις.
Μπορούν να επηρεάσουν αυτές οι εκλογές την εξωτερική πολιτική της ομοσπονδιακής κυβέρνησης;
Ο πολιτικός επιστήμονας Dr. Carsten Koschmieder λέει ότι όχι άμεσα, αν και οι εκλογές αυτές θα μπορούσαν να επηρεάσουν τα άλλα πολιτικά κόμματα που βρίσκονται στην εξουσία.
Ο Koschmieder λέει ότι οι τοπικές κυβερνήσεις των κρατιδίων δεν μπορούν να ασκούν εξωτερική πολιτική, "αλλά επηρεάζουν τη συνολική πολιτική κατάσταση".
Το ζήτημα, λέει ο Koschmieder, "είναι ότι τα άλλα κόμματα παρακολουθούν τι συμβαίνει. Βλέπουν ότι το BSW και το AfD παίρνουν πολλές ψήφους. Στην Ανατολική Γερμανία, ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι μείζον θέμα".
"Αυτό που συμβαίνει τώρα είναι ότι, για παράδειγμα, ο πρωθυπουργός της Σαξονίας Michael Kretschmer, ο οποίος είναι μέλος του CDU και συμμετέχει στο εθνικό συμβούλιο του CDU, λέει εδώ και μήνες ότι πρέπει να συμφιλιωθούμε με τη Ρωσία, να αγοράσουμε ξανά ρωσικό φυσικό αέριο, να εγκαταλείψουμε την Ουκρανία, να σταματήσουμε να δίνουμε στην Ουκρανία οτιδήποτε και να απελάσουμε τους Ουκρανούς πρόσφυγες".
Ο Koschmieder λέει ότι ο Kretschmer θέλει να διατηρήσει την πλειοψηφία των ψήφων του, ιδίως δεδομένου ότι το AfD θα μπορούσε να λάβει περίπου το 30% των ψήφων στις εκλογές του Σεπτεμβρίου.
"Προσπαθεί να παίξει σε αυτό το θέμα γιατί ξέρει ότι είναι σημαντικό για τους ανθρώπους. Εάν μετά τις εκλογές σε επίπεδο κρατιδίων αποδειχθεί ότι τα κόμματα που αντιτίθενται στη βοήθεια προς την Ουκρανία έχουν ισχυρές επιδόσεις και εάν οι μετεκλογικές έρευνες δείξουν ότι το θέμα ήταν κρίσιμο για πολλούς ψηφοφόρους, αυτό θα έχει φυσικά αντίκτυπο στην εθνική πολιτική. Έχουμε ομοσπονδιακές εκλογές το 2025, αν ο συνασπισμός διαρκέσει τόσο πολύ".
Ο Koschmieder προειδοποιεί ότι "εάν το AfD επιτύχει ισχυρό αποτέλεσμα στις τρεις εκλογές σε επίπεδο κρατιδίων, τα δημοκρατικά κόμματα θα αρχίσουν να αναρωτιούνται γιατί συμβαίνει αυτό και τι πρέπει να αλλάξουν".
"Ωστόσο, η επιρροή των κυβερνήσεων των κρατιδίων πέραν των συνόρων τους είναι αρκετά περιορισμένη, εκτός εάν ενεργούν μέσω του Bundesrat (του Ομοσπονδιακού Συμβουλίου)", συνεχίζει ο Koschmieder. "Αλλά ακόμη και στο Bundesrat, η συνδυασμένη επιρροή των τριών κρατιδίων είναι ελάχιστη".
Τι γίνεται με έναν συνασπισμό μεταξύ BSW και AfD;
Το AfD αναμένεται να είναι το ισχυρότερο κόμμα τουλάχιστον στη Σαξονία και αναμένεται να τα πάει πολύ καλά στο Βρανδεμβούργο και τη Θουριγγία. Αλλά είναι απίθανο να κερδίσει πάνω από το 50% που απαιτείται για την πλειοψηφία ώστε να συμμετάσχει στην κυβέρνηση.
Ωστόσο, ακόμη και αν το AfD δεν μπει στην κυβέρνηση, μπορεί να ασκήσει μεγάλη επιρροή, σύμφωνα με τον Koschmieder.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΕνώ το CDU έχει αποκλείσει τον σχηματισμό συνασπισμού με το AfD τόσο σε τοπικό όσο και σε ομοσπονδιακό επίπεδο, θα μπορούσε ενδεχομένως να υπαναχωρήσει από αυτή την υπόσχεση.
Εναλλακτικά, λέει ο Koschmieder, "είναι πιθανό, για παράδειγμα, το BSW και το AfD να συγκεντρώσουν μαζί πάνω από 50% σε ένα από τα ομόσπονδα κρατίδια. Τότε θα ήταν αδύνατο να σχηματιστεί κυβέρνηση χωρίς ένα από αυτά τα δύο κόμματα και θα μπορούσαν φυσικά να προβάλουν πολύ ισχυρές απαιτήσεις κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, λέγοντας: "Θα συμμετάσχουμε στην κυβέρνηση μόνο αν συμφωνήσετε σε αυτό ή εκείνο"".
Τέτοιες απαιτήσεις θα περιλάμβαναν πιθανότατα τη διακοπή των παραδόσεων όπλων στην Ουκρανία.
Ο Koschmieder λέει ότι είναι πιθανό το BSW να εισέλθει στην κυβέρνηση και ότι η ηγέτης Sahra Wagenknecht "έχει ήδη πει ότι θα παρέμβει στις διαπραγματεύσεις σε κρατικό επίπεδο και θα πιέσει ώστε τα θέματα εθνικής και εξωτερικής πολιτικής να αποτελέσουν μέρος των συνομιλιών. Θα μπορούσε να πει: "Θα εισέλθουμε σε συνασπισμό μόνο εάν η συμφωνία συνασπισμού περιλαμβάνει τη δέσμευση ότι η κυβέρνηση του κρατιδίου υπερασπίζεται ορισμένα πράγματα. Παρόλο που οι κυβερνήσεις των κρατιδίων δεν έχουν καμία αρμοδιότητα όσον αφορά την εξωτερική πολιτική ή τις αποφάσεις σχετικά με τη βοήθεια ή τα όπλα για την Ουκρανία, θα μπορούσε ωστόσο να πιέσει για κάτι σαν μια πρωτοβουλία του Bundesrat που να δηλώνει ότι η Γερμανία θα πρέπει να σταματήσει να προμηθεύει όπλα στην Ουκρανία. Αυτό είναι πραγματικά πιθανό".
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΩστόσο, εάν υπάρχουν διαφωνίες στο πλαίσιο ενός συνασπισμού, το Bundesrat απέχει από την ψηφοφορία επί θεμάτων. Αυτό σημαίνει ότι το AfD, σε συνασπισμό με ένα άλλο κόμμα όπως το CDU ή το BSW, δεν θα ψηφίσει για ορισμένα θέματα, ακόμη και αν και τα τρία κρατίδια κυβερνώνται από μια κυβέρνηση του AfD, κάτι που ο Koschmieder εκτιμά ότι είναι πολύ απίθανο.
Αποτελεί το AfD πραγματικά απειλή;
Ο Koschmieder λέει ότι "το AfD θα έχει επιρροή μόνο εάν άλλα κόμματα σχηματίσουν συνασπισμό μαζί του ή εάν το CDU υιοθετήσει τις θέσεις του AfD. Σε αυτή την περίπτωση, το AfD θα μπορούσε να έχει μόνιμο αρνητικό αντίκτυπο στη δημοκρατία. Αλλά αν το CDU δεν το κάνει αυτό, τότε το AfD θα παραμείνει σχετικά απομονωμένο. Ακόμα και αν πάρει το 30% των ψήφων, δεν θα μπορέσει να προκαλέσει μεγάλη ζημιά από μόνο του".
Ωστόσο, αυτό ισχύει μόνο σε ομοσπονδιακό επίπεδο. Σε επίπεδο κρατιδίων, το AfD θα μπορούσε δυνητικά "να προκαλέσει μεγάλη ζημιά εντός των κρατιδίων τους, βλάπτοντας τη δημοκρατία σε περιφερειακό επίπεδο, υπονομεύοντας την εκπαίδευση και καταστρέφοντας την πολιτική δέσμευση".
Τόσο το BSW όσο και το AfD είναι επιφυλακτικοί απέναντι στην πράσινη ενέργεια, αλλά αν το AfD έχει καλές επιδόσεις στις επερχόμενες εκλογές, οι ηγέτες του "θα μπορούσαν να καθυστερήσουν τη σταδιακή κατάργηση του άνθρακα, επειδή δεν θέλουν να διακινδυνεύσουν την ανεργία ή τις διαρθρωτικές αλλαγές στις περιοχές άνθρακα της Ανατολικής Γερμανίας. Αυτό επηρεάζει όλη την Ευρώπη, διότι αν η Γερμανία συνεχίσει να καίει άνθρακα ή, εναλλακτικά, επενδύσει περισσότερο στην ηλιακή και την αιολική ενέργεια, αυτό θα έχει ευρύτερες επιπτώσεις σε ολόκληρη την ήπειρο".
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ