Ευρωπαίοι αξιωματούχοι λένε ότι οι εκστρατείες παραπληροφόρησης και τα σχέδια εξαγοράς ψήφων κινδυνεύουν να υπονομεύσουν την ακεραιότητα της ψηφοφορίας της 20ής Οκτωβρίου.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Οι Μολδαβοί θα προσέλθουν στις κάλπες την Κυριακή για να ψηφίσουν σε δύο ψηφοφορίες που θεωρούνται καθοριστικές για το μέλλον της χώρας της ανατολικής Ευρώπης.
Οι προεδρικές εκλογές, στις οποίες η φιλοευρωπαία Μάγια Σάντου διεκδικεί την επανεκλογή της, θα συμπέσουν με το δημοψήφισμα για την υποψηφιότητα της Μολδαβίας για ένταξη στην ΕΕ. Ένα "ναι" στην ένταξη στην ΕΕ θα οδηγήσει την κυβέρνηση να κατοχυρώσει την επιθυμία αυτή στο σύνταγμα της χώρας, εδραιώνοντας την πορεία της προς την ΕΕ.
Ωστόσο, η Μολδαβία έχει βρεθεί στα διασταυρούμενα πυρά ενός υβριδικού πολέμου που τάσσεται κατά της ένταξης στην ΕΕ και επιθυμεί ευθυγράμμιση με τη Ρωσία. Οι φιλοευρωπαίοι φοβούνται ότι οι τεχνικές υβριδικού πολέμου του Κρεμλίνου θα μπορούσαν να αλλοιώσουν την ψηφοφορία.
"Η Ρωσία δεν φείδεται προσπαθειών για να υπονομεύσει τις εκλογικές διαδικασίες στη Μολδαβία", δήλωσε τη Δευτέρα ο επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, Ζοζέπ Μπορέλ.
Νωρίτερα αυτό το μήνα, οι αρχές της Μολδαβίας προειδοποίησαν ότι περίπου 14 εκατομμύρια ευρώ σε ρωσικά κεφάλαια είχαν διοχετευτεί απευθείας στους λογαριασμούς 130.000 Μολδαβών σε μια προσπάθεια να εξαγοράσουν τις ψήφους τους. Ο φιλορώσος ολιγάρχης Ιλάν Σορ, γνωστός για τον ηγετικό του ρόλο στις επιχειρήσεις του Κρεμλίνου στη Μολδαβία, έχει επίσης προσφέρει δημοσίως χρήματα για εξαγορά ψήφων.
Το Κισινάου εκτιμά ότι η Μόσχα έχει δαπανήσει συνολικά έως και 100 εκατομμύρια ευρώ για να υπονομεύσει την εκλογική διαδικασία, μεταξύ άλλων μέσω συντονισμένων εκστρατειών παραπληροφόρησης.
"Αυτό κάνει η Ρωσία. Είναι ο τρόπος λειτουργίας της", δήλωσε στο Euronews ο Τζέιμς Νίξι, επικεφαλής του προγράμματος για τη Ρωσία και την Ευρασία στην δεξαμενή σκέψης "Chatham House".
"Αυτό που χαρακτηρίζει τη Μολδαβία είναι ότι η κοινωνία στο σύνολό της είναι λογικά διχασμένη ή τουλάχιστον οι απόψεις διίστανται για το αν θέλει να κατευθυνθεί προς την αγκαλιά της Ευρώπης ή να επιστρέψει στην τροχιά της Ρωσίας. Αυτό δίνει στη Ρωσία ένα γόνιμο έδαφος για να παίξει", πρόσθεσε.
Οι δημοσκοπήσεις τοποθετούν την υποστήριξη των Μολδαβών για την ένταξη στην ΕΕ γύρω στο 60%.
Για να θεωρηθεί έγκυρο το δημοψήφισμα απαιτείται συμμετοχή 33%, πράγμα που σημαίνει ότι πολλές εκστρατείες που υποστηρίζονται από τη Ρωσία έχουν επικεντρωθεί στην αποστράτευση των ψηφοφόρων.
"Η μη επίτευξη του ορίου συμμετοχής θα αποτελούσε αποτυχία για τη μολδαβική κυβέρνηση και είναι καταρχήν πιο εύκολα εφικτός στόχος για τη Ρωσία από τη διασφάλιση του "όχι" στην ένταξη στην ΕΕ", σύμφωνα με τον Οντρέι Ντίντριχ, ανώτερο αναλυτή στο Ινστιτούτο Μελετών Ασφάλειας της ΕΕ (EUISS).
Ωστόσο, ο πρόεδρος της αντιπροσωπείας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της Μολδαβίας, Σίγκφριντ Μουρεσάν, λέει ότι η ακλόνητη υποστήριξη της ΕΕ προς το Κισινάου θα αντισταθμίσει τον πόλεμο πληροφοριών του Κρεμλίνου.
"Είναι σαφές ότι οι μολδαβικές αρχές έχουν την ικανότητα να οργανώσουν ελεύθερες και δημοκρατικές εκλογές. Αυτές οι εκλογές θα παρακολουθούνται πολύ προσεκτικά", δήλωσε ο Μουρεσάν.
"Πιστεύω ότι οποιαδήποτε μεμονωμένη προσπάθεια να επηρεαστεί το εκλογικό αποτελέσμα θα αντιμετωπιστεί σωστά από τις μολδαβικές αρχές".
Στόχος η διεύρυνηση
Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει μεταμορφώσει την πολιτική σκηνή της Μολδαβίας, με τα κόμματα που προηγουμένως ζητούσαν στενή σχέση με τη Ρωσία να παίρνουν τώρα αποστάσεις από το Κρεμλίνο.
Έχει επίσης αλλάξει το κλίμα στις Βρυξέλλες, όπου οι αξιωματούχοι βλέπουν τώρα την ένταξη της Μολδαβίας και άλλων υποψήφιων χωρών στην ΕΕ ως στρατηγική γεωπολιτικής σημασίας.
Η βαθιά ριζωμένη επιρροή της Ρωσίας στην αυτονομιστική περιοχή της Υπερδνειστερίας, η οποία πλαισιώνει τα ανατολικά σύνορα της Μολδαβίας με την Ουκρανία, καθιστούσε προηγουμένως την ένταξη της Μολδαβίας στην ΕΕ "βαθιά προβληματική, στα όρια του αδύνατου", εξήγησε ο Νίξι.
Η Μόσχα έχει 1.500 στρατιώτες σταθμευμένους στην Υπερδνειστερία και οι φιλορώσοι αντάρτες στην περιοχή έχουν εξασφαλίσει ότι παραμένει σταθερά στην τροχιά της Ρωσίας.
"Νομίζω ότι αυτό που αποφάσισε συλλογικά η ΕΕ, αν και όχι ομόφωνα (...) είναι ότι είναι εφικτό. Η ΕΕ αποφάσισε να υπερβεί τη δυσκολία (της Υπερδνειστερίας) προκειμένου να προστατεύσει τη Μολδαβία", εξήγησε ο Νίξι.
Το Κρεμλίνο έχει επίσης πρόσφατα εντείνει τις προσπάθειές του να αποσταθεροποιήσει τη Μολδαβία μέσω της μικρής αυτόνομης περιοχής της Γκαγκαουζίας στα νότια. Τη Δευτέρα, η ΕΕ επέβαλε κυρώσεις στην ηγέτιδα της Γκαγκαούζικης Δημοκρατίας Ευγκενία Γκούτου, η οποία κατηγορείται ότι προωθεί την απόσχιση.
Ερωτηθείς εάν οι περιοχές αυτές θα μπορούσαν να εμποδίσουν την πορεία της Μολδαβίας προς την ΕΕ, ο ευρωβουλευτής Μουρεσάν δήλωσε στο Euronews ότι "η απλή απάντηση είναι όχι".
"Η ένταξη της Δημοκρατίας της Μολδαβίας στην ΕΕ αποφέρει οφέλη σε όλους τους πολίτες της χώρας, ανεξάρτητα από τα μέρη της χώρας στα οποία ζουν", δήλωσε.
Το μπλοκ υπολογίζει σε μια επενδυτική ώθηση για να φέρει τα οφέλη της ένταξης στην ΕΕ ζωντανά στους πολίτες όλης της χώρας.
Την περασμένη εβδομάδα, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν κατέθεσε πακέτο χρηματοδότησης ύψους 1,8 δισ. ευρώ, τη μεγαλύτερη χρηματοδότηση της ΕΕ προς τη Μολδαβία από την ανεξαρτησία της, για να στηρίξει την πορεία της χώρας προς την ένταξη στην ΕΕ.
Μόλις εγκριθεί, η Μολδαβία θα λαμβάνει δόσεις μετρητών κάθε έξι μήνες, υπό την προϋπόθεση ότι θα εφαρμόσει βασικές δικαστικές και οικονομικές μεταρρυθμίσεις.
Το "πλήρες εγχειρίδιο" του υβριδικού πολέμου
Ωστόσο, το μπλοκ γνωρίζει ότι έχει να αντιμετωπίσει έναν αντίπαλο στη Ρωσία που εξερευνά ένα πλήρες φάσμα τεχνικών υβριδικού πολέμου για να αποσταθεροποιήσει τη χώρα.
Ενόψει της ψηφοφορίας της 20ής Οκτωβρίου, η Μόσχα έχει στοχεύσει τον πληροφοριακό της πόλεμο στους πολίτες της Μολδαβίας, χρησιμοποιώντας τις κοινωνικές πλατφόρμες για να σπείρει τη δυσπιστία στην ΕΕ και να απονομιμοποιήσει τον πρόεδρο Σάντου.
Ο ερευνητικός οργανισμός Check Point αποκάλυψε πρόσφατα μια εκστρατεία με την ονομασία "Operation MiddleFloor" που απευθύνεται σε δημόσιους υπαλλήλους της Μολδαβίας, στην οποία πλαστά έγγραφα διαδίδουν ψευδείς ισχυρισμούς σχετικά με την ένταξη στην ΕΕ και αποσκοπούν στη συλλογή προσωπικών δεδομένων των παραληπτών για να προετοιμάσουν το έδαφος για επιθέσεις κακόβουλου λογισμικού.
Η εκστρατεία ταιριάζει με το μοτίβο του Κρεμλίνου να χρησιμοποιεί ως όπλο τις μειονότητες για να διχάζει τις κοινωνίες. Ένα έγγραφο που υποτίθεται ότι προέρχεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ισχυρίζεται ότι η σημαία ΛΟΑΤΚΙ+ θα υψωνόταν από τα κτίρια των υπουργείων σε 12 ημέρες του έτους, εάν η Μολδαβία γινόταν κράτος μέλος της ΕΕ.
Ένα άλλο πλαστό μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ισχυρίζεται ότι η κυβέρνηση της Μολδαβίας εισάγει ένα νέο διάταγμα για την "προσέλκυση μεταναστών από τη Μέση Ανατολή για να αντισταθμίσει τις απώλειες στην αγορά εργασίας".
Η Μολδαβία δεν είναι άγνωστη στις υβριδικές επιθέσεις που αποσκοπούν στο να επαναφέρουν την πρώην σοβιετική δημοκρατία υπό την επιρροή της Μόσχας.
Τον Σεπτέμβριο του 2022, καθώς η χώρα ταλανιζόταν από τις συνέπειες μιας ενεργειακής κρίσης που προκλήθηκε από τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία, οι διαδηλώσεις που υποδαυλίστηκαν από το παράνομο πλέον, φιλορωσικό κόμμα Șor άσκησαν πίεση στη φιλοευρωπαϊκή κυβέρνηση της Μάγια Σάντου. Αργότερα προέκυψε ότι οι διαδηλωτές είχαν πληρωθεί από αντιπροσώπους του Κρεμλίνου για να παραστούν.
Οι δραστηριότητες του Κρεμλίνου επικεντρώνονται γύρω από βασικές εκλογικές εκδηλώσεις, καθιστώντας την ψηφοφορία της Κυριακής ευάλωτη σε παρεμβάσεις.
"Η Ρωσία προσπαθεί να υπονομεύσει τον εκσυγχρονισμό και τις μεταρρυθμιστικές διαδικασίες στη Δημοκρατία της Μολδαβίας εδώ και 30 χρόνια", εξήγησε ο Μουρεσάν, προσθέτοντας ωστόσο ότι τα τελευταία χρόνια "απέτυχε να συγκρατήσει τη Μολδαβία στην πορεία της προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση".
Η Σάντου, η οποία εξελέγη πρόεδρος τον Δεκέμβριο του 2020, έχει καταστήσει την ένταξη της Μολδαβίας στην ΕΕ κεντρικό άξονα της θητείας της.
Αυτή τη στιγμή προηγείται στις δημοσκοπήσεις με περίπου 30% της πρόθεσης ψήφου, αλλά θα μπορούσε να αντιμετωπίσει μια σκληρή αναμέτρηση εάν η ψηφοφορία οδηγηθεί σε δεύτερο γύρο, όπου ο αντίπαλός της θα μπορούσε να συσπειρώσει τους ψηφοφόρους για να εμποδίσει την επανεκλογή της.