Ο εκτελεστικός διευθυντής της συνοριοφυλακής και ακτοφυλακής της ΕΕ απαντά σε ερώτηση του Euronews σχετικά με τους ισχυρισμούς μιας ΜΚΟ ότι οι επαναπατριζόμενοι αντιμετωπίζουν συχνά παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Ο εκτελεστικός διευθυντής της Frontex, Hans Leijtens δήλωσε στο Euronews ότι θα ήθελε να μην χρειάζεται να επιστραφεί κανένας μετανάστης που φτάνει στην Ευρώπη στη Λιβύη, όπου συχνά αντιμετωπίζουν παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων - αλλά δήλωσε ότι η υπηρεσία του μερικές φορές "δεν έχει άλλη επιλογή".
Η Frontex, η υπηρεσία εξωτερικών συνόρων και ακτοφυλακής της ΕΕ, αμφισβητείται τακτικά από ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων επειδή δεν κάνει αρκετά για να σώσει ζωές στη θάλασσα.
Χρησιμοποιεί μη επανδρωμένα αεροσκάφη ή αεροπλάνα για να εντοπίζει βάρκες, συχνά ασφυκτικά γεμάτες με ανθρώπους, που κατευθύνονται προς τις ευρωπαϊκές ακτές. Στη συνέχεια ειδοποιείται ένα κέντρο συντονισμού και οι βάρκες με τους μετανάστες συχνά αναχαιτίζονται και επιστρέφονται σε άλλες ακτές της Μεσογείου.
Μεταξύ αυτών είναι η Λιβύη, βασικό σημείο αναχώρησης για επικίνδυνες θαλάσσιες διελεύσεις προς την Ευρώπη, όπου έχουν καταγραφεί ευρέως σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των προσφύγων και των μεταναστών, συμπεριλαμβανομένων των βασανιστηρίων.
Ερωτηθείς σχετικά με την τύχη των μεταναστών όταν φτάνουν πίσω στο έδαφος της Λιβύης, ο Leijtens είπε: "Δεν θέλω οι άνθρωποι να επιστρέφουν στη Λιβύη, ο μόνος τρόπος που μπορούμε να το κάνουμε είναι να ενημερώσουμε αυτό το κέντρο συντονισμού θαλάσσιας διάσωσης. Και αν πρόκειται για λιβυκό έδαφος, οι Λίβυοι πρέπει να αναλάβουν την ευθύνη και το κάνουν".
Ο Leijtens δήλωσε ότι συχνά τον ρωτούν γιατί η Frontex δεν ειδοποιεί τις ΜΚΟ που αναλαμβάνουν την ευθύνη διάσωσης όσων κινδυνεύουν, αντί απλώς να επιστρέφουν τις βάρκες τους στην Λιβύη.
"Αυτό θα σήμαινε ότι θα έπαιζα με ανθρώπινες ζωές, διότι αν οι ΜΚΟ δεν είναι διαθέσιμες, τότε δεν υπάρχει συντονισμός, τότε οι άνθρωποι μπορεί να πνιγούν", εξήγησε.
Ο Leijtens δήλωσε στο Euronews ότι παρά τη μοίρα που μπορεί να τους περιμένει, μερικές φορές η επιστροφή είναι ο καλύτερος τρόπος για να διασφαλιστεί ότι οι μετανάστες δεν θα πνιγούν.
"Και δεν μπορώ να αναλάβω αυτή την ευθύνη. Έτσι, όσο κι αν δεν μου αρέσει να επιστρέφονται άνθρωποι στη Λιβύη, αν πρέπει να επιλέξω, και πάλι, προτιμώ να σώσω ζωές παρά να μην σώσω ζωές", είπε χαρακτηριστικά.
«Μέρος του οικοσυστήματος» οι ΜΚΟ
Οι ΜΚΟ που αναλαμβάνουν την ευθύνη της αναζήτησης και διάσωσης πολιτών που κινδυνεύουν συχνά αντιμετωπίζονται με εχθρότητα από τα κράτη μέλη της ΕΕ, τα οποία θεωρούν το έργο τους ως παράγοντα που ενθαρρύνει τους πρόσφυγες να φύγουν.
Ο Leijtens το απέρριψε αυτό, λέγοντας ότι δεν υπάρχει καμία απόδειξη ότι το έργο που επιτελούν οι ΜΚΟ είναι ο λόγος για τον οποίο συχνά ευάλωτοι πολίτες διακινδυνεύουν τη ζωή τους για να διασχίσουν επικίνδυνα νερά προς την Ευρώπη.
Είπε ότι θεωρεί τις ΜΚΟ ως "μέρος του οικοσυστήματος", με αυτές και τη Frontex να "συνεργάζονται" για να σώσουν ζωές στη θάλασσα.
"Είμαι σε επαφή μαζί τους, μιλάμε. Προσπαθούμε να κατανοήσουμε ο ένας τις θέσεις του άλλου, προσπαθούμε να διασφαλίσουμε ότι δεν μπλοκάρουμε κατά κάποιο τρόπο ο ένας τον άλλον, επειδή όλοι βλέπουμε την ανάγκη να σώσουμε ζωές στη θάλασσα, για παράδειγμα", δήλωσε στο Euronews.
Ένας από τους ρόλους της Frontex είναι η επιστροφή ανθρώπων των οποίων οι αιτήσεις ασύλου έχουν απορριφθεί. Αυτός, εξήγησε, είναι ένας τομέας όπου είναι δυνατή η μεγαλύτερη συνεργασία με τις ΜΚΟ.
"Για παράδειγμα, αυτό που κάνουμε είναι ότι, αφού επιστρέψουμε τους ανθρώπους, έχουμε ένα λεγόμενο πρόγραμμα μετά την επιστροφή, το οποίο έχει ως στόχο να βοηθήσει τους ανθρώπους να ξαναρχίσουν τη ζωή τους", εξήγησε ο Leijtens.
"Και γι' αυτό, προσλαμβάνουμε ΜΚΟ για να το εκτελέσουν αυτό για λογαριασμό μας με χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Frontex. Έτσι, νομίζω ότι στην πραγματικότητα πρόκειται για μια πιο διαφοροποιημένη εικόνα από ό,τι συχνά λέγεται".
Ο Leijtens, ο οποίος έχει διατελέσει επικεφαλής της Frontex τα τελευταία δύο χρόνια, εξετάζει την προοπτική μιας πιθανής επέκτασης του έργου έρευνας και διάσωσης της υπηρεσίας.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έχει προτείνει την αύξηση του προσωπικού του οργανισμού κατά 30.000 άτομα, αριθμός που θα μπορούσε να δώσει σημαντική ώθηση στην αποστολή της Frontex να διασφαλίσει τα εξωτερικά σύνορα της Ευρώπης.