Οι φιλορώσοι παράγοντες διαδίδουν συστηματικά ψεύτικες εκδόσεις του Charlie Hebdo στο διαδίκτυο για να δυσφημίσουν την Ουκρανία και να αποδυναμώσουν την υποστήριξη της Δύσης προς το Κίεβο
Ένα υποτιθέμενο εξώφυλλο από το γαλλικό σατιρικό εβδομαδιαίο περιοδικό Charlie Hebdo κυκλοφορεί στο διαδίκτυο, το οποίο διακωμωδεί τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι και τον θάνατο του Πάπα Φραγκίσκου.
Στην εικόνα βλέπουμε μια καρικατούρα του Ζελένσκι να κρατάει τη σορό του εκλιπόντος ποντίφικα στην τράπεζα του Βατικανού. Ο Ουκρανός ηγέτης κρύβεται πίσω από τον επίσκοπο της Ρώμης και κινεί το σώμα του σαν μαριονέτα.
"Εγώ είμαι, ο Πάπας Φραγκίσκος. Σας παρακαλώ να μεταφέρετε όλα τα χρήματά μου στην Ουκρανία", λέει ο καρτουνίστας Ζελένσκι.
Οι λογαριασμοί που μοιράζονται το εξώφυλλο και το σχολιάζουν είναι επικριτικοί απέναντι στον Ζελένσκι, κατηγορώντας τον ότι απαιτεί χρήματα από παγκόσμιες κυβερνήσεις και χρησιμοποιεί ως πρόσχημα την άμυνα της Ουκρανίας απέναντι στην Ρωσία.
Πρόκειται για μια συνηθισμένη κατηγορία που οι επικριτές της υποστήριξης της Ουκρανίας προσπαθούν να εγείρουν εναντίον του προέδρου, σε μια προσπάθεια να αποδυναμώσουν την υποστήριξη προς το Κίεβο.
Αλλά όλα αυτά είναι ψευδή: πρώτον, μπορούμε εύκολα να ελέγξουμε αν η εικόνα είναι αυθεντική, επισκεπτόμενοι την ιστοσελίδα του Charlie Hebdo - και εκει μπορει κανείς να διαπιστώσει ότι δεν υπάρχει πουθενά.
Υποτίθεται ότι δημοσιεύθηκε στις 23 Απριλίου 2025, αλλά ο έλεγχος του καταλόγου των πρόσφατων δημοσιεύσεων του Charlie Hebdo μας δείχνει ότι η πραγματική έκδοση της 23ης Απριλίου είναι εντελώς διαφορετική.
Ο αριθμός της έκδοσης είναι επίσης λάθος: το πραγματικό εξώφυλλο δείχνει τον αριθμό 1709, ενώ το ψεύτικο φέρει την ένδειξη 1710.
Η πραγματική έκδοση ασχολείται με τον θάνατο του Πάπα, αλλά αντίθετα λέει σκωπτικά ότι ο διάδοχός του θα είναι "πραγματικά κοντά στους φτωχούς", απεικονίζοντάς τον ως αρουραίο. Ο αρουραίος λέει: "Επιπλέον, είμαι αντιδραστικός, μισογύνης και ομοφοβικός".
Πολλοί από τους λογαριασμούς που μοιράζονται το ψεύτικο εξώφυλλο στο διαδίκτυο είναι φιλορώσοι και τακτικοί διακινητές της προπαγάνδας του Κρεμλίνου που προσπαθούν να δυσφημίσουν την Ουκρανία.
Το ίδιο το Charlie Hebdo έχει εκδώσει στο παρελθόν προειδοποίηση ότι φιλορώσοι παράγοντες χρησιμοποιούν την εικόνα του για να παράγουν περιεχόμενο κατά της Ουκρανίας.
"Ρώσοι προπαγανδιστές δημιουργούν ψεύτικα πρωτοσέλιδα του Charlie Hebdo για να κάνουν να φαίνεται ότι η εφημερίδα υποστηρίζει τον Πούτιν", ανέφερε το περιοδικό.
"Αν και η διαδικασία δεν είναι καινούργια - υπάρχουν πολλές ψεύτικες πρώτες σελίδες του Charlie - είναι εκπληκτικό να βλέπουμε ότι εξακολουθεί να λειτουργεί", πρόσθεσε.
Το EuroVerify έχει ήδη διαψεύσει άλλες περιπτώσεις πλαστών εκδόσεων του Charlie Hebdo που υποτιμούν τον Ζελένσκι.
Σε μια από αυτές, ο Ζελένσκι απεικονίζεται ως Κουασιμόδος, ένας χαρακτήρας από τον "Καμπούρη της Παναγίας των Παρισίων" του Βίκτωρος Ουγκώ, και πάλι στο πλαίσιο μιας προσπάθειας να υποτιμηθεί ο ίδιος και κατ' επέκταση η ευρύτερη Ουκρανία.
Έχει αποδειχθεί ευρέως ότι η Ρωσία προσπαθεί να πλήξει την υποστήριξη προς την Ουκρανία διαδίδοντας προπαγάνδα που παρουσιάζει τον Ζελένσκι ως έναν καιροσκόπο που ζητιανεύει λεφτά και ληστεύει τα χρήματα των φορολογουμένων.
Αυτό το συγκεκριμένο ψεύτικο εξώφυλλο του Charlie Hebdo είναι ωστόσο ιδιαίτερα εντυπωσιακό επειδή συνδυάζει δύο φιγούρες που έχουν πέσει συνεχώς θύματα deepfakes τα τελευταία χρόνια: τον Ζελένσκι και τον Πάπα Φραγκίσκο.
Ο πρώτος έχει γίνει πρωταρχικός στόχος παραπληροφόρησης γενικότερα από τότε που η Μόσχα ξεκίνησε την πλήρους κλίμακας εισβολή της τον Φεβρουάριο του 2022.
Τέτοιες ψευδείς αφηγήσεις, όπως η κατηγορία ότι παρατείνει τον πόλεμο και η αμφισβήτηση των κινήτρων του για οικονομική βοήθεια, ενισχύονται όταν ακόμη και πολιτικοί υψηλού προφίλ παγκοσμίως, όπως ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, τον έχουν χαρακτηρίσει "δικτάτορα".
Ωστόσο, οι δυτικές χώρες παρέχουν νόμιμη οικονομική και ανθρωπιστική στήριξη στο Κίεβο και οι έρευνες δείχνουν σταθερά ότι η ισχυρή πλειοψηφία των Ευρωπαίων πολιτών υποστηρίζει αυτήν την πολιτική.