Τον κώδωνα του κινδύνου κρούουν οι ειδικοί
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Υπό την πίεση της γαλλικής κυβέρνησης, το TikTok απαγορεύει το hashtag #SkinnyTok, μια αμφιλεγόμενη τάση που συνδέεται με την εξύμνηση του ακραίου αδυνατίσματος και τις ανθυγιεινές συμβουλές για απώλεια βάρους.
Η κίνηση αυτή έρχεται εν μέσω αυξανόμενων ανησυχιών σε όλη την Ευρώπη σχετικά με την επιρροή της πλατφόρμας στους νεαρούς χρήστες και τον ρόλο της στην προώθηση διαταραχών της εικόνας του σώματος.
Το γαλλικό Υπουργείο Ψηφιακών Υποθέσεων πανηγύρισε την αφαίρεση ως ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της προστασίας των ανηλίκων στο διαδίκτυο.
«Πρόκειται για μια πρώτη συλλογική νίκη», έγραψε η υπουργός Ψηφιακής Πολιτικής Κλάρα Σαπάζ στο X την Κυριακή, προσθέτοντας ότι θέλει να απαγορεύσει τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης για ανηλίκους κάτω των 15 ετών.
Το πλέον απαγορευμένο hashtag είχε συγκεντρώσει περισσότερες από μισό εκατομμύριο αναρτήσεις, πολλές από τις οποίες ωραιοποιούσαν την ακραία αδυναμία, μοιράζοντας ενοχοποιητικά μηνύματα όπως «δεν είσαι άσχημη, είσαι απλώς χοντρή».
Το περιεχόμενο παρουσίαζε κατά κύριο λόγο νεαρές γυναίκες, συχνά φιλτραρισμένες για να φαίνονται πιο αδύνατες, ενισχύοντας τα τοξικά πρότυπα σώματος για εκατομμύρια θεατές σε όλο τον κόσμο.
Ωστόσο, παρά την αφαίρεση του hashtag, οι ανησυχίες εξακολουθούν να υφίστανται. Πληκτρολογώντας «SkinnyTok» στην εφαρμογή, οι χρήστες ανακατευθύνονται πλέον σε συμβουλές ευεξίας, αλλά παρόμοιο επιβλαβές περιεχόμενο εξακολουθεί να ευδοκιμεί κάτω από τροποποιημένα ή ανορθόγραφα hashtags.
Για την Charlyne Buiges, μια νοσοκόμα που ειδικεύεται στις διατροφικές διαταραχές και η οποία ξεκίνησε την αίτηση που βοήθησε να έρθει το θέμα στη δημοσιότητα, η απαγόρευση είναι μια στιγμή επικύρωσης: «Είναι μια μεγάλη νίκη, ήμουν πολύ χαρούμενη», δήλωσε. «Επανεγκατέστησα αμέσως την εφαρμογή TikTok και πήγα να δω αν ήταν πραγματικά αληθινό. Μόλις είδα ότι το hashtag απαγορεύτηκε, είπα στον εαυτό μου ότι δεν τα έκανα όλα αυτά για το τίποτα», δήλωσε στο Euronews.
Η Έλα Μαρουάνι, μια 22χρονη φοιτήτρια νοσηλευτικής που έχει δώσει μάχη με μια διατροφική διαταραχή η οποία, όπως λέει, τροφοδοτήθηκε από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, δήλωσε στο Euronews ότι ένιωσε απογοητευμένη από την έλλειψη δράσης από την πλατφόρμα: «Έκανα αρκετές αναφορές στο TikTok για βίντεο που ήταν προβληματικά και κάθε φορά μου έλεγαν ότι δεν είχαν παραβιαστεί οι κανόνες της κοινότητας» είπε.
Η εμπειρία της Έλα δίνει μια απογοητευτική εικόνα για το πόσο νωρίς - και πόσο εύκολα - ένα τέτοιο περιεχόμενο μπορεί να διαμορφώσει την αυτοεικόνα ενός νέου ανθρώπου.
«Συνάντησα μερικά βίντεο #SkinnyTok στον αλγόριθμό μου και με εξόργισαν βαθιά», είπε. «Πριν από μερικά χρόνια, πιθανότατα θα είχα πιστέψει σε αυτά τα βίντεο, οπότε είμαι βαθιά θυμωμένη για τους νέους που συναντούν αυτό το περιεχόμενο», είπε.
Οι επαγγελματίες υγείας έχουν επίσης κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου. Η Λία Τουρέν, διατροφολόγος με έδρα το Παρίσι, βλέπει από πρώτο χέρι πώς τα διαστρεβλωμένα ιδανικά του σώματος επηρεάζουν τους εφήβους.
«Νομίζω ότι είναι πραγματικά επικίνδυνο και με τρομάζει επειδή γίνεται όλο και πιο πολύ της μόδας», δήλωσε. «Στις συμβουλές μου, έχω νεαρά κορίτσια που έρχονται με μια εικόνα του εαυτού τους, με φίλτρο, ή απλά με κάποιον που ακολουθούν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο οποίος υποστηρίζει την ακραία λεπτότητα και με ρωτούν πώς να πετύχουν το ίδιο σώμα. Είναι πολύ ανησυχητικό», εξήγησε σε συνέντευξή της στο Euronews.
Παρά τους ισχυρισμούς του TikTok ότι επιβάλλει «αυστηρούς κανόνες κατά της διαπόμπευσης του σώματος και της επικίνδυνης συμπεριφοράς που σχετίζεται με την απώλεια βάρους», πολλοί λένε ότι η επιβολή είναι είτε πολύ αδύναμη είτε πολύ αργή.
Αυτή είναι μία από τις βασικές ανησυχίες του Γάλλου σοσιαλιστή βουλευτή Άρθρουρ Ντελπόρτε, ο οποίος ηγείται κοινοβουλευτικής επιτροπής που διερευνά τον ρόλο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στη διάδοση επιβλαβούς περιεχομένου.
Ο Ντελπόρτε ζητά συντονισμένη ευρωπαϊκή απάντηση και αυστηρότερες ποινές για τις πλατφόρμες που δεν ενεργούν. «Πρέπει να σταματήσουμε τους ψηφιακούς γίγαντες από το να δημιουργούν επικίνδυνους και ελαττωματικούς αλγόριθμους που τελικά επιδεινώνουν τις ψυχικές διαταραχές», δήλωσε.
«Πρέπει όντως να επιβάλουμε κυρώσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο, κυρώσεις σε διεθνές επίπεδο, πρόστιμα αν χρειαστεί... κάποια στιγμή πρέπει να χτυπήσουμε τις γροθιές μας στο τραπέζι και να εξετάσουμε ακόμη και την απαγόρευση της πλατφόρμας».
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία ξεκίνησε επίσημη έρευνα για το TikTok βάσει του νόμου περί ψηφιακών υπηρεσιών (DSA) τον Φεβρουάριο του 2024, παρέμεινε σε μεγάλο βαθμό στο περιθώριο κατά τη διάρκεια αυτής της τελευταίας κίνησης.
Η απουσία της Επιτροπής σε αυτή την απόφαση δημιούργησε αμφιβολίες σχετικά με τον ρόλο της ΕΕ στην επιβολή των δικών της τεχνολογικών κανόνων.
Εν τω μεταξύ, ένας αυξανόμενος αριθμός ευρωπαϊκών χωρών, συμπεριλαμβανομένου του Βελγίου και της Ελβετίας, έλαβαν επίσης τα μέτρα τους κατά της πλατφόρμας, όπως ακριβώς είχε κάνει η Γαλλία, παρακάμπτοντας τις Βρυξέλλες.
Η υπουργός Ψηφιακής Πολιτικής του Βελγίου Βανέσα Ματζ είχε υποβάλει επίσημη καταγγελία κατά της TikTok και παρέπεμψε το θέμα στην Επιτροπή.
Στην Ελβετία, οι νομοθέτες διερευνούν τρόπους ρύθμισης της πλατφόρμας, ενδεχομένως μέσω ηλικιακών περιορισμών.