Η Τουρκία, η Λιθουανία, η Ουγγαρία και το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν μερικούς από τους αυστηρότερους περιορισμούς για τα αναψυκτικά, το κάπνισμα και το πρόχειρο φαγητό.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Πολλαπλές μελέτες έχουν αποδείξει ότι η αύξηση των φόρων στο αλκοόλ και τα τσιγάρα συμβάλλει στη μείωση της κατανάλωσης και των κινδύνων για την υγεία. Ωστόσο, δεν αρέσει σε όλους να τους λένε τι να κάνουν.
Ο"δείκτης Nanny State" του 2025 αναφέρει ότι η Λιθουανία είναι η πιο παρεμβατική χώρα στην ΕΕ όσον αφορά την πάταξη του ανθυγιεινού τρόπου ζωής μέσω εισφορών και απαγορεύσεων.
Η Λιθουανία σε ολοκληρωτικό πόλεμο κατά του αλκοόλ
Η χώρα της Βαλτικής είναι το μόνο κράτος μέλος της ΕΕ που απαγορεύει την πώληση αλκοόλ σε άτομα κάτω των 20 ετών.
Η νομοθεσία της ρυθμίζει επίσης αυστηρά τις ώρες, απαγορεύοντας τις πωλήσεις πριν από τις 10.00 π.μ. ή μετά τις 08.00 μ.μ. (03.00 μ.μ. την Κυριακή).
Το μάρκετινγκ επηρεάζεται επίσης από τους περιοριστικούς για το αλκοόλ κανόνες, με πλήρη απαγόρευση της διαφήμισης αλκοόλ σε όλες τις μορφές, συμπεριλαμβανομένων των εισαγόμενων περιοδικών.
Όπως και η γειτονική Λετονία, έχει επίσης περιορίσει τα ενεργειακά ποτά, απαγορεύοντας την πώλησή τους σε άτομα κάτω των 18 ετών από το 2015.
Το κάπνισμα δεν έχει επίσης εξαιρεθεί από τους σκληρούς κανόνες της χώρας.
Εκτός από τον πλήρη περιορισμό της διαφήμισης και της χορηγίας ηλεκτρονικών τσιγάρων στα μέσα ενημέρωσης, το κάπνισμα τσιγάρων έχει απαγορευτεί σε όλα τα μπαλκόνια και τις βεράντες πολυκατοικιών όπου τουλάχιστον ένας κάτοικος αντιτίθεται στο κάπνισμα.
Η έκθεση αναφέρει ότι "οι δήμοι των μεγάλων πόλεων αναφέρουν ότι σε λίγους ανθρώπους έχουν επιβληθεί πρόστιμα".
Η Τουρκία επιβάλλει γενική απαγόρευση των ηλεκτρονικών τσιγάρων
Η Τουρκία, η χώρα που η έκθεση αποκαλεί το πιο "νάνι" κράτος από όλα, είναι η μόνη που έχει απαγορεύσει εντελώς το ηλεκτρονικό τσιγάρο.
"Η Τουρκία έχει μπει σε πόλεμο με το αλκοόλ και τη νικοτίνη", αναφέρει η έκθεση.
"Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα, το snus και τα προϊόντα θερμαινόμενου καπνού απαγορεύονται εντελώς, αν και μια μορφή ταμπάκου ("enfiye") είναι νόμιμη και τα σακουλάκια νικοτίνης δεν απαγορεύονται ρητά".
"Τα τσιγάρα πρέπει να πωλούνται σε απλές συσκευασίες, ο καπνός δεν μπορεί να εκτίθεται στα καταστήματα και οι αυτόματοι πωλητές τσιγάρων απαγορεύονται", εξηγεί η έκθεση.
Η σκληρή απέναντι στον καπνό Βρετανία ετοιμάζεται για σταυροφορία για το πρόχειρο φαγητό
Το Ηνωμένο Βασίλειο, το οποίο βρίσκεται στην έβδομη θέση του συνολικού πίνακα, τηρεί την πιο σκληρή στάση απέναντι στον καπνό, με φόρο 411 ευρώ ανά κιλό.
Η Αγγλία έχει ήδη θέσει εκτός νόμου τους αυτόματους πωλητές τσιγάρων το 2011, ενώ, σε λιγότερο από δύο χρόνια, το Ηνωμένο Βασίλειο θα απαγορεύσει σε όλους όσοι γεννήθηκαν το 2009 ή αργότερα να αγοράσουν ποτέ καπνό. Η Λιθουανία έχει την υψηλότερη βαθμολογία μεταξύ των χωρών της ΕΕ.
Επίσης, τον Οκτώβριο του 2025, θα επιβληθεί απαγόρευση της διαφήμισης "λιγότερο υγιεινών" τροφίμων στην τηλεόραση πριν από τις 9 το βράδυ και ανά πάσα στιγμή στο διαδίκτυο.
Η Ουγγαρία χτυπάει βαριές εισφορές στα ανθυγιεινά είδη παντοπωλείου
Όσον αφορά τα ανθυγιεινά τρόφιμα και ποτά, ωστόσο, η Ουγγαρία είναι αυτή που βρίσκεται στην κορυφή της λίστας ως η πιο περιοριστική χώρα, καθώς και στη δεύτερη θέση για τα μέτρα κατά του καπνίσματος και στην τρίτη θέση για τα μέτρα που αποθαρρύνουν τη χρήση της λεγόμενης ασφαλέστερης νικοτίνης.
Μετά την εισαγωγή, το 2011, του Φόρου Προϊόντων Δημόσιας Υγείας - γνωστού και ως "Φόρος Τσιπς" - έχει πλέον την πιο εκτεταμένη φορολογία στα τρόφιμα και τα αναψυκτικά, στοχεύοντας σε προϊόντα όπως τα προμαγειρεμένα ζυμαρικά, τα γλυκά, τα ζαχαρούχα ποτά, τα αλμυρά σνακ και τα καρυκεύματα - πέραν του κανονικού συντελεστή ΦΠΑ 27%.
Μερικά παραδείγματα; Επιπλέον 2,04 ευρώ για κάθε κιλό μαρμελάδας ή 1,02 ευρώ ανά κιλό ή λίτρο καρυκεύματα και αλμυρά σνακ.
"Η απαγόρευση της πώλησης ενεργειακών ποτών σε άτομα κάτω των 18 ετών φαίνεται πιθανή το 2025", προσθέτει επίσης η έκθεση.
'Δεν υπάρχουν πολιτικές κράτους-νταντά στη Γερμανία'
Με μερικούς από τους χαμηλότερους φόρους στη μπύρα, τα οινοπνευματώδη ποτά και τα τσιγάρα, η Γερμανία, όπως αναφέρει η έκθεση, είναι "η καλύτερη χώρα στην ΕΕ για να πίνεις, να καπνίζεις, να ατμίζεις και να τρως".
Μόνο τρία από τα 16 γερμανικά κρατίδια έχουν συνολική απαγόρευση του καπνίσματος σε δημόσιους χώρους - η Βαυαρία, η Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία και το Σάαρλαντ - ενώ τα υπόλοιπα έχουν περιορισμούς ανάλογα με το μέγεθος των χώρων, το καθεστώς της εγκατάστασης και το αν σερβίρεται ή όχι φαγητό.
Δεν υπάρχουν ιδιαίτεροι περιορισμοί για τα τρόφιμα και τα αναψυκτικά και δεν υπάρχει φόρος στη ζάχαρη.
Επιβάλλεται ωστόσο φόρος στο υγρό του ηλεκτρονικού τσιγάρου, ο οποίος αναμένεται να αυξηθεί σε 0,32 ευρώ το 2026.
Επίσης, τα σακουλάκια νικοτίνης είναι "de facto" απαγορευμένα, επειδή αναφέρονται ως προϊόν διατροφής και τα τρόφιμα δεν μπορούν να περιέχουν νικοτίνη στη Γερμανία.
Όσον αφορά τα τρόφιμα και τα αναψυκτικά, οι αρχές έχουν αρχίσει κατά κάποιο τρόπο να λαμβάνουν μέτρα για τη ρύθμισή τους με πιο υγιεινό τρόπο.
Σε μια "εθελοντική συμφωνία" που συνήφθη με την κυβέρνηση, ορισμένες εταιρείες θα επιδιώξουν να "αναδιαμορφώσουν τα προϊόντα διατροφής ώστε να επιτύχουν μείωση της κατανάλωσης ζάχαρης κατά τουλάχιστον 10%".