Η κίνηση εγείρει ανησυχίες σχετικά με την ανάθεση των δράσεων μείωσης των εκπομπών σε τρίτους
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε επίσημα έναν στόχο μείωσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα κατά 90% έως το 2040 σε μια τροποποίηση του νόμου για το κλίμα την Τετάρτη, στην πορεία προς την επίτευξη μηδενικών εκπομπών έως το 2050.
Ο στόχος μείωσης των εκπομπών κατά 90% επέτρεψε την αμφιλεγόμενη χρήση διεθνών πιστωτικών μορίων άνθρακα για την επίτευξή του. Είναι ένας μηχανισμός που επιτρέπει σε χώρες ή εταιρείες να αγοράζουν πιστωτικά μόρια μείωσης των εκπομπών από έργα εκτός της ΕΕ.
Ενώ οι εν λόγω πιστώσεις μπορούν θεωρητικά να αντιπροσωπεύουν πραγματική δράση για το κλίμα, οι επικριτές υποστηρίζουν ότι συχνά λειτουργούν ως άδεια ρύπανσης, επιτρέποντας στα πλουσιότερα έθνη να αποφύγουν τις εγχώριες αλλαγές.
Η Επιτροπή άνοιξε την πόρτα για την ανάθεση μέρους της ευρωπαϊκής προσπάθειας για το κλίμα σε τρίτους, επιτρέποντας ουσιαστικά τη δέσμευση ή την απομάκρυνση του διοξειδίου του άνθρακα εκτός των συνόρων της ΕΕ.
"Διευρύνουμε τον χώρο των λύσεων", δήλωσε ο Επίτροπος για το κλίμα Βούπκε Χέκστρα. "Μέρος της εργασίας, μέρος της μείωσης των εκπομπών, μπορεί να γίνει εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης".
Ο Ολλανδός επίτροπος επεσήμανε ότι η συντριπτική πλειοψηφία των μειώσεων, συμπεριλαμβανομένης της δέσμευσης άνθρακα, θα εξακολουθήσει να πραγματοποιείται εντός της Ευρώπης.
Ανησυχίες και όρια
Ενώ ο αρχικός νόμος για το κλίμα όριζε ότι τόσο οι στόχοι για το 2030 όσο και για το 2050 πρέπει να επιτευχθούν μέσω εγχώριων προσπαθειών, η Επιτροπή προτείνει τώρα ότι ένα περιορισμένο μερίδιο διεθνών πιστώσεων θα μπορούσε να προσμετρηθεί για τον στόχο του 2040.
Η ίδια η Επιστημονική Συμβουλευτική Επιτροπή της Επιτροπής έχει προηγουμένως εκφράσει σκεπτικισμό σχετικά με τη χρήση των διεθνών αντισταθμιστικών μέτρων - χωρίς να τα απορρίπτει πλήρως, αλλά προειδοποιεί ότι θα πρέπει να συμπληρώνουν και όχι να αντικαθιστούν την εγχώρια δράση.
Για να αντιμετωπιστούν αυτές οι ανησυχίες, η Επιτροπή προτείνει να περιοριστούν οι διεθνείς πιστώσεις στο 3% του στόχου για το 2040. Το ποσοστό αυτό έχει τις ρίζες του στο άρθρο 6 της Συμφωνίας του Παρισιού, μια ρήτρα που διαμορφώθηκε σε μεγάλο βαθμό από την ΕΕ, και ευθυγραμμίζεται με τη στάση της Γερμανίας επί του θέματος.
Ανώτερος αξιωματούχος της Επιτροπής περιέγραψε το ανώτατο όριο ως έναν τρόπο εξισορρόπησης των ευρωπαϊκών επενδυτικών προτεραιοτήτων με την παγκόσμια συνεργασία για το κλίμα.
"Πιστεύουμε ότι είναι σημαντικό να μην επιδιώξουμε ένα πολύ υψηλό ποσοστό αυτών των πιστώσεων", δήλωσε ο αξιωματούχος. "Αυτό στέλνει το σωστό μήνυμα τόσο στους ευρωπαϊκούς φορείς όσο και στους διεθνείς εταίρους: είμαστε ανοιχτοί στη χρήση τέτοιων πιστωτικών μονάδων, αλλά μόνο εάν είναι καλά εκτελεσμένες και διατηρούν υψηλή ακεραιότητα".
Επιπλέον, οι εν λόγω πιστώσεις θα επιτραπούν μόνο κατά το δεύτερο μισό της επόμενης δεκαετίας (2036-2040), δίνοντας χρόνο για τη δημιουργία πιο ισχυρών εταιρικών σχέσεων και τη διασφάλιση της διαθεσιμότητας πιστώσεων υψηλής ποιότητας.
Ο αξιωματούχος της Επιτροπής διευκρίνισε επίσης ότι τυχόν διεθνή πιστωτικά μόρια πρέπει να ευθυγραμμίζονται με τη συμφωνία του Παρισιού, να αποδεικνύουν περιβαλλοντική αποτελεσματικότητα και να υποστηρίζονται από αυστηρά συστήματα παρακολούθησης, υποβολής εκθέσεων και επαλήθευσης, παρόμοια με το σύστημα εμπορίας εκπομπών της ΕΕ.
Επεκτείνονται οι εγχώριες ευελιξίες
Πέρα από τα αντισταθμιστικά οφέλη, η τροπολογία εισάγει περισσότερες τομεακές και εγχώριες ευελιξίες για να βοηθήσει στην επίτευξη του στόχου του 2040 με οικονομικά αποδοτικό και κοινωνικά δίκαιο τρόπο.
Αυτό περιλαμβάνει την ενσωμάτωση των μόνιμων απορροφήσεων άνθρακα στο σύστημα εμπορίας εκπομπών της ΕΕ (ΣΕΔΕ της ΕΕ) και τη δυνατότητα διατομεακής αντιστάθμισης.
Για παράδειγμα, εάν μια χώρα υπερβεί τις μειώσεις εκπομπών στους τομείς των μεταφορών ή των αποβλήτων, θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει αυτή την υπεραπόδοση για να αντισταθμίσει την υποαπόδοση στον τομέα της χρήσης γης.
Ενώ τέτοιες ευελιξίες υπάρχουν ήδη στο σημερινό πλαίσιο Fit for 55, η νέα προσέγγιση επιδιώκει την επέκτασή τους.
Η Εκτελεστική Αντιπρόεδρος της ΕΕ Τερέζα Ριμπέρα εξήγησε ότι συχνά ακούει από κράτη - μέλη να έχουν ισχυρές επιδόσεις συνολικά, ιδίως σε τομείς όπως η στέγαση ή οι μεταφορές, αλλά να μην τα καταφέρνουν εξίσου καλά σε άλλους, όπως οι αερομεταφορές.
"Δεν θα έπρεπε, χωρίς να κατεβάζουμε τον πήχη, να τους επιτρέψουμε να υπερβάλλουν σε ορισμένους τομείς και να είμαστε πιο ευέλικτοι σε άλλους;"
Σύμφωνα με την Ριμπέρα, οι αλλαγές αυτές αντικατοπτρίζουν μια ρεαλιστική εξέλιξη της στρατηγικής της ΕΕ για το κλίμα, με στόχο να διατηρηθεί η φιλοδοξία και ταυτόχρονα να ληφθούν υπόψη οι διαφορετικές εθνικές συνθήκες.