Οι παγκόσμιες κρίσεις τροφοδοτούν την πείνα στην Αφρική, την Ασία και τη Μέση Ανατολή, με τις εμπορικές εντάσεις, τις συγκρούσεις και την κλιματική αλλαγή να οδηγούν τον πληθωρισμό των τροφίμων, σύμφωνα με την έκθεση SOFI του ΟΗΕ.
Το συνεχιζόμενο βάρος των αυξανόμενων παγκόσμιων κρίσεων έχει επιδεινώσει την πείνα στην Αφρική, την Ασία και τη Μέση Ανατολή, προειδοποιούν οι υπηρεσίες του ΟΗΕ.
Σύμφωνα με την έκθεση του ΟΗΕ για την κατάσταση της επισιτιστικής ασφάλειας και της διατροφής στον κόσμο 2025, γνωστή και ως έκθεση SOFI, οι εμπορικές εντάσεις, οι συγκρούσεις και η κλιματική αλλαγή είναι οι κύριες αιτίες του παγκόσμιου πληθωρισμού των τροφίμων.
Η έκθεση, η οποία συγκεντρώνει στοιχεία από πέντε διεθνείς οργανισμούς - FAO, IFAD, UNICEF, WFP και WHO - συντάχθηκε από την IFAD, έναν οργανισμό του ΟΗΕ με έδρα τη Ρώμη, ο οποίος παρέχει επιχορηγήσεις και χαμηλότοκα δάνεια για τη χρηματοδότηση έργων στις αναπτυσσόμενες χώρες.
"Η κατάσταση είναι αρκετά ανησυχητική, ιδίως στην Αφρική και στη Μέση Ανατολή", δήλωσε στο Euronews ο Άλβαρο Λάριο, πρόεδρος του IFAD.
"Πρόκειται για ένα μείγμα μεταξύ των συγκρούσεων, ορισμένων διαταραχών ή σοκ που προκαλούνται από οικονομικές ή εμπορικές εντάσεις και επίσης των κλιματικών σοκ. Αυτοί είναι οι τρεις βασικοί παράγοντες", εξήγησε ο Λάριο.
Από τις εμπορικές εντάσεις του 2018, κατά τη διάρκεια της πρώτης διακυβέρνησης Τραμπ, οι αυξημένοι δασμοί παρέμειναν κυρίως σε ισχύ, συμβάλλοντας στις συνεχιζόμενες εμπορικές εντάσεις και επηρεάζοντας τη δυναμική του παγκόσμιου γεωργικού εμπορίου.
Τα στοιχεία της έρευνας δείχνουν ότι το ποσοστό του πληθυσμού που αντιμετωπίζει πείνα στην Αφρική ξεπέρασε το 20% το 2024, επηρεάζοντας 307 εκατομμύρια ανθρώπους, ενώ στη Μέση Ανατολή εκτιμάται ότι το 12,7% του πληθυσμού, ή περισσότεροι από 39 εκατομμύρια άνθρωποι, θα αντιμετωπίσουν πείνα το 2024.
Μικροί αγρότες υπό απειλή
Οι ολοένα και χειρότερες συνθήκες διαβίωσης των μικροκαλλιεργητών και των αγροτικών πληθυσμών στις αναπτυσσόμενες χώρες αποτελούν καταλύτη για τις ροές οικονομικής μετανάστευσης.
"Είναι ξεκάθαρο, όταν οι άνθρωποι δεν έχουν τη δυνατότητα να έχουν πραγματικά βιοπορισμό εκεί που βρίσκονται, τότε αναγκάζονται να μεταναστεύσουν", δήλωσε ο Λάριο.
Η σύνδεση μεταξύ της μετανάστευσης, της δυνατότητας να τρέφονται οι ίδιοι και της δυνατότητας να συνεχίσουν επίσης να παράγουν τρόφιμα είναι σαφής, πρόσθεσε.
Σύμφωνα με τα κριτήρια του ΟΗΕ, μικροκαλλιεργητές είναι όσοι εκμεταλλεύονται λιγότερο από 2 εκτάρια γης. Παράγουν το ένα τρίτο των τροφίμων στον κόσμο και έως και το 70% των τροφίμων στην Αφρική.
Η οικονομική ύπαρξη και η βιωσιμότητα των μικροκαλλιεργητών αποτελούν πεμπτουσία για τον εφοδιασμό με τρόφιμα και την επισιτιστική ασφάλεια στις αναπτυσσόμενες χώρες.
Ωστόσο, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα, όλοι τους ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας. Αντιπροσωπεύουν το 80% του φτωχότερου πληθυσμού του κόσμου.
Σύμφωνα με την αξιολόγηση του IFAD, η διεθνής βοήθεια προς τη γεωργία δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες των μικροκαλλιεργητών: στην πραγματικότητα, λαμβάνουν λιγότερο από το 1% της χρηματοδότησης για το κλίμα, το οποίο ανέρχεται σε κάτι περισσότερο από 4 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως, ενώ θα χρειάζονταν περισσότερα από 70 δισεκατομμύρια ευρώ.
Οι μακροπρόθεσμες επενδύσεις στη γεωργία και τους μικρής κλίμακας αγρότες στις αναπτυσσόμενες χώρες είναι ζωτικής σημασίας για την αντιμετώπιση της παγκόσμιας πείνας.
"Η Αφρική εισάγει περίπου 70, 80 δισ. ευρώ σε τρόφιμα κάθε χρόνο. Είναι σαφές ότι θα μπορούσαν να είναι αυτάρκεις και να δημιουργήσουν πολλές από αυτές τις θέσεις εργασίας στην Αφρική", δήλωσε ο Λάριο.
Κάθε χρόνο, περίπου 10 εκατομμύρια νέοι Αφρικανοί εισέρχονται στην αγορά εργασίας.
"Θα μπορούσαν να δημιουργηθούν πολλές θέσεις εργασίας, όχι μόνο όσον αφορά την παραγωγή, αλλά και τη διανομή, την αποθήκευση, την εμπορία, την εξαγωγή", δήλωσε ο Λάριο.
Οι συγκρούσεις βλάπτουν σοβαρά... την τροφική αλυσίδα
Σύμφωνα με την Ολοκληρωμένη Ταξινόμηση των Φάσεων Επισιτιστικής Ασφάλειας (IPC), περισσότεροι από 35 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και σχεδόν 2 εκατομμύρια έχουν φθάσει στη φάση IPC Φάση 5, η οποία κατηγοριοποιείται ως "καταστροφή".
Μέρη όπου ο πληθυσμός αντιμετωπίζει ακραίο βαθμό επισιτιστικής ανασφάλειας είναι οι Παλαιστίνιοι που ζουν στη Λωρίδα της Γάζας, μαζί με το Νότιο Σουδάν, το Σουδάν, την Υεμένη και την Αϊτή.
Η έρευνα δείχνει ότι το 100% του πληθυσμού στη Λωρίδα της Γάζας αντιμετωπίζει υψηλά επίπεδα οξείας επισιτιστικής ανασφάλειας, επηρεάζοντας συνολικά 1.106.900 άτομα, σχεδόν διπλάσια από τα 576.000 που καταγράφηκαν το 2023, τον υψηλότερο αριθμό που έχει εκτιμηθεί ποτέ παγκοσμίως στην ιστορία της IPC.
"Η κατάσταση είναι αρκετά ανησυχητική, ιδίως στην Αφρική και κυρίως στη Μέση Ανατολή. Θα έλεγα ότι αυτές είναι οι δύο περιοχές όπου λέμε ότι οι αριθμοί συνεχίζουν να αυξάνονται", κατέληξε ο Λάριο.