Νέα πολωνική έρευνα αναφέρει ότι η επικράτηση των σχολίων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που συνδέουν την Ουκρανία με την εισβολή μη επανδρωμένων αεροσκαφών είναι αποτέλεσμα συντονισμένης επιχείρησης παραπληροφόρησης και δεν είναι ενδεικτική του δημόσιου αισθήματος
Μια έκθεση που δείχνει τη διαδικτυακή επικράτηση αφηγήσεων φιλικών προς το Κρεμλίνο, οι οποίες κατηγορούν την Ουκρανία για την εισβολή μη επανδρωμένων αεροσκαφών στον πολωνικό εναέριο χώρο αυτόν τον μήνα, διαστρεβλώνεται ως ένδειξη ότι οι Πολωνοί θεωρούν κυρίως το Κίεβο υπεύθυνο για το περιστατικό.
Οι αναλυτές της Res Futura, μιας πολωνικής ΜΚΟ που ειδικεύεται στην ασφάλεια των πληροφοριών, συγκέντρωσαν 179.000 πολωνικές αναρτήσεις και σχόλια στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μετά την εισβολή του Σεπτεμβρίου και διαπίστωσαν ότι το 38% των σχολίων αυτών κατηγόρησε την Ουκρανία, ενώ το 34% τη Ρωσία.
Αυτό, σύμφωνα με την Res Futura, οφειλόταν σε μια «οργανωμένη εκστρατεία παραπληροφόρησης» που συντονίστηκε από φιλορωσικούς λογαριασμούς, με στόχο να σπείρει τη δυσπιστία προς την πολωνική κυβέρνηση και τη συμμαχία του ΝΑΤΟ.
Οι εν λόγω αναρτήσεις παρουσίαζαν ένα «συνεκτικό μοτίβο» τυπικό για τη φιλορωσική παραπληροφόρηση, υποδηλώνοντας μια «σκόπιμη πληροφοριακή-ψυχολογική επιχείρηση», σύμφωνα με την ανάλυση της Res Futura.
Η έκθεση περιελάμβανε ένα ραβδόγραμμα που δείχνει το ποσοστό των σχολίων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που αποτέλεσαν αντικείμενο του δείγματος, τα οποία επιρρίπτουν την ευθύνη σε διάφορους φορείς.
Από αυτά, το 38% υπέδειξε την Ουκρανία ως υπεύθυνη, το 34% κατηγόρησε τη Ρωσία, ενώ το 15% υπέδειξε την πολωνική κυβέρνηση.
Όμως το ίδιο ραβδόγραμμα χρησιμοποιείται τώρα σε ένα κύμα παραπλανητικών αναρτήσεων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, υποστηρίζοντας ότι είναι το αποτέλεσμα μιας πρόσφατης δημοσκόπησης, η οποία υποτίθεται ότι δείχνει ότι ο πολωνικός πληθυσμός θεωρεί κυρίως την Ουκρανία υπεύθυνη για την εισβολή.
Η ομάδα ελέγχου γεγονότων του Euronews, EuroVerify, εντόπισε αυτούς τους αβάσιμους ισχυρισμούς να κυκλοφορούν σε διάφορες γλώσσες - συμπεριλαμβανομένων των αραβικών, αγγλικών, γαλλικών, ουγγρικών, πολωνικών και ισπανικών - στο Facebook, το Telegram, το Instagram και το X, συγκεντρώνοντας εκατομμύρια προβολές.
Αρκετά μέσα ενημέρωσης δημοσίευσαν επίσης ψευδείς τίτλους, υποστηρίζοντας ότι «ένας στους τρεις Πολωνούς κατηγορεί την Ουκρανία για την εισβολή μη επανδρωμένου αεροσκάφους στον πολωνικό εναέριο χώρο».
«Ψυχολογικός» πόλεμος
Ωστόσο, η μελέτη της Res Futura δεν υποδηλώνει σε καμία περίπτωση ότι ο πολωνικός πληθυσμός θεωρεί την Ουκρανία υπεύθυνη για την εισβολή, αλλά μάλλον ότι αυτή ήταν η επικρατέστερη αφήγηση που κυκλοφορούσε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η οποία διακινήθηκε από φορείς παραπληροφόρησης.
Οι αναλυτές διαπίστωσαν επίσης ότι αυτή η αφήγηση ήταν μέρος μιας ευρύτερης εκστρατείας παραπληροφόρησης που εξαπολύθηκε στα κοινωνικά δίκτυα αμέσως μετά την εισβολή των μη επανδρωμένων αεροσκαφών.
«Ο χώρος της πληροφόρησης στην Πολωνία πολώθηκε, γεμίζοντας με αντικρουόμενες εκδοχές, εχθρικά σχόλια και συναισθηματικές κατηγορίες», εξηγεί η ανάλυση, προσθέτοντας ότι η έλλειψη μιας «κυρίαρχης, αξιόπιστης» αφήγησης από την πολωνική κυβέρνηση συνέβαλε στην τροφοδότηση των συνωμοσιών.
Οι αντικρουόμενες αναφορές σχετικά με την εκτίμηση των πολωνικών μυστικών υπηρεσιών για την εισβολή τροφοδότησαν παραπλανητικούς ισχυρισμούς στις κοινωνικές πλατφόρμες αμέσως μετά την επίθεση. Δυτικοί αξιωματούχοι εξακολουθούν να μην έχουν ξεκαθαρίσει αν πιστεύουν ότι η εισβολή προκλήθηκε σκόπιμα από τη Μόσχα ή όχι.
Το EuroVerify έχει εντοπίσει στο παρελθόν άλλες ψευδείς αφηγήσεις που σχετίζονται με την εισβολή και διακινούνται από φιλορώσους παράγοντες.
Μέχρι και 20 μη επανδρωμένα αεροσκάφη εισήλθαν στον πολωνικό εναέριο χώρο τη νύχτα της 9ης Σεπτεμβρίου, με αποτέλεσμα τα αεροσκάφη της Πολωνίας και του ΝΑΤΟ να σπεύσουν να τα καταρρίψουν.
Έκτοτε, τρία ρωσικά μαχητικά αεροσκάφη MIG-31 εισήλθαν στον εναέριο χώρο της Εσθονίας, προκαλώντας αυστηρές προειδοποιήσεις από τους Ευρωπαίους συμμάχους ότι τα αντικείμενα που εισέρχονται στον εναέριο χώρο του ΝΑΤΟ θα αναχαιτίζονται επίσης.