Οι ιοί έχουν και τη θετική τους πλευρά, όπως φαίνεται από ένα ευρωπαϊκό πρότζεκτ που πραγματοποιείται στην Ισλανδία
Οι θερμές πηγές στην Ισλανδία δεν είναι απλώς μοναδικά, πανέμορφα οικοσυστήματα. Εδώ διαβιούν αναρίθμητοι ιοί, που είναι ελάχιστα γνωστοί ή είναι εντελώς άγνωστοι στους επιστήμονες. Αυτοί οι μυστηριώδεις ιοί μπορούν να είναι χρήσιμοι στην ανάπτυξη νέων προϊόντων και καινοτομιών για την αγορά στο τομέα της ιατρικής, της βιοτεχνολογίας και της μοριακής βιολογίας. Ταξιδέψαμε στην Ισλανδία για να δούμε αν και μέχρι ποιου σημείου είναι αυτόν δυνατόν.
Οι περισσότεροι ιοί μπορούν να μολύνουν μόνο βακτήρια στις ακραίες συνθήκες, που επικρατούν στις θερμές πηγές. Δεν είναι επικίνδυνοι για τους ανθρώπους. Οι επιστήμονες που ασχολούνται με τους ιούς έχουν έρθει εδώ για να εξετάσουν αν μπορούν να προστατέψουν την υγεία μας. Ο αριθμός των ιών που κατοικούν στη Γη είναι τεράστιος. Βρίσκονται παντού και έχουμε να μάθουμε πολλά ακόμη από αυτούς:
_«Πολλοί ιοί είναι εξαιρετικά χρήσιμοι, γιατί βοηθούν σημαντικά στη βιολογική έρευνα. Μας έχουν βοηθήσει να κατανοήσουμε πολύ βασικούς βιολογικούς μηχανισμούς. Και είναι πολύ χρήσιμοι όσον αφορά στην ανάπτυξη εφαρμογών στην μοριακή βιολογία και την βιοτεχνολογία» α_ναφέρει ο Άρνμπορ Έβαρσον, μοριακός βιοφυσικός στο Ινστιτούτο Ματίς και συντονιστής του ευρωπαϊκού ερευνητικού πρότζεκτ Virus-X.
Κάθε ιός έχει το δικό του γονιδίωμα, γονίδια που επιτρέπουν την επιτυχή διάδοσή του. Εδώ οι ιοί αποτελούν αντικείμενο ενδελεχούς έρευνας, ώστε να αποκαλύψουν τα κρυμμένα γενετικά τους μυστικά. Η Ελιζαμπέτ Έικ Γκουντμουντσντότιρ είναι διευθύντρια του προγράμματος στο Ινστιτούτο Ματίς της Ισλανδίας: «Το να έχουμε τις σωστές συνθήκες για να ανοίξουμε τις κάψουλες με τους ιούς είναι ένα σημαντικό βήμα, γιατί θέλουμε να εξετάσουμε όλους τους ιούς και να αποκτήσουμε όλη την ποικιλία του δείγματος, χωρίς να καταστρέψουμε κάτι. Δεν θέλουμε να κάνουμε κάτι απότομα. Γιατί δεν θέλουμε να καταστρέψουμε ή να χάσουμε το DNA, πριν το συλλέξουμε για να εξετάσουμε την αλληλουχία του».
Ο προσδιορισμός του γονιδιώματος των ιών γίνεται με καινοτόμο εξοπλισμό. Οι επιστήμονες που δουλεύουν στο ευρωπαϊκό ερευνητικό πρότζεκτ Virus-X χρησιμοποιούν αλγόριθμους βιοπληροφορικής για να ταυτοποιήσουν τα γονίδια. Μέχρι σήμερα έχουν καταφέρει να δημιουργήσουν μια βάση δεδομένων με 50 εκατομμύρια γονίδια ιών: «Είμαστε ανάμεσα σε αυτούς που κατανοούν τη βιολογία, αυτούς που δουλεύουν επιτόπου, αυτούς που κατανοούν την οικολογία και αυτούς που φτιάχνουν προϊόντα. Με άλλα λόγια, εμείς κάνουμε την μοριακή ανάλυση που βοηθά στη συνέχεια τους ειδικούς να θέσουν τους σωστούς στόχους και να τους τελειοποιήσουν, ώστε να είναι χρήσιμοι ως μοριακά εργαλεία» εξηγεί ο Γιερν Καλινόφσκι, βιοτεχνολόγος από το Πανεπιστήμιο του Μπίλεφελντ.
Πολλά υποσχόμενα γονιδιακά προϊόντα, κυρίως ένζυμα μελετώνται σε δομικό επίπεδο με τρισδιάστατα γραφικά, ώστε να σκιαγραφηθούν οι δυνατότητές τους στην ανάπτυξη προϊόντων για την αγορά, όπως για παράδειγμα βιοκαταλύτες: «Η βιοτεχνολογία χρειάζεται ένζυμα που είναι σαφώς καθορισμένα και μπορούν να λειτουργήσουν ως ξεκάθαροι μηχανισμοί για συγκεκριμένες εφαρμογές. Για να βελτιώσουμε το ένζυμο για την εφαρμογή που θέλουμε στη βιομηχανία, πρέπει να κατανοήσουμε τις λειτουργίες του και αυτό είναι που κάνουμε με τη δομική ανάλυση» τονίζει ο Έμκε Πολ, δομικός βιολόγος από το Πανεπιστήμιο του Ντάραμ.
Η βιολογική ποικιλότητα των ιών είναι η μεγαλύτερη ανεξερεύνητη γενετική δεξαμενή που έχουμε στη Γη. Πολλές καινοτομίες στην βιοτεχνολογία αναμένουν τη βοήθεια αυτών των ιών για να τεθούν σε εφαρμογή.